1. Nota Kuliah dan Draft Kerja Kursus. Kerja kursus yg murni sudah dihantar dahulu. 2. Rujukan( ), Footnotes, Biliografi tidak disertakan/dibuka. 3. Anda (pelajar) boleh merujuk tetapi jangan disalin bulat-bulat nanti kelak hasilkerja anda akan dikesan sebagai tiruan.

1. 1
PENGERTIAN ADHD (ATTENTION DEFICIT
HYPERACTIVITY DISORDER)
Pada asasnya, ADHD merupakan kaedah diagnostik diaplikasikan kepada kanak-kanak
dan dewasa bertujuan mengesan ketidaknormalan tingkahlaku atau perilaku yang berterusan.
ADHD merupkan singkatan istillah “Attention Deficit Hyperactivity Disorder”. Dari sudut
penterjemahan bahasa biasa; “attention” bermaksud perhatian atau tumpuan, “deficit”
bermaksud kurang daya, “disorder” membawa maksud ketidakaturan atau gangguan manakala
“hyperactive” bermaksud terlampau aktif (hiperaktif) berbanding keaktifan normal. Dalam
konteks pendidikan ADHD membawa pengertian “tingkahlaku kurang daya tumpuan” dan
“hiperaktif”. Dari sudut sains, sindrom ADHD disebabkan ketidakseimbangan atau kerosakan
kecil pada bahagian sistem saraf otak yang mengawal tindakan dan tindakbalas. Kerosakan
kecil pada bahagian otak mengganggu kemampuan individu untuk mengatur perilaku supaya
bersesuaian dengan perilaku normal.
Sindrom ADHD dapat dikesan pada peringkat awal umur kanak-kanak sekitar 3 hingga
5 tahun. Sindrom ADHD ini boleh berterusan hingga ke peringkat remaja dan kadang-kadang
kekal pada peringkat dewasa.
Berdasarkan corak tingkahlaku kanak-kanak yang menghidap ADHD, terdapat tiga
jenis kumpulan sindrom utama ADHD iaitu;
(i) “Inattention(ADD)” – kurang daya tumpuan atau tiada konsentrasi
(ii) “Hiperaktif” – pergerakan terlalu aktif atau hiperaktif
(ii) “Impulsivity” – kurang kawalan perlakuan.
CIRI-CIRI KANAK-KANAK INATTENTION
“Inattention” merujuk kepada kurang daya tumpuan kanak-kanak terhadap
pembelajaran. Antara cirri-ciri tingkahlaku kanak-kanak yang menghidap sindrom
“Inattention” ialah;
(i) Kanak-kanak selalunya gagal memberi perhatian secara terperinci terhadap
arahan dan aktiviti pembelajaran.
(ii) Kanak-kanak kerapkali tidak mengikuti perintah dan arahan.
(iii) Kanak-kanak seringkali lupa rutin dan gagal menyiapkan kerja rumah.
(iv) Kanak-kanak tidak mendengar ketika dibawa berbincang secara bersekemuka.
(v) Mengelakkan kerja atau tugasan yang memerlukan usaha dan daya berfikir yang
lebih. Murid selalunya mahu melakukan kerja yang mudah.
(vi) Seringkali kehilangan benda-benda keperluan sendiri alat tulis.

2. 2
(vii) Kebiasaannya, kanak-kanak adalah pasif, sering mengalamun, tidur dalam kelas,
cepat bosan dan sering bingung. Ini banyak berlaku di kalangan murid perempuan.
(viii) Prestasi akademik biasanya, konsisten rendah dan tidak meningkat secara
drastic. Tidak ada daya saing untuk belajar.
CIRI-CIRI KANAK-KANAK HIPERAKTIF.
Hiperaktif merujuk kepada ‘terlalu aktif’ dan tidak duduk diam. Antara cirri-ciri kanak-
kanak yang mengalami hiperaktif ialah;
(i) Sering meninggalkan tempat duduk tanpa tujuan yang berfokus.
(ii) Kerapkali gelisah, sering menggerak-gerakan tangan dan kaki sewaktu duduk.
(iii) Kerap berlari-lari dan memanjat secara berlebihan dalam situasi yang yang tidak
sepatutnya.
(iv) Tidak dapat mengikuti permainan atau aktiviti yang memerlukan ketenangan
untuk melaksanakan aktiviti.
(v) Banyak bercakap atau bercerita sewaktu melaksanakan tugasan.
