1. 1

2. 2

3. 3
کارگاه
عملی
داوری
همتایان

4. 4

5. 5
Peer Review Proccess:
Structural format
Scientific content

6. 6
Structural
Format

7. 7
-1 هدف برای پذیرش مقاله
-2 درخواست برای داوری مقاله
- آیاااا مقالاااه ماااورد درخواسااات بااارای داوری باااه درسااا باااا ااا ااا ا م ابقااات
دارد؟
- آیا زمان برای بررس مقاله دارید؟
- آیا با علاقه ا ضادی دارد؟
-3 اقدام به بررس
- ابتکار
- ساختار
- حقیقات قبلی
-مسائل اخلاقی
-4 ارسال گزارش داوری به سردبیر

8. 8
-1 هدف برای پذیرش مقاله
- ااااااالاش و ااااااا ااااااا ا ت ااااااای بااااااارای بررسااااااا مقالاااااااه اسااااااات و بااااااادون ایااااااا ت ااااااای ااااااا
استانداردها برای بالا بردن س ح ژورنال ها برای پذیرش مقاله غیر م ک است.
-پذیرش مقاله موضوع بسیار مهم در انتشارات عل ی است و یکی از بنیادهای اصلی،
فرآیند عل ی است. پذیرش مقالات به دو ع لکرد کلیدی ت ی می تند:
- اقادام بارای پاالا : حقیا را ضا ین مای تناد تاه باه یاور لا یح قبال از چاا
أیید ده است.
- بهبود تی یت پژوه : بررس دقی وسط سایر کار ناساان باه
اصاااااااااااااااااااااااالا موضااااااااااااااااااااااااوعات کلیاااااااااااااااااااااااادی و صاااااااااااااااااااااااا یح ا ااااااااااااااااااااااااتباهات غیاااااااااااااااااااااااار ع اااااااااااااااااااااااادی ت اااااااااااااااااااااااای
می تند.

9. 9
-2 درخواست برای داوری مقاله
- آیا مقاله مورد درخواست برای داوری به درس با ا م ابقت دارد؟
ساااردبیر فاااردی اسااات تاااه باااه ااا ا دسترسااا پیااادا تااارده اسااات اماااا م کااا ن سااات کاااار ااا ا را از
نزدیی بشناسد و نها امکان دارد از کار ا در یی زمینه وسیع ر آگاه با د.
نها دعوتی را بپذیرید در صورتی ته ت ایت و آن را دارید.
-آیا زمان برای بررس مقاله دارید؟
بررساا مقالااه ماای وانااد بساایار وقاات گیاار با ااد. زمااان در نگرگرفتااه ااده باارای برر ساا ااا ااد
زیااادی ماای وانااد بااین ر ااته هااا و البتااه نااوع مقالااه مت اااوت با ااد، امااا بااه یااور متوسااط، اادود 5
ساعت برای بررس ل یح مقاله زمان صرف می ود.
آیاا زماان کااقی قبال از مهلات منادرو در دعاوت بارای انساام یای بررسا کامال داریاد؟ در صاورتی
تااااه اااا ا ن اااای وانیااااد بررساااا را انسااااام دهیااااد، اعااااازه دهیااااد سااااردبیر بلافاصااااله م لااااع ااااود و در
صورت امکان، داوران عایگزی را به سردبیر وصیه تنید.

10. 10
درخواست برای داوری مقاله
-آیا با علاقه ا ضادی دارد؟
ن اای خواهااد اا ا را از بررساا مقالااه
ه
ضاااد علاقااه، لزومااا اااذف تناااد، اماااا اعااالام
کاماال بااه سااردبیر بااه آاهااا ایاا امکااان را ماای دهااد تااه اا یم گیااری آگاهانااه ای را دا ااته
با ند. به عنوان مثال:
اگر ا در ه ان ب یا موسسه یکی از نویسندگان کار می تنید،
با نویسنده مقاله کار ترده اید، یا
ه
اگر ا قبلا
ا ار باط فن یا مالی) امی( با مقاله دارید. در زمانی ته باه دعاوت ساردبیر بارای
بررس مقاله پاسخ می دهید، ه ه موارد فوق باید ذتر ود.

