1. PIERWSZA POMOC W PIGUŁCE
Połączenie z tematem - kliknij w tytuł
3. OBOWIĄZEK UDZIELANIA POMOCY
4. PIERWSZE KROKI RATOWNICZE
5. OCENA STANU POSZKODOWANEGO
6. OCENA STANU POSZKODOWANEGO I CZYNNOŚCI RATOWNICZE - ALGORYTM
7. POSZKODOWANY - NIE MA ODDECHU
8. POSZKODOWANY - NIEPRZYTOMNY MA ODDECH
9. WZYWANIE POGOTOWIA
10. ZAWAŁ SERCA - chory przytomny
11. UDAR MÓZGU - chory przytomny
12. PADACZKA – NAPAD DUŻY
13. DUŻY KRWOTOK
14. WSTRZĄS
15. WSTRZĄS UCZULENIOWY – ANAFILAKTYCZNY
16. WYPOSAŻENIE APTECZKI SAMOCHODOWEJ
17. KRWAWIENIE Z NOSA
18. ZŁAMANIA
19. OPARZENIA TERMICZNE
20. UŁOŻENIA
21. OPRACOWANO W OPARCIU
22. WIĘCEJ I PEŁNIEJSZE INFORMACJE O PIERWSZEJ POMOCY
23. SERDECZNIE DZIĘKUJEMY
24. PAMIĘTAJMYMÓZGU - chory przytomny

2. OBOWIĄZEK UDZIELANIA POMOCY
Obowiązek udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu
wynika przede wszystkim z nakazu moralnego.
Jednocześnie istnieje prawny obowiązek udzielania pomocy
nakazany 162 artykułem kodeksu karnego, który brzmi:
§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim
niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie
udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na
niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest
konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w
których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do
tego powołanej.

3. PIERWSZE KROKI RATOWNICZE
Udzielanie pierwszej pomocy należy prowadzić
według planu-schematu kolejnych kroków.
PIERWSZE KROKI RATOWNICZE

4. OCENA STANU POSZKODOWANEGO
I. -Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są
bezpieczni
II. - OCEŃ PRZYTOMNOŚĆ - delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj:
Czy wszystko w porządku?
III. - Jeżeli poszkodowany nie reaguje: wołaj o pomoc
IV. - UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE –
tj.: odegnij głowę i unieś żuchwę
V. - OCEŃ ODDECH - sprawdź (w czasie nie dłuższym
niż 10 sekund), czy poszkodowany oddycha
prawidłowo używając: wzroku, słuchu, dotyku
VI. – OKREŚL RODZAJ POMOCY
o Jeżeli poszkodowany ma prawidłowy oddech: ułóż go w pozycji bezpiecznej
i wezwij pogotowie - >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
o Jeżeli poszkodowany nie ma prawidłowego oddechu: - wezwij pogotowie i
wykonuj – resuscytację krążeniowo-oddechową RKO - >>>>>>>>>

5. OCENA STANU POSZKODOWANEGO I CZYNNOŚCI
RATOWNICZE - ALGORYTM BLS u dorosłych
OCEŃ
ZAGROŻENIA
Jest
bezpiecznie
OCEŃ Sprawdź, jakie ma obrażenia
PRZYTOMNOŚ Opatrz obrażenia
Jest przytomny Wezwij pogotowie, jeżeli jest potrzebne
Ć
Regularnie oceniaj jego stan
Jest
nieprzytomny
Wołaj o pomoc
Udrożnij drogi oddechowe
OCEŃ Oddycha
ODDECH prawidłowo
Ułóż w pozycji bezpiecznej,
wezwij pogotowie rat. tel. 112 lub 999,
Brak prawidłowego regularnie oceniaj oddech
oddechu
Wezwij pogotowie: tel. 112 lub 999
Uciskaj klatkę piersiową i wykonuj
oddechy ratownicze w stosunku 30:2