(vi) Seringkali mengganggu rakan sekelas.
CIRI-CIRI KANAK-KANAK IMPULSIVITY.
Impulsivity merujuk kepada tindakbals keinginan dan perilaku yang melulu atau
tingkahlaku luar sedar. Kanak-kanak yang mengalami sindrom ini biasanya;
(i) Cepat memberi jawapan dan respon melulu sebelum soalan selesai diutarakan.
(ii) Selalu mencelah atau mengganggu perbualan atau perbincangan yang sedang
dijalankan.
(iii) Tidak sabar menunggu giliran bermain dan tidak sabar berbaris.
(iv) Sering berbicara berlebihan yang tidak sesuai dengan adab sopan santun.
PUNCA-PUNCA WUJUD ADHD.
Punca sebenar terjadinya gejala ADHD tidak dipastikan secara seratus-peratus. Namun
beberapa faktor dalaman atau gaya hidup di kalangan ibu bapa yang dianggap sebagai
pendorong wujudnya gejala ADHD di kalangan kanak-kanak. Apa yang pasti ialah, ADHD
ialah bukan disebabkan oleh status sosioekonomi keluarga, status pendidikan, alahan kepada
makanan, mendengar dan menonoton media secara berlebihan.
Faktor genetik membawa pengertian sebagai baka yang diperturunkan kepada anak.
Salah satu ibu bapa atau kedua-dua ibu bapa normal mungkin membawa gen yang tertentu
dikenalpasti sebagai “dopamine gene”. Gen ini terbahagi kepada dua jenis iaitu “dopamine

3. 3
transporter gene” dan “dopamine repeater gene”. Dikatakan bahawa “dopamine repeater
gene” inilah dihubungkaitkan dengan ADHD. Jika ““dopamine repeater gene”ini lebih
dominan maka salah seorang adik-beradik akan mendapat sindrom ADHD. Mengikut kajian,
25% hingga 35% ADHD adalah diwarisi oleh genetik kedua ibu bapa.
Tabiat merokok dan meminum minuman keras di kalangan ibu juga dikatakan menjadi
faktor atau risiko wujudnya sindrom ADHD di kalangan anak-anak yang bekal dilahirkan.
Setiap benda yang dimakan mahupun disedut oleh ibu mengandung sebenarnya dikongsi
bersama baby yang dikandung walaupun dalam kuantiti yang sedikit. Hal ini dapat
menerangkan bahawa nekotin dan alkohol diserap oleh bayi dalam kandungan. Alkohol dan
nekotin boleh memudaratkan sistem saraf otak dan menyebabkan risiko mendapat anak yang
mempunyai gejala ADHD. Demikian juga perilaku ibu yang suka mengambil dadah atau ubat-
ubatan berlebihan. Dadah seperti kokain dan ubat yang melebihi dos terbukti menganggu
aktiviti neuron dalam otak dan ini boleh menyebabkan kerosakan kecil pada otak bayi.
Faktor persekitaran ini merujuk kepada keadaan sekitar di mana wanita hamil tersebut
tinggal. Wanita hamil yang terdedah kepada pencemaran sekitar akan menyedut udara kotor
dan berkimia. Dalam industry pestisida, kimia yang dinamakan polychlorinated biphenyls
boleh menyebabkan lahirnya kanak-kanak yang mempunyai sindrom ADHD. Kesan plumbum
yang tersedut oleh ibu hamil juga boleh menyebabkan keracunan plumbam dalam serum darah
bayi. Selain itu, bahan tambahan dalam makanan seperti pewarna dan bahan pengawet boleh
mendatangkan risiko ADHD.
Ada segelintir bayi dilahirkan dengan berat badan yang kurang daripada purata berat
normal. Ada beberapa faktor menyebabkan berat bayi kurang ketika dilahirkan. Antaranya
ialah cara pemakanan yang tidak teratur, ibu tidak mengambil berat kesihatan sendiri ketika
hamil, mengambil dadah, merokok dan mengambil alkohol. Bayi dilahirkan ringan
menggambarkan bayi yang bermasalah dan mungkin membawa sindrom ADHD.
LANGKAH-LANGKAH PENCEGAHAN/MENGURANGKAN RISIKO.
