Carnota, A Costa

1-Cadoiro do Xallas
2-Seo do Ézaro
3-Punta Chamadoiro
4-O Pindo
5-Praia do Sinal. Punta do Fornelo.
6-Punta Rabela.
7-As Morroás. A Laxiña.
8-Praia de San Pedro
9-Punta da Cruciña. Punta Boxeco.
10-Praias de Quilmas
11-Petón dos Turcos
12-Punta Quilmas
13-Salitres
14-Praia do Pedrullo
15-Praia de Corna Becerra
16-O Portiño. Puntas do Carreiro
de Luce e da Lomba.
17-Punta e praia dos Carballiños
18-Porto dos Negros.
Tallos Redondos.
19-Punta e illas da Curra
20-Seo da Curra. Rego dos Muíños.
Petón Cagado.
21-Punta da Pedra Loira. A Carreiroa.
22-Portiño de Panchés.
Puntas Lapra e do Garamelo.
23-Illa Corveira. Praia da Insuela.
24-Os Fartos e Punta de Caldebarcos
25-Praia e dunas de Caldebarcos
26-Marisma de Caldebarcos
A Berberecheira
27-A Boca do Río
28-Praia de Carnota
29-Marismas de Carnota. A Lagoa.
30-As Pedras da Area
31-A Cangrexeira. O Caxido.
32-O Corveiro
33-Praia das Salsas
34-Praia de Cons
35-Praia do Cancelo. Outeiro da Corda.
36-Praia do Mar de Lira. A Legüiña.
Illas do Mar de Lira.
37-Praia de Sasebe
38-A Beirada. Punta de Rebordelo.
39-Praia de Portocubelo
40-Punta de Portocubelo
41-Praia de Porto Ancho
42-Os Forcados
43-Praia da Gavota. Praia da Barca
44-Punta dos Remedios.
Illote Anguieiro.
45-Os Miñarzos
46-Porto Balea. Punta Cabalar.
47-Praia do Ximprón
48-Punta Prouso Rubio.
Porto das Cabras
49-Porto e praia de Ardeleiro
50-Punta e praia de Susiños
51-Os Raposeiros
52-Surreseco (Area dos Botes)
53-Ucha da Arca. Praia da Arca
54-Praia da Xeda
55-Punta do Leiradal (Ínsua).
Petón da Ínsua. Faro.
56-Praia de Lariño
57-Rego dos Feais ou de Lariño.
Monte Pindo
Río Xallas

O concello de Carnota está situado fronte á costa de Fisterra, entre o remate das rías Baixas
e o comezo da Costa da Morte. O litoral esténdese desde a desembocadura do río Xallas
ata a praia de Lariño. É unha costa exposta que alterna áreas rochosas de pouca altura con
enseadas e areais na que podemos atopar ecosistemas moi variados (cantís, dunas, areais,
marismas e illotes...). Ten un enorme interese xeolóxico, ecolóxico e paisaxístico.
As principais actividades son a pesca, a acuicultura, o sector forestal e o turismo. O
concello conserva un importante patrimonio histórico-artístico e etnográfico: petróglifos,
núcleos tradicionais, salgas, hórreos, peiraos, embarcacións tradicionais...

PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Carnota-Pindo” e “Monte e Lagoa de Louro”.
-Reserva Mariña de “Os Miñarzos”.

Os macizo tectónico do PINDO está constituído por granodiorita (granito
vermello de grandes cristais) no que a erosión deu lugar a bolos, penedos,
paredes lisas e pías moi espectaculares. Os puntos máis altos son o Pico da Moa,
con 627 m e Penafiel, con 390 m. Ten un gran interese xeolóxico e botánico e
conserva restos arqueolóxicos e petróglifos.
O Pindo amosando a forza das súas formas e cores á luz da tardiña

Seo do Ézaro e Monte Pindo (Penafiel)
O RÍO XALLAS nace no Monte Castelo e, depois de 64,5 km de percorrido, desemboca na
enseada de Ézaro, entre Carnota e Dumbría, formando un salto dun 40 m de altura.

1-Cadoiro do Xallas. Unha lenda conta que detrás da fervenza existía unha porta máxica vixiada por
bruxas. O mozo que se atrevía a pasar chegaba a debaixo do río e podía casar cunha fermosa princesa
encantada e acadar unha grande fortuna.

2-Seo do Ézaro
Vista desde o mirador do Ézaro: desembocadura do Xallas, punta, praia e porto do Pindo.

A costa desde Ézaro a Caldebarcos é a caida ao mar do macizo do Pindo, formada
maiormente por grandes penedos e laxes graníticas onde domina a cor rosada.

O Porto do Pindo aséntase ao abrigo da
punta do Sinal na que se prolonga o peirao.