6. POSZKODOWANY
- NIE MA PRAWIDŁOWEGO ODDECHU
Ocena stanu poszkodowanego
Sprawdź oddech przez 10``- odchylona głowa i uniesiona bródka
• PATRZ, czy klatka piersiowa się porusza
• WYSŁUCHAJ szmeru oddechowego
• WYCZUJ oddech na policzku
Poproś kogoś lub sam wezwij
pogotowie ratunkowe
Na środku klatki piersiowej
uciskaj mostek 30 x
na głębokość 5-6 cm
z częstotliwością 100-120/min.
Wykonaj 2 oddechy ratownicze
i kontynuuj uciskanie klatki piersiowej
i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2
do czasu przybycia pogotowia

7. POSZKODOWANY
- NIEPRZYTOMNY MA ODDECH
Sprawdź oddech przez 10``- (Ocena stanu poszkodowanego)>
odchylona głowa i uniesiona bródka
PATRZ, czy klatka piersiowa się porusza
WYSŁUCHAJ szmeru oddechowego
WYCZUJ oddech na policzku
Ułóż poszkodowanego w pozycji
bezpiecznej – na boku z
głową odchyloną do tylu
Poproś kogoś lub sam wezwij
pogotowie ratunkowe
tel. 999 lub 112

8. WZYWANIE POGOTOWIA
Numery tel.:
Centrum powiadamiania ratunkowego – 112
Pogotowie ratunkowe - 999
Straż pożarna - 998
Policja - 997
Należy podać:
• dokładną lokalizację wypadku
• rodzaj wypadku
• liczbę i wiek poszkodowanych, jaki jest ich stan
• informacje o zagrożeniach
• jakie czynności ratownicze są wykonywane
• swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego dzwonisz
Z POGOTOWIEM RATUNKOWYM, STRAŻĄ POŻARNĄ I POLICJĄ UZYSKUJESZ POŁĄCZENIE
BEZPŁATNIE
Nie odkładaj słuchawki pierwszy, uważnie wysłuchaj pytań i instrukcji.

9. ZAWAŁ SERCA – chory przytomny
Objawy: Najczęściej występuje ostry, długotrwały, nie ustępujący ból za
mostkiem promieniujący często do żuchwy, lewego barku i do lewej ręki.
Twarz blada, skóra pokryta zimnym potem, sinica warg. Niepokój i lęk,
nudności, wymioty.
Pomoc:
• Ułóż chorego wygodnie w pozycji półsiedzącej
ze zgiętymi nogami, powiedz mu, aby nie
wykonywał żadnych ruchów.
• Wezwij pogotowie ratunkowe informując
o objawach i o podejrzeniu zawału serca.
• Podaj aspirynę – z wyjątkiem krwawień,
alergii, przeciwwskazań
• Oceniaj ciągle oddech i bądź przygotowany do wykonywania resuscytacji.
Jeżeli chory straci przytomność, należy postępować zgodnie z procedurami
resuscytacyjnymi – jeżeli nie ma prawidłowego oddechu -

10. UDAR MÓZGU - chory przytomny
Objawy:
- bóle głowy,
- zaburzenia mowy, wzroku. równowagi
- trudności ze zrozumieniem czegoś
- wyciek śliny z ust
- utrata przytomności
Pomoc:
• Ułóż chorego z głową i ramionami nieco
uniesionymi.
• Przychyl głowę chorego w jedną
stronę i podłóż ręcznik przy ustach, aby wchłaniał ślinę.
• Jak najwcześniej wezwij pogotowie ratunkowe !!!
• Sprawdzaj czynności życiowe i bądź przygotowany do wykonywania
odpowiednich czynności ratowniczych w zależności od stanu chorego.
• Jeżeli straci przytomność należy postępować zgodnie z procedurami
resuscytacyjnymi – jeżeli nie ma prawidłowego oddechu -

11. PADACZKA – NAPAD DUŻY
 Pomóż choremu upaść bezpiecznie i umieść go w
bezpiecznym miejscu (jeżeli upadek jest w miejscu
niebezpiecznym).
 W czasie napadu połóż pod głowę chorego coś
miękkiego, marynarkę itp.
 Po ustaniu drgawek ułóż chorego w
pozycji bezpiecznej
 Sprawdź, czy chory ma informację
o tym, że jest chory na padaczkę.
 Wezwij pogotowie (999 lub 112
 Pozostań z chorym dopóki nie odzyska przytomności.