Pencegahan lebih baik berbanding mengubati sangat sesuai dalam situasi untuk
mengelakkan anak-anak yang bekal dilahirkan mendapat sindrom ADHD. Pencegahan dapat
dilakukan oleh ibu yang mengandung anak mengambil dadah, tidak merokok dan menghindar
alkohol. Ibu hamil juga mesti menjaga kebersihan dan kesihatan diri dan menyertai aktiviti atau
kerja yang tidak memudaratkan bayi kandungan. Selain itu, persekitaran tempat juga patut
bersih dan bebas daripada sebarang bahan kimia supaya ibu tidak terdedah kepada risiko. Ibu
yang tidak mempunyai pengetahuan yang cukup perlu mendapatkan bantuan khidmat nasihat
daripada doktor atau agensi perubatan atau agensi sekolah khas. Ibu mesti peka demi

4. 4
keselamatan diri dan anak yang dikandung kelak anak yang dilahirkan nanti sihat dan bebas
daripada sindrom ADHD.
Pemerhatian awal sesuai dilaksanakan sewaktu kanak-kanak berumur 5-6 tahun
sewaktu di prasekolah lagi. Pada peringkat umuri ini, sindrom ADHD sudah dapat dikenalpasti.
Namun, diagnostik lengkap memerlukan mendapat penilaian daripada seorang pakar yang
berpengalaman. Diagnostik dilakukan dengan mengenalpasti dan menganalisa corak
tingkahlaku kanak-kanak dan reaksi kanak-kanak terhadap perubahan persekitaran. Laporan
tingkahlaku mereka difailkan untuk tindakan selanjutnya.
Kanak-kanak ADHD sering diberi rawatan yang melibatkan pendekatan multidisiplin
yang merangkumi bidang pendidikan, psikologi, perubatan, dan sosial. Dalam bidang
perubatan, ubat perangsang digunakan tetapi ini tidaklah bererti gangguan ADHD ini pulih
sepenuhnya. Ubat perangsang hanya membantu kanak-kanak ADHD menjadi tenang dapat
menumpukan perhatian selama 4 jam. Penggunaan ubat dapat memperbaiki koordinasi dan
pergerakan psikomotor.namun demikian, pemberian ubat penenang ini tidak boleh dilakukan
secara suka hati, mesti mendapat nasihat dan arahan daripada doktor.
STRATEGI PENDIDIKAN MEMBANTU KANAK-KANAK ADHD.
Kita bertuah sebab mempunyai kementerian pendidikan yang peka terhadap keperluan
kanak-kanak bermasaalah pembelajaran. Program Integrasi Pendidikan Khas yang diwujudkan
pada Tahun1988 merupakan usaha untuk memberi hak saksama dalam pendidikan kepada
kanak-kanak bermasaalah pembelajaran termasuklah kanak-kanak ADHD. Usaha terbaru KPM
ialah merapatkan jurang pendidikan antara pelajar kumpulan ini dengan pelajar normal
Program membangunkan dan membuka sekolah Intergrasi Pendidikan Sekolah ini
dilaksanakan dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP).
Kanak-kanak ADHD mempunyai perilaku dan tindakan yang berbeza dengan kanak-
kanak lain yang normal. Dengan demikian, kanak-kanak ADHD ini perlu diberi perhatian khas
yang berbeza. Mendidik kanak-kanak yang mengalami simptom ADHD merupakan cabaran
para pendidik dan agensi pendidikan. Kebanyakan ibu bapa bergantung sepenuhnya kepada
golongan pendidik untuk mendidik dan memperkembangkan potensi kanak-kanak ADHD.
Namun, usaha membantu kanak-kanak ADHD menghadapi pelajaran dan mengharungi
kehidupan bukanlah tanggungjawab guru sehaja malah usaha ini melibatkan penglibatan semua
pihak. Ini termasuklah jabatan, pihak pentadbir sekolah, warga sekolah yang lain serta ibu
bapa. Semua pihak mesti berganding bahu menjalankan peranan masing-masing.
Kita sebagai pendidik semestinya berusaha untuk merealisasikan usaha-usaha dan
hasrat kementerian. Kita sememangnya dituntut untuk merancang PDP yang bersesuaian
dengan keperluan murid ADHD. Kesungguhan guru dalam P&P dalam bilik darjah

5. 5
mempengaruhi keberkesanan penerimaan murid terhadap pelajaran. Kita sebagai guru di
sekolah harian biasa pula harus mempunyai kesabaran, fleksibeliti dan rasional. Sikap sabar,
fleksibel dan rasional membolehkan guru membantu murid mengalami masalah ADHD. Dalam
usahamembantu murid ADHD kita mesti mengambilkira ciri-ciri dan berfokus kepada tiga sub-
ADHD.
