Marcel Ras opende de studiedag Een web van webarchieven (17-11-'16) met een presentatie van de activiteiten van NCDD/NDE, waaronder het project Webarchivering.
13. Ochtendprogramma
09.45 Arnoud Goos (Beeld en Geluid) - Een web van webarchieven: een nationale
inventarisatie naar webarchivering
10.15 Herbert van de Sompel (Los Alamos National Laboratory) Werken aan een
technische onderbouw voor autonome, samenwerkende webarchieven
11.00 koffie/thee
11.30 – 13.00 parallelsessies
11.30 Parallelsessies: keuze uit A, B en C.
21/11/16 Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid 13
Sessie A (deze zaal) Sessie B (BenG Lab 1) Sessie C (BenG Lab 2)
Collectievorming Aan de slag met
webarchivering
Kennismaken met
webarchiveringsdiensten
Filip Boudrez (Stadsarchief
Antwerpen) - Archiveren van A-
stad. Van capture tot DIP
Tjarda de Haan (Amsterdam
Museum) - Crowdsourcing bits
& bytes for Digital Heritage, case
study Re:DDS
Workshop Webarchiveren: waar
begin ik?”
Harry Romijn (Groninger
Archieven) en Antal Posthumus
(Nationaal Archief)
Presentaties van en discussies
met:
Internet Archive – Courtney
Mumma, via internetverbinding
Pagefreezer – John Jansen
Archiefweb.eu – Marcel Privé
14. Middagprogramma
14.00 Rafaël Rozendaal - The Internet as a Canvas: archiveren van internetkunst
14.30 Kees Teszelszky (Koninklijke Bibliotheek) - Webarchieven als een Rubiks-kubus: tien
jaar webarchivering in Nederland en in de Koninklijke Bibliotheek
15.00 Pauze
15.30 Nick Chapel (Erfgoedinspectie) - Webarchivering bij de Rijksoverheid
16.00 Wat kunnen we voor u doen?
In gesprek met de NCDD-expertgroep Webarchivering: agendasetting, prioriteiten en
behoeften uit het veld.
16.45 Borrel
21/11/16 Nationale Coalitie Digitale Duurzaamheid 14
Notas del editor
Welkom 2de studiedag over webarchivering in Nederland. 2 jaar geleden stonden we ook hier bij Beeld en Geluid en in dezelfde zaal. Een aantal van jullie waren daar ongetwijfeld bij. Dat was op 30 oktober 2014
Het doel van die studiedag was om meer inzicht te geven in en aandacht te vragen voor de praktijk van webarchivering in Nederland. Verschillende initiatieven op het gebied van webarchivering werden gepresenteerd. Belangrijkste vragen toen waren: Wie doet wat? Voor wie doen we dat? Waarom doen we dit? Welke tools gebruiken we? Wat zijn de wensen en eisen ten aanzien van het gebruik?
Aan het eind van de dag gingen we naar huis met de constatering dat er al veel gebeurd in Nederland, dat we het archiveren van het web belangrijk vinden en dat het in de belangstelling staat. Maar ook realiseerden we ons dat dat wat er gebeurd nog zeer gefragmenteerd is en er een gebrek aan kennis is. Kennis over het onderwerp zélf, waar moeten we beginnen? Maar ook weten we onvoldoende goed van elkaar wie wat doet. er werd luid en duidelijk uitgesproken dat er een sterke behoefte aan meer samenwerking. En daar gaat het vandag over, over samenwerking. En hoe we deze vorm kunnen geven. Vandaag gaat het dus over samenwerken, een gemeenschappelijke aanpak en over urgentie!
De technologie achter het WWW is echter nog geen 25 jaar publiek beschikbaar. Op 30 april 1993 stelde CERN het WWW beschikbaar in het publieke domein.
De officiële documenten daarvan zijn nog te vinden op het web, toen aangeduid als W3. Het vrijgeven van de broncode voor het World Wide Web heeft ons leven in veel opzichten drastisch veranderd.
De eerste webpagina ooit werd echter al in 1991 gepubliceerd; 25 jaar geleden. dit was een pagina van professor Paul Jones die hij maakte ter voorbereiding van de Hypertext conferentie in San Antonio. Saillant detail is dat een onderzoekspaper van Berners-Lee over het web door die conferentie werd geweigerd.
Inmiddels, 25 jaar later, zitten we massaal op het internet!
Uit: onderzoek trends en internetgebruik, sidn 2014
Deze figuur geeft de online tijdbesteding op verschillende devices en laat zien dat het gebruik van mobiele devices steeds bepalender wordt bij het gebruik van het internet. Nog niet direct voor de manier waarop wij het internet gebruiken, maar wél de mate van gebruik. Dat neemt toe. Mobiel internetgebruik leidt tot een hoge frequentie en gemiddeld korte sessieduur.
PC en laptop zijn et device voor langdurig gebruik: mn websitebezoek, e-commerce en transacties.
