ppt

1. Iba’t ibang Akda sa
Panahon ng Español

2. Dulang
Pantanghalan
Sanaysay
Tula

3. Dulang Pantanghalan
Karagatan
Duplo
Eupemistikong
pahayag

4. Ang Karagatan
Ang karagatan ay isang larong patula bilang
pang-aliw sa mga naulila ng isang yumao.
Sa katagalugan, ang karagatan ay isang dulang
nababatay sa isang alamat tungkol sa singsing ng
isang prinsesa. Ang singsing diumano ay nahulog
sa dagat at ang binatang makakakuha nito ay
magiging mapalad sa pag-ibig ng dalaga.

5. Ang Karagatan
1. Ito ay isang larong may paligsahan sa tula.
2. Ang kuwento nito ay batay sa alamat ng singsing ng isang
dalaga na nahulog sa gitna ng dagat.
3. Pakakasalan ng dalaga ang binatang makakakuha ng singsing.
4. Sa larong ito, hindi kinakailangang “sumisid’ sa dagat ang binatang nais
magkapalad sa dalagang nawalan ng singsing.
5. Ginaganap ang laro sa bakuran ng isang bahay.
6. May dalawang papag sa magkabila ng isang mesang may sarisaring
pagkaing-nayon.
7. Magkaharap ang pangkat ng binata at dalaga.
8. Karaniwang isang matanda ang magpapasimula ng laro.
9. Maaaring magpalabunutan para mapili ang binatang unang bibigyan
ng dalaga ng talinghaga.
10. Maaari pa rin ang pagpili sa binata ay batay sa matatapatan ng
tabong may tandang puti.
11. Bibigkas muna ng panimulang bahagi ang binata bago tuluyang sagutin
ang talinghaga.

6. Ang Duplo
Ang duplo, katulad ng sa karagatan ay
isang larong may kaugnayan sa kamatayan ng
isang tao at may layuning aliwin ang mga
naulila.
Ang mga pananalita’y patula ngunit hindi
nangangailangan ng palagiang sukat at tugma.

7. Eupemistikong pahayag
Alam mo ba?
Ang Matalinghagang
Pahayag ay mga pahayag na
gumagamit ng mga salita na
hindi tuwirang inihahayag
ang tunay na kahulugan
nito. Karaniwan itong
ginagamitan ng
paghahambing ng mga
bagay na nagpapataas ng
pandama ng mga
mambabasa.

8. Pansinin ang sumusunod na impormasyon.
1.Nauuri ang wika batay sa antas nito ayon sa:
a.paksa ng usapan
b.taong sangkot sa usapan
c.lugar
2. Mataas ang pandama o sensitibo sa mga pahayag na
nagpapahiwatig lamang.
3. Gumagamit ng talinghaga para ‘di tuwirang tukuyin ang
nais ipahayag na nakatutulong upang lalong mag-isip ang
nagsasalita at kinakausap.
Sa kalahatan, umiisip ng magagandang salita o
pahayag na kilala sa tawag na eupemismo. Ang paggamit
ng magagandang pahayag ay naglalayong pahalagahan
ang damdamin ng iba.

9. Halimbawa:
Sa halip na sabihing: Gumagamit ng:
1. patay sumakabilang buhay
2.nadudumi tawag ng kalikasan
3. iniwan ng asawa sumakabilang bahay
4. Katulong kasambahay

10. Ang pagsasalita ay isa sa likas na
gawain ng tao. Naipakikilala mo ang iyong
sarili sa pamamagitan ng mga salitang
iyong ginagamit. Sa layuning hindi
makasakit sa damdamin ng iba, sinisikap
nating gumamit ng magagandang
pahayag.

12. Ang sanaysay ay isang akdang
pampanitikan na
naglalahad ng
matatalinong pagkukuro.
Ito'y makatwirang
paghahanay ng mga
kaisipan at ng damdamin
ng sumusulat ayon sa
kanyang karanasan,
kaalaman at haka-haka.

13. Ang karanasan ang nagtutulak sa tao upang
siya ay makapagpahayag. Maraming karanasan
ang idinulot ng pananakop ng mga dayuhang
Español sa loob ng mahabang panahon. Bagamat
dumanas ng paniniil ang mga Pilipino sa kamay ng
mga dayuhan, hindi ito naging hadlang upang
ipahayag nila ang kanilang pananaw, damdamin at
saloobin.

14. Ano nga ba ang TULA ?
Ang Tula ay nagsasabing ito ay isang anyo
ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin ng isang
tao. Ito ay binubuo ng mga saknong at ang mga saknong
ay binubuo ng mga taludtud.
Ito ay may sukat at tugma o malaya man ay nararapat
magtaglay ng magandang diwa at sining ng kariktan.
Sinasabing may magandang diwa ang isang tula kung
may makukuhang magandang halimbawa dito. May
sining ng kariktan naman kung ang mga pananalitang
ginamit ay piling-pili at naaayon sa mabuting panlasa. Ito
ay maaaring batay sa emosyon at damdamin ng tao
base sa kanyang karanasan.

