Biznesi nderkombetar

1. Strategjit alternative te hyrjes ne biznesin nderkombetar: Eksporti –
importi I terthort,Eksporti-importi I
drejtperdrejt,Licensat,Franqizat,Bashkpunimetmes
ndermjetseve,Investimet e huajadirekte.
Faktoret kryesor te biznesit nderkombetar
jane:Efiqienca,efektiviteti,fuqiaper te konkuruar
Motivet Proaktive:Profiti,Produktet Unike,Avantazhi
teknologjik,Informacioniekskluziv,Perfitimet nga
taksat,Ekonomite shkalles.
Motivet Reaktive:Presionet e
konkurrences,Mbiprodhimi,Mbikapaciteti,Ngopjae
tregut,Qasja ne ported he rruge te rendesishme.
Dimensionet e cultures nga hofstede:Distancae
pushtetit,shmangjae pasiguris,Individualizimi kundrejt
kolektivizmit,Maskulinitetikundrejtfeminitetit.
Sfidat e Obt:Problemet me pronsin intelektuale,Liberalizimi I
tarifave ne bujqesi,RoliI vendeve ne zhvillim,Rrijtae politikave
anti-dumping.
Lehtesuesit public:Departamentetkomerciale,Odat
ekonomike,Institucionetedukuese.
Lehtesuesit privat:Bankat,Ndermarrjete
kontabilitetit,Ndermarrjetqe merren ne konsulenc.

2. Kompanit e menaxhimit te eksportit veprojn si:Agjent dhe
Distributor
Dy tipat kryesor me te perhapurte ndermjetsuesve
nderkombetarjane:Kompanite e menaxhimit te
eksportit,Kompanit tregtare te eksportit.
Parashikimete traktatit te Romes ishin: Formimi I ZLT,Krijimi I
bashkimeve doganote,FormimiI Tregut te perbashket,AplikimiI
politikavete perbashket bujqesore,Krijimi I nje fondi
investimesh per te kanalizuarkapitalinnga rajonet e zhvilluara
drejt atyre me pak te zhvilluarate komunitetit.
Objektivat e Unionitit Evropian:EleminimiI barrierave ne
levizjen e lir te produkteve,kapitali sherbimet dhe fuqia
puntore,vendosjatarifave te perbashketaeksterne, arritja e
politikavete perbashketa te agrobiznesit,harmonizimiI sistemit
te taksave,vendosjae valutesse perbashket dhe politikesse
perbashket monetare.
Shtytesit kryesor te globalizimit jane :Zvoglimi I
barrierave(tarifave dhe kuotave),Ndryshimet
teknologjike(Mikroproceosret dhe telekomunikimet,internet
dhe world wide web,teknologjiae transportit

3. Institucionet globale dhe marrveshjet:GATT(marrveshjaper
tregti dhe tarifa),OBT(organizata boterore e tregtis),FMN(Fondi
MonetarNderkombetar),BB(BankaBoterore),OKB(organizata e
kombeve te bashkuara).
Globalizimi ka dy component:GlobalizimiI tregjeve dhe
GlobalizimiI produkteve
Levizja drejt ekonomis se tregut
perfshin:Rregullimet,Privatizimet,Sistemetligjore me trajtim te
barabarte per te gjith dhe per te ruajturkonkurrencen e lire.
Porteri identifikoj 4 gruper te faktoreve qe ndikojn ne aftesin
konkuruese:Gjendjae faktoreve,Kushtet e kerkeses,Industrit e
lidhuradhe perkrahese,strategjit,rivalitetidhe struktura e
ndermarrjeve.
Percaktuesit e cultures jane:Religjioni,struktura
shoqerore,gjuha,edukimi,filozofia politike,filozofiaekonomike.
Argumentet politike:mbrojtjae vendeve te punes,mbrojtja e
konkurrences ne treg,siguria kombetare,mbrojtja e
konsumatorit,politikae jashtme,mbrojtjae ambientit.
Argumentet ekonomike:Mbrojtja eindustrive
foshnjore,politikastrategjike e tregtise.

