De vijfde pijler van het pensioenstelsel in het eigenwoningvermogen. In deze presentatie kijken specialisten naar de sociaal demografische ontwikkeling de markt en zetten deze af tegen het pensioen. Als mensen steeds langer in hun eigen woning blijven wonen, hoe kan dit dan in het pensioendenken worden meegenomen? De Pensioen Expeditie is het platform waarbinnen het nieuwe pensioendenken wordt besproken. Meedoen aan de discussie kan ook in onze LinkedIn groep http://www.linkedin.com/groups/Pensioen-expeditie-3736700?goback=%2Egmp_3736700

1. Eigenwoningvermogen als 5e pensioenpijler Hoe Nederland vergrijzingsklaar maken? Francis van Bergenhenegouwen Lou Spoor

3. Het Nederlands bruto binnenlands product is de afgelopen 10 jaar gestegen met 16,6% Hoe groot was de stijging van de kosten van de AWBZ?

4. 75%

5. Onze toekomst? = meer uit eigen zak betalen Zekerheid pensioen  Dekking zorgverzekering  +

6. 5 e Pijler: geld genoeg toch? bron: CBS, Sociaaleconomische trends 2010-Q2

7. Maar … werkt het ook zo? Hoeveel 80–85 jarigen wonen nog in eigen huis?

8. 90%

11. 2. Benutting woningvermogen: omkeerhypotheek?

12. Omkeerhypotheek: bakstenen  liquide middelen tijd einde lening euro verkoopprijs woning start lening aflossing hoofdsom + renteschuld omkeerhypotheek woning- waarde extra liquiditeit 

13. Maar … werkt het ook zo? Meest ontwikkelde markt in Europa: Verenigd Koninkrijk Omkeerhypotheken: % van totale hypotheekmarkt?

14. ± 0,4%

16. Klant centraal (1): juiste timing aanbod Omzetting woningvermogen: moet passen bij levensfase bron: RIVM 2008 Omslag zorgkosten in levensloop: bij 75-80 jaar

17. Klant centraal (2): kwaliteit, differentiatie Zorg in principe gelijk, differentiatie wonen & service Scheiden wonen / zorg in AWBZ: nieuwe marktdynamiek zorg wonen & services + + + koop huur + huur Vrijmaken woning-vermogen: eventueel in stappen

18. Stelling 2 Door versobering van de pensioenen en stijgende zorgkosten ontstaat er in de toekomst een substantiële markt voor omkeerhypotheken .

19. 3. Pensioen, wonen en zorg: bredere agenda voor de toekomst

21. Zorgvastgoed als belegging

23. Mogelijke ontwikkellijnen Pensioenfondsen, zorgaanbieders, zorgverzekeraars wonen & services instroom vanuit koopsector huur Omzetting woning-kapitaal in woon- en zorgservice Pensioen in natura? instroom vanuit huursector zorg koop huur+

25. Stelling 3 Gepensioneerden zullen hun woningvermogen alleen in geld omzetten, als zij zich daarmee toegang tot ouderenzorg kunnen verschaffen.

26. Stelling 4 Het gevaar van eigenwoningbezit als 5e pensioenpijler is, dat daarmee weer een nieuwe pensioenillusie wordt geschapen. De eigen woning is over langere termijn immers een riskant vermogensbestanddeel.

27. Stelling 5 Pensioenfondsen gaan pensioen in natura aanbieden, waarbij een deel van het pensioen wordt uitgekeerd in de vorm van beschikbaarstelling van een (senioren)woning.