15. Uri ng TULA
a.) Tulang Pasalaysay
b.) Tulang Pandamdamin o liriko
c.) Tulang Padula o dramatiko
d.) Tulang Patnigan
Para sa karagdagang impormasyon suportahan ang website na ito.
http://pilipinasatbp.wordpress.com/tag/tulang-
dula-o-pantanghalan/

16. ay kwento ng mga pangyayari at nasusulat
nang patula, may sukat at tugma. Nauuri
ito ayon sa paksa, pangyayari at tauhan.
a. Epiko- mahabang tulang pasalaysay na naglalarawan ng
pambihirang katangian at kapangyarihan ng pangunahing
tauhan.
Hal. Biag ni lam-ang, Indarapatra at Sulayman
http://teksbok.blogspot.com/2010/09/awit-at-
korido.html
Pindutin ito

17. ay mga tulang tumatalakay sa
marubdob na damdamin na
maaaring ng may-akda o di
kaya’y ng ibang tao.
Pindutin ito
http://www.scribd.com/doc/61295829/Tulang-
Pandamdamin

18. Mga tulang isinasadula sa entablado o iba
pang tanghalan.
Hal.
a. Senakulo - pagsasadula ng buhay ng Panginoon mula
sa pagsilang hanggang sa kamatayan
b. Sarswela - drama musikal na tumatalakay sa maigting
damdamin ng tao: pag-ibig, paghihigati, kalupitan at
mga sulraning sosyal at poltikal.
c. Moro-moro - paglalaban ng Moro at Kristiyano
d.Karilyo- pag-akto at pagdayalogo ng mga aninong
repleksiyon ng mga tautauhang yari sa karton at
gumagalaw sa likod ng puting kumot o tabing.

19. mga laro o paligsahang patula na noo’y
karaniwang isinasagawa sa bakuran ng mga
namatayan.
http://tl.wikipedia.org/wiki/Tulang_patnigan
Pindutin ito

20. Anyo ng TULA
Ang katutubong anyo ng
tula
Ang malayang taludturan
Ang tradisyunal na tula

21. Isang tula na isinulat nang walang sinusunod na
patakaran kung hindi ang ano mang naisin ng
sumusulat.Ito ay ang anyo ng tula na
ipinakilala ni Alejandro G. Abadilla. Ayon sa
kanya, maaaring makalikha ng tula na walang
sukat at walang tugma. Ngunit dapat manatili
ang karikatan, ito ay ang paggamit ng
matatalinhagang pahayag na ipinakilala niya
Sa kanyang tulang “ Ako ang Daigdig”.
http://lrmshspluma.t83.net/#/malayang-
taludturan/4527398188
Pindutin ito

22. Ito ay isang anyo ng tula na may sukat,tugma at
mga salitang may malalim na kahulugan.
Samantalang ang dalawa ay maiintindihan na
sa tawag pa lamang dito.Ang anyo ng tula
na May sukat na walang tugma at Walang
sukat na may tugma.
Ngunit di lang diyan nagtatapos ang lahat.May
tatlong natitira at kakaibang anyo pa ang tula
na kinakailangan ninyong malaman.Ito ay
ang DIONA, TANAGA at DALIT.

23. Tatlong Uri ng Katutubong
Tula
Diona Tanaga Dalit

24. DIONA - Ang diona ay isang katutubong anyo ng
tula na binubuo ng pitong pantig kada taludtod,
tatlong taludtod kada saknong at may isahang
tugmaan.Ang diona ay isang katutubong anyo
ng tula na binubuo ng pitong pantig kada
taludtod, tatlong taludtod kada saknong at may
isahang tugmaan.

25. TANAGA - Ang tanaga ay isang katutubong anyo
ng tula na binubuo ng pitong pantig kada
taludtod, apat na taludtod kada saknong na
may isahang tugmaan.
Pindutin ang website na ito para sa karagdagang impormasyon.
http://tagaloglang.com/Basic-Tagalog/Mga-Halimbawa/tanaga-maiikling-
tula.html
Pindutin ito

26. DALIT - Ang dalit ay isang katutubong anyo ng
tula na binubuo ng walong pantig kada
taludtod, apat na taludtod kada saknong at
may isahang tugmaan.
Pindutin ang website na ito para makita ang halimbawa ng
tulang diona.
http://wiki.answers.com/Q/Mga_halimbawa_ng_
dalit
Pindutin ito