Samenvatting / Highlights van scriptie 2012 Missionaire Master TU Kampen inzake huiskerk en celkerk in Nederland.

2. Aanleiding en onderzoeksvraag
Aanleiding
Naast het traditionele kerkmodel zijn
nieuwe modellen van kerk-zijn in
opkomst.
Deze modellen gaan vaak uit van
kleine groepen. Soms worden deze
modellen geïntegreerd in het
traditioneel kerkmodel, zoals
bijvoorbeeld de „groeigroep‟, maar
andere modellen laten het traditionele
model helemaal los, zoals huiskerken
en, in mindere mate, celkerken.
Deze modellen zijn geschikter voor
missionair kerkzijn claimen sommigen.

3. Aanleiding en onderzoeksvraag
Aanleiding Onderzoeksvraag
Naast het traditionele kerkmodel zijn Wat is de potentie van de modellen
nieuwe modellen van kerk-zijn in van huiskerken en celkerken in
opkomst. Nederland?
Deze modellen gaan vaak uit van
kleine groepen. Soms worden deze 1. Literatuuronderzoek naar model
modellen geïntegreerd in het
traditioneel kerkmodel, zoals
bijvoorbeeld de „groeigroep‟, maar 2. Praktijkonderzoek naar functioneren
andere modellen laten het traditionele
model helemaal los, zoals huiskerken 3. Kruisbestuiving tussen geref.
en, in mindere mate, celkerken. opvattingen kerkzijn <> potentieel van
Deze modellen zijn geschikter voor huis- & celkerken?
missionair kerkzijn claimen sommigen.

4. Vanuit de literatuur (1 van 4)
Onderzoek op 3 niveaus
1. Identiteitsniveau: wat is het wezen van kerkzijn?
het terrein van de Systematische Theologie.
2. Functies van kerkzijn: aan welke taken moet de kerk uitdrukking
geven?
het terrein van de Praktische Theologie (Gemeenteopbouw)
3. Vormgeving van kerkzijn.
Uitvoerend niveau van de Praktische Theologie.
De functie van dit hoofdstuk is het vormen van een theoretisch kader
aan de hand waarvan een aantal huiskerken en celkerken in Nederland
onderzocht kunnen worden.

5. Vanuit de literatuur (2 van 4)
Nivo 1 - Identiteitsniveau: het wezen van kerkzijn?
Voor kleine kerken is kerk het samenzijn van gelovigen.
En Kerkzijn heeft als doel Gods naam in zijn wereld bekend maken.
Aanvullend:
• Er is openheid naar andere kerken
• De sacramenten hebben een wezenlijke plaats
Niet nodig:
• Het hebben van ambten

6. Vanuit de literatuur (3a van 4)
Nivo 2 - Functies van kerkzijn (VOORDELEN VAN KLEINE KERKEN)
• Gemeenschap (pg 18*)
“Gemeenschap kan pas in de kleine groep echt beleefd worden. Groepen die groter worden dan
15 tot 20 personen kunnen niet meer informeel functioneren”
Commentaar
Veel „grotere‟ kerken zetten kringen en cellen in… (hierom?)
• Leiderschap & gaven (pg 18 / 19*)
“Kleine kerken zijn zo overzichtelijk dat er geen officiële functies hoeven te zijn. In plaats
daarvan dienen de leden elkaar met hun gaven. Het doel hiervan is elkaar op te bouwen.”
“Ambten zijn niet principieel maar functioneel.” (*Volf)
Commentaar
Gereformeerde kerken kennen een sterke eeuwenoude praxis t.a.v. het ambt.
Hier ligt mogelijk niet een theoretische, maar vooral praktische weerstand tegen
kleine kerken. Kunnen geref. mensen zich kerk voorstellen zonder ambten?
* Citaten uit scriptie geciteerd uit R.W. Neighbour, Where Do We Go From Here?

7. Vanuit de literatuur (3b van 4)
Nivo 2 - Functies van kerkzijn
(VOORDELEN VAN KLEINE KERKEN)
• Discipelschap
Veurink: “Christen zijn is niet iets statisch, het is een proces van
voortdurend leren. Juist dat leren zou in een kleine kerk veel
gemakkelijker kunnen dan in een grote kerk. In een kleine groep
kunnen mensen elkaar helpen discipel te zijn <> discipelschap is
daarmee een verbijzondering van gemeenschap.”
• Missie
Veurink: “Vorm van kleine kerken versterkt het missionaire doel:
1 Beter evangeliseren via relaties
2 Nieuwe christenen in een vertrouwde groep opvangen.
3 Nieuwe christenen kunnen in eigen huis een kerk vormen
veel lager dan de drempel naar een traditioneel kerkgebouw.”