11. -3 اقدام به بررس
-بررساااا نیاااااز دارد بااااه یور محرمانااااه انسااااام ااااود، مقالااااه ای تااااه باااارای بررساااا از اااا ا
درخواست ده است ن ی با س به شخ ثالث آ کار ود.
-اگااار ااا ا مایااال باااه فراخاااوان گزیناااه ای از ه کااااران یاااا دانیااابویان باااا وعاااه باااه مقالاااه
11
ایاالاع پیاادا تنااد
ه
هسااتید، اا ا ماای با ساات اعااازه دهیااد سااردبیر قاابلا . اتثاار سااردبیران از
نگاارات اضاااقی اسااتقبال ماای تننااد، امااا هاار تااا دیگااری درگیاار ااود نیاا نیاااز بااه ااا
فرآیند بررس محرمانه را دارد.
- ا ن ی با س لاش برای اس با نویسنده را دا ته با ید.
-به یاد دا اته با اید زماانی تاه نگار خاود را ارساال مای تنیاد، هار وصایه هاای ا ا باه
یم اهایی وسط سردبیر ت ی خواهد ترد.

12. 12
ادامه اقدام به بررس
-بررس با وعه به نوع مسله، برای ارزیابی مقاله، تعدادی معیار از ا درخواست خواهد د.
-برخی از مسلات هدایت دقی و میخ ده را فراهم ترده اند و برخی دیگر ای هدایت دقی را
از ا برای ارزیابی مقاله با وعه به ر زیر انتگار
ه
انسام نداده اند، اما مع ولا می رود :
: Originality اصالت
آیا مقاله به اندازه کاقی عدید و عالب است ته مسوز انتشار را دا ته با د؟
آیا به مس وعه دان می افزاید؟
آیا مقاله پایبندی به استانداردهای مسله را دارد؟
آیا پژوه ، سوال مهم حقیقی است؟

13. 13
ادامه اقدام به بررس
: Originality ادامه اصالت
به منگور تعیین اصالت و ناسب آن با مسله، م ک است درخواست ود، ته
پژوه چند درصد مناسب برای مسله ور می ود؟
در زمینه مورد نگراست؟ TOP آیا در 25 ٪ از مقالات عالی
ا م ک است مایل با ید با است اده از ابزار های مانند اسکوپوس برای
مشاهده تردن، عستسوی سریع نو ته ها را انسام دهید در صورتی ته هر گونه
بررس ای نا یه وعود دا ته با د.
اگر ای حقی پ از ای انسام ده است، منابع ای اقدام را به سردبیر منتقل
تنید.

14. ادامه اقدام به بررس
: Structure ساختار
آیاااا مقالاااه باااه وضاااو قسااایم بنااادی اااده اسااات؟ آیاااا اااام عناصااار کلیااادی )تاااه در آن
مااااار بط اسااااات( موعاااااود هساااااتند: چکیااااده، مقدمااااه، روش، نتااااایه، نتیسااااه گیااااری؟ هاااار
عن ر را به نوبه خود در نگر بگیرید:
14
آیا عنوان به وضو مقاله را وصیف می تند؟ : Title عنوان
آیااااااا چکیااااااده محتااااااوای مقالااااااه را ماااااانعکا ماااااای تنااااااد؟ : Abstract چکیااااااده
را امل ود، highlights ته در آن م الب برعسته ◦
محتوا را بررس تنید و در صورت امکاان پ شانهادات خاود را بارای به
ه
ل ا باود آمااده
تنید.

15. 15
ادامه اقدام به بررس
: Structure ادامه ساختار
آیاااا مقدماااه وصااایف مااای تناااد آن اااه را تاااه : Introduction مقدماااه
نویسنده برای رسیدن به نتایه خود، مدعی است؟
بااه یااور مع ااول، در مقدمااه ماای با ساا حقیقااات مربویااه را در مااتن را بااه
یور خلاصه بیان ود،
و آن اااااااه یافتاااااااه هاااااااای نویساااااااندگان دیگااااااار اسااااااات را وضااااااایح داده اااااااود، در
صورت وعود، را به چال تشیده و یا وسعه دهد.
می با ست آزما ، فرضیه)ها( و یر تلی آزمون یا روش را وضیح دهد.

