αγάπη και μαθηματικά ... ... oι Εξισώσεις ως ισοσταθμιστής για την Ανθρωπότητα ...

1. Αγάπη και Μαθηματικά : Οι Εξισώσεις ως ισοσταθμιστής για
την Ανθρωπότητα
"Τα μαθηματικά είναι η πηγή της διαχρονικής βαθιάς γνώσης, η οποία
πηγαίνει στην καρδιά όλης της ύλης και ενώνει όλους τους πολιτισμούς,
τις ηπείρους και τους αιώνες".
Ο Γάλλος πολυμαθής Henri Poincaré είδε στα μαθηματικά σαν μια
αλληγορία για το πώς λειτουργεί η δημιουργικότητα, ενώ ο σοφός
αυτιστικός Daniel Tammet πιστεύει ότι τα μαθηματικά διευρύνουν τον
κύκλο μας, της ενσυναίσθηση μας. Λοιπόν, πώς μπορεί ένα πεδίο με
τόσο διαφορετικά οφέλη και τόσο
πλούσια σε ανθρώπινη αξία να
παραμένει αποξενωμένο από τόσους
πολλούς ανθρώπους που είναι απλά
συνδρομητές
στην
τοξική
πολιτιστική μυθολογία, προκειμένου
να εκτιμήσουν την ομορφιά της,
μήπως χρειάζεται ένα ειδικό είδος
«μαθηματικού μυαλού;
Αυτό είναι ακριβώς που θέτει ο
διεθνούς
φήμης
μαθηματικός
Edward
Frenkel
για
να
απομυθοποιήσει την αγάπη και τα
Μαθηματικά : η καρδιά του Hidden
Reality (δημόσια βιβλιοθήκη) –
κάνει
μια
προσπάθεια
να
αποκαλυφθούν τα μυστικά του
«κρυφού παράλληλου σύμπαντος
της ομορφιάς και της κομψότητας, περίπλοκα συνυφασμένα με τη δική
μας, θέτει ως ιδέα ότι τα μαθηματικά είναι ένα εξίσου πολύτιμο μέρος
της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όπως η τέχνη, η μουσική, η
λογοτεχνία και το υπόλοιπο των ανθρωπιστικών επιστημών που είναι
επίσης ένας θησαυρός.
Ο Frenkel κάνει το ίδιο για τα μαθηματικά με αυτό που η φιλόσοφος
Judith Butler έκανε για την ανάγνωση και τις ανθρωπιστικές επιστήμες,
υποστηρίζοντάς τα ως ένα ισχυρό ισοσταθμιστή της ανθρωπότητας.
Η Μαθηματική γνώση είναι διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη γνώση.
Ενώ η αντίληψή μας για τον φυσικό κόσμο μπορεί πάντα να
παραμορφωθεί, την αντίληψή μας για τις μαθηματικές αλήθειες δεν

2. μπορεί να τις αλλάξει κανείς. Αυτά είναι αντικειμενικά, επίμονες και
αναγκαίες αλήθειες. Ένας μαθηματικός τύπος ή ένα θεώρημα σημαίνει το
ίδιο πράγμα στον οποιονδήποτε και οπουδήποτε – δεν έχει σημασία το
φύλο, η θρησκεία ή το χρώμα του δέρματος. Αυτό θα σημαίνει το ίδιο
πράγμα σε χίλια χρόνια από τώρα.
Και αυτό που είναι επίσης εκπληκτικό είναι ότι το έχουμε όλοι μας.
Κανείς δεν μπορεί να κατοχυρώσει ένα μαθηματικό τύπο, δεν είναι δικός
μας και όλοι μπορούν για να τον μοιραστούν. Δεν υπάρχει τίποτα σε
αυτόν τον κόσμο που είναι τόσο βαθύ και εξαίσιο αλλά και τόσο άμεσα
διαθέσιμο σε όλους. Είναι σχεδόν απίστευτο ότι μια τέτοια δεξαμενή
γνώσης υπάρχει πραγματικά. Είναι πάρα πολύ πολύτιμο για να δοθεί
μόνο σε λίγους. Ανήκει σε
όλους μας.
Τα Μαθηματικά βοηθάνε
επίσης να αρθούν οι
παρωπίδες μας και να
σπάσουμε τα δεσμά της
δικής μας προκατάληψης.
Είναι ένας τρόπος για να
σπάσουμε τους φραγμούς
του
συμβατικού,
μια
έκφραση της χωρίς όρια
φαντασίας
στην
αναζήτηση της αλήθειας.
Ο
Georg
Cantor,
δημιουργός της θεωρίας
του απείρου, έγραψε : «Η
ουσία των μαθηματικών
βρίσκεται στην ελευθερία
τους». Τα Μαθηματικά
μας διδάσκουν να αναλύσουμε την αυστηρή πραγματικότητα, να
μελετήσουμε τα γεγονότα, να τα ακολουθήσουμε όπου κι αν μας
οδηγήσουν. Μας ελευθερώνουν από δόγματα και προκαταλήψεις,
καλλιεργούν την ικανότητα για καινοτομία.
Αντιμετωπίζοντας αυτές τις συμβατικές στάσεις όμως απέναντι στα
μαθηματικά, ο Frenkel υποστηρίζει ότι δεν είναι απαραίτητο να
βυθιστούμε στον τομέα αυτό για χρόνια από εμπεριστατωμένη μελέτη
προκειμένου να εκτιμήσουμε τις εκτεταμένες δυνάμεις και την ομορφιά
τους. Τα Μαθηματικά κατευθύνουν τη ροή του σύμπαντος, κρύβονται