8. Vanuit de literatuur (4 van 4)
Nivo 3 - Vormgeving van kerkzijn.
Kenmerken
1. Eenvoud
2. Informele bijeenkomsten
3. Maaltijden
4. Het „hele leven‟ delen
5. Kinderen en jongeren horen er bij

9. Onderzoek naar de praktijk
In de vorm van
1. inventarisatie van
huiskerken en celkerken
2. kwalitatief onderzoek
binnen een aantal van deze
kerken. (8 stuks)

10. Onderzoek naar de praktijk (1 van 5)
Inventarisatie op basis van
- Eigen (online) zoektocht en doorverwijzingen
www.indehuizen.nl en www.simplechurch.eu bijvoorbeeld
- M. van der Woude (e.a.), Simple Church in Europe
Resultaat: CELKERKEN
Veurink: “Kerken die zichzelf als celkerk bestempelen, zijn er in
Nederland zeer weinig. Ik heb zes van zulke initiatieven gevonden”
Resultaat: HUISKERKEN
Veurink: “Op basis van dit onderzoek kan gezegd worden dat er in
Nederland ten minste 100 huiskerken zijn.
Het is zeer waarschijnlijk dat het er aanmerkelijk meer zijn. De
beweging van huiskerken is ook aan het groeien. ”

11. Onderzoek naar de praktijk (2 van 5)
Uit de interviews volgen dan gesorteerde resultaten
m.n. in de vorm van citaten
ECCLESIOLOGIE: WEZEN
ECCLESIOLOGIE: FUNCTIES
VORMGEVING

12. Onderzoek naar de praktijk (3 van 5)
ECCLESIOLOGIE: WEZEN
De potentie van het huiskerkmodel zit met name op een aantal functies
van kerkzijn die in huiskerken goed behartigd worden.
• De onderlinge gemeenschap.
In de onderzochte huiskerken kwam steeds naar voren dat hun
leden sterk op elkaar betrokken zijn. Deze betrokkenheid komt tot
uitdrukking in het met elkaar meeleven, maar ook in het elkaar
stimuleren in discipelschap.
• Discipelschap is het groeien als christen om als christen in de wereld
te staan. Omdat je in een huiskerk niet anoniem bent, kunnen
huiskerken daar een grote bijdrage aan leveren. Je wordt bevraagd
op je geloof en je leven.
Op die manier kan ook de tucht een natuurlijke plek krijgen.
• In de onderzochte huiskerken worden de leden gestimuleerd om
hun gaven in te zetten.
• Iedereen heeft zo taken in de gemeente. Toch is het leiden van een
huiskerk intensief.

13. Onderzoek naar de praktijk (4 van 5)
ECCLESIOLOGIE: FUNCTIES (m.n. het missionaire)
Huiskerken zijn niet de oplossing om missionair kerk te zijn…
• Huiskerken zijn pas dan missionair als hun leden gedreven zijn iets
voor hun omgeving te betekenen.
• Zelfs al zijn huiskerken missionair gericht, dan nog worden de
exponentiële groeibeloftes uit de literatuur bij lange na niet gehaald.
• Wel kennen de onderzochte huiskerken relatief meer nieuwe
christenen dan traditionele kerken.
• Huiskerken hebben een aantal voordelen in het missionair zijn,
maar daar staan ook nadelen tegenover.
In sommige Nederlandse subculturen hebben huiskerken veel
missionaire kansen, in andere subculturen zal een meer traditionele
vorm van kerkzijn meer aanslaan.
• Wat een duidelijke missionaire kracht van huiskerken is, is dat ze
hun leden kunnen stimuleren om missionair te zijn.

14. Onderzoek naar de praktijk (5 van 5)
VORMGEVING
• Op het niveau van vormgeving wijken huiskerken sterk af van wat
in de GKv (N.B. vrijgemaakte kerken) gangbaar is. Toch mag dat niet
bepalen of het model van huiskerken legitiem is.
VRAAG IS
Kunnen huiskerken passen in een gereformeerde ecclesiologiewezen
van de kerk?
• Met een aantal aanpassingen is dat mogelijk. Voorwaardes
1. dat een huiskerk zich onder het gezag van andere kerken plaatst.
2. Dat verschillende functies van kerkzijn in huiskerken tot hun recht
komen.

15. HUISKERKEN IN EEN
GEREFORMEERDE
SETTING?
EINDCONCLUSIE
Mark Veurink:
1. De gereformeerde kerken moeten ruimte bieden voor huiskerken
binnen hun kerkverbanden
2. Hen als volwaardig kerk beschouwen
3. Mits ze zich willen voegen in een gereformeerde ecclesiologie van
wezen en functies van kerkzijn

16. Highlights uit GODS-HUIZEN Mijn conclusie
Binnen gevestigde tradionele
de potentie van huiskerken voor
de GKV?
kerken is de kleinheid,
ambstloosheid en ‘ongewisse
Ze zijn een alternatief voor een kleine status’ van huiskerken
kring / werkwerk in de gewone kerken oorzaak van vragen t.a.v.
positie, ambt, sacramenten…
In huiskerken
• Ontstaat meer discipelschap
• Mee doen is commitment Daar valt nog veel te leren!
• De kleine gemeenschap werkt
(voor sommigen – believers church)
Voordelen Huiskerk Peter Wierenga
• Dichter bij omgeving Adviseur gemeenteopbouw,
evangelisatie & kerkplanting
• Sneller aanpassen aan veranderingen
p.wierenga@centrum-g.nl
• Laag leiderschap
PeterWiereng
• Miss.-diac gerichtheid
linkedin.com/in/peterwierenga
• Meer toetreders
centrum-g.nl