8-Praia de San Pedro, un areal de forma rectangular (400 m de fondo e 200 m de
lonxitude) situado entre as puntas de As Morroás e A Crusiña. (Vista desde O Pindo)

Praia de San Pedro co Pindo ao fondo

Praia de San Pedro e rego da Laxe

Praia de Quilmas coas construcións das antigas fábricas de salga e os alboios para gardar
as embarcacións e os aparellos dos mariñeiros. Segundo a tradición nestra praia
reparaban os normandos as súas naves.

Chabolas da praia de Quilmas ambientadas para a rodaxe dunha película.

Costa de Cabra. Con este nome coñécese un tramo de costa rochosa con moitos baixos e
illotes a algúns areais solitarios (Carballiños, Insuela ou Porto Negros...). Abondan as
algas que son recollidas para a industria.

17-Punta e praia dos Carballiños

20-Praia do Rego dos Muíños (Seo da Curra)

24-Os Fartos e Punta de Caldebarcos

Punta de Caldebarcos. Acolle un pequeno porto ao pé dos restos de factorías de salga.

Punta de Caldebarcos. O Rubio.

Punta de Caldebarcos. Praia do Almacén.

Punta de Caldebarcos. Outeiro Alto.

Seo de Carnota. Ábrese entre as puntas de Caldebarcos e dos Remedios. O fondo está
ocupado por un extenso areal formado polas praias de Caldebarcos, Carnota, Mar de Lira,
Cons, Xaxebe e Portocubelo. (Vista desde As Paxareiras)

A praia de Carnota e as dunas de Caldebarcos forman un sistema de marismas e dunas fixadas pola
vexetación separadas do mar por un grande areal de máis de 7 km de lonxitude (o máis grande de
Galiza). Nelas desembocan os ríos Valdebois e Pedrafigueira. A zona de marismas está dividida en
dúas partes: Caldebarcos, ao Norte e A Lagoa, ao Sur, separadas pola punta Larada entre as praias
de Carnota e Caldebarcos ou San Mamede.

25-Praia e dunas de Caldebarcos

Seo de Carnota coas praias de Caldebarcos e Carnota, separadas pola
Boca do Río, e as marismas de Estivariña e A Berberecheira.

26-Marisma de Caldebarcos/A Berberecheira
O río Valdebois e o rego de Louredo forman na súa desembocadura unha ampla marisma parcialmente
pechada por unha frecha de area na que se asenta un importante sistema dunar. A marisma de
Estivariña, o areal interior de Caldebarcos chamado tamén a Berberecheira é unha área dunha grande
riqueza ecolóxica que acolle un importante banco de berberechos.

Dunas fixadas e marismas de Caldebarcos. Ao fondo a Berberecheira.

Dunas de Caldebarcos coa praia de Carnota ao fondo

27-A Boca do Río
O río Valdebois nace no Pindo e, despois dun curto percorrido, desemboca na lagoa de
Caldebarcos ou Estivariña. O Louredo únese a el na lagoa.

A Boca do Río. As Treituriñas.

Praia de Carnota co Pindo ao fondo

29-Marismas de Carnota. A Lagoa.

As Pedras da Area, co Pindo ao fondo

Praia das Salsas e illote da Cruz das Salsas

Praia das Salsas. Porto das Bochecas.

A Legüiña. Illas do Mar de Lira.

Seo de Portocubelo e porto de Lira

39-Praia de Portocubelo, un pequeno areal de 150 m de lonxitude situado no fondo dun
pequeno seo no que se asenta o porto pesqueiro de Lira.

40-Punta de Portocubelo
Praia de Portocubelo

Punta dos Remedios, unha península rodeada de illotes (Os Forcados, O Anguieiro),
cons e baixos que dificultan a navegación. Entre as rochas atópanse pequenas praias
como as de Porto Ancho, Gabota, Porto da Barca, Porto do Curro e Ximprón. É unha
área rica en percebes.

Costa de Lira e punta dos Remedios desde As Forcadas

Os Miñarzos (ao fondo). Pedras que dan nome
á Reserva Mariña do Mar de Lira.

Monumento que recorda o naufraxio do buque Ariete en 1966. A actuación das xentes
da zona valeulle O concello de Carnota a concesión do titulo "Moi Humanitario“.

Punta do Leiradal (Ínsua).
O faro da Punta Ínsua ou de Lariño funciona desde 1921.

Restos dun muíño de vento na Punta Ínsua

56-Praia de Lariño. Situada entre as puntas Ínsua e de Lens, pertence aos concellos de
Carnota e Muros (onde se chama Ancoradoiro). Mide 1.870 m de lonxitude e ten un
largor medio de 55 m. Está formada por area branca de grao medio. As augas son frías e
algo perigosas e moi aptas para practicar wind-surf.

Punta Ínsua e praia de Lariño

57-Rego dos Feais ou de Lariño. Baixa da serra das Forcadas e desemboca na praia de
Lariño, onde case desaparece entra as dunas e a area da praia.

