เธอหรือฉันใครกันที่Toxic Toxic People

1. TOXIC PEOPLE
DR.TIM CANTOPHER
Toxic People.indd 1
Toxic People.indd 1 20/3/2565 20:07:30
20/3/2565 20:07:30

2. สารบัญ
บทนํ
า 4
PART 1 คนพ่นพิษกันอย่างไร?
บทที่ 1 ผู้คน 10
บทที่ 2 กลุ่มและครอบครัว 30
บทที่ 3 บุคคลที่มีอิทธิพล 52
PART 2 คนและสถานที่ที่เป็
นพิษ
บทที่ 4 คนเป็นพิษ 64
บทที่ 5 สถานที่ที่เป็นพิษ 104
บทที่ 6 สถานการณ์
ที่เป็นพิษ 132
PART 3 วิธีรับมือคนเป็
นพิษ
บทที่ 8 เทคนิคที่ใช้ได้ทุกสถานการณ์ 144
บทที่ 9 วิธีรับมือคนเป็นพิษแบบเจาะลึก 164
บทที่ 10 ทักษะสํ
าคัญ 3 อย่างสํ
าหรับรับมือพิษร้าย 194
บทที่ 11 วิธีจัดการคนเป็นพิษแต่ละชนิด 208
บทที่ 12 ทํ
าอย่างไร ถ้าฉันเป็นพิษเสียเอง? 232
บทส่งท้าย 238
Toxic People.indd 3
Toxic People.indd 3 20/3/2565 20:07:31
20/3/2565 20:07:31

3. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
4
“ไมี่ไดุ้เลี่ย ฉัันัไมี่มีีเวลี่าจริงๆ ฉัันัต้องพาแมี่ไปิโรงพยาบาลี่ ต้องทำาธุระ
ให้สามีี แลี่้วยังต้องทำาอาหารเย็นัอีก”
ขณิะที�เฮเลี่นัยังสับสนัทั�งห่วงหนั้าแลี่ะพะวงหลี่ังแอนันัิต้าเพื�อนั
ของเธอก็มีาขอร้องให้ช์่วยดุูแลี่ลีู่กช์ายวัย5ขวบแทนัเพราะแอนันัิต้ามีี
นััดุไปิเที�ยวกับสามีีตอนักลี่างคิืนั
“นัี�ไงเฮเลี่นั ฉัันันัึกแลี่้วว่าเธอต้องเห็นัแมี่แลี่ะสามีีสำาคิัญกว่า
เพื�อนั ฉัันัก็นัึกว่าเธอจะมีีนัำ�าใจให้ฉัันับ้าง ถ้าเทียบกับหลี่ายอย่างที�ฉัันั
เคิยทำาเพื�อเธอเธอช์่วยฉัันัหนั่อยไมี่ไดุ้เหรอเลี่ิกทำาตัวเปิ็นัอีแจ๋วให้สามีี
ไดุ้แลี่้วนั่า”
เฮเลี่นัเคิยคิิดุจะเรียกรถแท็กซุี�มีารับ-ส่งแมี่ไปิโรงพยาบาลี่ แต่
แผนันัี�ไมี่สำาเร็จ
“ถ้าแมี่พึ�งพาลีู่กตอนัที�ไมี่สบายไมี่ไดุ้ แมี่คิงต้องทำาใจแลี่้วลี่่ะ
อีกหนั่อยแมี่ก็ตายแลี่้ว ลีู่กจะไดุ้ไมี่ต้องเดุือดุร้อนัเพราะแมี่อีก จำาคิำา
ของแมี่ไว้นัะ ลีู่กจะเสียใจเมีื�อแมี่จากไปิแลี่ะไดุ้แต่เสียดุายที�ไมี่ยอมี
ทำาให้ดุีกว่านัี�”
จบบทสนัทนัา
เฮเลี่นัไมี่เคิยคิิดุจะคิุยเรื�องการขอเวลี่าพักจากเอ็ดุเวิร์ดุสามีีของ
เธอเลี่ย เขาไมี่ใช์่คินัที�จะเข้าอกเข้าใจเรื�องพวกนัี� ในัฐานัะคินัหาเลี่ี�ยง
บทนํ
า
Toxic People.indd 4
Toxic People.indd 4 20/3/2565 20:07:31
20/3/2565 20:07:31

4. 5
คิรอบคิรัว เอ็ดุเวิร์ดุอยากให้ทุกอย่างในับ้านัเตรียมีพร้อมีเสมีอสำาหรับ
เขา อีกเรื�องคิือ เขาเกลี่ียดุแมี่ยายแลี่ะไมี่ช์อบแอนันัิต้าเลี่ยดุ้วย
ตอนัเฮเลี่นัยังเดุ็กแมี่ของเธอไมี่คิ่อยให้คิวามีสนัใจกับเธอมีากนััก
เพราะมีัวแต่ยุ่งกับการเปิ็นั “คินัสำาคิัญ” คินัที�ทำาทุกเรื�องไดุ้ดุีแลี่ะคินัที�
อยู่ท่ามีกลี่างคิวามีสนัใจของช์ุมีช์นัหนั้าที�หลี่ักที�แมี่มีอบหมีายให้เฮเลี่นั
ก็คิือ เฮเลี่นัต้องทำาตัวดุีๆ ไมี่ทำาให้แมี่เคิรียดุ
กับแอนันัิต้าเองก็ไมี่ต่างกันั จริงๆ แลี่้วแอนันัิต้าไมี่ไดุ้ทำาอะไร
เพื�อเฮเลี่นันัอกจากคิิดุเอาเองว่าเฮเลี่นัคิวรจะขอบคิุณิเธอดุ้วยซุำ�าที�เธอ
ยอมีให้เฮเลี่นัไดุ้อยู่ในัสังคิมีเดุียวกับเธอ เฮเลี่นัไมี่ไดุ้ติดุคิ้างอะไร
แอนันัิต้าถึงขั�นัต้องทำาตามีคิำาขอของแอนันัิต้าตลี่อดุเวลี่า ถ้าเฮเลี่นั
คิืออีแจ๋ว แอนันัิต้านัั�นัแหลี่ะคิือคินัที�จิกหัวใช์้เธอยิ�งกว่าใคิร
พอคิิดุให้ดุีเอ็ดุเวิร์ดุเองก็ไมี่ต่างกันัเขาเปิ็นัแคิ่ผู้จัดุการในัระดุับ
กลี่างๆ เวลี่าส่วนัใหญ่ที�อยู่บ้านั เขาจะดุื�มีเหลี่้า นัอนั แลี่ะดุูกีฬา เขา
รู้สึกว่าตัวเองไดุ้มีอบช์ีวิตที�สะดุวกสบายให้กับเฮเลี่นัแลี่้ว เขาจึงคิาดุหวัง
ว่าเธอจะตอบแทนักลี่ับดุ้วยการทำาตามีทุกสิ�งที�เขาบอก คิอยดุูแลี่บ้านั
ให้เนัี�ยบไร้ที�ติ แลี่ะต้อง “ว่างตลี่อดุ” ไมี่ใช์่มีีเวลี่าไปิทำาธุระให้คินัอื�นั
สุดุท้ายเรื�องราวก็จบเหมีือนัอย่างเคิย เฮเลี่นัต้องทำาทุกอย่างให้
ทุกคินัอีกจนัไดุ้ เธอซุื�อของจนัคิรบ ทำาธุระแลี่ะงานับ้านัเสร็จแต่เช์้า อดุ
กินัมีื�อเที�ยง พาแมี่ไปิตามีนััดุที�โรงพยาบาลี่ตรงเวลี่า จัดุเรียงบิลี่แลี่ะ
เอกสารต่างๆ ไปิพลี่างขณิะนัั�งรอ พาแมี่กลี่ับบ้านั ช์งช์าให้แมี่ แลี่ะ
เตรียมีอาหารเย็นั นัี�ยังไมี่รวมีว่าเธอต้องคิอยพูดุให้แมี่สบายใจเรื�อง
สุขภาพให้มีากที�สุดุดุ้วย
Toxic People.indd 5
Toxic People.indd 5 20/3/2565 20:07:31
20/3/2565 20:07:31

5. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
6
จากนัั�นัเฮเลี่นัก็เอาเวลี่าที�เหลี่ือไปิรับเอเทลี่ลีู่กสาวจากโรงเรียนั
ไปิบ้านัแอนันัิต้าเพื�อรับลีู่กช์ายของเพื�อนัมีาที�บ้านั แลี่ะทำาอาหารให้
เขากับเอเทลี่เฮเลี่นัต้องทำาถึง2อย่างเพราะทั�งคิู่ไมี่ยอมีกินัเหมีือนักันั
เสร็จแลี่้วเฮเลี่นัก็พาเดุ็กนั้อยเข้านัอนัแต่พอแปิลี่กที�เธอจึงต้องใช์้เวลี่า
พักใหญ่กว่าเขาจะหลี่ับ จากนัั�นัเธอก็ไปิเตรียมีมีื�อคิำ�าสำาหรับเอ็ดุเวิร์ดุ
โดุยที�เธอเองก็กินัไดุ้ไมี่เยอะนัักเพราะไมี่คิ่อยมีีเวลี่า
จู่ๆ เอ็ดุเวิร์ดุก็โทรมีาบอกเฮเลี่นัว่าจะกลี่ับดุึก นัั�นัแปิลี่ว่าเอเทลี่
ต้องนัอนัดุึกขึ�นั เพราะต้องนัั�งรถไปิกับเธอเพื�อพาลีู่กช์ายของแอนันัิต้า
ที�หลี่ับปิุ�ยไปิส่งคิืนัที�บ้านัพอไปิถึงแอนันัิต้าก็บ่นัเฮเลี่นัที�ลี่ืมีเอาของเลี่่นั
ช์ิ�นัโปิรดุของลีู่กช์ายกลี่ับมีาดุ้วย แถมีตอนัเอ็ดุเวิร์ดุกลี่ับถึงบ้านัก็โมีโห
เฮเลี่นัที�เปิ็นัต้นัเหตุให้เอเทลี่ต้องนัอนัดุึกดุ้วย
เฮเลี่นัหมีดุแรงแลี่ะไมี่สบายใจไมี่มีีใคิรมีอบคิวามีเห็นัอกเห็นัใจ
ให้เธอ มีีแคิ่เพียงคิวามีฮึดุฮัดุไมี่ไดุ้ดุั�งใจจากทุกคินัที�เคิยช์ินักับการมีี
เฮเลี่นัไว้คิอยรองมีือรองเท้า
เฮเลี่นัคิือนัักโทษ์ ผู้คินัรอบตัวเธอนัั�นัเปิ็นัพิษ์ (Toxic)
หนัังสือเลี่่มีนัี�เขียนัขึ�นัเพื�อเฮเลี่นัแลี่ะคินัอีกมีากที�เปิ็นัเช์่นัเดุียว
กับเธอคิุกของเฮเลี่นัเกิดุจากตัวเธอเองลีู่กกรงทุกซุี�ที�ขังเธอไมี่ไดุ้เกิดุจาก
นัำ�ามีือของเพื�อนั แมี่ หรือว่าสามีี แต่เปิ็นัตัวเฮเลี่นัเองที�สร้างมีันัขึ�นัมีา
ปิระตูห้องขังนัี�ไมี่ไดุ้ลี่็อคิเธอแคิ่ต้องรู้วิธีที�จะออกมีาจากห้องขังนัี�ให้ไดุ้
ถ้าเฮเลี่นัมีองคินัเปิ็นัพิษ์ออกแลี่ะรู้จักหลี่ีกเลี่ี�ยงในัตอนัที�ทำาไดุ้
หรือถ้าเลี่ี�ยงไมี่ไดุ้จริงๆ แต่เธอมีีวิธีรับมีือกับคินัพวกนัี� เธอก็จะเปิ็นั
อิสระ คินัแบบเฮเลี่นัมีีอยู่เต็มีไปิหมีดุแลี่ะตัวลี่ะคิรที�รายลี่้อมีนัั�นั
Toxic People.indd 6
Toxic People.indd 6 20/3/2565 20:07:31
20/3/2565 20:07:31

6. 7
ก็มีีมีากหนั้าหลี่ายตาบางคินัทำาเรื�องที�แย่กว่าตัวอย่างในับทนัำานัี�เสียอีก
แต่ผลี่ลี่ัพธ์ลี่้วนัไมี่ต่างกันั ผมีมีีหลี่ายวิธีที�ดุีกว่าเพื�อใช์้รับมีือกับคินัพวกนัี�
โดุยที�คิุณิไมี่จำาเปิ็นัต้องเลี่ิกกับสามีี เลี่ิกเปิ็นัคิริสเตียนั แลี่ะเลี่ิกห่วงใย
คินัอื�นัไปิเลี่ย
ผมีจะพูดุถึงเรื�องเหลี่่านัี�ในัหนั้าถัดุๆ ไปิ ผมีหวังว่าหนัังสือเลี่่มีนัี�
จะช์่วยให้คิุณิปิรับโคิรงสร้างช์ีวิตให้ดุีขึ�นัแลี่ะอยู่ดุีมีีสุขมีากกว่าเดุิมี
คิุณิต้องใช์้วิจารณิญาณิในัการอ่านัหนัังสือเลี่่มีนัี� เพราะไมี่มีีหนัังสือ
เลี่่มีไหนัที�จะจัดุการกับทุกปิัญหาหรือทุกรายลี่ะเอียดุเลี่็กๆ นั้อยๆ
ที�คิุณิเจอไดุ้ ผมีหวังว่าหนัังสือเลี่่มีนัี�จะมีีคิำาแนัะนัำาที�เปิ็นัปิระโยช์นั์
ต่อคิุณิบ้างไมี่มีากก็นั้อยถ้ามีีข้อสงสัยคิุณิคิวรปิรึกษ์าผู้เช์ี�ยวช์าญเพิ�มีเติมี
แทนัที�จะทำาตามีตัวหนัังสือของผมีหรือของใคิรก็ตามีแบบเปิ๊ะๆ
แมี้คิำาอธิบายของผมีเรื�องพฤติกรรมีของคินัจะดุูเหมีือนัการ
วิพากษ์์วิจารณิ์ แต่ผมีไมี่ไดุ้ทำาดุ้วยเจตนัานัั�นัเลี่ย ที�มีาของแต่ลี่ะคินั
ลี่้วนัมีีสาเหตุ ซุึ�งส่วนัใหญ่ก็ขึ�นัอยู่กับวิธีการเลี่ี�ยงดุู เราจึงไมี่อาจโทษ์
ใคิรไดุ้สำาหรับตัวตนัที�เขาเปิ็นัเราต่างหากที�ต้องหาวิธีอยู่ร่วมีกันัอย่างมีี
สุขทั�งกายแลี่ะใจแทนัที�จะหวังพึ�งพาให้คินัอื�นัมีาคิอยปิกปิ้องคิุ้มีคิรอง
เช์ื�อผมีเถอะว่า ช์ีวิตนัอกกรงขังนัั�นัดุีกว่ากันัเยอะเลี่ย
หมายเหตุุ:รายละเอีียดขอีงเหตุุการณ์์ในหนังสืือีเล่มนี�และรายชื่ื�อีขอีงผู้้�ที่ี�เกี�ยวข�อีง
ได�ถู้กดัดแปลงเพื่ื�อีรักษาความเป็นสื่วนตุัว
Toxic People.indd 7
Toxic People.indd 7 20/3/2565 20:07:32
20/3/2565 20:07:32

7. PART
คนพ่นพิษกัน
อย่างไร?
1
Toxic People.indd 8
Toxic People.indd 8 20/3/2565 20:07:32
20/3/2565 20:07:32

8. Toxic People.indd 9
Toxic People.indd 9 20/3/2565 20:07:32
20/3/2565 20:07:32

9. บทที่
ผู้คน
1
Toxic People.indd 10
Toxic People.indd 10 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

