1. ใบงานที่ 3 : 8 ปรเด็นโลกศึกษา
ปรเด็นโลกศึกษา(Global Education) ?
โลกศึกษาเป็นมุมมองทางการศึกษาซึ่งพัฒนามาจากข้อเท็จจริงที่วามนุษย์ปัจจุบันมี
่
ความเป็นอยู่ และมีปฏิสัมพันธ์กันในโลกยุคโลกาภิวัตน์มากขึ้น
“โลกศึกษา” หรือมีผู้บัญญัติว่า “โลกาภิวัตน์ศกษา” เป็นการศึกษาที่เปิดตา และเปิดใจ
ึ
ของคนให้รับรู้ความเป็นจริงต่างๆ ของโลกยุคโลกาภิวัตน์ (Globalized world) และ
ปลุกให้ผู้เรียนได้ลุกขึ้นมาสร้างโลกที่มี ความชอบธรรมเสมอภาค และเคารพสิทธิ
มนุษยชนมากขึ้น
โลกศึกษาเป็นการศึกษาความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาด้านสิทธิมนุษยชน การพัฒนาที่
ยั่งยืน สันติภาพ การป้องกันความขัดแย้ง และการศึกษาระหว่างวัฒนธรรมตลอดจน
ความเป็นพลเมืองโลก
โลกศึกษาเป็นกระบวนการจัดการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนแปลงในเชิงลึก ทั้งด้านพื้นฐาน
ความคิด ความรู้สึกและการกระทาที่มุ่งให้เกิดการเปลี่ยนแปลง การเชือมโยงประสาน
่
สัมพันธ์ ความเสมอภาคเท่าเทียม ความยุติธรรมในสังคม ความเข้าใจกันในระหว่าง
มนุษย์ โดยมีขั้นตอนหลักในการเรียนรู้เชิงการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวกับโลกศึกษา คือ
1. การวิเคราะห์สถานการณ์โลกปัจจุบัน
2. วิสัยทัศน์ในการกาหนดทิศทาง หรือพัฒนาหารูปแบบวิธีการในการแก้ปัญหา
3. การจัดการเรียนรู้จะมุ่งเน้นกระบวนการตัดสินใจแบบมีส่วนร่วมเพื่อให้ผู้เรียน มี
ความตระหนักรู้ในตนเองร่วมกัน นอกจากนี้ยงส่งเสริมให้หาหนทาง ในการ
ั
เปลี่ยนแปลงในระดับท้องถิ่นที่จะส่งผลต่อระดับโลก
กระบวนการเปลี่ยนแปลงเพือมุ่งสู่ความเป็นพลเมืองโลกที่รับผิดชอบ
่
เนื้อหาสาระของโลกศึกษาไม่ได้เกิดจากแนวคิดที่จา แนกองค์ความรู้

2. ที่เป็นนามธรรมหากแต่เกิดจากความต้องการและความจา เป็นที่เกิดขึ้น
ปรากฏ และแสดงออกของมนุษย์ ได้แก่
- ใกล้ตัวของผู้เรียน การวิเคราะห์เหตุการณ์และการพัฒนาที่เกิดขึน้ ในจุดเล็ก ๆ ที่เป็น
ความจริง
- การเลือกประเด็นเรื่องราวที่เฉพาะเจาะจงและสัมพันธ์กับเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
- กับระดับโลกในภาพกว้าง และให้มีการอภิปราย สนทนา แลกเปลี่ยนความ
คิดเห็นเกี่ยวกับความสัมพันธ์ของเหตุการณ์ดงกล่าว
ั
การกระตุ้นให้ตระหนักถึงความเชือมโยงเหตุการณ์ดังกล่าวในระดับท้องถิ่น
่
แนวคิดหลักของโลกศึกษามอี ะไรบ้าง?
โลกศึกษามีมิติที่เป็นแนวคิดหลัก ซึ่ง สัมพันธ์เชื่อมโยงกัน
8 ด้านดังนี้
DIMENSION
ในสิทธิมนุษยชน
สิทธิมนุษยชน(Human Rightsความรู้ ความเข้าใจและยึดมั่นและตระหนักในความ
หลากหลายทางเชือ้ ชาติ เผ่าพันธ์ สังคมวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมประเพณี รวมทัง้
ความหลากหลายทางชีวภาพตลอดจนผลกระทบของสภาพแวดล้อมที่มีต่อเศรษฐกิจ
สังคมและวัฒนธรรมความหลากหลาย (Diversity) ความรู้ ความเข้าใจการยอมรับ
ความเป็นธรรมในสังคม (Social Justice)
ความสานึก ตระหนักในความสาคัญของความเสมอภาคและความยุตธรรมในสังคม มีิ
บทบาทและมีส่วนร่วมในการสร้างความเท่าเทียมและความเป็นธรรมในสังคม
การแก้ปัญหาความขัดแย้ง (Conflict Resolution)
ความรู้ความเข้าใจธรรมชาติของความขัดแย้ง มีขันติอดทนอดกลั้นต่อความแตกต่าง
ขัดแย้ง สามารถเจรจาต่อรอง เชื่อมประสาน เพื่อลดปัญหาหรือคลายปมขัดแย้ง โดย
ปราศจากการใช้ความรุนแรง
การพึ่งพาอาศัยกัน (Interdependence)