16. 16
ادامه اقدام به بررس
: Structure ادامه ساختار
آیا نویسنده به دقت وضیح می دهد ته چگونه داده ها ع ع آوری ده است؟ : Method روش
آیا ایلاعات موعود کاقی برای ا برای کرار حقی وعود دارد؟
آیا مقاله رویه های پیروی ده را میخ می تند؟
اگر روش ها عدید هستند، آیا آاها در عزئیات وضیح داده ده است؟
آیا ن ونه گیری مناسب بوده است؟
آیا سهی ات و مواد به اندازه کاقی وضیح داده ده است؟
آیااااا مقالااااه بااااه یااااور اااا اف نشااااان ماااای دهااااد تااااه چااااه نااااوع ایلاعااااات ثباااات ااااده اساااات و نویساااانده در
وصیف اندازه گیری ها دقی بوده است؟

17. 17
ادامه اقدام به بررس
: Structure ادامه ساختار
ایاا عااایی اساات تااه نویساانده / نویسااندگان ماای با ساا باااه : Results یافتااه هااا
درس وضیح دهد آن ه ته او در ای حقی تشف ترده است.
می با ست به وضو در یی والی من قی قسیم بندی ده با د.
آیا سزیه و حلیل مناسب انسام ده است. آیا آمار درست است؟
اگر است اده از آمار برای ا آسان ن ست، ل ا به سردبیر وصیه دهید.

18. 18
ادامه اقدام به بررس
: Structure ادامه ساختار
آیااا ایاا ادعااا در ایاا ب اا ، :Conclusion/Discussion نتیساه گیاری / بحااث
به وسیلة نتایه، پشت بانی می ود،
آیا معقول به نگر می رسد ؟
آیاا نویساندگان نشاان دادناد تاه چگوناه نتاایه مرباوط باه انتگاارات و باه پاژوه هاای
اخیر است؟
آیا مقاله نگریه قبلی را پشت بانی می تند یا ناقض دارد؟
آیا ای نتیسه وضیح می دهد ته چگونه ای پاژوه ، دانا عل ای را رو باه علاو مای
برد؟

19. 19
ادامه اقدام به بررس
: Structure ادامه ساختار
اگر مقاله ای به دلیل ا تباهات گرامری ضاعیف نو اته اده : Language زبان
است، در الی ته م ک است برای درک عل ای مشاکل ار با اد، ا ا لازم ن سات تاه
زبان انگل س را اصلا تنید.
با ای ال، ا می با ست ای موضوع را مورد وعه سردبیر قرار دهید.
در اهایت، با در نگر گرفتن کل مقاله:
آیاااااا عاااااداول و ن ودارهاااااا باااااه خوانناااااده ایلاعااااااتی مااااای دهاااااد، آیاااااا آاهاااااا ب ااااا مه ااااای از
موضوع مقاله هستند؟
آیا کل ها با دقت داده ها را وصیف می تند؟

20. 20
ادامه اقدام به بررس
:Previous Research - حقیقات قبلی
اگر مقاله پا از حقیقات قبلی بنا ده است آیا به یور مناسب ع لای اسات؟ آیاا
امور مه ی وعود دارد ته ذف ده اند؟ آیا منابع دقی است؟
:Ethical Issues - مسائل اخلاقی
اگار ا ا گ اان مای تنیاد تاه : Plagiarism) • اقتباس از آثاار عل ای)سارقت عل ای
باا اساتناد باه کاار قب
ه
مقاله نسخه قابل وعه از کار دیگاری اسات، ل اا لای در ه اان
عزئیات ته م ک است، اعازه دهید سردبیر ایلاع پیدا تند.
خیلای ساخت اسات بارای ناساایی قلاب، اماا اگار ا ا باه نادرسات :Fraud • قلااب
بودن نتایه در مقاله مشکوکهستید، آن را با سردبیر بحث تنید.