Secara khususnya, kanak-kanak ADHD yang mengalami “inattention” adalah kanak-
kanak yang mempunyai daya penumpuan yang lemah. Kanak-kanak “inattention” tidak dapat
mengurus diri sendiri dan selalu kehilangan peralatan sendiri. Keadaan ini boleh mengganggu
proses pembelajaran mereka. Guru perlu melatih murid demikian membezakan buku mata
pelajaran dengan melabelkan warna di atas buku. Murid perlu dilatih menjaga alat tulis yang
lain menggunakan sebuah bekas pencil sebagai tempat menyimpan alat tulis berkenaan.
Latihan ini perlu diamalkan pada setiap hari.
Kanak-kanak “inattention” ini perlu diberi semangat dan motivasi berterusan. Pujian
perlu diberikan kepada murid yang berjaya menyiapkan kerja rumah. Ini berupaya menaikkan
semangat, menaikkan rasa harga diri dan membantu membina keyakinan diri kepada murid
yang berkenaan. Murid “inattention”perlu merasai bahawa dia sentiasa diberi perhatian dan
dihargai, murid mesti merasai bahawa dia sentiasa diberi sokongan dan dorongan. Ini dapat
dilakukan dengan menyediakan satu buku khas untuk merekodkan kerja rumah mereka dan
buku tersebut boleh dibawa pulang untuk ditunjukkan dan ditandatangani oleh ibu bapa. Selain
itu, hasil kerjamereka juga mesti dipamirkan bersama dengan hasil kerja murid lain.
Mempamirkan hasil kerja mereka secara berasingan dengan hasil kerja murid normal akan
menyebabkan murid berkenaan merasa terpencil dan didiskriminasikan. Murid ADHD
(inattention) ini perlu ditempatkan di bahagian hadapan kelas untuk memudahkan guru
berinteraksi.
Murid hiperaktif adalah murid yang tidak dapat duduk diam lebih lama dan suka
bergerak ke sana kemari. Dengandemikian aktiviti PDP untuk murid “hiperaktif” perlu
fleksible. Ada ketikanya, guru boleh membenarkan murid tersebut menyempurnakan kerja
sambil duduk, sambil berdiri atau sambil bergerak. Kerja yang berorientasikan kerja di luar
kelas merupakan kerja yang paling disukai oleh murid ini. Namun, kemahiran guru penting
untuk membimbing murid ADHD mengawal diri.
Guru juga boleh mengaplikasikan kaedah ICT dengan penggunaan alat pandang-
dengar. Penggunaan media dan teknologi dalam PDP adalah menyeronokkan dapat menarik
tumpuan murid berkenaan. Penggunaan media juga dapat meningkatkan daya ingatan murid
ADHD. Antara lain yang boleh digunakan ialah poster,lukisan, gambar dan komputer.
Mudah lupa merupakan salah satu daripada bebarapa ciri-ciri kanak-kanak “impulsivity”. Guru
boleh melatih murid membina dan mengamalkan jadual rutin harian yang ringkas. Murid juga

6. 6
patut dibimbing dan dilatih mengatur aktiviti harian mereka dengan menyediakan senarai
semak. Konsepnya ialah kita membuat pengekalan tingkahlaku terhadap rutin dan kebiasaan
aktiviti harian. Selain itu, murid “impulsivity” perlu dibantu memahami dan mengamal papan
tanda sosial seperti “SENYAP”, “SILA IKUT BARISAN”, dan seumpamanya. Ini semua
dapatmembantu murid supaya dapat mengawal kata hati dan berfikir sebelum melakukan
sesuatu.Sistem hadiah juga boleh disediakan untuk menggalakkan murid supaya kelakuan yang
baik dan mengikit peraturan..
Dalam PDP, guru perlu menggunakan bahasa yang mudah difahami. Murid ADHD
memerlukan arahan yang jelas dan satu persatu. Penerangan atau arahan yang cepat
membuatkan mereka hilang arah, bingung dan bosan serta ingin bergerak. Kalau pun tdak
bergerak, murid-murid ini akan menggoyang-goyangkan tangan dan kaki mereka. Kaedah ini
dapat mengurangkan kesilapan murid dalam menyelesaikan kerja atau aktiviti PDP.