10. บทที่ 1 ผู้คน 11
ตื�นัสักทีสิ!
หยาบคิายไปิหนั่อยเหรอคิรับ? ขอโทษ์ที งั�นัเอาเปิ็นั “ตื�นัเถอะ
คิรับ!” ก็แลี่้วกันั
คินัส่วนัใหญ่ใช์้ช์ีวิตเหมีือนัเดุินัลี่ะเมีอ เราไมี่คิ่อยมีีสติเวลี่า
ตัดุสินัใจว่าอะไรคิือสิ�งที�เราต้องการ อะไรคิือทางเลี่ือกในัการใช์้ช์ีวิต
เราไหลี่ไปิตามีสถานัการณิ์แลี่ะคิวามีคิาดุหวังที�คินัอื�นัมีีต่อเรา มีันัคิง
เปิ็นัเรื�องดุี ถ้าเราเจอคินัดุี มีีเมีตตา มีีคิวามีคิิดุ แลี่ะมีีคิวามีปิรองดุอง
ต่อกันั แต่มีันัคิงไมี่ดุีนััก ถ้าเราเจอคินัในัแบบตรงข้ามี
ปิัญหาคิือคนที่่�เห็นแกั่คนอื�นมักัถู้กัรืายล�อมด�วยคนที่่�เห็นแกั่ตัว
คินัส่วนัใหญ่พยายามีทำาตัวให้ดุีแลี่ะมีีเมีตตา แต่บางคินัก็ใจร้ายไดุ้
ตลี่อดุเวลี่า คินัพวกนัี�ยอมีเสียเวลี่าเพื�อสแกนัหาคินัที�จิกหัวใช์้งานัไดุ้
คินัที�ใช์้ช์ีวิตดุ้วยการพยายามีเอาใจคินัอื�นัจึงมีักถูกรายลี่้อมีดุ้วยคินั
ใจร้ายพวกนัี�
หลี่ายคินัเช์ื�อว่าคินัส่วนัใหญ่ไมี่ช์อบเรา หรือรู้สึกไปิเองว่าเรา
ไมี่ดุีพอ คินัอื�นัเลี่ยรังเกียจ เราจึงต้องพยายามีให้มีากขึ�นัเพื�อให้ทุกคินั
พอใจ
ผิดุแลี่้วคิรับ!สิ�งที�เราต้องทำาคิือมีองข้ามีคินัเห็นัแก่ตัวเหลี่่านัั�นัสิ
แต่ก่อนัจะทำาแบบนัั�นัไดุ้เราต้องหาให้เจอก่อนัว่าจริงๆแลี่้วเราต้องการ
Toxic People.indd 11
Toxic People.indd 11 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

11. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
12
อะไรในัช์ีวิตเราต้องเข้าใจก่อนัว่าทำาไมีคินัถึงมีีพฤติกรรมีแบบนัั�นัแลี่้ว
จากนัั�นัเราคิ่อยพัฒนัากลี่ยุทธ์เพื�อรับมีือ
3 บทจากนัี� คิุณิจะไดุ้ทำาคิวามีเข้าใจวิธีที�คินัพิษ์ใส่กันั ซุึ�งนัี�คิือ
สิ�งสำาคิัญมีากสำาหรับการมีองหาวิธีรับมีือกับคินัเหลี่่านัั�นัให้ดุีขึ�นัทฤษ์ฎี
แลี่ะข้อเท็จจริงในั 3 บทแรกนัี�จะเปิ็นัพื�นัฐานัที�จำาเปิ็นัต่อเนัื�อหาที�เหลี่ือ
ทั�งหมีดุของหนัังสือเลี่่มีนัี�ผมีคิิดุว่าทฤษ์ฎีเหลี่่านัี�จะช์่วยให้คิุณิเรียนัรู้วิธี
รับมีือกับผู้คินัแลี่ะสถานัการณิ์ต่างๆ ไดุ้ดุีขึ�นัมีาก
บุคลิกภาพคืออะไร?
มันถูกสร้างขึ้
นมาได้อย่างไร?
กุญแจสำาคิัญของการรับมีือกับคินัมีีพิษ์ (Toxic People) ก็คิือ การทำา
คิวามีเข้าใจบุคิลี่ิกภาพของพวกเขา เช์่นั ถ้าเราบอกว่าคินันัี�ดุูเปิิดุเผย
เรากำาลี่ังหมีายคิวามีว่าคินัคินันัั�นัเข้าสังคิมีเก่ง คิุณิลี่ักษ์ณิะของ
บุคิลี่ิกภาพมีีมีิติในัตัว เช์่นั คิวามีรู้สึกผิดุช์อบช์ั�วดุี คิวามีเมีตตา แลี่ะ
คิวามีมีีนัำ�าใจ เหลี่่านัี�เปิ็นัคิุณิลี่ักษ์ณิะที�คินัส่วนัใหญ่มีี แต่ไมี่มีีใคิรที�จะ
มีีนัำ�าใจแลี่ะเอื�อเฟ้�อกับทุกคินัไดุ้ตลี่อดุเวลี่า
บุคิลี่ิกภาพของเราสามีารถทำานัายไดุ้ว่า เราจะตอบสนัองต่อ
สถานัการณิ์หรือผู้คินัอย่างไร แคิ่ยังไมี่ใช์่การทำานัายที�ถูกต้องสมีบูรณิ์
อิสระในัการตัดุสินัใจเพื�อตอบสนัองต่อสถานัการณิ์หรือผู้คินัจะขึ�นัอยู่
กับผลี่ที�จะเกิดุขึ�นั สภาพจิตใจของเรา แลี่ะภาวะสั�นัพ้องที�เราเคิยเจอ
Toxic People.indd 12
Toxic People.indd 12 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

12. บทที่ 1 ผู้คน 13
เราทำาอะไรไดุ้มีากกว่าแรงกระตุ้นัที�คิอยกำาหนัดุเราแต่เราจะทำา
เช์่นันัั�นัไดุ้ก็ต่อเมีื�อเราเลี่ือกอย่างมีั�นัใจ ถ้าเราไมี่ไดุ้เลี่ือกที�จะ
เปิลี่ี�ยนัแปิลี่ง เราก็ยังจะตอบสนัองกับคินัที�คิอยทำาร้ายหรือเหตุการณิ์
ที�เช์ื�อมีโยงกับเราในัอดุีตในัทิศิทางที�คิาดุเดุาไดุ้เสมีอ การตกเปิ็นัเหยื�อ
ของคินัมีีพิษ์นัั�นัติดุเปิ็นันัิสัยไดุ้คิุณิจำาเฮเลี่นัที�ผมีเลี่่าตอนับทนัำาไดุ้ไหมี
คิรับ ถ้าเธออยากเปิลี่ี�ยนัเส้นัทางช์ีวิตให้ดุีขึ�นั เธอต้องเปิลี่ี�ยนัแปิลี่ง
บุคิลี่ิกภาพสร้างขึ�นัจากปิระสบการณิ์ โดุยเฉัพาะปิระสบการณิ์
ในัวัยเดุ็ก วิธีที�คินัคินัหนัึ�ง คิิดุ รู้สึก แลี่ะแสดุงออก ถูกกำาหนัดุไว้กว้างๆ
จากพันัธุกรรมี แต่ปิัจจัยที�ส่งผลี่ยิ�งกว่านัั�นัคิือ ปิระสบการณิ์ โลี่กแห่ง
ปิระสบการณิ์จึงเปิ็นัเบ้าหลี่อมีทางธรรมีช์าติของมีนัุษ์ย์ นัี�คิือที�มีาของ
ทฤษ์ฎีจิตวิเคิราะห์ของซุิกมีันัดุ์ ฟรอยดุ์ นัักจิตวิทยาช์าวเยอรมีันั ซุึ�งใช์้
อธิบายพฤติกรรมีของมีนัุษ์ย์โดุยอ้างอิงจากปิระสบการณิ์ที�เกิดุขึ�นัในั
วัยเดุ็กแลี่ะปิฏิิสัมีพันัธ์ระหว่างเดุ็กกับพ่อแมี่
ส่วนันัักพฤติกรรมีศิาสตร์จะบอกว่ารากฐานัของพฤติกรรมีมีนัุษ์ย์
เกิดุจากสิ�งที�เรียกว่า “การวางเงื�อนัไข” ซุึ�งมีีอยู่ดุ้วยกันั 2 รูปิแบบคิือ
แบบคิลี่าสสิก
แบบการกระทำา
สำาหรับการวางเงื�อนัไขแบบคิลี่าสสิกนัั�นั สิ�งเร้าต้องถูกจับคิู่
กับการตอบสนัองนัานัพอที�จะส่งผลี่ให้สิ�งหนัึ�งไปิกระตุ้นัอีกสิ�งหนัึ�ง
ยกตัวอย่างเช์่นั การทดุลี่องกับสุนััขของอีวานั พาฟลี่อฟ นัักจิตวิทยา
ช์าวโซุเวียต
Toxic People.indd 13
Toxic People.indd 13 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

13. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
14
ทุกคิรั�งที�เขาเอาเนัื�อมีาให้สุนััขกระดุิ�งจะต้องสั�นัดุังนัั�นัในัช์่วงแรก
ของการทดุลี่อง พอสุนััขเห็นัเนัื�อแลี่ะไดุ้กลี่ิ�นัเนัื�อ มีันัก็จะนัำ�าลี่ายไหลี่
แต่ในัท้ายที�สุดุ แคิ่ไดุ้ยินัเสียงกระดุิ�ง สุนััขก็นัำ�าลี่ายไหลี่แลี่้วไมี่ว่าจะมีี
เนัื�ออยู่หรือไมี่ก็ตามี เงื�อนัไขที�วางไว้คิือเมีื�อไดุ้ยินัเสียงกระดุิ�ง สุนััขจะ
นัำ�าลี่ายไหลี่ คินัที�เคิยอยู่ท่ามีกลี่างเหตุยิงปิ้นัมีาก่อนั แลี่้วต่อมีาต้อง
สะดุุ้งทุกคิรั�งที�ไดุ้ยินัเสียงดุัง ก็เปิ็นัการแสดุงออกในัรูปิแบบเดุียวกันันัี�
ส่วนัการวางเงื�อนัไขแบบการกระทำานัั�นัการจับคิู่ของการให้หรือ
ไมี่ให้รางวัลี่จะเพิ�มีคิวามีถี�ของการกระทำา เดุ็กที�ไดุ้รับดุาวเปิ็นัรางวัลี่
ทุกคิรั�งที�ทำาตัวดุีแลี่ะไมี่ไดุ้ดุาวเมีื�อทำาตัวแย่ จะมีีพฤติกรรมีที�ดุีขึ�นั
เมีื�อเวลี่าลี่่วงเลี่ยไปิ
การวางเงื�อนัไขทั�ง 2 รูปิแบบนัี�มีีผลี่ต่อการลี่ดุพฤติกรรมีดุ้วย
นัั�นัคิือเมีื�อสิ�งเร้าหรือรางวัลี่ไมี่ถูกจับคิู่กับพฤติกรรมีพฤติกรรมีนัั�นัๆก็จะ
คิ่อยๆ ลี่ดุลี่ง เมีื�อเราหยุดุให้เนัื�อกับสุนััขตอนัสั�นักระดุิ�ง มีันัจะเริ�มีหยุดุ
อาการนัำ�าลี่ายไหลี่ เดุ็กที�ไมี่ไดุ้รางวัลี่เมีื�อทำาตัวดุีหรือไดุ้รางวัลี่บ้าง
ตอนัทำาตัวแย่ก็จะคิ่อยๆ เลี่ิกทำาตัวดุีในัที�สุดุ แต่เมีื�อเรากลี่ับมีาจับคิู่
พฤติกรรมีกับรางวัลี่อย่างต่อเนัื�องอีกคิรั�งพฤติกรรมีก็จะกลี่ับมีาเพิ�มีขึ�นั
ดุ้วย
ปิัจจุบันั นัักจิตวิทยาส่วนัใหญ่พบว่าคิวามีคิิดุสำาคิัญพอๆ กับ
พฤติกรรมีในัการกำาหนัดุว่าคินัคินัหนัึ�งจะรู้สึกหรือลี่งมีือทำาอะไรอย่างไร
คินัคินัหนัึ�งสามีารถไดุ้รับรางวัลี่แลี่ะเปิลี่ี�ยนัพฤติกรรมีไดุ้แคิ่เพียงเปิลี่ี�ยนั
วิธีคิิดุของตัวเองถ้าทุกคิรั�งที�คิุณิคิุยกับคินัอื�นัแลี่้วตำาหนัิตัวเองเสมีอว่า
“ฉัันัฉัลี่าดุไมี่เท่าเขา” คิุณิจะไมี่มีีวันัเข้าสังคิมีเก่งเลี่ย แต่ถ้าคิุณิเลี่ิก
Toxic People.indd 14
Toxic People.indd 14 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

14. บทที่ 1 ผู้คน 15
ตัดุสินัตัวเองแลี่้วหันัไปิสนัใจเรื�องดุีๆ ที�คินัอื�นัคิุยกันัแลี่ะสนัุกสนัานัไปิ
กับบทสนัทนัาเหลี่่านัั�นัรางวัลี่ทางใจที�คิุณิไดุ้รับทางปิระสบการณิ์นัี�จะ
ช์่วยให้คิุณิมีีโอกาสปิระสบคิวามีสำาเร็จมีากขึ�นัในัการเข้าสังคิมีคิรั�ง
ถัดุไปิ สิ�งที�เราคิิดุนัั�นัสำาคิัญมีาก นัี�คิือพื�นัฐานัของวิธีบำาบัดุพฤติกรรมี
ซุึ�งถูกพิสูจนั์แลี่้วว่าเปิ็นัวิธีบำาบัดุที�มีีปิระสิทธิภาพสูงมีาก
บุคิลี่ิกภาพไมี่ใช์่สิ�งตายตัว มีันัเปิลี่ี�ยนัแปิลี่งไดุ้ โดุยขึ�นัอยู่กับ
คิวามีต้องการที�แตกต่างในัสภาพแวดุลี่้อมีแลี่ะปิระสบการณิ์ที�เกิดุขึ�นั
ในัแต่ลี่ะช์่วงช์ีวิต อย่างผมีเองก็เปิ็นัคินัที�มีีบุคิลี่ิกตอนัทำางานัต่างกับ
ตอนัอยู่ที�บ้านัมีาก ส่วนับางคินัที�เคิยไดุ้รับบาดุเจ็บที�สมีองก็มีีการ
เปิลี่ี�ยนัแปิลี่งทางบุคิลี่ิกภาพไปิมีากเช์่นักันั
ไมี่ว่ากรณิีใดุบุคิลี่ิกภาพก็คิือสิ�งที�ปิรากฏิแก่สายตาของผู้คินัซุึ�ง
ต้องอาศิัยการตัดุสินัคิุณิคิ่าเปิ็นัตัวกำาหนัดุขึ�นัมีา คินัที�คิุณิกำาลี่ังรับมีือ
อยู่นัั�นัเปิ็นัคินักลี่้าหาญหรือเกเร? ซุื�อหรือบื�อ? ตรงไปิตรงมีาหรือขวานั
ผ่าซุาก? ปิัญหาคิือ คินัที�ไมี่จำาเปิ็นัต้องตัดุสินัมีักจะตัดุสินั ส่วนัคินั
ใจอ่อนัที�คิวรต้องตัดุสินัเพื�อแก้ไขสถานัการณิ์ของตัวเองกลี่ับไมี่ยอมี
ตัดุสินั เพราะพวกเขารู้สึกว่าตัวเองไมี่คิู่คิวรกับสิทธิพิเศิษ์นัี�แต่อย่างใดุ
จริงๆ แลี่้วการใช์้เวลี่าทำาคิวามีเข้าใจตัวเองแทนัที�จะไปิตัดุสินั
คินัอื�นันัั�นัเปิ็นัคิวามีคิิดุที�ดุีคินัที�ปิระสบคิวามีสำาเร็จมีักรู้ว่าเขารู้สึกอย่างไร
สิ�งใดุจำาเปิ็นั แลี่ะอยากไดุ้อะไร แลี่้วคิ่อยผสมีสิ�งเหลี่่านัี�ให้กับเข้าช์ีวิต
ส่วนัตัวผมีเองเปิ็นัคินัรักพื�นัที�โลี่่งกว้าง ผืนันัำ�า อากาศิบริสุทธิ� แลี่ะไดุ้มีี
คิวามีสุขท่ามีกลี่างเพื�อนัฝููง ช์ีวิตเกษ์ียณิของผมีจึงผสมีคิวามีต้องการ
เหลี่่านัั�นัให้เข้ากันัอย่างลี่งตัว ณิ ช์านัเมีืองที�สามีารถมีองเห็นัไดุ้ทั�ง
Toxic People.indd 15
Toxic People.indd 15 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

15. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
16
แมี่นัำ�าแลี่ะฝูั�งช์ายเลี่นั แต่คิวามีสมีดุุลี่ก็เปิ็นัสิ�งจำาเปิ็นัเช์่นักันั ต่อให้
ผมีจะสบายใจกับช์ีวิตสันัโดุษ์ ผมีก็ยังต้องมีีปิฏิิสัมีพันัธ์ทางสังคิมีอยู่
บ้าง ถ้าผมีต้องรับมีือกับพิษ์ร้าย ผมีก็แคิ่ต้องรู้ว่าจะใช์้อะไรเพื�อรับมีือ
แลี่ะตัดุสินัใจให้ไดุ้ว่าจะสร้างสมีดุุลี่ระหว่างคิวามีจำาเปิ็นักับข้อเสนัอ
นัั�นัอย่างไร
ในัการตัดุสินัใจว่าจะดุำาเนัินัช์ีวิตอย่างไร เราต้องตรวจสอบ
เปิ้าหมีายของเราโดุยอ้างอิงจากคินัที�มีีเหตุผลี่ ในัขณิะเดุียวกันั เรา
ก็ต้องหลี่ีกเลี่ี�ยงการตกเปิ็นัทาสทางคิวามีคิิดุของพวกเขาเหลี่่านัั�นั
ผมีตระหนัักมีาทั�งช์ีวิตว่า คิวามีคิิดุเห็นัของคินัเรามีักจะขึ�นัอยู่กับ
สติปิัญญาของพวกเขา
การแยกแยะตัวตน
เรามีักรู้สึกเคิืองหรือโกรธแคิ้นั เมีื�อมีีคินัสร้างคิวามีเจ็บปิวดุให้คินัอื�นั
ในัขณิะเดุียวกันัเราก็จะรู้สึกซุาบซุึ�งแลี่ะช์ื�นัช์มีคินัที�ทำาเรื�องดุีๆแมี้ว่าเรา
จะไมี่ใช์่คินัที�ไดุ้รับผลี่จากการกระทำานัั�นัโดุยตรงก็ตามี นัั�นัเปิ็นัเพราะ
ว่าเราระบุตัวตนัของคินัจากการกระทำา เราตัดุสินัไปิแลี่้วว่า มีนัุษ์ย์
ไมี่คิวรทำาเรื�องไมี่ดุี
ทำาไมีลี่่ะ? ทำาไมีคินัอื�นัต้องคิิดุแบบคิุณิดุ้วยลี่่ะ?
คิำาตอบคิือเราเอาตัวเองไปิกำาหนัดุตัวตนัของคินัอื�นัๆโดุยเฉัพาะ
อย่างยิ�งกับคินัที�คิลี่้ายคิลี่ึงกับเรา ดุังนัั�นัสิ�งที�ส่งผลี่กับพวกเขาย่อมีส่ง
ผลี่กับเราดุ้วยเช์่นักันั
Toxic People.indd 16
Toxic People.indd 16 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

16. บทที่ 1 ผู้คน 17
ที�จริงแลี่้ว คินัส่วนัใหญ่มีักจะทำาก่อนั คิิดุทีหลี่ัง เราทำาเรื�อง
ต่างๆ แลี่้วคิ่อยหาเหตุผลี่มีารองรับเมีื�อเหตุการณิ์นัั�นัจบลี่ง แลี่้วเราก็
หลี่ับหูหลี่ับตาเช์ื�อในัเหตุผลี่ผิดุๆ ของตัวเอง การทดุลี่องหนัึ�งให้ผู้เข้า
ร่วมีทดุลี่องกระดุิกนัิ�วเปิ็นัจังหวะแบบสุ่มี พอนัักวิจัยวัดุคิลี่ื�นัสมีองของ
ผู้เข้าร่วมีทดุลี่องก็พบว่า การโคิจรของคิลี่ื�นัสมีองพวกเขาตอนักระดุิก
นัิ�วแบบสุ่มีออกมีาดุีกว่าตอนัให้ตั�งใจกระดุิกนัิ�ว นัี�แสดุงว่าการกระทำา
ที�เราตั�งใจทำานัั�นัอาจไมี่ดุีอย่างที�คิิดุ เพราะเราไดุ้ตัดุสินัใจเลี่ือกทำาไปิ
ก่อนัที�เราจะรู้ตัวเสียอีก
ปิระเดุ็นัที�ผมีอยากสื�อก็คิือ การตัดุสินัใจคิวามีถูกผิดุของคินัอื�นั
เปิ็นัเรื�องที�ไมี่มีีปิระโยช์นั์ แต่เราก็จำาเปิ็นัต้องเข้าใจคินั แรงจูงใจ แลี่ะ
แนัวโนั้มีพฤติกรรมีของพวกเขา โดุยเฉัพาะกับกลีุ่่มีคินัที�ไมี่แยแสกับ
คิวามีสุขของเราเราจะไดุ้กำาหนัดุกลี่ยุทธ์เพื�อหลี่ีกเลี่ี�ยงคิวามีเดุือดุร้อนั
จากคินัเหลี่่านัั�นัไดุ้
ถ้าคิุณิต้องว่ายนัำ�าในัสระพิษ์จงใส่ช์ุดุกันันัำ�าอย่างดุีแลี่ะอย่าดุื�มีนัำ�า
นัั�นัเดุ็ดุขาดุ
การสั่นพ้อง เจตนารมณ์ อํ
านาจ
และการลงโทษ
การทำาเลี่วส่วนัมีากมีักมีีสาเหตุจากคิวามีอ่อนัแอ ส่วนัใหญ่แลี่้ว คินั
คินัหนัึ�งทำาให้อีกคินัต้องเปิ็นัทุกข์ ก็เพราะเขารู้สึกไร้อำานัาจเวลี่าต้อง
เจอกับคินัที�มีีอำานัาจมีากกว่า ฝู่ายที�ตกเปิ็นัรองจะรู้สึกเหมีือนัไดุ้
Toxic People.indd 17
Toxic People.indd 17 20/3/2565 20:07:33
20/3/2565 20:07:33

17. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
18
เปิ่าแตรแห่งเสรีภาพส่วนัเหยื�อก็ไดุ้แต่งุนังงว่า“ผมียังไมี่ไดุ้ทำาร้ายคิุณิ
เลี่ย ทำาไมีคิุณิถึงทำากับผมีแบบนัี�” แต่เขาลี่ืมีนัึกถึงคิวามีจริงข้อหนัึ�ง
นัั�นัคิือ เราทุกคินัลี่้วนัเปิ็นัสัญลี่ักษ์ณิ์บางสิ�งของกันัแลี่ะกันัผ่านัปิรากฎ
การณิ์ที�เรียกว่า การสั�นัพ้อง
การสั�นัพ้องคิือ วิธีที�เราเผช์ิญกับสิ�งต่างๆ แลี่ะทุกคินัในัปิัจจุบันั
โดุยหวนันัึกไปิถึงปิระสบการณิ์ก่อนัหนั้าในัช์ีวิต หญิงสาวอาจไมี่ไดุ้
ตั�งใจทำาร้ายช์ายหนัุ่มีโดุยตรงแต่ช์ายหนัุ่มีอาจเปิ็นัตัวแทนัของพ่อแย่ๆ
ที�เสียช์ีวิตไปินัานัแลี่้วของเธอหรืออาจเปิ็นัแนัวคิิดุที�เธอถูกสั�งสอนัมีา
ตั�งแต่เดุ็กก็เปิ็นัไดุ้ ผมีคิิดุว่าถ้าเราเข้าใจแรงจูงใจแลี่ะปิระสบการณิ์ที�
แตกต่างของแต่ลี่ะคินัเราจะรู้สึกสบายใจขึ�นับ้างเวลี่าที�ถูกคินัอื�นัทำาร้าย
คิวามีเข้าใจในัที�มีาที�ไปินัี�จะช์่วยให้เรารับมีือกับคินัเหลี่่านัั�นัไดุ้ดุีขึ�นัดุ้วย
ผมีคิิดุว่า “ดุี” แลี่ะ “เลี่ว” แยกกันัไดุ้ยากมีาก ยิ�งอายุมีากขึ�นั
ผมียิ�งพบว่าสิ�งต่างๆ ลี่้วนัมีีสองดุ้านั ผมีเลี่ยลี่ดุการแสดุงคิวามีคิิดุเห็นั
อย่างปิักใจเช์ื�อต่อสิ�งใดุๆลี่งไปิตามีอายุที�เพิ�มีขึ�นัดุ้วยเจตนัากับผลี่ลี่ัพธ์
มีักแตกต่างกันั ถ้าเราตัดุสินัคินัจากการกระทำา เราอาจพลี่าดุใจคิวามี
สำาคิัญจริงๆ ไปิก็ไดุ้ คินัโรคิจิตที�ไลี่่ฆ่่าผู้ก่อการร้ายนัับร้อยเปิ็นัคินัที�ดุี
กว่าฆ่าตกรที�สังหารโหดุแมี่ลีู่กอ่อนัจริงหรือ?สำาหรับฆ่าตกรแลี่้วไมี่ต่าง
กันัเลี่ย สุดุท้ายมีันัก็แคิ่การฆ่่าคินัที�อยู่ตรงหนั้าเหมีือนักันั
แลี่้วถ้าผลี่ลี่ัพธ์ของการกระทำาแตกต่างจากคิวามีตั�งใจลี่่ะ?
เรามีักเช์ื�อว่าเรื�องไมี่ดุีลี่้วนัมีีสาเหตุดุังนัั�นัต้องมีีคินัที�ถูกกลี่่าวหา
แลี่ะอาจถูกลี่งโทษ์นัักการเมีืองที�อยากให้เราเช์ื�อว่าพวกเขาทำาเพื�อบ้านั
เมีืองก็มีักจะกระตุ้นัเราดุ้วยคิวามีเช์ื�อเช์่นันัั�นัแต่จริงๆแลี่้วเรื�องเลี่วร้าย
Toxic People.indd 18
Toxic People.indd 18 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

18. บทที่ 1 ผู้คน 19
นัั�นัเกิดุขึ�นัตลี่อดุเวลี่า แมี้ว่าเราจะพยายามีหลี่ีกเลี่ี�ยงมีันัแคิ่ไหนัก็ตามี
เราสร้างบทลี่งโทษ์ขึ�นัเพื�อยับยั�งไมี่ให้เกิดุเรื�องเลี่วร้าย แต่อีกมีุมีก็คิือ
การมีัดุมีือมีัดุเท้าคินัดุีๆ ที�เพียรพยายามีให้ตกอยู่ในัคิวามีหวาดุกลี่ัว
การลี่งโทษ์จึงไมี่มีีปิระโยช์นั์ไมี่ว่ากับคินัที�ไมี่แยแสหรือคินัที�ใส่ใจมีาก
เกินัไปิก็ตามี แต่จะไดุ้ผลี่เฉัพาะกับคินัทั�วไปิที�อยู่กลี่างๆ เท่านัั�นั
แลี่้วเปิ้าหมีายจริงๆ ของการลี่งโทษ์คิืออะไร?
สำาหรับผมีแลี่้ว คินัที�มีีเหตุผลี่เยอะแยะให้คิวรรู้สึกผิดุไมี่เคิย
รู้สึกผิดุ กลี่ับกันัคินัที�ไมี่คิวรต้องรู้สึกผิดุกลี่ับช์อบรู้สึกผิดุ เมีื�อมีีเรื�องผิดุ
พลี่าดุเกิดุขึ�นั บางคิรั�งการลี่งโทษ์ใคิรสักคินัก็ทำาให้คินัที�เหลี่ือรู้สึกดุีขึ�นั
ประสืิที่ธิิภาพื่ขอีงการลงโที่ษที่ี�มีตุ่อีความอี่อีนไหว
ปิระสิ
ท
ธิ
ภ
าพของการลี่งโทษ์
ระดุับของคิวามีอ่อนัไหว
Toxic People.indd 19
Toxic People.indd 19 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

19. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
20
คิำานัิยามีที�ดุีที�สุดุของคิำาว่า“ช์ั�ว”สำาหรับผมีคิือ“คิวามีมีุ่งมีั�นัที�จะ
ใช์้อำานัาจที�มีีไปิทำาร้ายคินัอื�นั”แต่นัั�นัคิือนัิยามีตามีคิวามีคิิดุของผมีผมี
ทราบดุีว่าในัหลี่ายศิาสนัาแลี่ะวัฒนัธรรมี ไมี่ไดุ้มีองว่าการลี่งโทษ์ดุ้วย
คิวามีเจ็บปิวดุนัั�นัเปิ็นัเรื�องช์ั�วร้าย ถ้าคิุณิอยากจะลี่งโทษ์ใคิรสักคินั
โดุยอิงจากอัตราคิวามีช์ั�วเรานั่าจะจับนัักการเมีืองราว90%ของที�มีีอยู่
มีาลี่งโทษ์ไดุ้เลี่ย
ถ้าการลี่งโทษ์คินัที�ทำาผิดุพลี่าดุเปิ็นัเรื�องที�ไมี่มีีปิระโยช์นั์แลี่้วการ
ทำาผิดุโดุยเจตนัาสมีคิวรถูกลี่งโทษ์ดุ้วยหรือไมี่?ถ้าไมี่คิวามียุติธรรมีจะ
อยู่ตรงไหนั? อะไรคิือคิวามียุติธรรมี? อะไรคิือเส้นัแบ่งระหว่างคิวามี
ยุติธรรมีกับการแก้แคิ้นั?
คิำาถามีเหลี่่านัี�หาคิำาตอบยาก เพราะมีันัขึ�นัอยู่กับมีุมีมีองของ
แต่ลี่ะคินั
ช์ายหนัุ่มีที�ทำาร้ายอดุีตแฟนัสาว ย่อมีคิิดุว่าเขากำาลี่ังทวงคิืนั
คิวามียุติธรรมีจากการถูกแฟนัสาวทิ�งอย่างไมี่ใยดุีเรามีักรู้สึกดุีเวลี่าเห็นั
คินัร้ายไดุ้รับคิวามีเจ็บปิวดุที�สาสมีกลี่ับคิืนั แต่ปิัญหาคิือการแก้แคิ้นั
เปิ็นัเรื�องที�ทั�งสองฝู่ายก็ทำาไดุ้ ถ้าเราคิิดุว่าแก้แคิ้นัไดุ้ไมี่เปิ็นัไร อีกฝู่าย
ก็คิิดุว่าไมี่เปิ็นัไรไดุ้เหมีือนักันั
Toxic People.indd 20
Toxic People.indd 20 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