21. 21
:Ethical Issues مسائل اخلاقی
باارای پااژوه هااای :Other ethical concerns نگرانااای هاااای اخلاقااای دیگااار
پز اااااکی، آیاااااا رازداری ااااا اااااده اسااااات؟ آیاااااا ااااای در روش اخلاقااااای موضاااااوعات
وعود دا ته است؟ اگر چنین است، پا ایا نیا مای با سات باه ساردبیر ناساایی
ود.

22. 22
-4 ارسال گزارش خود به سردبیر
هنگااامی تااه اا ا ارزیااابی خااود را از مقالااه بااه ا ااام برسااانید مر لااه بعاادی نو اااتن
گااازارش خاااود اسااات. بااارای ا تااارام متقابااال اعاااازه دهیاااد ساااردبیر بداناااد ااا ا م کااا
است در مهلت تعیین ده خود گزارش را ارائه ندهید.
برخی از مسلات م ک است درخواست تنند ته ا فرم را کامل تنید،
دیگر مسلات یی ن ای تلی از نگرات ا را درخواست می تنند.
گزارش می با ست امل عناصر کلیدی بررس ا با د.
ساااااایر ماااااای با ساااااات مؤدباناااااه و ساااااازنده با ااااااد و ن اااااای با ساااااا هاااااار گونااااااه ا هاااااارات
شخص یا ایلاعات شخص از ع له نام خود را امل تنید.

23. 23
ارسال گزارش خود به سردبیر
یبقه بندی هایی ته سردبیر به ا ت ال زیاد برای مقاله است اده می تند امل:
الف- مردود )دلایل را در گزارش وضیح دهید(
Reject (explain reason in report)
ب- قبول )بدون اصلا (
Accept (without revision)
و- اصلا )اعم از زیاد یا تم(
Revise (either major or minor)
ت- در آخر، به وضو ناسایی می ود ته آیاا ا ا بارای بررسا مقالاه اصا لا اده
راض می با ید؟

24. 24
Scientific
content:

25. 25
متودولو
ژی )روش

26. 26

27. گام به گام و همراه با مشارکت
فعال
هدف این است که بتوانیم مقالات
را به صورت موثر و متودولوژیک
نقد کنیم.
تاکید بر خطاهایی خواهیم داشت
که در مطالعات مختلف ممکن است
روی بدهند.
هدف از نقد مقاله:
شناسایی محدودیت های تحقیق
27
مد نظر قرار دادن محدودیت ها در

28. 28
Structural
unit

29. Structural unit:
1-Desien
2-Assigntment انتخاب افراد
3-Evaluation پروسه اجرا ، تعیین
یافته ها
4- Analysis مقایسه یافته ها
5-Interpretation
اظهار نظر و نتیجه گیری درباره
مفهوم یافت شده در مطالعه
6- Generalization
پیش بینی درباره مفهوم یافته ها

30. 1-Desien
30
فرضیه مطالعه )پرسش مورد نظر( 
include and جامعه آماری و 
exclude criteria
حجم نمونه و قدرت آمار 

31. 2-Assigntment
31
انتخاب افراد
گمارش 
متغیرهای مخدوش کننده 
کور بودن 

32. 3-Evaluation
32
پروسه اجرا ، تعیین یافته ها
مواد و روشهای مطالعه 
ابزار مطالعه دقیق و جدید، رفرنس به 
مطالعات معتبر و جدید
سنجش متناسب 
دقت و صحت سنجش 
کامل و بدون تاثیر پذیری از مشاهده 

33. 4- Analysis
33
مقایسه یافته ها
انتخاب آزمون صحیح 
برآورد قدرت یا وسعت ارتباط 
چگونه متغیر های مداخله گر را 
حذف کنیم؟

34. 5-Interpretation
اظهار نظر و نتیجه گیری درباره مفهوم
یافت شده در مطالعه
آیا علت بر معلول مقدم است 
؟ 
آیا تغییر در علت ، موجب تغییر در معلول می شود؟
آیا ارتباط واقعی و معنی دار بین 
متغیرها وجود دارند؟
آیا ارتباط هم از نظر آماری و هم 
34
از نظر بالینی اهمیت دارد؟