12. DUŻY KRWOTOK
Przyłóż na ranę gazę (czysty
materiał) i mocno
dociskaj gazę ręką.
Połóż poszkodowanego. Jeżeli i
nie można utrzymać
ręcznego ucisku, przymocuj
mocno gazę bandażem.
Unieś kończynę ponad pozom serca.
Poproś kogoś lub sam jak najszybciej wezwij
pogotowie ratunkowe – tel. 999 lub 112

13. WSTRZĄS
Przyczyny: krwawienia, ciężkie urazy, reakcja uczuleniowa organizmu i inne
Pierwsze objawy: bladość, skóra wilgotna i zimna, uczucie zimna, tętno
przyśpieszone.
Kolejne objawy- (faza wstrząsu ciężka): zaburzenia w orientacji, mowa
bełkotliwa, z przejściem do niezrozumiałej, nudności, tętno nitkowate, oddech
płytki, przyspieszony, utrata przytomności.
Pomoc
1.Usuń przyczynę wstrząsu, np. zatamuj krwawienie.
2.Ułóż poszkodowanego na plecach
Jeżeli wystąpią objawy wstrząsu, unieś mu
nogi 30-40 cm nad poziom głowy
3.Okryj poszkodowanego, nie dopuść do przegrzania
4.Rozluźnij ubranie, paski itp.
5.Uspokój poszkodowanego i kontroluj czynności życiowe
6. Wezwij pogotowie ratunkowe – tel. 999 lub 112

14. WSTRZĄS UCZULENIOWY
– ANAFILAKTYCZNY
Jest ciężką reakcją alergiczną, która może wystąpić w ciągu kilku
minut od użądlenia, wstrzyknięcia leku, spożycia pokarmu.
Objawy: rumień, obrzęk na skórze, obrzęk krtani, utrudnienie
oddychania, niewydolność krążeniowa prowadząca do
zatrzymania oddechu.
Pomoc:
- Jak najszybciej wezwij pogotowie tel. 999 lub 112
- Jeżeli poszkodowany jest przytomny, pomóż mu usiąść w
pozycji ułatwiającej oddychanie
Jeżeli chory straci przytomność, należy postępować zgodnie
z procedurami resuscytacyjnymi – jeżeli nie ma prawidłowego
oddechu -

15. Wyposażenie apteczki samochodowej wg normy DIN
( Niemiecki Instytut Standaryzacji)
wymagane w: NIEMCZECH, AUSTRII, FRANCJI, HOLANDII, CZECHACH, LITWIE
• opatrunek indywidualny G • opatrunek indywidualny M
(1szt.) (3szt.)
• plastry 10x6cm (8szt.) • chusta trójkątna (2szt.)
• plaster 5m x 2,5cm (1szt.) • nożyczki 14,5cm (1szt.)
• opaska elastyczna 6 cm (2szt.) • rękawice lateksowe (4szt.)
• opaska elastyczna 8 cm (3szt.) • koc ratunkowy 160x210 cm
• chusta opatrunkowa 40x60cm • worek foliowy (1szt)
(2szt.) • instrukcja udzielania I-ej
• chusta opatrunkowa 60x80cm pomocy
(1szt.)
• kompres 10x10 cm (3szt.)

16. KRWAWIENIE Z NOSA
• Posadź rannego z głową
pochyloną do przodu.
• Każ rannemu, aby oddychał
ustami i ściskał palcami
skrzydełka nosa poniżej
nasady kostnej przez 10`.
• Połóż zimny okład na grzbiet nosa.
• Po ustaniu krwawienia podaj rannemu wilgotną gazę,
aby wytarł krew z ust i twarzy.
• Jeżeli krwawienie nie ustaje w czasie 30 minut, należy
odwieźć poszkodowanego do lekarza lub wezwać
pogotowie ratunkowe tel. 999 lub 112

17. ZŁAMANIA
Złamania należy ustabilizować
w pozycji zastanej
aby ograniczyć ruch,
np. kończyny, co da
zmniejszenie bólu
i zabezpieczy przed
dalszymi urazami.
 Nie powinno się prostować kończyny czy też
osiować.


