2. 1.1 Το αντικείμενο μελέτης
Α. Η Μικροοικονομία εξετάζει:
Τη συμπεριφορά του οικονομούντος ατόμου.
(δηλ. τη συμπεριφορά του αντιπροσωπευτικού
καταναλωτή και του αντιπροσωπευτικού
παραγωγού με βάση ορισμένες υποθέσεις),
ώστε να προσδιοριστεί η τιμή ενός αγαθού
στις διάφορες μορφές αγοράς.
Ονομάζεται και θεωρία των τιμών, επειδή
μελετά τον προσδιορισμό της τιμής ενός
αγαθού (κάθε αγαθού).
Β. Η Μακροοικονομία εξετάζει:
Τη συμπεριφορά της συνολικής οικονομίας.
Θεωρεί τα οικονομικά προβλήματα ως ένα σύνολο
αλληλοεξαρτώμενων μεγεθών (μεγέθη όπως: η
συνολική παραγωγή μιας οικονομίας, το συνολικό
εισόδημα, η συνολική κατανάλωση κ.α), χωρίς να
δίνει έμφαση στη συμπεριφορά κάθε μονάδας
χωριστά.
Ονομάζεται και θεωρία του Εθνικού Εισοδήματος
και της Απασχόλησης, επειδή μελετά τον
προσδιορισμό του εθνικού εισοδήματος και της
απασχόλησης του εργατικού δυναμικού.
3. 1.2.1 Το σφάλμα σύνθεσης
Γενικές παρατηρήσεις
➢ Είναι ο σπουδαιότερος λόγος διάκρισης που επιβάλλει τη διάκριση της
οικονομικής θεωρίας σε μικροοικονομία και μακροοικονομία.
➢ Το σφάλμα σύνθεσης συμβαίνει, όταν δεχόμαστε ότι εκείνο που ισχύει
για τα άτομα ισχύει αναγκαστικά και για το σύνολο της οικονομίας.
➢ Το σφάλμα σύνθεσης είναι σφάλμα λογικής.
4. 1.2.2 Το σφάλμα σύνθεσης.
Παράδειγμα: Η μείωση του μισθού (W)
Η Μικροοικονομική λογική
Υπόθεση εργασίας: Έστω μια μεμονωμένη
επιχείρηση που μειώνει το μισθό (W) στο
προσωπικό της. Τότε, συμβαίνουν τα εξης:
W Κόστους
Κερδών
Πού στηρίζεται το συμπέρασμα; Η τιμή του
παραγόμενου προϊόντος παραμένει σταθερή.
Αυτό στηρίζεται στη λογική ότι οι πράξεις μιας
μεμονωμένης επιχείρησης δεν επηρεάζουν την
αγορά και την οικονομία συνολικά.
Η Μακροοικονομική λογική
Υπόθεση εργασίας: Έστω ότι όλες οι
επιχειρήσεις μειώνουν το μισθό (W) στο
προσωπικό τους. Τότε τα πράγματα δεν θα
εξελιχθούν τόσο ομαλά.
Τι μπορεί να συμβεί; Αν μειωθούν οι μισθοί σε
όλους τους κλάδους για όλη την οικονομία, θα
μειωθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών,
με συνέπεια τη μείωση της συνολικής ζήτησης
και στη συνέχεια των τιμών, άρα και των κερδών
των επιχειρήσεων.
5. 1.2.3 Το σφάλμα σύνθεσης
(συμπέρασμα)
Με τη βοήθεια του παραδείγματος έγινε κατανοητό ότι αυτό που ισχύει για
τα άτομα δεν ισχύει αναγκαστικά και για το σύνολο της οικονομίας.
Γιατί όχι; Επειδή άλλαξαν οι συνθήκες/υποθέσεις πάνω στις οποίες είχε
στηριχθεί το συμπέρασμα της μικροοικονομίας (δηλαδή, μια επιχείρηση δεν
επηρεάζει τις συνθήκες στην αγορά και την οικονομία αλλά πολλές μαζί τις
επηρεάζουν). Για αυτό το σφάλμα σύνθεσης είναι σφάλμα λογικής, επειδή
διαπράττεται όταν αγνοούνται οι αλληλεπιδράσεις στην οικονομία.
6. 1.2.4 Κριτική-προεκτάσεις
(πάνω στο παράδειγμα του σχολικού βιβλίου)
Πώς γίνεται να μην μειωθούν τα κέρδη αν υπάρξει γενικευμένη μείωση των
μισθών; Αν δεν μειωθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Πώς μπορεί να διατηρηθεί η αγοραστική δύναμη; Είτε από τις αυξημένες
δαπάνες των επιχειρηματιών που θα έχουν αυξήσει τα κέρδη τους (αν και
αυτό δεν είναι τόσο πιθανό να συμβεί, ενώ παράλληλα διαθέτουν και
διαφορετικό καταναλωτικό προφίλ) είτε από αύξηση του δανεισμού. Όμως, ο
δανεισμός μόνο προσωρινά μπορεί να σώσει την κατάσταση και με μεγάλο
(μελλοντικό) κόστος επειδή τα δάνεια θα πρέπει να αποπληρωθούν μαζί με
τους τόκους (ειδικά αν έχουν μειωθεί οι μισθοί η αποπληρωμή θα είναι
δύσκολη).