35. 6- Generalization
35
پیش بینی درباره مفهوم یافته ها
برای افراد خارج از تحقیق با
شرایط غیر مشابه
تعمیم به گروههای مشابه 
تعمیم فراتر از داده های موجود 
در تحقیق
تعمیم به جمعیت های دیگر 

36. 36
مثال

37. 37

38. 38

39. 39

40. 40
قوتها و ضعف های
انواع اصلی مطالعه

41. Case –control
41
قوت 
برای مطالعه بیماریها یا پیامدها ی نادر
مفید است
می توان همزمان مواجهه های متعددی را در
مورد یک پیامد بررسی کند
ضعف 
مستعد خطاها و تورشهای فراوان
بسیار مهم برای وجود ارتباط) همراهی یک
مواجهه با یک پیامد بسیار بیشتر از آنکه
توسط شانس باشد ، روی می دهد(

42. کوهورت:
42
• ویژگی:
تعیین افراد برای گروههای مطالعه و شاهد ،
بدون آگاهی از ابتلا آنها به پیامد باشد
موجب درک عمیق تر از اثر یک مواجهه بر بروز
پیامد
مزایا: 
با اطمینان بالا می توان تقدم یک مواجهه را
به پیامد نسبت داد ) مهم در ارزیابی رابطه
علت و معلولی(
data base می توان مطالعه کوهورت غیر همزمان
انجام داد. study
توصیف عوارض مختلف از یک ریسک فاکتور
معایب :

43. کارآزمایی بالینی
43
ویژگی : 
دارای مداخله تقسیم تصادفی به گروه
مطالعه و شاهد
متغیر های مستقل موجب ایجاد تغییر در
متغیر وابسته می شوند.
محاسن: 
مهم ترین روش اثبات رابطه علی
معایب: 
اجرای متدولوژیک سخت

44. 44
Structural
unit (Details)

45. 1- Design:
45
الف( فرضیه مطالعه 
نقطه شروع سازماندهی یک پژوهش
اولین سوال برای داوری یک مقاله :
فرضیه یا سوال این مطالعه چیست؟
ب( جامعه آماری 
مشخصات حجم نمونه ، نقش مهمی در
تعمیم یافته های مطالعه دارند
تعریف معیارهای ورود و خروج از
مطالعه

46. ج( حجم نمونه: 
قدرت آماری )احتمال اختلاف معنی دار در زمان
درست بودن فرضیه مطالعه(
خطای نوع دوم )احتمال ناتوانی در نمایش اختلاف
معنا دار آماری در زمان درست بودن فرضیه تحقیق(
46
برای ارزشیابی طراحی مطالعه باید درک درستی 
از :
فرضیه مطالعه
جامعه آماری
و حجم نمونه داشته باشیم.

47. 2- Assignment
47
روش گمارش 
هدف از انتخاب افراد وتقسیم بندی
آن ها برای تقسیم به گروههای
مورد و شاهد است که به جز درباره
وجود یا عدم وجود متغیر اصلی هیچ
تفاوتی باهم نداشته باشد
تورش انتخاب : 
وقتی که پژوهشگران به صورت غیر
عمدی ، متغیرهایی را وارد مطالعه
می کنند که روی یافته ها یا

48. 48
متغیر مخدوش کننده: 
متغیرهایی که ناخواسته و غیر برنامه ریزی شده روی یافته
های ما تاثیرمی گذارد.
Matching & pairing 
جور کردن افراد به شکلی است election bias روش جلوگیری از
که از بابت خصوصیات تاثیرگذاری روی یافته های مطالعه شبیه
هم باشند.
می توان برای هر متغیری که احتمال تاثیر گذاری بر پیامد
تحت مطالعه داشته باشد انجام داد
عیب: 
مطالعه نمی توانداثرات متغیر جور شده برمتغیر وابسته را
تعیین کند.
جور کردن: 
گروهی
زوج کردن
اشکال:شناسایی عضوی از گروه شاهد که تمامی متغیر ها به 
جز متغیروابسته را داشته باشد مشکل است
راه حل: 
افراد با خودشان مقایسه شوند. : Cross-match 