3. ความเข้าใจตระหนักรู้ถงความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างกันของผู้คน ถิ่นฐาน เศรษฐกิจ
ึ
ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมทีต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน เข้าใจสภาวการณ์ในระดับโลก
่
สามารถเรียนรู้ที่จะจัดการกับความซับซ้อนได้
ค่านิยมและการตระหนักรับรู้ (Values and Perceptions)
ความสามารถในการประเมินค่าเกี่ยวกับประเด็นสาคัญระดับโลกและผลที่กระทบต่อ
เจตคติและค่านิยมของผู้คนที่เกี่ยวข้อง โดยคานึงถึงความสาคัญและค่านิยมด้านสิทธิ
มนุษยชน
การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development)
ความรู้ ความเข้าใจหรือความจาเป็นในการจรรโลง รักษาและพัฒนาคุณภาพชีวิต โดย
ปราศจากการทาลายโลกใบนี้ เพือความอยู่รอดของชีวิตในรุ่นต่อไป โดยคานึงถึงการ
่
พัฒนาอย่างยั่งยืน
ความเป็นพลเมืองโลก (Global Citizenship)
ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับแนวคิดหลักการ และสถาบัน การมีบทบาทที่เกี่ยวข้องใน
ฐานะสมาชิกของสังคมทั้งในระดับท้องถิ่น ประเทศ และระดับโลก ตลอดจนการมี
ส่วนร่วมรับผิดชอบในฐานะพลเมืองที่ดีของสังคมที่คานึงถึงสิทธิมนุษยชนและ
อุดมการณ์ประชาธิปไตย

4. ขอบข่ายเนื้อหาสาระโลกศึกษาควรมีอะไรบ้าง ?
เนื่องจากโลกศึกษา
(Interdisplinary) ไม่มุ่งเน้นการสอนเนื้อหาใหม่ ๆ แต่เน้นการเพิ่มพูนความรู้ ความคิด
รวบยอดและเนือหาสาระของสาขาวิชาที่ศึกษาทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาในมิติ
้
ที่ขยายกว้างระดับโลกซึ่งจาแนกได้ดงนี้
ั
o ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการโลกาภิวตน์และการพัฒนาสังคมโลก
ั
o ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมาและปรัชญาความคิดของมนุษยชาติ
o ความรู้เกี่ยวกับความเป็นสังคมชุมชนและความแตกต่าง
o ความรู้เกี่ยวกับกระบวนการโลกาภิวตน์ และการพัฒนาสังคมโลก
ั
จุดเน้นของโลกศึกษาคือ
ความเป็นธรรมในสังคม และการพัฒนาอย่างยั่งยืนเพื่อเปิดโอกาสให้กับชีวิตของ
มนุษย์ทุกคน ดังนัน ขอบข่ายเนื้อหาควรประกอบด้วยประเด็นที่สาคัญว่าด้วย สภาพ
้
การดารงชีวตในระดับท้องถิ่น และส่วนอื่น ๆ ของโลก สังคมที่มีวัฒนธรรม
ิ
หลากหลาย สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและวัฒนธรรม
ความสัมพันธ์และการพึงพาอาศัยกันระหว่า ภูมิภาค ประเทศ และทวีปตลอดจน
ทรัพยากรธรรมชาติที่จากัด สังคมข้อมูลข่าวสารและสื่อมวลชนและไซเบอร์สเปซ
(Cyber Space)
1 ความรู้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ความเป็นมา และปรัชญาความคิดของมนุษยชาติ
โลกศึกษามีขอบข่ายสาระความรู้ที่เกี่ยวกับความคิดรวบยอดของความเป็นมนุษยชาติ
เช่นสิทธิมนุษยชน ประชาธิปไตย และธรรมาภิบาล เศรษฐศาสตร์ ความยุติธรรมใน
สังคม การค้าที่เป็นธรรม ความเสมอภาคทางเพศ สันติภาพและความขัดแย้ง การ
เปลี่ยนแปลง ความเป็นพลเมือง ความหลากหลาย ความสัมพันธ์ระหว่างวัฒนธรรม
การพัฒนาอย่างยังยืน สุขภาพอนามัยและความเสมอภาคเท่าเทียมในการเข้าถึง
่
ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ความรู้เกี่ยวกับความเป็นสังคมชุมชน
ความหลากหลายและความแตกต่าง

