Παρουσίαση της Ενότητας 4 της Φιλοσοφίας Β' Λυκείου

1. ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΕΝΟΤΗΤΑ 4Η
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ1

2. ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΗΣ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ
Primum vivere, deinde philosophari.
Πρώτα να ζεις και έπειτα να φιλοσοφείς.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
2

3. Η ενασχόληση με τα φιλοσοφικά ερωτήματα πολλές φορές κρίνεται
αρνητικά
 προκαλεί αμηχανία, διανοητική δυσφορία
 κουράζει και μοιάζει άσκοπη και αποκομμένη από την
καθημερινότητα
 φαίνεται συχνά απρόσιτη και μόνο για λίγους ειδικούς
 είναι θεωρητική και μακριά από την πρακτική ζωή, άρα άχρηστη
 κλονίζει τις βεβαιότητές και ενδεχομένως υπονομεύει την πίστη στη
θρησκεία, στις παραδόσεις αλλά και στους πολιτικούς θεσμούς της
κοινωνίας (από την αρχαιότητα διώκονταν φιλόσοφοι για τις απόψεις
τους)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
3

4. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΠΟΥ
ΔΙΩΧΘΗΚΑΝ Ή ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
4

5. ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ
500-428 π.Χ.
• Σπουδαίος αρχαίος Έλληνας
φιλόσοφος και αστρονόμος.
• Γεννήθηκε στις Κλαζομενές της
Ιωνίας.
• Σε ηλικία 20 ετών
εγκαταστάθηκε στην Αθήνα,
επιδιδόμενος σε φιλοσοφικές
σπουδές, όπου και έζησε εκεί
επί 30 χρόνια.
• Σύμφωνα όμως με την
παράδοση κατηγορήθηκε για
ασέβεια και αναγκάστηκε να
εγκαταλείψει την πόλη.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
5

6. ΣΩΚΡΑΤΗΣ
470 – 399 π.Χ.
• Ο Σωκράτης μηνύθηκε από τον
ποιητή Μέλητο, καθώς και από το
γνωστό πολιτικό και βυρσοδέψη
Άνυτο και τον ρήτορα Λύκωνα.
• Το 399 π.Χ. ο φιλόσοφος
βρέθηκε αντιμέτωπος με το
Δικαστήριο της Ηλιαίας. Εκεί, σε
μία δίκη η οποία έχει
χαρακτηριστεί από πολλούς
μελετητές ως παρωδία,
διατυπώθηκαν εναντίον του
κατηγορίες για ασέβεια προς
τους θεούς και για διαφθορά
των νέων.
• Ο φιλόσοφος καταδικάστηκε,
με βάση την κατηγορία, σε
θάνατο.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
6

7. ΠΛΑΤΩΝ
427-347 π.Χ.
• Το 367 π.Χ ηγεμόνας των
Συρακουσών έγινε ο Διονύσιος Β'
ο Νεότερος. Με προτροπή του
Δίωνα, ο Διονύσιος προσκάλεσε
τον Πλάτωνα ως σύμβουλό του
και εκείνος αποδέχτηκε την
πρόσκληση με την ελπίδα πως
θα εφάρμοζε τα πολιτικά του
ιδεώδη.
• Ταξίδεψε στις Συρακούσες το 366
π.Χ. ωστόσο σύντομα επήλθε
ρήξη με τους άλλους
συμβούλους του βασιλιά.
• Ο Δίων εξορίστηκε και ο
Πλάτωνας παρέμεινε στην αυλή
του Διονυσίου ως
φιλοξενούμενος και
αιχμάλωτος μέχρι το 365.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
7

8. ΤΖΟΡΝΤΑΝΟ
ΜΠΡΟΥΝΟ
1548-1600 μ.Χ.
• Οι φιλοσοφικές του αντιλήψεις
επί του απείρου του σύμπαντος
και περί υπάρξεως και άλλων
κόσμων θεωρήθηκαν αιρετικές
κακοδοξίες.
• Μεταφέρθηκε το 1593 στη Ρώμη
όπου έμεινε εγκάθειρκτος για
επτά χρόνια.
• Καθώς όμως δεν θέλησε να
αποκηρύξει τις φιλοσοφικές
του ιδέες, καταδικάστηκε σε
θάνατο δια της πυράς από την
Ιερά Εξέταση της Ρώμης τον
οποίο και υπέστη στις 17
Φεβρουαρίου του 1600.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
8

9. ΜΠΑΡΟΥΧ ΣΠΙΝΟΖΑ
1632-1677 μ.Χ.
• Ο Σπινόζα μεγάλωσε στην
Πορτογαλική Εβραϊκή κοινότητα του
Άμστερνταμ.
• Ανέπτυξε ιδέες ιδιαίτερα αντίθετες
προς την Εβραϊκή Βίβλο και τη
φύση του Θείου.
• Οι Εβραϊκές θρησκευτικές αρχές
(Πορτογαλική Συναγωγή του
Άμστερνταμ) εξέδωσαν ένα
χερέμ (ένα είδος απαγόρευσης,
απομόνωσης, εξοστρακισμού,
απέλασης ή αφορισμού)
εναντίον του, αποκλείοντάς τον
ουσιαστικά από την Εβραϊκή
κοινωνία, στα 23 του.
• Τα βιβλία του περιελήφθησαν
επίσης αργότερα στον Κατάλογο
Απαγορευμένων Βιβλίων της
Καθολικής Εκκλησίας.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
9

10. ΙΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ
1724-1804 μ.Χ.
• Θεωρείται ένας από τους
σημαντικότερους στοχαστές και
φιλοσόφους όλων των εποχών,
και ο μεγαλύτερος της νεότερης
εποχής.
• Το βιβλίο του «Η Θρησκεία
εντός των ορίων του Λόγου
και μόνο» (1793) για τη
θρησκεία απαγορεύτηκε από
την πρωσική λογοκρισία.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
10

11. ΜΠΕΡΤΡΑΝΤ ΡΑΣΕΛ
(1872-1970 μ.Χ.)
• Bρετανός φιλόσοφος,
μαθηματικός και ειρηνιστής.
• Φυλακίστηκε γιατί
εναντιώθηκε στη συμμετοχή
της Βρετανίας στον Α’
Παγκόσμιο Πόλεμο.
• «Δεν θα πέθαινα ποτέ για τις
ιδέες μου, γιατί μπορεί να
έκανα λάθος».
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
11

12. Η ΑΛΛΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ
Πλάτων
 Ο Πλάτων στο έργο του Πολιτεία
περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τη μοίρα
του φιλοσόφου που προσπαθεί να
στρέψει και τους συνανθρώπους του, οι
οποίοι, ζουν μέσα στην άγνοια, στη μελέτη
της φιλοσοφίας.
 Τον παρομοιάζει με δεσμώτη στο βάθος
ενός σπηλαίου, ο οποίος κατορθώνει να
απελευθερωθεί από τα δεσμά του, να βγει
από το σπήλαιο και να δει το φως του
ήλιου.
 Όταν επιστρέφει στο σπήλαιο, για να
διδάξει την αλήθεια σε όσους βρίσκονται
ακόμα δεμένοι και έχουν μπροστά τους
μόνο είδωλα της πραγματικότητας, εκείνοι
δε θα τον πιστέψουν, θα προτιμήσουν να
μείνουν στην πλάνη τους και θα τον
προπηλακίσουν, ίσως μάλιστα
απειλήσουν να τον σκοτώσουν.
 Παρακολουθήστε το video
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
12