3. πίσω από τα σχήματα και τις καμπύλες της γης, κρατάνε τα ηνία της, από
τα μικροσκοπικά άτομα μέχρι και τα μεγαλύτερα αστέρια.
Υπάρχει μια κοινή πλάνη ότι πρέπει κανείς να μελετήσει τα μαθηματικά
για τα επόμενα χρόνια για να τα εκτιμήσει. Ορισμένοι μάλιστα πιστεύουν
ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια έμφυτη ανικανότητα μάθησης,
όταν πρόκειται για τα μαθηματικά. Διαφωνώ, οι περισσότεροι από εμάς
έχουν ακούσει και έχουν τουλάχιστον μια στοιχειώδη κατανόηση
εννοιών όπως το ηλιακό σύστημα, τα άτομα και τα στοιχειώδη
σωματίδια, η διπλή έλικα του DNA και πολλά άλλα, χωρίς να λάβουν
μαθήματα φυσικής και βιολογίας. Και κανείς δεν εκπλήσσεται από το
γεγονός ότι αυτές οι σύγχρονες ιδέες είναι μέρος του πολιτισμού μας, η
συλλογική μας συνείδηση. Ομοίως, όλοι μπορούν να κατανοήσουν
βασικές μαθηματικές έννοιες και ιδέες, αν εξηγούνται με το σωστό
τρόπο.
Το πρόβλημα είναι το εξής : ενώ ο ευρύτερος κόσμος μιλάει για τους
πλανήτες, τα άτομα και το DNA, οι πιθανότητες να μιλήσει κάποιος
σχετικά με τις συναρπαστικές ιδέες των σύγχρονων μαθηματικών, όπως
οι ομάδες συμμετρίας, τα νέα αριθμητικά συστήματα στα οποία 2 και 2
δεν είναι πάντα 4 και τα όμορφο γεωμετρικά σχήματα, όπως επιφάνειες
Riemann, είναι πολύ λίγες. Είναι σαν να σας δείχνω μια μικρή γάτα και
να σας πω ότι μοιάζει με μια τίγρη. Αλλά στην πραγματικότητα η τίγρη
είναι ένα τελείως διαφορετικό ζώο.
Το σημείο αυτό του βιογραφικού ανέκδοτου, φυσικά, δεν είναι ότι
Frenkel είναι ιδιοφυής, αν και σίγουρα είναι – είναι ότι η μαθηματική
αγάπη αναφλέγεται σε αυτούς που είναι πρόθυμοι να παραδοθούν στη
σειρήνα τους και να ανακατεύσουν τις καρδιές, τα μυαλά και να
αλλάξουν τη ζωή τους. Ο Frenkel το παρουσιάζει πολύ όμορφα, λέγοντας
τα ακόλουθα.
Το όνειρό μου είναι ότι όλοι μας είμαστε σε θέση να δούμε, να
εκτιμήσουμε και να θαυμάσουμε τη μαγευτική ομορφιά και την εξαίσια
αρμονία αυτών των ιδεών, τύπους και εξισώσεις, για αυτό θα δώσουμε
πολύ μεγαλύτερη σημασία στην αγάπη μας για αυτόν τον κόσμο και για
κάθε άλλο.
Επιμέλεια – Παρουσίαση – Μετάφραση : mathgirl - Ρεβέκα Θ.
Το άρθρο εμφανίζεται στην «Μαθηματική Κοινότητα»