O documento discute as vias de propagação de infecções odontogênicas, incluindo a anatomia dos espaços faciais e fatores que determinam a localização inicial de abscessos. Apresenta os principais espaços faciais da maxila e mandíbula e como infecções podem se espalhar através deles.
PRÉDIOS HISTÓRICOS DE ASSARÉ Prof. Francisco Leite.pdf
Anatomia dos Espaços Faciais
1. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
ANATOMIA APLICADA À
PROPAGAÇÃO DE
INFECÇÕES
ANATOMIA APLICADA
ANATOMIA APLICADA À
À
PROPAGA
PROPAGAÇ
ÇÃO DE
ÃO DE
INFEC
INFECÇ
ÇÕES
ÕES
Anatomia Aplicada à Odontologia
Anatomia Aplicada
Anatomia Aplicada à
à Odontologia
Odontologia
2. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Anatomia Aplicada à
Propagação de Infecções
Anatomia Aplicada
Anatomia Aplicada à
à
Propaga
Propagaç
ção de Infec
ão de Infecç
ções
ões
Dr. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Dr. Peter Reher,
Dr. Peter Reher, CD,
CD, MSc
MSc,
, PhD
PhD
Especialista e Mestre em CTBMF - UFPel-RS
Doutor (PhD) em CTBMF - University of London
Professor Adjunto da UFMG
Especialista e Mestre em CTBMF - UFPel-RS
Doutor (PhD) em CTBMF - University of London
Professor Adjunto da UFMG
3. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Etiologia das Infec
Etiologia das Infecç
ções
ões
Odontogênicas
Odontogênicas
Periapical
Cárie
Necrose pulpar
Infecção periapical
Periodontal
Gengivite
Bolsa periodontal
Periapical
Periapical
C
Cá
árie
rie
Necrose pulpar
Necrose pulpar
Infec
Infecç
ção
ão periapical
periapical
Periodontal
Periodontal
Gengivite
Gengivite
Bolsa periodontal
Bolsa periodontal
4. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Vias de Propagação
Vias de Propaga
Vias de Propagaç
ção
ão
Continuidade
Cárie – polpa – periápice – espaços
Sanguínea
Venosa – trombose seio cavernoso
Arterial – bacteremia – endocardite
Bainhas nervosas
Continuidade
Continuidade
C
Cá
árie
rie –
– polpa
polpa –
– peri
periá
ápice
pice –
– espa
espaç
ços
os
Sangu
Sanguí
ínea
nea
Venosa
Venosa –
– trombose seio cavernoso
trombose seio cavernoso
Arterial
Arterial –
– bacteremia
bacteremia –
– endocardite
endocardite
Bainhas nervosas
Bainhas nervosas
5. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Fatores Determinantes
Fatores Determinantes
da Localiza
da Localizaç
ção Inicial
ão Inicial
Espessura das corticais
Vestibular
Lingual
Apical
Inserções musculares
Vestíbulo bucal
Espaços fasciais
Espessura das corticais
Espessura das corticais
Vestibular
Vestibular
Lingual
Lingual
Apical
Apical
Inser
Inserç
ções musculares
ões musculares
Vest
Vestí
íbulo bucal
bulo bucal
Espa
Espaç
ços fasciais
os fasciais
6. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espessura das corticais
Espessura das corticais
Palato
Palato
Palato Vestíbulo bucal
Vest
Vestí
íbulo bucal
bulo bucal
7. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Inser
Inserç
ções musculares
ões musculares
Vestíbulo bucal
Vest
Vestí
íbulo bucal
bulo bucal Espaço bucal
Espa
Espaç
ço bucal
o bucal
8. Abscessos Iniciais na Maxila
Abscessos Iniciais na Maxila
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Abaixo
Abaixo
Elevador do
Elevador do
âng
âng. da boca
. da boca
Vestibular
Vestibular
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Abaixo
Abaixo
Bucinador
Bucinador
Vestibular
Vestibular
Molares
Molares
Espa
Espaç
ço bucal
o bucal
Acima
Acima
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Abaixo
Abaixo
Orbicular da
Orbicular da
boca
boca
Vestibular
Vestibular
Incisivo
Incisivo
lateral
lateral
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Abaixo
Abaixo
Orbicular da
Orbicular da
boca
boca
Vestibular
Vestibular
Incisivo
Incisivo
central
central
Palato
Palato
__
__
__
__
Palatina
Palatina
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Abaixo
Abaixo
Bucinador
Bucinador
Vestibular
Vestibular
Pr
Pré
é-
-molares
molares
Espa
Espaç
ço
o
canino
canino
Acima
Acima
Canino
Canino
Palato
Palato
__
__
__
__
Palatina
Palatina
Local
Local
Rela
Relaç
ção
ão
M
Mú
úsculo
sculo
Cortical
Cortical
Dente
Dente
9. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso palatino
Abscesso palatino
Abscesso palatino
10. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso vestibular
Abscesso vestibular
Abscesso vestibular
14. Abscessos Iniciais na Mand
Abscessos Iniciais na Mandí
íbula
bula
Espa
Espaç
ço
o
submandibular
submandibular
Abaixo
Abaixo
Milo
Milo-
-hi
hió
óideo
ideo
Lingual
Lingual
2
2˚
˚ e 3
e 3˚
˚
Molares
Molares
Espa
Espaç
ço
o
sublingual
sublingual
Acima
Acima
Milo
Milo-
-hi
hió
óideo
ideo
Lingual
Lingual
1
1˚
˚ e 2
e 2˚
˚
Molares
Molares
Espa
Espaç
ço
o
submentual
submentual
Abaixo
Abaixo
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Acima
Acima
Mentual
Mentual
Vestibular
Vestibular
Incisivos
Incisivos
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Acima
Acima
Bucinador
Bucinador
Vestibular
Vestibular
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Acima
Acima
Depressor
Depressor âng
âng.