VALOR XEOLÓXICO
A maioría da costa de Carnota está
formada por rochas graníticas nas
que aparecen formas moi variadas:
grandes laxes e penedos, bolos, e
figuras curiosas. Unha boa parte
está ocupada por areais -entre os
que destaca o conxunto Carnota-
Caldebarcos- e boleiras ou coídos.
MAPA LITOLÓXICO

Por calquera parte podemos atopar un rochedo con formas engaiolantes ou
sorprendentes, puídas polo mar ou comestas pola erosión do sal e o vento.
Punta da Pedra Loira

Litoral de O Pindo: Os Mouchos

Rochas traballadas polo mar na punta de Quilmas

Rochas traballadas polo mar (pías) na punta de Quilmas

GM002 (Geosite RF004). FERVENZA DO ÉZARO
Curso baixo, fervenzas e desembocadura do Xallas.
O último treito do Xallas forma un profundo canón entre os macizos graníticos do Pindo e
Buxantes, e salva un desnivel de 155 m antes da desembocadura, na que se precipita nun
cadoiro de 40 m de altura formando unha profunda poza (máis de 20 m de profundidade).
Interese: Xeomorfolóxico. Tectónico.
Hidroxeolóxico. Petrolóxico-xeoquímico.
Unidade Xeolóxica: Depósitos e formas
de modelado de orixe fluvial e eólico.
Situación: Atópase entre Dumbría,
Carnota e Mazaricos. Inclúe o val do río
Xallas desde Colúns e parte do Monte
Pindo.
Unha parte está incluída no LIC/ZEC
“Carnota-Pindo”

LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM040. Complexo sedimentario costeiro de Carnota
(pendente de descrición e delimitación definitiva.
INTERESE PRINCIPAL: xeomorfolóxico.
Grande variedade de formas costeiras (praias, dunas, cantís baixos, plataformas litorais,
depósitos-edafosedimentarios antigos, marismas, lagoas, modelado granítico tipo
“cogomelo”e amplas laxes...

VALOR BIOLÓXICO
No litoral de Carnota podemos atopar una grande variedade de ecosistemas e hábitats: areais,
marismas, esteiros, costa rochosa… o que da lugar a una enorme biodiversidade.

Marismas e rego da Laxe na praia de San Pedro

Os xuncos son as plantas máis comúns das marismas pola súa
capacidade para soportar o mergullo e a salinidade.

As dunas e marismas de Caldebarcos e praia de Carnota conservan unha rica flora e fauna típica de
marismas e dunas. É unha importante área de invernada de aves acuáticas.

Nas dunas atopamos arenaria do mar, eiruga mariña, polígono da praia, barrilla, grama
mariña, cardo da ribeira, feo, leiteira, herba algodoeira, alhelí das praias, correola da praia,
cebola das gaivotas, espigadiña do mar, tomelo bravo, carraspique...
Arenaria (Honkenya peploides).
A planta das dunas que vive máis
achegada ao mar.
O alhelí mariño (Mathiola sinuata)
florece durante a primavera e o verán
nos areais costeiros.

Feo da praia
(Amophyla arenaria)
As plantas adaptadas á vida nos areais,
teñen longos e profundos talos
subterráneos que deteñen a area que
arrastra o vento e contribúen a formar e
fixar as dunas.

Leiteira (Euphorbia paralias), medra
nas areas soltas das praias
Silene portensis. A pesar da súa aparente
fraxilidade está perfectamente adaptada para
soportar as duras condicións que se dan nas
dunas das praias.

Pan de paxaro (Sedum acre), de flores amarelas e uvas de lagarto ou piñeiriña (Sedum álbum), de
flores brancas. Son plantas adaptadas a lugares secos, pobres e expostos ao sol (pedregais,
tellados) que tamén viven nas dunas almacenando auga nas súas follas carnosas

Limonium dodartii, incluído no Catálogo Galego de Especies Ameazadas

Eiruga da avelaíña Brithys crini que se alimenta
unicamente de cebola das gaivotas (Pancratium
maritimum), unha planta común das dunas fixadas.
Varias especies de caracois: Colchlicella
(arriba) e Theba pisana (abaixo)
descansan formando grupos nas partes
máis altas das plantas.

Sapiños de esporas (Pelobates cultripes), anfibios de costumes nocturnas, raros en Galiza, que teñen
o límite norte de distribución nos areais de Carnota.

A píllara papuda (Charadrius alexandrinus) aniña nas dunas de Carnota

Carrapuchos (Chondrus crispus)
Bocho (Fucus vesiculosus). Son as algas máis
comúns nas rochas das áreas abrigadas.