20. บทที่ 1 ผู้คน 21
ความหลากหลาย
บางคินัก็ดุูปิระหลี่าดุ อย่างนั้อยก็ตามีมีุมีมีองส่วนัตัวของเรา พวกเขา
ดุูไมี่ปิกติ เพราะต่างจากเราหรือไมี่เปิ็นัอย่างที�เราคิาดุหวังไว้ โรนััลี่ดุ์
เดุอ ซุูซุา แลี่ะดุักลี่าส ไฮนั์ริช์ส์ นัักปิระสาทวิทยา เขียนับทคิวามีไว้
เมีื�อปิี2010ว่า“วิช์าปิระสาทวิทยาจะสามีารถขจัดุคิวามีช์ั�วไดุ้จริงหรือ?”
ถ้าบรรพบุรุษ์ของเราอยู่กันัมีาแบบปิกติธรรมีดุาไมี่มีีคิวามีแตกต่าง
อะไรเลี่ย เราก็คิงไมี่ต่างอะไรจากแบคิทีเรีย
ปิระเดุ็นัก็คิือยิ�งคิุณิให้คิุณิคิ่ากับการตัดุสินัมีากเท่าไหร่ช์ีวิตคิุณิก็
ยิ�งเต็มีไปิดุ้วยคิวามีผิดุหวังแลี่ะซุับซุ้อนัมีากเท่านัั�นัเมีื�อต้องปิระเมีินัใคิร
สักคินั ผมีรู้สึกไมี่คิุ้มีคิ่าเลี่ยถ้าจะวัดุจากแง่มีุมีทางศิีลี่ธรรมี ถ้าเรารู้สึก
ว่านัี�คิือศิีลี่ธรรมีที�ดุี เราก็จงใช์้ช์ีวิตให้ดุีไปิตามีนัั�นั แลี่ะถ้าหลี่ีกเลี่ี�ยงไดุ้
ก็จงอย่าไปิตัดุสินัว่าคินัอื�นั “คิวร” ใช์้ช์ีวิตอย่างไร เรื�องนัี�ซุับซุ้อนั
เกินัไปิแลี่ะยังยากเกินักว่าที�มีุมีมีองของคิุณิเพียงคินัเดุียวจะบอกไดุ้
ผู้ก่อการร้ายที�มีีแรงจูงใจจากศิาสนัาเช์ื�อว่าสิ�งที�ทำานัั�นัถูกต้อง
แลี่้ว แต่ผลี่ของการกระทำานัั�นัไมี่ต่างอะไรจากคิวามีโหดุร้ายของคินั
โรคิจิตที�ไมี่สนัว่าอะไรถูกผิดุเลี่ยสักนัิดุ บางคินัรู้สึกว่าคิวรแสดุงคิวามี
ร้ายกาจออกมีาบ้าง ในัขณิะที�อีกคินัไมี่เข้าใจเรื�องนัี�เลี่ยดุ้วยซุำ�า การ
ทำาคิวามีเข้าใจพฤติกรรมีของคินัที�มีีผลี่กระทบต่อคิุณินัั�นัมีีปิระโยช์นั์
กว่าการมีานัั�งตัดุสินัเขา เพราะคิุณิสามีารถตัดุสินัใจไดุ้ดุีที�สุดุว่าจะทำา
อย่างไรกับเขาดุี
Toxic People.indd 21
Toxic People.indd 21 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

21. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
22
คิวามีเปิ็นัเจ้ากลี่ยุทธ์ของคิุณิ
จำานัวนัคิรั�งที�คิุณิตัดุสินัคิ่าของผู้คินั
กัารืตัดสินใจำว่าจำะรืับมือกัับพิฤติกัรืรืมต่างๆ อย่างไรื
ม่ปรืะโยชน์ แต่กัารืตัดสินคนนั�นไม่ม่เลย ปิระสิทธิภาพในัช์ีวิตของ
คิุณิจะเพิ�มีขึ�นัไดุ้ดุ้วยคิวามีคิิดุเช์ิงกลี่ยุทธ์ แต่จะลี่ดุลี่งตามีเวลี่าที�เสีย
ไปิกับการโกรธแลี่ะสบปิระมีาทคินั
พึงระลี่ึกไว้เสมีอว่าทุกคินันัั�นัแตกต่างกันั การใช์้ช์ีวิตคิือการ
กำาหนัดุเส้นัทางของคิวามีแตกต่างทางบุคิลี่ิกที�เราพบเจอ โดุยไมี่
คิาดุหวังให้ใคิรเปิ็นัเหมีือนัเราหรือคิิดุแบบเดุียวกับเรา
ทัศนคติ
ทัศินัคิติส่วนัใหญ่เปิ็นัสิ�งที�เราสั�งสมีมีาตั�งแต่เดุ็กแลี่ะมีักจะอยู่กับเราไปิ
ตลี่อดุช์ีวิต แมี้ว่าบางทีถ้าเราเปิิดุใจมีากพอ ช์ีวิตก็อาจเปิลี่ี�ยนัแปิลี่ง
ตัวเราไดุ้ ทัศินัคิติปิระกอบไปิดุ้วย 3 ส่วนัคิือ
คิวามีรู้สึก
คิวามีเช์ื�อ
พฤติกรรมีเฉัพาะตัว
ประสืิที่ธิิภาพื่ขอีงคุณ์
ปิระสิทธิภาพของคิุณิ =
Toxic People.indd 22
Toxic People.indd 22 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

22. บทที่ 1 ผู้คน 23
โดุยทั�วไปิเราเช์ื�อว่าตัวเองมีักเปิ็นักบฏิต่อพ่อแมี่แลี่ะทัศินัคิติของ
พวกเขา แต่คิวามีจริงแลี่้วตรงกันัข้ามีเลี่ย ลีู่กมีักจะเลี่ียนัแบบพ่อแมี่
เมีื�อโตขึ�นั เราจะรู้สึกกับสิ�งต่างๆ ไปิในัทิศิทางเดุียวกับพ่อแมี่ รวมีถึง
มีีคิวามีเช์ื�อเกี�ยวกับโลี่กแลี่ะผู้คินัแบบเดุียวกับที�พ่อแมี่เช์ื�อ แมี้ว่า
คิวามีเช์ื�อทางสังคิมีจะเปิลี่ี�ยนัแปิลี่งคิวามีรู้สึกแลี่ะคิวามีเช์ื�อเหลี่่านัี�ไดุ้
ในัระดุับหนัึ�งเช์่นัยุคิสมีัยนัี�การเลี่ือกปิฏิิบัตินัั�นัมีีนั้อยลี่งกว่าสมีัยพ่อแมี่
เราก็อาจจะยังมีีพฤติกรรมีที�คิลี่้ายกับพ่อแมี่อยู่ดุี
คิดเข้าข้างตัวเอง
ไมี่ว่าเราจะเข้าใจสักแคิ่ไหนัหรือพยายามีมีากเท่าไหร่เพื�อหลี่ีกเลี่ี�ยงการ
ตัดุสินัคิุณิคิ่าของคินัเราต่างก็รู้สึกต่อตัวเองแลี่ะคินัรอบตัวตามีทัศินัคิติ
ของเรา ซุึ�งส่วนัใหญ่ถูกปิลีู่กฝูังมีาตั�งแต่วัยเดุ็ก
คิงเปิ็นัเรื�องดุีถ้าทุกการตัดุสินัใจแลี่ะทัศินัคิติของเรานัั�นัมีีเหตุผลี่
แต่คิวามีจริงแลี่้วคินัส่วนัใหญ่ไมี่คิ่อยจะมีี เรามีักจะคิิดุเข้าข้างตัวเอง
ผมีขออธิบายแบบนัี�
คินัส่วนัใหญ่มีักคิิดุเข้าข้างตัวเองว่าเรื�องไมี่ดุีที�เกิดุกับคินัอื�นันัั�นั
เกิดุจากคิวามีคิิดุ พฤติกรรมี หรือเจตนัาของคินัเหลี่่านัั�นัเอง แทนัที�จะ
มีองว่าเกิดุจากปิัจจัยภายนัอก ซุึ�งตรงข้ามีกับเรื�องที�เกิดุกับตัวเอง เช์่นั
“ผมีสอบตกเพราะข้อสอบยากเกินัไปิ” แต่พอเปิ็นัคินัอื�นัจะกลี่ายเปิ็นั
“เธอสอบตกเพราะไมี่ตั�งใจเรียนั” คิวามีสำาเร็จของฉัันัเกิดุจากคิวามีดุี
Toxic People.indd 23
Toxic People.indd 23 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

