1. ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಕಲಜೇಜು ಸ್ಕಾತರ್ಜ ೇತತರ ವಿಭಕಗ ಯಲಹಂಕ,ಬಜಂಗಳೂರು-೬೪
ಪ್ತ್ರರರ್ಜ : ೪.೧ ಇತ್ರಹಕಸ ಮತುತ ಕಂಪ್ಯೂಟಂಗ್
ನಿಯೇಜಿತ ರ್ಕಯಾ
ವಿಷಯ: ಪ್ಟ್ಟದಕಲುು ವಕಸುತಶಿಲಪ
ಮಕಗಾದರ್ಾಕರು
ಡಕ. ಮಹಜೇಶ್
ಸಹಕಯಕ ಪ್ಕರಧ್ೂಪ್ಕಕರು
ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಕಲಜಜು ಯಲಹಂಕ ಬಜಂ-೬೪
ಸಂಶಜ ೇಧ್ನಕ ವಿದ್ಕೂರ್ಥಾ
ನವಿೇನ್ ಕುಮಕರ್
ಸ್ಕಾತರ್ಜ ೇತತರ ಇತ್ರಹಕಸ ವಿಭಕಗ
ನಕಲಕನಜೇ ಸ್ಜಮಿಸಟರ್
ಸರ್ಕಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಕಲಜಜು ಯಲಹಂಕ,ಬಜಂ-೬೪
2. ವಿದ್ಕೂರ್ಥಾಯ ದೃಢಿಕರಣ ಪ್ತರ
“ಪ್ಟ್ಟದಕಲುು ವಕಸುತಶಿಲಪ” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಸಚಿತ್ರ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನುನ್ವಿೀನ್ ಕನಮಾರ್ ಆದ ನಾನ್ನ ಇತಿಹಾಸ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ
ಎಂ.ಎ ಪ್ದವಿಗಾಗಿ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟಂಗ್ ಪ್ತಿರಕೆಯ ಮೌಲ್ೂಮಾಪ್ನ್ಕಾಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರನ ನ್ಗರ ವಿಶ್ವವಿದ್ಾೂಲ್ಯಕೆಾ
ಸಲ್ಲಿಸಲ್ನ ಡಾ.ಮಹೆೀಶ್ ಸಹಾಯಕ ಪ್ಾರಧ್ಾೂಪ್ಕರನ ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ ಸಕಾಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ೆಾ ಕಾಲೆೀಜನ ಯಲ್ಹಂಕ, ಇವರ
ಸಲ್ಹೆ ಹಾಗೂ ಮಾಗಾದಶ್ಾನ್ದಲ್ಲಿ ಸಿದದಪ್ಡಿಸಿದ್ೆದೀನೆ.
ಸಥಳ : ಬೆಂಗಳೂರನ ನ್ವಿೀನ್ ಕನಮಾರ್
ಎಂ.ಎ ವಿದ್ಾೂರ್ಥಾ
ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ
ಸಕಾಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ೆಾ ಕಾಲೆೀಜನ
ಸ್ಾುತ್ಕೊೀತ್ುರ ವಿಭಾಗ
ಯಲ್ಹಂಕ ಬೆಂ-೬೪
3. ಮಕಗಾದರ್ಾಕರ ಪ್ರಮಕಣಪ್ತರ
“ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ನಿ ವಾಸನುಶಿಲ್ಪ” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಸಚಿತ್ರ ಪ್ರಬಂಧವನ್ನು ನ್ವಿೀನ್ ಕನಮಾರ್ ಅವರನ ಇತಿಹಾಸದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ
ಎಂ.ಎ ಇತಿಹಾಸ ಪ್ದವಿಯ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ನು ಕಂಪ್ಯೂಟಂಗ್ ಪ್ತಿರಕೆಯ ಮೌಲ್ೂಮಾಪ್ನ್ಕಾಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರನ ನ್ಗರ
ವಿಶ್ವವಿದ್ಾೂಲ್ಯಕೆಾ ಸಲ್ಲಿಸಲ್ನ ನ್ನ್ು ಮಾಗಾದಶ್ಾನ್ದಲ್ಲಿ ಸಿದದಪ್ಡಿಸಿದ್ಾದರೆ.