Ourizos e algas nunha poza de marea

Liques nas rochas da beira do mar

Mazarico real (Numenius arquata)

Gaivota chorona (Chroicocephalus ridibundus)

LIC “CARNOTA MONTE PINDO”
Espazo formado pola praia de Carnota, as
Dunas de Caldebarcos os Montes do Pindo e
Buxantes, as Illas Lobeiras e o espazo marítimo
próximo á costa.
É unha área de grande interese xeolóxico,
ecolóxico e paisaxístico onde alternan
extensos areais con espectaculares formacións
graníticas, canóns fluviais e fervenzas.
En Carnota inclúe una boa parte do litoral e o
monte Pindo.

ASOCIACIÓN MONTE PINDO PARQUE NATURAL
Unha Asociación sen ánimo de lucro, creada en 2010, radicada no concello de Carnota e aberta ao
mundo enteiro, que PROMOVE A DECLARACIÓN DE PARQUE NATURAL PARA O MONTE PINDO,
mediante a recollida de apoios humanos, loxísticos e económicos, a promoción de campañas de
sensibilización coas problemáticas do Monte Pindo, a divulgación de información, a realización de
actividades formativas e informativas, culturais, recreativas, reivindicativas... dirixidas aos diversos
sectores da sociedade, asi como o fomento das accións de voluntariado para atender e mellorar os
espazos degradados. Todo o anterior co obxectivo tamén de lograr o progreso socioeconómico da súa
veciñanza xerando máis oportunidades económicas e de traballo que permitan aspirar a ter mellor
calidade de vida nunha paisaxe privilexiada.

LIC MONTE E LAGOA DE LOURO
O tramo situado entre Porto Cubelo na punta dos
Remedios e o Monte Louro (nos concellos de
Carnota e Muros) está protexido como LIC/ZEC.
No concello de Carnota abrangue desde a praia de
Lariño/Ancoradoiro ata Os Forcados.

O seu principal obxectivo é a
recuperación e conservación das
poboacións de especies
explotadas, posibilitando a
sostibilidade das pesquerías na
contorna do ecosistema
mariño.
Toda actividade profesional,
tanto pesqueira coma
marisqueira, que se vaia
desenvolver dentro da reserva
mariña queda suxeita ás
medidas adoptadas nun Plan de
Xestión Integral.
RESERVA MARIÑA DE “OS MIÑARZOS”,
Situada entre Punta Raposeiros e Punta Larada.
Promovida pola confraría de Lira, e aprobada en abril de 2007, é a primeira reserva mariña do
litoral atlántico da península, con 1.200 ha. Trátase dun espazo mariño amparado legalmente
co fin de promover una utilización sostible e protexer o seu patrimonio natural e cultural.

USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias
Porto de Lira

TURISMO MARIÑEIRO.
Proxecto Mar de Lira
É unha iniciativa de turismo activo
que naceu na confraría de
pescadores de Lira (Carnota) co fin
de dar a coñecer a vida arredor do
mar (o medio, os traballos, as
tradicións, a fala) e dinamizar o
mundo mariñeiro da zona.
Dentro do proxecto Andar ao Mar
ofrecen rutas guiadas con
diferentes temas pola contorna da
vila de Lira e Portocubelo: o porto,
a enerxía, os naufraxios, a pesca, a
etnografía e o litoral.
Como complemento contan cunha
construción mariñeira que acolle
unha exposición sobre o porto, as
embarcacións tradicionais e as
artes de pesca e marisqueo, e un
encascadoiro (único en Galiza que
se pode visitar).

O litoral de Carnota da para moito... Podemos facer
camiñadas, visitas puntuais, turismo mariñeiro ou
pasar un tempo de lecer de varias xornadas...
Propoñemos un primeiro achegamento en coche (40 km
lineais + camiñadas) para coñecer os puntos con acceso de
maior interese.
Comezamos cunha visita ao cadoiro do Xallas, no linde con
Dumbría e facemos a última parada na punta do Leiradal
(Ínsua). Podemos completalo coa subida a algúns dos
miradoiros nos montes próximos (As Paxareiras, As
Forcadas).

O concello de Carnota ofrece, ademais dunha
espléndida natureza, interesantes elementos
de patrimonio cultural: muíños, hórreos,
igrexas, casas tradicionais...
Hórreo de Lira
Hórreo de Carnota

Un exemplo de tradición mariñeira, as tumbas no camposanto
de Lira. A íntima relación co mar das xentes de Lira
maniféstase en todos os ámbitos da vida e máis alá.

PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Limpeza de chapapote do Prestige nas rochas do Ximprón (2003)

Eucaliptos ata a beira do mar e pegadas dun dos moitos incendios do Pindo

Adela Leiro, Mon Daporta
febreiro 2021

Carnota, A Costa

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a Carnota, A Costa

Similar a Carnota, A Costa (12)

Más de MonContos

Más de MonContos (20)

Último

Último (11)

Carnota, A Costa