23. เธอหรือฉัน ใครกันที่ TOXIC
24
ของฉัันัแต่คิวามีลี่้มีเหลี่วของฉัันัเกิดุจากปิัจจัยบ้าบอภายนัอกซุึ�งจริงๆ
แลี่้วตรงกันัข้ามีกันัเลี่ย
ในัทางกลี่ับกันัผู้ที�มีีแนัวโนั้มีจะเปิ็นัโรคิซุึมีเศิร้ามีักจะดุ้อยคิ่าทั�ง
ตัวเองแลี่ะคิวามีสำาเร็จของตัวเองในัขณิะที�เอาแต่ยกย่องคินัอื�นัลี่ินัดุา
คิุณิแมี่เลี่ี�ยงเดุี�ยวลีู่กสามี มีองแมี่ของเดุ็กคินัอื�นัแคิ่ในัแง่มีุมีของหนั้าที�
การงานั บทบาทในังานัการกุศิลี่ คิวามีสวยงามี แลี่ะการแต่งตัว โดุย
มีองไมี่เห็นัคิวามีจริงที�ว่าคิุณิแมี่คินันัั�นัมีีกองหนัุนัคิอยช์่วยเหลี่ือทั�งที�บ้านั
แลี่ะที�ทำางานั จึงทำาให้เธอดุูนั่าทึ�ง ลี่ินัดุามีองว่าตัวเองเปิ็นัคินัพื�นัๆ ไร้
พรสวรรคิ์แถมียังอ่อนัแอ ทั�งที�คิวามีจริงแลี่้วเธอรับผิดุช์อบเรื�องยากๆ
ทั�งหลี่ายไดุ้ดุีมีาก โดุยอาศิัยเพียงกำาลี่ังของตัวเองคินัเดุียว
คินัส่วนัใหญ่มีักเข้าข้างตัวเอง แต่อย่างนั้อยคินัที�ทำาเช์่นันัั�นัไดุ้
โดุยไมี่ดุูหมีิ�นัตนัเอง มีองตัวเองแลี่ะคินัอื�นัตามีคิวามีเปิ็นัจริง มีักจะ
ปิระสบคิวามีสำาเร็จ ส่วนัคินัที�เข้าข้างตัวเองแบบผิดุๆ ส่วนัใหญ่จะ
ลี่งเอยดุ้วยการกลี่ายร่างเปิ็นัคินัมีีพิษ์
อํ
านาจควบคุมภายใน
อำานัาจในัที�นัี�รวมีถึงคิุณิเปิ็นัฝู่ายคิวบคิุมีสภาพแวดุลี่้อมีแลี่ะสภาพ
แวดุลี่้อมีเปิ็นัฝู่ายคิวบคิุมีคิุณิ
คินัติดุยาแลี่ะคินัติดุเหลี่้าจะเช์ื�อเรื�องอำานัาจคิวบคิุมีภายนัอก
เว้นัเสียแต่ว่าพวกเขาจะไดุ้รับการบำาบัดุให้กลี่ับมีาดุังเดุิมี ดุังนัั�นัถ้ามีี
Toxic People.indd 24
Toxic People.indd 24 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34

24. บทที่ 1 ผู้คน 25
คินัติดุเหลี่้าสักคินัที�งดุเหลี่้าไดุ้เกินัสัปิดุาห์หรือมีากกว่านัั�นัโดุยที�ไมี่ไดุ้
เข้ารับการบำาบัดุ ผมีอาจถามีเขาว่า “คิุณิกะจะเลี่ิกเหลี่้าเลี่ยใช์่ไหมี?”
ปิกติแลี่้วเขาจะตอบปิระมีาณิว่า “ผมีก็พยายามีอยู่นัะ แต่มีันัก็ขึ�นัอยู่
กับเมีียผมีดุ้วย ถ้ามีันัเอาแต่จับผิดุผมีอยู่แบบนัี� ผมีคิงต้องดุื�มีแก้เซุ็ง
บ้างลี่่ะ” อนัาคิตของเขาถูกคิวบคิุมีโดุยภรรยา อย่างนั้อยก็ตัวเขาเองที�
คิิดุเช์่นันัั�นัไมี่ช์้าก็เร็วอาการของเขาก็จะกลี่ับมีากำาเริบอีกเพราะอำานัาจ
คิวบคิุมีของเขาไปิขึ�นัอยู่กับสภาพแวดุลี่้อมีภายนัอก
ส่วนับางคินัที�ตั�งใจจะเลี่ิกให้ไดุ้จริงๆไมี่ว่าจะดุ้วยการเข้าบำาบัดุ
หรือเข้ากลีุ่่มีผู้ติดุเหลี่้า อาจจะตอบผมีว่า “อืมี…มีันัคิงยากสักหนั่อย
ผมีกับเมีียไมี่คิ่อยยุ่งกันัเท่าไหร่ ผมีเลี่ยต้องไปิขอเข้าร่วมีกับกลีุ่่มี
ผู้ติดุเหลี่้าสัปิดุาห์ลี่ะ 3 กลีุ่่มีแลี่ะเข้าบำาบัดุอย่างต่อเนัื�อง ผมีอยากหา
คินัที�ผมีสามีารถโทรไปิคิุยเพื�อขอคิำาปิรึกษ์าไดุ้ทุกเมีื�อ ถ้าผมีรู้สึกว่า
ตัวเองจะย้อนักลี่ับไปิดุื�มีอีก” เขาใช์้วิธีคิวบคิุมีสภาพแวดุลี่้อมีเพื�อหา
โอกาสที�ดุีที�สุดุในัการฟ้�นัฟูตัวเองให้กลี่ับมีาดุีดุังเดุิมีเขาเช์ื�อเรื�องอำานัาจ
คิวบคิุมีภายในั
อำานัาจคิวบคิุมีภายในัเปิ็นัปิัจจัยสำาคิัญในัการกำาหนัดุว่าคิวามี
สัมีพันัธ์นัั�นัจะสำาเร็จหรือลี่้มีเหลี่ว เช์ื�อผมีเถอะว่าคิุณิต้องให้ทุกสิ�งรอบตัว
สามีารถคิวบคิุมีไดุ้จากภายในัไมี่อย่างนัั�นัคิุณิจะเจอแต่คินัที�จะเข้ามีา
เปิ็นัภาระแลี่ะคิอยตำาหนัิเมีื�อคิุณิลี่้มีเหลี่วหรือผิดุพลี่าดุอยู่รำ�าไปิ
คิุณิต้องเช์ื�อในัอำานัาจคิวบคิุมีภายในั โดุยเฉัพาะอย่างยิ�งเวลี่า
ที�ตัวคิุณิรายลี่้อมีไปิดุ้วยคินัเปิ็นัพิษ์ ไมี่เช์่นันัั�นัคิุณิจะกลี่ายเปิ็นัเพียง
เคิรื�องมีืออำานัวยคิวามีสะดุวกให้คินัเหลี่่านัั�นั
Toxic People.indd 25
Toxic People.indd 25 20/3/2565 20:07:34
20/3/2565 20:07:34