ಪ್ರರ.ಡಾ.ಮಹೆೀಶ್
ಸಹಪ್ಾರಧ್ಾೂಪ್ಕರನ
ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ
ಸಕಾಾರಿ ಪ್ರಥಮ ದರ್ೆಾ ಕಾಲೆೀಜನ
ಯಲ್ಹಂಕ, ಬೆಂ-೬೪
4. ಕೃತಜ್ಞತಜಗಳು
“ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ನಿ ವಾಸನುಶಿಲ್ಪ” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಸಚಿತ್ರ ಪ್ರಬಂಧದ ವಸನುವಿಷಯದ ಆಯ್ಕಾಯಂದ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟದವರೆಗೂ
ಅಮೂಲ್ೂವಾದ ಸಲ್ಹೆ,ಸೂಚನೆ ಮತ್ನು ಮಾಗಾದಶ್ಾನ್ ನೀಡಿದ ಗನರನಗಳಾದ ಪ್ರರ.ಡಾ ಮಹೆೀಶ್ ರವರಿಗೆ ತ್ನಂಬನ
ಹೃದಯದ ಕೃತ್ಜ್ಞತೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಪಾಸನತೆುೀನೆ.
ನ್ನ್ು ಪ್ರಬಂಧಕಾಯಾವನ್ನು ಪ್ರರೀತಾಾಹಿಸಿದ ಸ್ಾುತ್ಕೊೀತ್ುರ ವಿಭಾಗದ ಸಂಚಾಲ್ಕರಾದ ಪ್ರರ.ಜ್ಞಾನೆೀಶ್ವರಿ
ಪ್ಾರಂಶ್ನಪ್ಾಲ್ರಾದ ಡಾ.ಗಿೀತಾ ಹಾಗೂ ಗನರನಗಳಾದ ಡಾ. ಶಿರೀನವಾಸರೆಡಿಿ ಮತ್ನು ಡಾ.ಗನರನಲ್ಲಂಗಯೂ ಇವರ
ಮೊದಲಾದವರಿಗೆ ಗೌರವಪ್ಯಾವ ನ್ಮನ್ಗಳು.
ನ್ವಿೀನ್ ಕನಮಾರ್
ಸ್ಾುತ್ಕೊೀತ್ುರ ವಿದ್ಾೂರ್ಥಾ
ಇತಿಹಾಸ ವಿಭಾಗ
8. ಪ್ಟ್ಟದಕಲುು ಹಜಸರಿನ ಹಿನಾಲಜ
• ಈ ಪ್ರದ್ೆೀಶ್ಕೆಾ ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ನಿ ಎಂದನ ಹೆಸರಿಡಲ್ನ ಬಹನ ಮನಖ್ಯೂವಾದ ಕಾರಣ ಇದ್ೆ.
• ಈ ಪ್ರದ್ೆೀಶ್ದಲ್ಲಿ ಪ್ಟ್ಾಟಭಿಷೆೀಕ ನ್ಡೆದರೆ ಸ್ಾಮಾರಜೂ ವಿಸುರಿಸನತೆು ಎಂಬ ನ್ಂಬಿಕೆ ಇತ್ನು.
• ಈ ಸಥಳ ಬಾದಮಿಚಾಲ್ನಕೂರ ಮಟಟಗೆ ಅತ್ೂಂತ್ ಪ್ರಮನಖ್ಯ ಸಥಳವಾಗಿತ್ನು.
• ಚಾಲ್ನಕೂರ ಎಲಾಿ ದ್ೊರೆಗಳ ಪ್ಟ್ಾಟಭಿಷೆೀಕವನ್ನು ಈ ಸಥಳದಲ್ಲಿ ಮಾಡನತಿುದದರಿಂದ ಈ ಸಥಳಕೆಾ ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ನಿ ಎಂದನ
ಕರೆದರನ ಎಂಬ ಇತಿಹಾಸ ಇದ್ೆ..
• ಕ್ರರ.ಶ್ ೧೫೦ ರಷನಟ ಹಿಂದ್ೆಯ್ಕೀ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಈ ಊರಿನ್ ಬಗೆೆ ಪ್ರಸ್ಾುಪ್ ಸಿಗನತ್ುದ್ೆ.
• ಪ್ರಸಿದದ ಇತಿಹಾಸಗಾರ ಟ್ಾಲೆಮಿ ರವರನ ಉಲೆಿೀಖಿಸಿದಂತೆ, ಇದನ ಪ್ೆೀತ್ಗಳ್ ಎಂದನ, ಅನೆೀಕ ಶಾಸನ್ಗಳಲ್ಲಿ
ಪ್ಟ್ಟದಕ್ರಸನವೊಳ್ ಎಂದೂ ಉಲೆಿೀಖಿಸಲಾಗಿದ್ೆ.
9. ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲುನ ವಜೈಶಿಷಟತಜ
➢ ಇಲ್ಲಿರನವ ಅನೆೀಕ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ನು ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳು ಶೆೈವ ಸಂಪ್ರದ್ಾಯಗಳಾಗಿವೆ.
➢ಉಳಿದವು ರ್ೆೈನ್ ಮತ್ನು ಇತ್ರ ಮತ್ಗಳ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳಾಗಿವೆ.
➢ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ್ಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ಶೆೈಲ್ಲ ಮತ್ನು ಉತ್ುರ ಭಾರತ್ದ ಶೆೈಲ್ಲಗಳಿಂದ ಕೂಡಿರನವ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ
ಕಾಣಬಹನದನ.ಆದದರಿಂದಲೆೀ ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ್ ವಾಸನುಶಿಲ್ಪವನ್ನು ವೆೀಸರ ವಾಸನುಶಿಲ್ಪದ ತೊಟಟಲ್ನ ಎಂದನ ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ೆ.
➢ ವೆೀಸರ ಶೆೈಲ್ಲ ಎಂದರೆ, ಉತ್ುರ ಭಾರತ್ದ ನಾಗರ ಶೆೈಲ್ಲ ಮತ್ನು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ದ್ಾರವಿಡ ಶೆೈಲ್ಲಗಳ ಮಿಶ್ರಣವನ್ನು ವೆೀಸರ ಶೆೈಲ್ಲ
ಎಂದನ ಕರೆಯಲಾಗಿದ್ೆ.
➢ ೧೯೮೭ ರಲ್ಲಿ ಈ ಸಥಳವನ್ನು ಯನನಸ್ೊಾ ವಿಶ್ವ ಪ್ಾರಂಪ್ರಿಕ ತಾಣ ಎಂದನ ಘೂೀಷಿಸಿದ್ೆ.
10. ವಿಧ್ಗಳು
✓ ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ್ಲ್ಲಿ ನಮಾಾಣವಾದ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮನಖ್ಯೂವಾಗಿ ೨ ವಿಧಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಬಹನದನ.
1. ಉತ್ುರ ಭಾರತ್ದ ನಾಗರಶೆೈಲ್ಲ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳು
2. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ದ್ಾರವಿಡಶೆೈಲ್ಲ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳು.
✓ ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲಿನ್ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಗಮನಸಿದ್ಾಗ ನಾಗರಶೆೈಲ್ಲ ಮತ್ನು ದ್ಾರವಿಡಶೆೈಲ್ಲಗಳ ನ್ಡನವಿನ್ ವೂತಾೂಸವನ್ನು
ಸನಲ್ಭವಾಗಿ ಗಮನಸಬಹನದನ.
✓ ಗಭಾಗನಡಿಯ ಮೀಲ್ಲನ್ ಶಿಖ್ಯರ ರ್ಪರಮಿಡ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದದರೆ ಅದನ್ನು ದ್ಾರವಿಡ ಶೆೈಲ್ಲ ಎಂದೂ, ಸಿಲ್ಲಂಡರ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿದದರೆ ಅದನ್ನು
ನಾಗರಶೆೈಲ್ಲ ಎಂದನ ಕರೆಯನತೆುೀವೆ.
✓ಅಂತ್ಹ ಪ್ರಮನಖ್ಯ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯಗಳನ್ನು ಈ ಮನಂದಿನ್ಂತೆ ನೊೀಡಬಹನದನ.
11. ೧.ದಕ್ಷಿಣ ಭಕರತದ ದ್ಕರವಿಶಶಜೈಲ್ಲ ದ್ಜೇವಕಲಯಗಳು
೧.ವಿರ ಪ್ಕಕ್ಷದ್ಜೇವಕಲಯ
o ಪ್ಟ್ಟದಕಲ್ಲುನ ಅತೂಂತ ದ್ಜ ಶಡ ದ್ಜೇವಕಲಯ.
o ಈ ದ್ಜೇವಕಲಯದ ಮೇಲ್ಲನ ಶಿಖರವನುಾ ಗಮನಿಸಿದ್ಕಗ ಪರಮಿಡ್ ಆರ್ಕರದಲ್ಲು ಇರುವುದನುಾ ರ್ಕಣಬಹುದು. ಈ ಪರಮಿಡ್ ಆರ್ಕರದ
ಶಿಖರವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಕರತದ ದ್ಕರವಿಶಶಜೈಲ್ಲಯನುಾ ಪ್ರತ್ರನಿಧಿಸುತತದ್ಜ.
