De duurzaamheid van de stad wordt beschouwd vanuit vier verschillende perspectieven: planet, prosperity, people en power met aandacht voor theorie en beleidspraktijken.

1. Duurzaamheid en de stad
Radboud Universiteit 9 maart 2016

2. Almere
Kopenhagen
Portland
Canberra
Freiburg
Tampines
Duurzame steden
Internationale
benchmark
De 4 P’s van duurzaamheid
Bron: DRIFT, Rotterdam 2011.
Urban Development: The State of the Sustainable Art
Stad als ecosysteem
Lagenbenadering
Circulaire economie
Smart cities
Bestuurskracht
Governance
Participatie
Segregatie arm-rijk
Gentrification

3. De stad als ecosysteem
Metabolisme van de stad
Ingaande stromen van grondstoffen,
voedsel, verkeer, water en energie leiden tot
uitputting en aantasting van ecosystemen en
milieuproblemen in de stad
Uitgaande stromen van afval, afvalwater,
verkeer en emissies leiden tot vervuiling en
aantasting van ecosystemen elders
Duurzaam beheer van ingaande en uitgaande stromen (ketenbeheer) door
het introduceren van slimme (technische) innovaties in de stad
Kringlopen
sluiten in de stad

4. De Strategie van de twee netwerken

5. Kopenhagen:
Suburbane ontwikkeling volgens
‘vijf-vinger plan’: vijf trein- en metro-
trajecten met groengebieden en
autosnelwegen ertussen
Goed bereikbaar per OV en auto
Zeer dicht netwerk van fietspaden
Bron: DRIFT, Rotterdam 2011.
Urban Development: The State of the Sustainable Art

7. Fietsstructuur Houten
Rood = vrijliggende fietspaden
Geel = fietsstraten

9. LAGENBENADERING
Bron: www.ruimtexmilieu.nl

10. De Groene Loper A2 Maastricht

11. Meervoudig ruimtegebruik SPOORTUNNEL DELFT

12. Biowasmachine Utrecht
www.youtube.com/watch?v=m3NEFoDpUrA

13. Waterplein

14. Benthemplein Rotterdam
www.youtube.com/watch?v=5bkXGAAF0ms

15. Prosperity
Circulaire economie
Smart cities

21. SMART GRIDS

22. Ondergrondse fietsenstalling Groningen

24. People
Sociaal kapitaal
Segregatie arm-rijk
Gentrification

25. London
Riga
Madrid, Vilnius
Milan, Tallinn
Amsterdam, Athene
Boedapest
Oslo en Stockholm
Praag en Venetië

26. Sociaal-economische segregatie
Factoren Ontwikkelingen
Huisvesting- en
welvaartsbeleid
Huisvesting wordt overgelaten aan de markt.
Promotie huiseigendom en privatisering sociale
huurwoningen
Gentrification, suburbanisatie
Globalisering Veranderende positie van de stad in de
wereldeconomie (Alpha, Beta, Gamma cities)
Toenemende
economische
ongelijkheid
Vanaf 1980 toenemende inkomensongelijkheid
Sociale polarisatie
Historisch
ontwikkelingspad
Arbeidsmarkt en culturele diversiteit
Morfologische patronen
Institutionele arrangementen (buurtwerk, GSB)

29. Power en planning
Bestuurskracht
Governance
Participatie

30. Transitiemanagement
Autonome ontwikkelingen
Globale trends
Regime
Wetten, regels, beleid
Experimenten
Projecten
Praktijken

32. Wind- en zonne-energieparken
 Procedures Wet ruimtelijke ordening en Wet milieubeheer
 Verdeling van bevoegdheden Rijk, provincie, gemeente
 Belangen/beleid ministeries Economische Zaken,
Financiën en I&M

33. Benchmark duurzame steden
Steden Beleid
Portland Al 40 jaar krachtig duurzaamheidsbeleid
Klimaatstrategie vanaf 1993
Sustainability institute brengt stakeholders bij elkaar
Kopenhagen Adoptie vijf-vinger plan na WO II
Prioriteit voor duurzame mobiliteit
Vasthouden aan politieke keuzes
Almere Focus op bouwen van betaalbare woningen
Almere principes voor duurzame ontwikkeling
Stadsmanifest als resultante van participatie
Canberra Publieke eigendom van alle grond
Bottom up planning

34. Omgevingswet (2018)
 Omgevingsvisie–omgevingsplan–programma
 Van tientallen bestemmingsplannen
naar één integraal omgevingsplan
 Ruimtelijke en milieukwaliteit in één plan
 Organische ontwikkeling
 Tijdelijke bestemmingen mogelijk maken
 Tijdhorizon langer dan 10 jaar
 Digitalisering ruimtelijke plannen

36. Almere
Kopenhagen
Portland
Canberra
Freiburg
Tampines
Duurzame steden
Internationale
benchmark
De 4 P’s van duurzaamheid
Bron: DRIFT, Rotterdam 2011.
Urban Development: The State of the Sustainable Art
Stad als ecosysteem
Lagenbenadering
Circulaire economie
Smart cities
Bestuurskracht
Governance
Participatie
Segregatie arm-rijk
Gentrification