18. OPARZENIA TERMICZNE
Spłukuj ranę chłodną wodą z kranu (15 ° do 25 °C)
aż do ustąpienia bólu, około 15 minut. Nie
wolno ochładzać całego ciała może to
doprowadzić do hipotermii (wychłodzenia
organizmu).
Szybko zdejmij odzież, pierścionki, zegarek
Okryj ranę opatrunkiem
Okryj oparzonego
Podczas chłodzenia rany sprawdzaj oddech
i bądź przygotowany do resuscytacji.
Wezwij pogotowie ratunkowe tel. 999 lub 112.

19. UŁOŻENIA
Na plecach – układamy przytomnych, u których nie ma
wskazania do ułożenia specjalnego
Z uniesionymi nogami – ułożenie przeciwwstrząsowe
Z uniesionym tułowiem - przy urazach czaszkowo-
mózgowych
Z wysoko uniesionym tułowiem – przy zawale serca
W pozycji bezpiecznej – nieprzytomnych z prawidłowym
oddechem
Na plecach ze zgiętymi nogami – przy ranach brzucha
W pozycji zastanej - poszkodowanych, u których
podejrzewamy złamanie kręgosłupa, miednicy
unieruchamiany ich w zastanej pozycji bez poruszania.

20. OPRACOWANO W OPARCIU
Przedstawione w prezentacji czynności ratownicze są zgodne z opisanymi procedurami
pierwszej pomocy w tych książkach, które zawiera bibliografia Ramowego programu i planu
szkolenia przygotowującego nauczycieli do prowadzenia zajęć w zakresie pierwszej pomocy -
zatwierdzonego przez Ministra Zdrowia, tj.:
• Andres J. : Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa – podręcznik
dla studentów, Kraków 2006 – wydanie III 2011
• Pierwsza pomoc dziecku ABC – ilustrowany poradnik dla rodziców i opiekunów,
[red. C. Greene, J. Dunne] Oficyna Wydawnicza LOTOS s.c. Łódź 1996
• Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna –
podręcznik do kursu, Polska Rada Resuscytacji, wyd. 2, 2006 - wydanie 2011 wg
wytycznych ERC 2010 oraz
• WYTYCZNE RESUSCYTACJI 2010 Europejska Rada Resuscytacji Polska Rada Resuscytacji,
Kraków 2010
• 2010 Międzynarodowe Porozumienie ds. Pierwszej pomocy i zalecenia terapeutyczne -
jest rekomendowane przez Międzynarodową Radę Doradczą ds. Nauczania Pierwszej
Pomocy (First Aid International Science Advisory Board) - skupiającą ponad 30 krajowych i
międzynarodowych organizacji, w tym Europejskie Centrum Referencyjne ds. Nauczania
Pierwszej Pomocy

21. WIĘCEJ I PEŁNIEJSZE INFORMACJE
O PIERWSZEJ POMOCY
 na internetowej stronie Polskiej Rady Resuscytacji:
- Wytyczne resuscytacji 2010
- testy
- gry edukacyjne
- terminy i miejsce kursów BLS/AED
- kliknij >>>> http://www.prc.krakow.pl/
 na internetowej stronie Brytyjskiego Czerwonego Krzyża –
filmy edukacyjne z krótkim wyszczególnieniem
najważniejszych czynności ratowniczych
– kliknij >>>> http://
www.redcross.org.uk/What-we-do/First-aid/Everyday-First-Aid

22. SERDECZNIE DZIĘKUJEMY
Kierownikowi Grupy Roboczej BLS/AED
oraz Pierwszej pomocy
Polskiej Rady Resuscytacji
Panu lek. med. Bartoszowi Frączek
za korektę materiału

23. Pamiętajmy
do niesienia pomocy poszkodowanemu w rzeczywistym
wypadku będziemy przygotowani dopiero wtedy, gdy
nabędziemy praktyczne umiejętności rozwiązywania
problemów ratowniczych do poziomu działania
odruchowego.
Gratuluję i dziękuję
za czas poświęcony pozyskaniu i doskonaleniu wiedzy
z zakresu pierwej pomocy.
Marian
Stebelski