1. คําบุพบท

2. คําบุพบท คือ คําที่เชื่อมคําหรือกลุมคํา
ใหสัมพันธกันและเมื่อเชื่อมแลวทําให
ทราบวา คํา หรือกลุมคําที่เชื่อมกันนั้นมี
ความสัมพันธกันอยางไร ไดแก ใน แก จน
ของ ดวย โดย ฯลฯ

3. หนาที่ในการแสดงความสัมพันธของคําบุพบท
1. แสดงความสัมพันธเกี่ยวกับสถานที่ เชน คนในเมือง
2. แสดงความสัมพันธเกี่ยวกับเวลา เชน เขาเปดไฟจนสวาง
3. แสดงความสัมพันธเกี่ยวกับการเปนเจาของ
เชน แหวนวงนี้เปนของฉัน
4. แสดงความสัมพันธเกี่ยวกับเจตนาหรือสิ่งที่มุงหวัง
เชน เขาทําเพื่อลูก
5. แสดงความสัมพันธเกี่ยวกับอาการ เชน เราเดินไปตามถนน

4. หลักการใชคําบุพบทบางคํา
“กับ” ใชแสดงอาการกระชับ อาการรวม อาการกํากับกัน อาการ
เทียบกัน และแสดงระดับ เชน ฉันเห็นกับตา
“แก” ใชนําหนาคําที่เปนฝายรับอาการ
เชน ครูใหรางวัลแกนักเรียน
“แด” ใชแทนตําวา "แก" ในที่เคารพ
เชน นักเรียนมอบพวงมาลัยแดอาจารย
“แต” ใชในความหมายวา จาก ตั้งแต เฉพาะ เชน เขามาแตบาน
"ตอ" ใชนําหนาแสดงความเกี่ยวของกัน ติดตอกัน เฉพาะหนาถัดไป
เทียบจํานวน เปนตน เชน เขายื่นคํารองตอศาล

5. ชนิดของคําบุพบท คําบุพบทแบงเปน 2 ชนิด
1.คําบุพบททีแสดงความสัมพันธระหวางคําตอคํา เชน
่
ความสัมพันธระหวางคํานามกับคํานาม คํานามกับคําสรรพ
นาม คํานามกับคํากริยา คําสรรพนามกับคําสรรพนาม คํา
สรรพนามกับคํากริยาคํากริยากับคํานาม คํากริยากับคําสรรพ
นาม คํากริยากับคํากริยา เพือบอกสถานการณใหชัดเจน
่
ดังตอไปนี้

6. -บอกสถานภาพความเปนเจาของ
ฉันซื้อสวนของนายฉลอง ( นามกับนาม )
บานของเขาใหญโตแทๆ ( นามกับสรรพนาม )
อะไรของเธออยูในถุงนี้ ( สรรพนามกับสรรพนาม )

7. - บอกความเกี่ยวของ
เธอตองการมะมวงในจาน ( นามกับนาม )
พอเห็นแกแม ( กริยากับนาม )
ฉันไปกับเขา ( กริยากับสรรพนาม )

8. -บอกการใหและบอกความประสงค
แกงหมอนี้เปนของสําหรับใสบาตร ( นามกับกริยา )
พอใหรางวัลแกฉัน ( นามกับสรรพนาม )
- บอกเวลา
เขามาตั้งแตเชา ( กริยากับนาม )
เขาอยูเมืองนอกเมื่อปที่แลว ( นามกับนาม )

9. - บอกสถานที่
เธอมาจากหัวเมือง ( กริยากับนาม )
- บอกความเปรียบเทียบ
เขาหนักกวาฉัน ( กริยากับนาม )
เขาสูงกวาพอ ( กริยากับนาม )

10. 2. คําบุพบททีไมมีความสัมพันธกับคําอืน สวนมากจะอยู
่ ่
ตนประโยค ใชเปนการทักทาย มักใชในคําประพันธ เชน
ดูกร ดูกอน ดูรา ขาแต คําเหลานี้ใชนําหนาคํานามหรือสรรพ
นาม
ดูกร ทานพราหมณ ทาจงสาธยายมนตบูชาพระผูเปนเจาดวย
ดูกอน ภิกษุทั้งหลาย การเจริญวิปสสนาเปนการปฏิบัติธรรม
ของทาน
ดูรา สหายเอย ทานจงทําตามคําที่เราบอกทานเถิด
ขาแต ทานทังหลาย ขาพเจายินดีมากที่ทานมารวมงานในวันนี้
้

11. ขอสังเกตการใชคําบุพบท
1. คําบุพบทตองนําหนาคํานาม คําสรรพนาม หรือ
คํากริยาสภาวมาลา เชน
เขามุงหนาสูเรือน
ปากินขาวดวยมือ
ทุกคนควรซื่อสัตยตอหนาที่

12. 2. คําบุพบทสามารถละได และความหมาย
ยังคงเดิม เชน
เขาเปนลูกฉัน ( เขาเปนลูกของฉัน )
แมใหเงินลูก ( แมใหเงินแกลูก )
ครูคนนี้เชี่ยวชาญภาษาไทยมาก ( ครูคนนี้
เชี่ยวชาญทางภาษาไทยมาก )

13. 3. ถาไมมีคํานาม หรือคําสรรพนามตามหลัง คํานั้น
จะเปนคําวิเศษณ เชน
-เธออยูใน พอยืนอยูริม
 
เธออยูในหอง พอยืนอยูริมหนาตาง (บุพบท)

-เขานั่งหนา ใครมากอน
เขานั่งหนาหอง ใครมากอนครู (บุพบท)
- ฉันอยูใกลแคนเี้ อง

ฉันอยูใกลตลาดแคนี้เอง (บุพบท)
