1. TREGJET FINANCIARE
Dallojm katër segmente kryesore të tregjeve financiare :
1. Tregjet e parasë
2. Tregjet e kapitalit
3. Tregjet devizore
4. Tregjet e letrave me vlerë .
2. 1. Tregjet e parasë .
Tregu i paras paraqet vendin ku takohet oferta dhe kërkesa për
instrumentet të borxhit, afati i maturimit i të cilave është një
ose më pak se një vit .
Përmes tregut të parasë pjesmarrësit në këtë treg financiar,
ekonomia si tërësi, që nga ndërmarrjet e deri te qeveritë në
nivele të ndryshme i realizojn disa që llime të politikave të
çdo vendi :
3. a.) mundësohet mbajtja e likuiditetit të pjesmarrësve në jetën
ekonomike .
b.) sigurohet mundësia e financimit të buxhetit qeveritar përmes
poltikës së huasë publike .
c.) Konsolidohet ruajtja e stabilitetit makorekonomik .
d.) Ofrohet një siguri në nivel kombëtar, se do të ketë para të
shëndetshme (para joinflatore)
e.) Mirëmbahet stabiliteti i normës së kamatës, i kursit devizor etj .
4. Në tregun e parasë kryhen transaksione të shumta .
pjesmarrës kryesorë janë banka qendrore, banka afariste dhe
institucionet të tjera financiare, si dhe ndërmjetsit financiarë .
5. Bonot e thesarit
Bonot e thesarit janë letra me vlerë diskonte (të zbritshme në
çmim) .
Poseduesit e bonove të thesarit, interesin e marrin në ditën e
maturimit . Në emision, bonot kanë afatin e maturimit një vit
ose më pak .
Letrat me vlerë të thesarit zakonisht emitohen në aksione (ankande)
që mbahen në termine të caktuara .
6. TREGJET E KAPITALIT
Tregu i kapitalit mund të definojm si vend ku tregtohet me kapital,
pra me instrumente financiare afatgjata .
Tregu i kapitalit i ushtron dy funksione :
1. Funksioni i parë i trgjeve të kapitalit kryhet në tregun primar
2. Funksioni i dytë i tregjeve të kapitalit ushtrohet në tregjet
sekondare të letrave me vlerë .
Tregu sekondar mundëson rialokimin e pandërprerë të mjeteve
financiare ndërmjet investitorëve të ndryshëm .
7. Funksionet kryesore të cilat i kryen tregu i kapitalit janë :
1. Tregu i kapitalit mundëson ndërlidhjen e ofertës dhe
kërkesës për kapital .
2. Koncentrimi i kapitalit .
3. Funksioni i selektimit të projekteve
4. Kontrolli dhe monitorizmi .
5. Respektimi i obligimeve të kontraktuara .
6. Shpërndarja e rrezimit .
8. TREGU DEVIZOR
Tregu devizor mund ta definojmë si segment të tregut financiar
në të cilin tregtohet me deviza, që Kursi devizor i këmbimit
definohet si shumë e një njësie të valutës e cila mund të
këmbehet për një risi të valutës tjetër .
9. Transaksione Valutore
Tregu i momentit (spot market)
Transaksionet forward . Kontrata forward përcakton sasinë
e një valute të caktuar në të ardhmen dhe me një kurs të caktuar .
Shumëkombshet përgjithësisht, i përdori kontratat forward për
të garantuar pagesat që planifikojnë të bëjnë apo të marrin
me një valutë të caktuar .
10. Kuotimet direkte kundrejt atyre indirekte
Kuotimet që përcaktojnë vlerën e një valute të huaj në
valutën vendase (numri i valutës vendase për produkt të huaj)
quhen kuotimet direkte .
Kuotimet që përfaqësojnë numrin e njësive të valutës së
huaj për valutën vendase quhen kuotime indirekte .
11. Tregjet e Kontratave Valutore të së Ardhurave
dhe të opsioneve
Kontratat e së ardhurës (future contrat) janë të ngjajshme me
kontratat forward me përjashtim të faktit se të parat shiten
në bursa dhe të dytat ofrohen nga bankat tregtare .
Kontratat e opsioneve . Opsioni për blerje të jep të drejtën e
blerjes së një valute të caktuar me një çmim të caktuar,
brenda një periudhe të caktuar kohore .
Opsioni për shitje për të drejtën e shitjes së një valute me një
çmim të caktuar brenda një periudhe të caktuar kohore .
Opsionet për blerje dhe për shitje të valutave mund të sigurohen
në bursa .
12. TREGU I LETRAVE ME VLERE
Letrat me vlerë paraqesin grupin më të madh dhe më të
rëndësishëm të instrumenteve financiare me të cilat tregtohet
në tregjet financiare .
1. Letrat shtetërore me vlerë të cilat i emitojnë qeverit si dhe
institucionet e ndryshme shtetëore .
2. Letrat me vlerë të cilat i emitojnë ndërmarrjet dhe subjektet
tjera ekonomike (bankat, institucionet, dhe organizatat e tjera
financiare dhe jofinanciare .