12. o ಕ್ರರ.ಶ್ ೭೪೦ ರಲ್ಲಿ ನಮಾಾಣ.
o ೨ನೆೀ ವಿಕರಮಾದಿತ್ೂನ್ನ ಪ್ಲ್ಿವರ ಮೀಲೆ ವಿಜಯವನ್ನುಸ್ಾಧಿಸಿದ ನೆನ್ರ್ಪಗಾಗಿ ತ್ನ್ು ಮೊದಲ್ ರಾಣಿಯಾದ
ಲೊೀಕಮಹಾದ್ೆೀವಿರವರನ ಕಟಟಸಿದರನ.
o ಲೊೀಕಮಹಾದ್ೆೀವಿರವರನ ಕಟಟಸಿದದರಿಂದ ಇದನ್ನುಹಿಂದ್ೆ ಲೊೀಕೆೀಶ್ವರ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯ ಎಂದನ ಕರೆಯನತಿುದದರನ
o ವಿಜಯ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯ ಎಂದನ ಸಹ ಕರೆಯನತಿುದದರನ.
o ಇದನ ಶಿವನ್ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವಾಗಿದನದ ಶೆೈವ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವಾಗಿದ್ೆ.
o ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದ ಶಿಲ್ಲಪ ಸವಾಸಿದಿದ ಆಚಾರಿ.
o ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯ ಕಂಚಿಯ ಕೆೈಲಾಸನಾಥ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ೆ.
o ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೂಯಾನಾರಾಯಣ ದ್ೆೀವರ ಸನಂದರವಾದ ಚಿತ್ರ ಇದನದ,
ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದ ಆಕಷಾಣಿೀಯ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಯಾಗಿದ್ೆ.
13. ಮಲ್ಲುರ್ಕಜುಾನ ದ್ಜೇವಕಲಯ
➢ ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವು ಸಹ ದ್ಾರವಿಡಶೆೈಲ್ಲಯ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವಾಗಿದ್ೆ.
➢ಗಭಾಗನಡಿಯ ಮೀಲ್ಲನ್ ಶಿಖ್ಯರವು ರ್ಪರಮಿಡ್ ಆಕಾರದಲ್ಲಿ ಇದನದ, ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ್ದ ದ್ಾರವಿಡಶೆೈಲ್ಲಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಧಿಸನತ್ುದ್ೆ.
➢ಕ್ರರ,ಶ್ ೭೪೩ ರಲ್ಲಿ ನಮಾಾಣ.
14. ➢ ೨ನೆೀ ವಿಕರಮಾದಿತ್ೂನ್ನ ಪ್ಲ್ಿವರ ಮೀಲೆ ಸ್ಾಧಿಸಿದ ವಿಜಯದ ನೆನ್ರ್ಪಗಾಗಿ ತ್ನ್ು ೨ನೆೀ ರಾಣಿಯಾದ ತೆೈಲೊೀಕಮಹಾದ್ೆೀವಿ
ಕಟಟಸಿದರನ.
➢ತೆೈಲೊೀಕಮಹಾದ್ೆೀವಿ ಕಟಟಸಿದದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಹಿಂದ್ೆ ತೆೈಲೊೀಕೆೀಶ್ವರ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯ ಎಂದನ ಕರೆಯನತಿುದದರನ.
➢ ಪ್ರಸನುತ್ ಮಲ್ಲಿಕಾಜನಾನ್ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯ ಎಂದನ ಕರೆಯನತಾುರೆ.
➢ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವು ಸಹ ಶಿವನ್ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವಾಗಿದನದ,ಶೆೈವ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯವಾಗಿದ್ೆ.
➢ಈ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಸನಂದರವಾದ ಶಿವ ಮತ್ನು ಪ್ಾವಾತಿಯ ಕಲಾ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹನದನ.
➢ಇದನ ಕಂಚಿಯ ಕೆೈಲಾಸನಾಥ ದ್ೆೀವಾಲ್ಯದ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ೆ.
