Chapter-5 of the Text

1. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<1>
Sanskrit -21
F- 26 –नारदभक्तिसूत्राणि-Part 7
15-08-21
पीिाम्बरं करविराक्ििशङ्खचक्रकौमोदकीसरससिं करुिासमुद्रम्|
राधासहायमतिसुन्दरमन्दहासं िािालयेशमतनशं हृदद भाियासम ||

2. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<2>
प्रथमोऽध्यायः - परभक्तिस्िरूपम ् । सूत्र १-२४
द्वििीयोऽध्यायः - परभक्तिमहत्त्िम ् । सूत्र २५-३३
िृिीयोऽध्यायः - भक्तिसाधनातन । सूत्र ३४-५०
चिुथोऽध्यायः - प्रेमतनिवचनम् । सूत्र ५१-६६
पञ्चमोऽध्यायः - मुख्यभक्तिमदहमा । सूत्र ६७-८४
Ch-1 24 sutras deal with the nature of bhakti
Ch-2 9 sutras (25-33) explain why the path of bhakti is superior
Ch-3 17 sutras (34-50) describe the methods by which bhakti
can be cultivated and practiced
Ch-4 16 sutras (51-66) gives the sign of true devotion
Ch-5 Last 18 sutras (67-84) glorify those who have reached the
pinnacle of devotion
Quick Recap-1

3. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<3>
भतिा एकाक्न्िनो मुख्याः । ६७ - ५.०१
कण्ठािरोधरोमञ्चाश्रुसभः परस्परं लपमानाः पाियक्न्ि क
ु लातन पृथथिीं च । ६८ - ५.०२
िीथीक
ु िवक्न्ि िीथावतन सुकमी क
ु िवक्न्ि कमावणि सच्छास्त्रीक
ु िवक्न्ि शास्त्राणि । ६९ -
५.०३
िन्मयाः । ७० - ५.०४
मोदन्िे वपिरो नृत्यक्न्ि देििाः सनाथा चेयं भूभविति । ७१ - ५.०५
नाक्स्ि िेषु िातिविद्यारूपक
ु लधनक्रक्रयादद भेदः । ७२ - ५.०६
यिस्िदीयाः । ७३ - ५.०७
िादो नािलम््यः । ७४ - ५.०८
बाहुल्यािकाशत्िाद् अतनयित्त्िाच्च । ७५ - ५.०९
भक्तिशास्त्राणि मननीयातन िदुद्बोधकमावणि करिीयातन । ७६ - ५.१०
६७-७५
चिुथोऽध्यायः
प्रेमतनिवचनम ्
Poll-1

4. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<4>
भतिा एकाक्न्िनो मुख्याः । ६७ - ५.०१
भतिाः एकाक्न्िनः मुख्याः
एकाक्न्िनः भतिाःमुख्याः(सक्न्ि)
Bhaktas exclusively attached to the Lord are the best of His devotees
कण्ठािरोधरोमञ्चाश्रुसभः परस्परं लपमानाः पाियक्न्ि क
ु लातन पृथथिीं च । ६८ -
५.०२
(भतिाः) कण्ठ- अिरोध-रोमञ्च-अश्रुसभः3 परस्परं लपमानाः पाियक्न्ि क
ु लातन
पृथथिीं च
Those who talk of Bhakti to one another in faltering tones attended with
thrill and tears of joy, they sanctify their race and the wide earth
६७ - ६८

5. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<5>
िीथीक
ु िवक्न्ि िीथावतन सुकमीक
ु िवक्न्ि कमावणि
सच्छास्त्रीक
ु िवक्न्ि शास्त्राणि । ६९ - ५.०३
(भतिाः) िीथीक
ु िवक्न्ि िीथावतन सुकमीक
ु िवक्न्ि कमावणि
सच्छास्त्रीक
ु िवक्न्ि शास्त्राणि
(भतिाः) िीथावतन िीथीक
ु िवक्न्ि
भतिाः कमावणि सुकमीक
ु िवक्न्ि
भतिाःशास्त्राणि सच्छास्त्रीक
ु िवक्न्ि
They turn holy places holier, acts more purified and
scriptures more authoritative
िन्मयाः । ७०- ५.०४
(भतिाः) िन्मयाः (सक्न्ि)
They (such Bhaktas) are full of the Lord
६९-७०

6. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<6>
मोदन्िे वपिरो नृत्यक्न्ि देििाः सनाथा चेयं भूभविति । ७१ - ५.०५
(ऐिादृशेषु भतिेषु सत्सु) मोदन्िे वपिरः नृत्यक्न्ि देििाः सनाथा च इयं भूः भिति
वपिरः मोदन्िे देििाः नृत्यक्न्ि च इयं भूः सनाथा भिति
The Pitris (manes) are delighted in such Bhaktas, the gods dance with joy,
and this earth gets a savior
नाक्स्ि िेषु िातिविद्यारूपक
ु लधनक्रक्रयादद भेदः । ७२- ५.०६
न अक्स्ि िेषु7 (भतिेषु) िाति-विद्या-रूप-क
ु ल-धन-क्रक्रया- आदद भेदः
िेषु7 (भतिेषु) िाति-विद्या-रूप-क
ु ल-धन-क्रक्रया- आदद भेदः न अक्स्ि
Among such Bhaktas there is no distinction due to birth, education, colour,
race, wealth, occupation and the like
७१ -७२

7. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<7>
यिस्िदीयाः । ७३- ५.०७
यिः (िे भतिाः) िदीयाः
Because such Bhaktas are all His
own
िादो नािलम््यः। ७४ - ५.०८
(भतिेन) िाद: न अिलम््यः
The aspirant (Bhakta) should not
take to disputations
७३- ७६

8. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<8>
बाहुल्यािकाशत्िादतनयित्त्िाच्च। ७५-
५.०९
बाहुल्य- अिकाशत्िाि्अतनयित्िाि्5
च (भतिेन िादो न अिलम््यः)
For it leads to endless arguments
and leads to no certain conclusion
७५- ७६
अतनयि

9. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<9>
भक्तिशास्त्राणि मननीयातन
िदुद्बोधकमावणि करिीयातन । ७६ - ५.१०
(भतितः) भक्तिशास्त्राणि मननीयातन
(सक्न्ि) िदुद्बोधकमावणि करिीयातन
Works on Bhakti should be studied and
acts calculated to rouse this Bhakti
should be performed
७६

10. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<10>
सुखदुःखेच्छालाभाददत्यतिे काले प्रिीक्ष्यमािे क्षिाधवमवप व्यथं न
नेयम ्। ७७ - ५.११
अदहंसासत्यशौचदयाक्स्ितयाददचररत्राणि पररपालनीयातन । ७८ - ५.१२
सिवदा सिवभािेन तनक्चचन्ितभवगिानेि भिनीयः । ७९ - ५.१३
सङ्कीत्यवमानः शीघ्रमेिाविभवित्यनुभाियति भतिान्। ८० - ५.१४
त्रत्रसत्यस्य भक्तिरेि गरीयसी भक्तिरेि गरीयसी । ८१ - ५.१५
७६-८१

11. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<11>
गुिमाहात्म्यासक्ति-रूपासक्ति-पूिासक्ति-स्मरिासक्ति-दास्यासक्ति-
सख्यासक्ति-
िात्सल्यसक्ति-कान्िासक्ति-आत्मतनिेदनासक्ति-िन्मयिासक्ति-
परमविरहासक्ति-रूपा एकधा अवप एकादशधा भिति । ८२ - ५.१६
इत्येिं िदक्न्ि िनिल्पतनभवयाः एकमिाः क
ु मार-व्यास-शुक-शाक्ण्िल्य-गगव-
विष्िु-
कौक्ण्िण्य-शेषोद्धिारुणि-बसल-हनुमद्-विभीषिादयो भतत्याचायावः । ८३ -
५.१७
य इदं नारदप्रोतिं सशिानुशासनं विचिससति श्रद्धिे स भक्तिमान ्भिति सः
प्रेष्टं लभिे सः प्रेष्टं लभिे । ८४ - ५.१८
७६-८१

12. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<12>
सुखदुःखेच्छालाभाददत्यतिे काले प्रिीक्ष्यमािे क्षिाधवमवप
व्यथं न नेयम ्। ७७ - ५.११
सुख-दुःख- इच्छा-लाभ- आदद-त्यतिे काले प्रिीक्ष्यमािे
क्षिाधं अवप व्यथं न नेयम्
Time free from the sway of pleasure, pain, desire, profit
or other worldly considerations, is what everyone
seeks; so even half a second should not be trifled away
अदहंसासत्यशौचदयाक्स्ितयाददचररत्राणि पररपालनीयातन।
७८- ५.१२
अदहंसा-सत्य-शौच-दया-आक्स्ितय- आदद-चररत्राणि
(चाररत्र्याणि) पररपालनीयातन
Non-violence, truthfulness, purity, compassion, piety and
other essentials of good life, should be maintained
७६-८१

13. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<13>
सिवदा सिवभािेन तनक्चचन्ितभवगिानेि भिनीयः । ७९ - ५.१३
सिवदा सिवभािेन तनक्चचन्ितः भगिान्एि भिनीयः
Free from all care, ye shall always adore Bhagavan (the Lord) alone with all
your hear and soul
सङ्कीत्यवमानः शीघ्रमेिाविभवित्यनुभाियति भतिान्। ८० - ५.१४
सङ्कीत्यवमानः शीघ्रं एि आविभविति अनुभाियति भतिान्(सः भगिान्)
If steadily praised, the Lord reveals Himself soon and blesses the Bhaktas
with realisation
७६-८१

14. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<14>
त्रत्रसत्यस्य भक्तिरेि गरीयसी भक्तिरेि गरीयसी । ८१ - ५.१५
त्रत्रसत्यस्य भक्तिः एि गरीयसी भक्तिः एि गरीयसी
For all the three divisions of time-past, present and future Bhakti alone
is preferable over other paths, Bhakti alone is preferable
सत्यव्रिं सत्यपरं त्रत्रसत्यं
सत्यस्य योतनं तनदहिं च सत्ये
सत्यस्य सत्यमृिसत्यनेत्रं
सत्यात्मक
ं त्िां शरिं प्रपन्नाः Sr.Bhag 10-20-26
७६-८१

15. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<15>
गुिमाहात्म्यासक्ति-रूपासक्ति-पूिासक्ति-स्मरिासक्ति-दास्यासक्ति-सख्यासक्ति-
िात्सल्यसक्ति-कान्िासक्ति-आत्मतनिेदनासक्ति-िन्मयिासक्ति-परमविरहासक्ति-
रूपा एकधा अवप एकादशधा भिति । ८२ - ५.१६
गुिमाहात्म्यासक्ति-रूपासक्ति-पूिासक्ति-स्मरिासक्ति-दास्यासक्ति-सख्यासक्ति-
िात्सल्यसक्ति-कान्िासक्ति-आत्मतनिेदनासक्ति-िन्मयिासक्ति-परमविरहासक्ति-
रूपा (भक्तिः) एकधा अवप एकादशधा भिति
Though in itself one, this Bhakti manifests in eleven different forms:
(1) attachment to the glorification of the blessed qualities of God,
(2) attachment to His beautiful form, (3) attachment to His worship,
(4) attachment to His remembrance, (5) attachment to His service,
(6) attachment to His friendship, (7) attachment to filial love for Him,
(8) attachment to wifelike love for Him, (9) attachment to self-surrender, (10)
attachment to being filled with Him, and (11) attachment to an intense feeling
of excruciating pain of separation from Him
७६-८१

16. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<16>
इत्येिं िदक्न्ि िनिल्पतनभवयाः एकमिाः क
ु मार-व्यास-शुक-शाक्ण्िल्य-गगव-विष्िु-
कौक्ण्िण्य-शेषोद्धिारुणि-बसल-हनुमद्-विभीषिादयो भतत्याचायावः । ८३ - ५.१७
इति एिं िदक्न्ि िनिल्पतनभवयाः एकमिाः क
ु मार-व्यास-शुक-शाक्ण्िल्य-गगव-
विष्िु-
कौक्ण्िण्य-शेषोद्धिारुणि-बसल-हनुमद्-विभीषिादयः भतत्याचायावः
So declare the teachers of Bhakti with once accord in defiance of public
criticism, teachers like, (1) Sanatkumara, (2) Vyasa, (3) Suka, (4)
Sandilya, (5) Garga, (6) Vishnu, (7) Kaundinya, (8) Sesha, (9) Uddhava,
(10) Aruni, (11) Bali, (12) Hanumat, (13) Vibhishana
Kumara – 4 Sanaka, Sanatana, and Sanandana Sage Sanatkumara(Sanata
Sujata)
Uddalaka Aruni father of Shvetaketu- Chandogya Upanishad
७६-८१

17. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<17>
य इदं नारदप्रोतिं सशिानुशासनं विचिससति श्रद्धिे स भक्तिमान्भिति सः प्रेष्टं
लभिे सः प्रेष्टं लभिे । ८४ - ५.१८
यः इदं नारदप्रोतिं सशिानुशासनं विचिससति श्रद्धिे सः भक्तिमान्भिति सः प्रेष्टं
लभिे सः प्रेष्टं लभिे
Whoever in this world believes and has faith in this gracious instruction
offered by Narada, he becomes endowed with Bhakti, he attains the
highest beatitude, aye, he attains the highest beatitude
७६-८१

18. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<18>
कौसल्यासुप्रिा राम पूिावसन्ध्या प्रििविे ।
उविष्ठ नरशादूवल किवव्यं दतिमाक्ननकम ् ॥ 1 ॥
उविष्ठोविष्ठ गोविन्द उविष्ठ गरुिध्िि ।
उविष्ठ कमलाकान्ि त्रतलोतयं मङ्गलं क
ु रु ॥ 2 ॥
Decode the this sloka word by word
• Figure of speech
• Samasa if any
• Anvayam
• Chandas
Homework

19. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<19>
अव्यय
म ्
नाम
म्
क्रियापदम ्
1 कौसल्यासुप्रिा
2 राम
3 पूिावसन्ध्या
4 प्रििविे
5 उविष्ठ
6 नरशादूवल
7 किवव्यं
8 दतिमाक्ननकम्

20. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<20>
1 उविष्ठ
2 उविष्ठ
3 गोविन्द
4 उविष्ठ
5 गरुिध्िि
6 उविष्ठ
7 कमलाका
न्ि
8 त्रतलोतयं
9 मङ्गलं
10 क
ु रु
संदहितकपदे तनत्या तनत्या धािूपसगवयोः I
तनत्या समासे िातये िु सा वििक्षामपेक्षिे II

21. Mr Nanda Mohan Shenoy
CDPSE, CISA ,CAIIB
<21>
कायेन िाचा मनसेक्न्द्रयतिाव ।
बुद्ध्यात्मना िा प्रकृ तिस्िभािाि्।
करोसम यद्यत्सकलं परस्मत ।
नारायियेति समपवयासम ॥