5. ได้แก่ความรู้ ?
ทักษะที่มุ่งพัฒนาในการเรียนรู้โลกศึกษามีอะไรบ้าง
1.ทักษะการคิดวิเคราะห์วิจารณ์และการวิเคราะห์
2. ทักษะการมองต่างมุม หรือเปลี่ยนมุมมอง
มุ่งให้ผู้เรียนรู้จักเปลี่ยนมุมมอง และพิจารณาสถานการณ์ที่เกิดขึ้น จากทัศนะที่แตกต่าง
กันหลายๆแง่มุม
3.ทักษะการตระหนักรู้เกี่ยวกับอคติและความลาเอียง
มุ่งให้ผู้เรียนตระหนักถึงอคติหรือทัศนะที่เป็นลบต่อการแบ่งแยกเชือชาติ สีผิว
้
เผ่าพันธุ์
4.ความสามารถในการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรม
มุ่งให้ผู้เรียนทาความเข้าใจและสามารถสื่อสารกับผู้คนต่างภาษา ต่างวัฒนธรรมได้
5.ทักษะการทางานเป็นทีมและการให้ความร่วมมือช่วยเหลือกัน
มุ่งให้ผู้เรียนปฏิบัติต่อกันในฐานะเพื่อน ทาความเข้าใจและกระตุนหมูคณะให้สามารถ
้ ่
ทางานร่วมกันได้
6. ความใส่ใจและเข้าถึง
มุ่งให้ผู้เรียนเข้าใจอารมณ์ ความรู้สึก ทัศนะ และค่านิยมของคนกลุ่มอื่นที่มีความ
แตกต่าง ทางเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม
7. ทักษะการสนทนาและการกล้าแสดงออก
มุ่งให้ผู้เรียนพัฒนาทักษะในการพูดคุยสนทนา เช่น การฟังอย่างตังใจ การเคารพความ
้
คิดเห็นของผู้อื่น การสือสารที่ชัดเจน และกล้าแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ เหมาะสม
่
8. ทักษะการจัดการกับความซับซ้อน ความไม่แน่นอน และการเผชิญความขัดแย้ง
มุ่งให้ผู้เรียนเข้าใจความซับซ้อนในโลก ตระหนักถึงความไม่แน่นอน และรู้ว่าไม่มี
วิธีการใดวิธีเดียวในการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนอย่างได้ผล นอกจากนี้ยังมุ่งให้ผู้เรียนรู้จัก
เผชิญกับปัญหาความขัดแย้งอย่างชาญฉลาด สร้างสรรค์ และเป็นระบบ

6. 9. ทักษะการศึกษา ค้นคว้า วิจัย
มุ่งให้ผู้เรียนสามารถค้นคว้า หาความรู้ในประเด็นต่างๆของโลกโดยแสวงหาจาก
แหล่งข้อมูลที่แตกต่างหลากหลาย
10. ทักษะการตัดสินใจ
มุ่งให้ผู้เรียนเข้ามีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจด้วยกระบวนการประชาธิปไตย
11. การบริโภคสื่อและข้อมูลข่าวสาร
มุ่งให้ผู้เรียนตระหนักและพัฒนาทักษะในการบริโภคสื่อและข่าวสารอย่างจาแนก
แยกแยะและวิเคราะห์วจารณ์ ิ
12. การใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
มุ่งให้ผู้เรียนมีทักษะในการใช้ประโยชน์จากผลงานทางวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี
อย่างมีความรับผิดชอบ
ค่านิยมและเจตคติที่ควรปลูกฝังให้เกิด จากการเรียนรู้โลกศึกษาคืออะไร ?
ความมุ่งหมายสูงสุดของโลกศึกษาคือการพัฒนาค่านิยมทีอยู่บนพืนฐานความรู้ในเรือง
่ ้ ่
ต่างๆของโลก และทักษะที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้เพื่อสร้างเสริมเจตคติในการเป็นพลเมืองโลก
ที่รับผิดชอบทั้งในระดับบุคคลและหมู่เหล่า
ค่านิยมดังกล่าว ได้แก่
1.ความนับถือ และ เชื่อมั่นในตนเอง
2.ความรับผิดชอบต่อสังคม
3. ความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม และมีส่วนร่วมรับผิดชอบ
4.ความเคารพในตน และความเคารพ
5. การเปิดใจกว้าง
มุ่งให้ผู้เรียนเสนอความคิดเห็นเชิงวิพากษ์ในประเด็นต่างๆด้วยจิตใจที่เปิดเผย มีเหตุมี
ผล สามารถจาแนกระหว่าง หลักการ กับลัทธิ ความเชื่อต่างๆตลอดจนการโฆษณาชวน
เชื่อ และอคติ

7. เกี่ยวกับความเป็นชุมชน และความแตกต่างหลากหลาย(Diversity) แบบแผนของการ
ดารงชีวิต (Life Styles) ศาสนา วัฒนธรรม ชีวิตของคนต่างรุ่น ต่างวัย ( Generations))
6.เจตคติในการพัฒนา ต่อผู้อื่น วิสัยทัศน์
7.เป็นสมาชิกชุมชนที่แข็งขัน