4. Qellimet e OBT-se: Problemet e pronsis
intelektuale,liberalizimiitarifave ne bujqesi,roliI vendeve ne
zhvillim,rritjae politikaveanti-dumping.
Qeverit ne treg intervenojn
perms:Tarifat,Kuotat,subvencionet,kufizimetvullnetarene
import,kerkesas per pershtatje te produktit,masatanti-
dumping,proceduartburoktatike,sanksionet,embargo,akciza.
IHD-te kane rezultuar ne rritje per shkak te:uljes se barrierave
proteksioniste,ndryshimetpolitike dhe ekonomike,rritjae
marrveshjes liberaleper mbrojtjen te investimeve,globalizimiI
ekonomisboterore.
Levizjet e IHD-ve jane: Investimet e huajadirekte qe dalinnga
vendi dhe Investimet e huajadirekte qe hujne ne vend.
Sot me shume preferohet blerja e ndermarrjeve egzistuese
sesa investimet Greenfield sepse:blerjetbehen me shpejt se sa
investimet nga fillimi,rreziku me I vogel, efiqiencame e madhe
nga transferi I teknologjis,kapitalitdhe aftesive menaxheriale.
Investimet per vendin prites kane keto ndomethenie:
Perfitimet:Efektet e transferit te resurseve,efektet ene
punesim,efektet ne bilancine pagesave,efekte ne aftesin
konkururese dhe ne rritje ekonomike.
Kostot:Efektet ne konkurrenc Brenda vendit,efektet ne bilancin
e pagesave,efektet ne sovranitetinkombetar.

5. Investimet ne vendin e origjines:
Perfitimet:Tregjet,Kapitali,Njohurit,Efektetne GNP
Negative:Humbja e dominimittekonlogjik,Papunsia.
Qeverit ndikojn ne levizjen e IHD-ve:duke nxitur daljene
investimeve,dukekufizuar daljene investimeve,dukenxitur
hyrjen e invesimeteve,dukee kufizuarhyrjen e IHD-ve ne vend.
Blloqet tregtare mund te jen:Zona e lire e tregtis,Unioni
Doganor,Tregu I perbashket,UnioniEkonomik.
Argumentet qe rrethojn integrimin ekonomik jane:Perfimi dhe
kostoja e integrimit,uljae qmimeve te importit,rritja e
konkurrences dhe ekonomiae shkalles,produktiviteti I
lart,racionalizmidhe nacionalizmi.
Ndermarrjet nderkombetaree perdorin tregun e kembimeve
vulture per disa aryse:bejnepagesa te
eksporteve/importeve,pranojnpagesa per IHD-te,investojn ne
tregjet valutore.
Jane 3 lloj rreziqesh qe sjell tregu I kembimeve
valutore:Rreziku I transaksioneve,rreziku I perkthimit,rreziku
ekonomik.
Marrveshja e re kishte per qellim:Norma fikse te
kembimit,valutate dhename arin,krijimiI FMN-se dhe Banka
Boterore.

6. Ndermjetsuesit e Biznesit nderkombetarjane:Kompanit e
menaxhimit te eksporit,Kompanit e menaxhimit si
agjent,Kompanite menaxhimitsi shperndarse,Kompenzimi I
kompanivete menaxhimit te eksporit,Komanit tregtare te
eksporitit.
Efektet strategjike te hyrjes se firmave ne biznesin
nderkombetar:Eksporti,importi,licensimi,franshiza,IHDdhe
bashkpunimet ne mes ndermarrjeve.
Çka thonë përkrahësit e globalizimit: Çmimet më të ulëta për
mallëra dhe shërbime, Rritje më e madhe ekonomike, Të
ardhura dhe vende pune më shumë për konsumatorët.
Çka thonë kritikët: Humbja e vendeve të punës, Degradimi i
mjedisit, Imperializmi kulturor i mediave, rrjeteve sociale dhe
ndërmarrjeve, shumëkombëshe.
Ndermarrjet e perbashkta ndahen ne 3 grupe: 1)Legjislacioni
dhe kuadri shtetror, 2)Nevojat e njerit partner per shprehit dhe
pervojen e tjetrit, 3)Nevojat e njerit partner per kapitaletdhe
atributet e tjetrit.

7. Teoria Klasike- tregon dhe shpjegon shkaqet dhe efektet e
tregtis .Shum mallra importohen nga kerkesa per to ne nje kohe
kur ato nuk mund te prodhohen ne vend.
Breeton woods
Pas luftes se dyt boterore fituesit e saj ngriten nje system fiks te
kembimit I cili eshte I njohur si sistemi I Bretton Woods-it I emertuar
sipas emrit te qytetit new hampshire ne te cilin u negociua
marrveshja ne 1944.Sistemi bretton woods ishte ne fuqi deri ne vitin
1971.
Ndermarrja e perbashket: Mund te perkufizohet si pjesmarrje e dy
ose me shum kompanive se bashku ne nje ndermarrje ne te cilen qdo
pale kontribon me capital,prona, ne perpjestime te caktuara dhe duke
ndar gjithashtu rrezikun dhe perfitim.