.
da boca
da boca
Vestibular
Vestibular
Canino
Canino
Espa
Espaç
ço bucal
o bucal
Abaixo
Abaixo
Vest
Vestí
íbulo
bulo
Acima
Acima
Bucinador
Bucinador
Vestibular
Vestibular
Pr
Pré
é-
-molares
molares
Espa
Espaç
ço
o
submentual
submentual
Abaixo
Abaixo
Local
Local
Rela
Relaç
ção
ão
M
Mú
úsculo
sculo
Cortical
Cortical
Dente
Dente
15. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Abscesso vestibular
Abscesso vestibular
Abscesso vestibular
17. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Infecções Odontogênicas Complexas
Infec
Infecç
ções
ões Odontogênicas
Odontogênicas Complexas
Complexas
Infecção em
Espaços Faciais
Seio Maxilar
Trombose do Seio
Cavernoso
Celulite Periorbital
Infec
Infecç
ção em
ão em
Espa
Espaç
ços Faciais
os Faciais
Seio Maxilar
Seio Maxilar
Trombose do Seio
Trombose do Seio
Cavernoso
Cavernoso
Celulite Periorbital
Celulite Periorbital
18. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Caracter
Caracterí
ísticas dos
sticas dos
Espa
Espaç
ços Fasciais
os Fasciais
Limitados por fáscias
Virtuais
Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo
frouxo
Pouco vascularizados
Fácil propagação
Tratamento mais complexo
Limitados por f
Limitados por fá
áscias
scias
Virtuais
Virtuais
Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo
Preenchidos por gordura e tecido conjuntivo
frouxo
frouxo
Pouco vascularizados
Pouco vascularizados
F
Fá
ácil propaga
cil propagaç
ção
ão
Tratamento mais complexo
Tratamento mais complexo
19. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços Fasciais
Espa
Espaç
ços Fasciais
os Fasciais
Primários
Maxila
Mandíbula
Secundários
Mastigador
Cervicais
Prim
Primá
ários
rios
Maxila
Maxila
Mand
Mandí
íbula
bula
Secund
Secundá
ários
rios
Mastigador
Mastigador
Cervicais
Cervicais
20. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ços Fasciais Prim
os Fasciais Primá
ários
rios
Maxila
Canino
Bucal
Infratemporal
Maxila
Maxila
Canino
Canino
Bucal
Bucal
Infratemporal
Infratemporal
21. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ço Canino
o Canino
30. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ços Fasciais Prim
os Fasciais Primá
ários
rios
Mandíbula
Bucal
Submentual
Submandibular
Sublingual
Mand
Mandí
íbula
bula
Bucal
Bucal
Submentual
Submentual
Submandibular
Submandibular
Sublingual
Sublingual
31. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ço Bucal
o Bucal
39. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ço Sublingual
o Sublingual
40. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Angina de Ludwig
Angina de Ludwig
Angina de Ludwig
Espaço submandibular bilateral
Espaço sublingual bilateral
Espaço submentual
RISCO DE VIDA – VIA AÉREA!
Espa
Espaç
ço submandibular bilateral
o submandibular bilateral
Espa
Espaç
ço sublingual bilateral
o sublingual bilateral
Espa
Espaç
ço
o submentual
submentual
RISCO DE VIDA
RISCO DE VIDA –
– VIA A
VIA AÉ
ÉREA!
REA!
54. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços Fasciais
Espa
Espaç
ços Fasciais
os Fasciais
Primários
Maxila
Mandíbula
Secundários
Mastigador
Cervicais
Prim
Primá
ários
rios
Maxila
Maxila
Mand
Mandí
íbula
bula
Secund
Secundá
ários
rios
Mastigador
Mastigador
Cervicais
Cervicais
55. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
F
Fá
áscia
scia Cervical
Cervical
Lâmina de
revestimento
Lâmina pré-
traqueal
Lâmina pré-
vertebral
Fáscia alar
Bainha carotídea
Fascia superficial
Lâmina de
Lâmina de
revestimento
revestimento
Lâmina pr
Lâmina pré
é-
-
traqueal
traqueal
Lâmina pr
Lâmina pré
é-
-
vertebral
vertebral
F
Fá
áscia
scia alar
alar
Bainha carot
Bainha carotí
ídea
dea
Fascia
Fascia superficial
superficial
56. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Fáscia Cervical
F
Fá
áscia
scia Cervical
Cervical
Lâmina de
revestimento
Lâmina pré-traqueal
Lâmina pré-
vertebral
Fáscia alar
Bainha carotídea
Fascia superficial
Lâmina de
Lâmina de
revestimento
revestimento
Lâmina pr
Lâmina pré
é-
-traqueal
traqueal
Lâmina pr
Lâmina pré
é-
-
vertebral
vertebral
F
Fá
áscia
scia alar
alar
Bainha carot
Bainha carotí
ídea
dea
Fascia
Fascia superficial
superficial
58. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espa
Espaç
ços Fasciais Cervicais
os Fasciais Cervicais
Espaço Faríngeo Lateral
Entre m. pterigóideo medial e faringe
Espaço Retrofaríngeo
Entre fáscia bucofaríngea/pré-traqueal e fáscia alar
Espaço Pré-vertebral
Entre fáscia alar e fáscia pré-vertebral
Espa
Espaç
ço Far
o Farí
íngeo Lateral
ngeo Lateral
Entre m. pterig
Entre m. pterigó
óideo medial e faringe
ideo medial e faringe
Espa
Espaç
ço
o Retrofar
Retrofarí
íngeo
ngeo
Entre f
Entre fá
áscia
scia bucofar
bucofarí
íngea/pr
ngea/pré
é-
-traqueal
traqueal e f
e fá
áscia alar
scia alar
Espa
Espaç
ço Pr
o Pré
é-
-vertebral
vertebral
Entre f
Entre fá
áscia alar e f
scia alar e fá
áscia pr
scia pré
é-
-vertebral
vertebral
59. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaço Faríngeo Lateral
Espa
Espaç
ço Far
o Farí
íngeo Lateral
ngeo Lateral
60. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços Retrofaríngeo e
Pré-vertebral
Espa
Espaç
ços
os Retrofar
Retrofarí
íngeo
ngeo e
e
Pr
Pré
é-
-vertebral
vertebral
61. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Espaços
Retrofaríngeo
e
Pré-vertebral
Espa
Espaç
ços
os
Retrofar
Retrofarí
íngeo
ngeo
e
e
Pr
Pré
é-
-vertebral
vertebral
73. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Trombose do Seio Cavernoso
Trombose do Seio Cavernoso
Trombose do Seio Cavernoso
Localização
Base do crânio
Lado sela túrcica
Relações:
A. carótida interna
N. oftálmico
N. oculomotor
N. troclear
N. abducente
Localiza
Localizaç
ção
ão
Base do crânio
Base do crânio
Lado sela
Lado sela t
tú
úrcica
rcica
Rela
Relaç
ções:
ões:
A. car
A. caró
ótida interna
tida interna
N. oft
N. oftá
álmico
lmico
N.
N. oculomotor
oculomotor
N. troclear
N. troclear
N. abducente
N. abducente
74. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Veia Facial
Veias oftálmicas
Plexo venoso
pterigóideo
Veias emissárias
esfenoidais
Veia Facial
Veia Facial
Veias oft
Veias oftá
álmicas
lmicas
Plexo venoso
Plexo venoso
pterig
pterigó
óideo
ideo
Veias emiss
Veias emissá
árias
rias
esfenoidais
esfenoidais
Comunicações do Seio Cavernoso
Comunica
Comunicaç
ções do Seio Cavernoso
ões do Seio Cavernoso
76. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Celulite Periorbital
Celulite Periorbital
Celulite Periorbital
Origem
Espaço canino
Dacriocistite
Seio maxilar
Riscos
Trombose seio
cavernoso
Danos ao conteúdo
da órbita
Origem
Origem
Espa
Espaç
ço canino
o canino
Dacriocistite
Dacriocistite
Seio maxilar
Seio maxilar
Riscos
Riscos
Trombose seio
Trombose seio
cavernoso
cavernoso
Danos ao conte
Danos ao conteú
údo
do
da
da ó
órbita
rbita
77. Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
Prof. Peter Reher, CD, MSc, PhD
ACABOU!
ACABOU!
Obrigado pela
atenção
Peter Reher
Obrigado pela
Obrigado pela
aten
atenç
ção
ão
Peter Reher
Peter Reher