Presentatie door Ivo Vermeulen voor PLAN C, Vlaams innovatienetwerk voor duurzaam materialenbeheer

1. Natuurlijk wil ik
milieuvriendelijk leven.
Maar ik ski zo graag
en een worstje
op de bbq is ook
niet te versmaden...

2. Ideation
Het gezin van 6 hectare
26 mei 2011

3. De mensheid kijkt aan tegen de limieten van wat de aarde kan bieden, zo blijkt uit het rapport van
het Milieuprogramma van de VN (UNEP). We moeten met z'n allen leren om meer te doen met
minder.
Een gemiddelde burger in het Westen consumeert 16 ton essentiële grondstoffen per jaar - tot
zelfs 40 ton in sommige landen - terwijl een Afrikaan of Indiër maar 4 ton verbruikt.
De wereldvoorraad aan goedkope en kwaliteitsvolle, essentiële grondstoffen zoals olie, koper en
goud raakt snel op. Daardoor kost het ook steeds meer energie en water om bij de overblijvende
voorraden te geraken.
"De consumptie van grondstoffen is aan het exploderen", zegt Ernst von
Weizsäcker van het International Resource Panel bij UNEP en medeauteur
van het rapport. "Dit is op geen enkele manier vol te houden. We moeten
dringend begrijpen dat voorspoed en welzijn niet afhankelijk zijn van een
steeds grotere consumptie van materialen."
Versnelde stijging
Tijdens de vorige eeuw is het gebruik van die materialen tweemaal zo snel gegroeid als de
wereldbevolking. Nu versnelt die stijging nog tot een theoretische verdrievoudiging tegen 2050,
stelt het rapport. Theoretisch, want er zijn daarvoor gewoon niet genoeg natuurlijke rijkdommen
op aarde.

4. Verloop:
Inleiding
Achtergrond, cijfers
Denkoefening 1
Pauze
Denkoefening 2

5. Plan C
• Vlaams transitienetwerk van
mensen en organisaties die
werk maken van duurzaam
materialenbeheer
• Target20 experimenten
tegen 2014
• 10 op de markt

6. Rol NBV ?
NBV streeft naar een andere, sociale en ecologische
manier van consumeren, die toelaat te werken aan
een duurzamere wereld
Naast een zeer technologische & productiegerichte
benadering van Plan C
OOK de consumenten betrekken!

7. M
E
T
H
O
D
E

8. Keep in mind
• Ideation
• Visie-ateliers
• Werk-ateliers
• Uitvoering Experiment
• Evaluatie - Verspreiding

9. Enkele
afspraken

10. Deelnemers aan deze ideation mogen:
hier gehoorde ideeën kopiëren, verspreiden en
doorgeven
hier gehoorde ideeën ‘remixen’, er afgeleiden van maken
Onder de volgende voorwaarde:
Naamsvermelding: wie een idee gebruikt moet de naam
van de idee-eigenaar(s) vermelden.

11. Creative Commons in de praktijk:
Alle ideeën worden (desgewenst) aan het einde van de sessie
aan eigenaar toegeschreven
Ideeën kunnen eigendom zijn van meerdere partijen
Ideeën worden opgeslagen in de ideeëndatabase van Plan C
Gebruikers van ideeën uit deze sessie, moeten de idee-
eigenaars vermelden
Uw ideeën zijn in deze fase niet juridisch beschermd

12. De Innovatie -
Uitdaging:
enkele cijfers

13. Het gezin van 6 hectare

14. Aantal huishoudens
% 15,7 17,8 | 33,5 31,6 15,3 12,6 4,6 1,3 0,4 0,2 0,1 100,0
Gemiddeld huishouden: 2,31 personen
Gemiddeld aantal kinderen per familiekern: 1,14
80,4 % HH uit max 3 personen
Groei van 50.000 HH /jaar

15. Leeftijdspyramide 2010

16. Woningtype
Eengezinswoningen 2.996.869
Appartementen, studio's, kamers en lofts 955.563
Andere 16.122
Stacaravans 6.819

17. Spreiding

18. 4.567.978 huishoudens
- elk jaar +/-50.000 huishoudens meer
- samenstelling gezin: aantal, leeftijd
- geografische verschillen en evolutie
(regio, verstedelijking)
- evolutie in de tijd: kleinere gezinnen, meer
alleenstaanden, vergrijzing, nieuw-
samengestelde gezinnen ... !
- inkomen (1, 2, vervanging, beroep...)
Belangrijke factoren!

19. Scientists are discovering a convenient
truth: our happiness does not depend on
the consumption of conventional economic
goods and services, but instead is
enhanced when we have more time and
space for socializing, for nature, for
learning, and for really living instead of just
consuming.
Robert Constanza, belangrijkste pionier op het vlak van de ‘ecolonomie’

20. Het gezin van 6 hectare

21. Gezinsuitgaven procentueel

22. Gezinsuitgaven absoluut

23. ROL VAN DE CONSUMENT ?
- wonen
- energie, water
- materialen
- voeding
- mobiliteit
↘ VOLDOENDE ?
- reizen
- afval
- financiën OPGELET VOOR
VERSCHUIVING !

24. “Wij bieden alleen maar aan wat de consument
wil. Maar net zo goed kan je zeggen dat de
consument misschien niet in december aan
frambozen zou denken als ze niet in het schap
lagen.”
AH stuurt iemand de wereld rond om het
groentenschap het hele jaar door te vullen met
sla, komkommers, paprika en tomaten...
“Als de consument ze niet koopt, verdwijnen
ze binnen de kortste keren uit de rekken.“
Woordvoerder supermarkt Albert Heyn

25. CONSUMENTEN EN HUN GEDRAG
spelen een BELANGRIJKE ROL ...
↗ gedragsverandering
Maar hoe ?

26. Gedragsverandering Strategie 4 E'S (Stevenson & Keehn 2006)

27. Wie ?
Wat verwacht je ?

28. Hoe berekenen ?
Wat bestaat er ?

29. Persil-calculator van Unilever?

30. http://www.carbonfootprint.com/calculator.aspx
http://www.nature.org/initiatives/climatechange/calculator/
http://www.epa.gov/climatechange/emissions/ind_calculator.html
http://www.calculateurcarbone.org/
http://www.klimaatvoetafdruk.nl/index.phtml
http://www.trucost.com/portfolio-carbon-footprint
http://www.energivores.be/HouseClosed.aspx?lang=NL
http://ecoguru.panda.org/#/home
...

31. WWF: resultaten CFP 2010
België: 8ha/persoon !

32. België: 8ha/p
8 ha x 2,31 p/HH = 18,48 ha/HH
Biocapaciteit aarde: 1,8ha/p
1,8 ha x 2,31 p/HH = 4,16 ha/HH
=> onze welvaart delen door 4,4 ?

33. Aan jullie !

34. 15'
Meetinstrumenten
“Ontwerp een concept van meetinstrument
dat werkbaar is voor een huishouden”
Voorstelling
Discussiemoment

35. 5'

36. 45'
Consumentengedrag
Voorstellen tot ander consumentengedrag
Hoe deze (positief) aanbrengen ?
Noodzakelijke partijen ?
Voorstelling
Discussiemoment

37. Bijlagen