Tablet en smartphone het device voor veel korte sessies: tablet mn gaming; smartphone voor social media.
Apps behoren zonder twijfel tot de meest invloedrijke trends in internetgebruik van de laatste jaren. Hoewel ze niet online
hoeven te zijn, vervullen ze in de praktijk vaak functies die vergelijkbaar zijn met die van websites. Soms is een app zelfs
‘browservervangend’. In die gevallen fungeert hij als een alternatieve route naar content die ook op een website is te vinden.
Vooral daarom is er in de afgelopen jaren veel gespeculeerd over de vraag of apps de websites van de toekomst zijn.
En al snel werd het web gebruikt voor alle mogelijke manieren van publiceren en communiceren en ontstond de behoefte om delen daarvan te bewaren. Een van eerste die dit op grote schaal deed (en nog steeds doet) was het Internet Archive. En het zal jullie niet ontgaan zijn, dit jaar bestaat het IA 20 jaar.
Steeds meer archieven, bibliotheken en andere (erfgoed)instellingen houden zich bezig met het archiveren van websites, voor ze veranderen of zelfs helemaal verdwijnen.
Zo archiveert de Koninklijke Bibliotheek websites vanuit de opdracht Nederlandse publicaties te verzamelen, archiveert Archipol al meer dan tien jaar de websites van Nederlandse politieke partijen en richt Beeld en Geluid zich op websites met betrekking tot het Nederlandse av-domein.
De Rijks- en decentrale overheden dragen zorg voor het archiveren van hun websites in het kader van de Archiefwet. En zo zijn er nog veel meer partijen die vanuit diverse perspectieven delen van het Nederlandse web ‘crawlen’. Van dit brede landschap wordt momenteel een inventarisatie gemaakt binnen het werkpakket Houdbaar van het Netwerk Digitaal Erfgoed. Belangrijkste doel hiervan is het opstellen van een “catalogus” van gearchiveerde websites in Nederland. Dat helpt (erfgoed)instellingen bij het vinden van bestaande initiatieven en voorkomt mogelijk dubbel werk. En het helpt de gebruikers van webarchieven bij het vinden van de informatie die ze zoeken.
Dit project wordt uitgevoerd door de NCDD, de nationale coalitie digitale duurzaamheid.
De NCDD heeft twee rollen: Op de eerste plaats is de NCDD een platform voor domeinoverstijgende kennisuitwisseling en bewustwording rondom digitale duurzame toegang. Daarnaast voert de NCDD samenwerkingsprojecten uit op het gebied van duurzame toegankelijkheid. Deze projecten vormen de bouwstenen voor een gezamenlijke infrastructuur voor duurzame toegang in Nederland.
In de periode 2015-2016 gebeurt dit als onderdeel van het werkprogramma Digitaal Erfgoed Houdbaar als onderdeel van het Netwerk Digitaal Erfgoed.
Het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) is een samenwerkingsverband dat zich richt op de ontwikkeling van een stelsel van landelijke voorzieningen en diensten voor het verbeteren van de zichtbaarheid, bruikbaarheid en houdbaarheid van digitaal erfgoed. Het netwerk is in 2014 gestart op initiatief van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Deelnemers zijn grote landelijke instellingen die werken aan professioneel behoud en beheer van digitale data.
Om dit concreet handen en voeten te geven zijn er drie werkprogramma’s ingericht waarbinnen projecten worden uitgevoerd die vorm moeten geven aan het verbeteren van de zichtbaarheid, de bruikbaarheid en de lange termijn toegang tot Nederlandse collecties.
Alle activiteiten in het programma Digitaal Erfgoed Houdbaar zijn gericht op het tot stand brengen van een netwerk van gedistribueerde voorzieningen waarin duurzame toegang tot digitale informatie via een domeinoverstijgende samenwerking gegarandeerd wordt.
Projecten leveren de bouwstenen voor een nationale infrastructuur door:
Coalities te vormen en het kennisniveau op peil te brengen via inventarisaties, case studies en kennisuitwisseling.
Randvoorwaarden te verhelderen en programma’s van eisen en roadmaps te formuleren voor toekomstige voorzieningen.
Voorzieningen in te richten en de betrouwbaarheid en duurzame beschikbaarheid ervan te bevorderen.
Maar terug naar vandaag, naar webarchivering, naar samenwerking, urgentie, naar waarom we dit met z’n allen doen. En met het tonen van het programma van vandaag geef ik het stokje graag over naar onze dagvoorzitter, Jantje Steenhuis, directeur van het Stadsarchief Rotterdam.
Twee jaar geleden was zij ook al dagvoorzitter en was toen ook een warm pleitbezorger van samenwerking en coördinatie. Ik ben heel blij dat zei er nu weer bij is om deze dag in goede banen te leiden, maar vooral ook om met ons te kijken waar we nu staan.
Voordat ik het woord geef aan Jantje, nog even naar het programma van vandaag.