49. 3- Evaluation
49
مطالعه End point تعریف دقیق پیامد یا 
که اندازه گیری شده است .
باید مقیاس معتبری داشته End point 
باشد.
تناسب 
صحت و دقت )تورش ارزیابی ، تورش جمع 
آوری داده ها(
کامل 
بی تاثیر از روند مطالعه 

50. 50
و Recall bias تورش ارزیابی شامل 
می باشد. Report bias
Case- اختلال در صحت ارزیابی مطالعات 
Control

کامل بودن و عدم تاثیر گذاری از روند 
مشاهده:
هرگاه پیگیری بیماران کامل نباشد ، 
این امکان وجود دارد که بیمارانی که
در ارزیابی نهایی وارد نشده اند ،
نسبت به آنهایی که وارد شده اند
فراوانی متفاوتی از پیامد داشته
باشند.

51. 4- Analysis
51
قوت ارتباط)برآورد یا برآورد نقطه ای( 
قوت یک ارتباط در داده های یک نمونه
نام دارد که بر اساس Population’s effect size
آن تلاش می کنیم در جامعه آماری بزرگتر
این ارتباط را تعیین کنیم .
اندازه گیری قوت ارتباط: 
مقیاس پایه برای سنجش قوت ارتباط بین
عامل خطر و یک بیماری
در مطالعه کوهورت 
 احتمال وقوع پیامد در صورت حضور مواجهه
احتمال وقوع پیامد در صورت عدم حضور مواجهه
خطر نسبی=

52. 52
درمطالعه مورد شاهدی: 
 تعداد دفعات بروز پیامد در طول یک دوره ی زمانی
تعداد دفعاتی که پیامد می توانست روی دهد ولی رخ نداده
=odds ratio
وقتی رخداد یا وقوع بیماری تحت مطالعه نادر 
تقریب خوبی از نظر نسبی است. odds باشد
نتیجه گیری )آزمون معنادار آماری(: 
در حقیقت به پرسشهایی درباره جمعیت بزرگتری از
افراد مشابه با افراد مورد تحقیق پاسخ می دهند.
آزمون های معنادار آماری مورد استنتاج یا
استباط در مورد یک جمعیت به وسیله مطالعه نمونه
هایی از همان جمعیت را دارد.
آیا اگر پژوهشگران مطالعه را روی تمامی جامعه
آماری انجام می دادند به نتایج مشابه می رسیدند؟
آزمون های معنادار آماری فرض می کنند که افراد

53. 53
روش های آزمون معنا داری آماری )آزمون 
فرضیه(
فرض بر این است که بین زیر گروههای
جامعه آماری 1- تفاوت وجود دارد 2- تفاوت
وجود ندارد
درابتدا فرض بر این است که هیچ گونه
تفاوتی در جمعیت وجود ندارد .
مساله وجود یا عدم وجود تفاوت است،
آزمون معنا داری آماری به خودی خود هیچ
چیز در مورد اندازه یا اهمیت تفاوت نمی
گوید.

54. 54
گامهای مشخص آزمون معناداری آماری 
بیان فرضیه و تنظیم فرضیه صفر:
%5 چه سطحی از احتمال ( cutoff level تنظیم سطح قرارداد جداسازی
برای رد کردن فرضیه صفر به اندازه کافی کوچک خواهد بود(
جمع آوری داده ها
انجام آزمون معنادار آماری
احتمال حصول داده های مشاهده شده بزرگتر از آن را در صورتیکه
فرضیه صفر عدم وجود اختلاف صحیح باشد.
پژوهشگران باید از میان انواع مختلف روش های معنادار آماری ،
روشی را انتخاب کنند که با متدولوژی مطالعه تناسب داشته باشد.
توانایی یا ناتوانی در رد فرضیه صفر : 
با مشخص شدن احتمال رویداد نتایج براساس شانس ، در صورت عدم
وجود تفاوت حقیقی در جامعه آماری ، محققان یا اقدام به رد فرضیه
صفر می کنند یا اینکه نمی توانند آن را رد کنند.
یعنی احتمال کوچک تر از آن است که شانس به تنهایی بتواند – در
صورت صحیح بودن فرضیه صفر تفاوت های حاصل را به وجود بیاورد.
با کنار گذاشتن فرضیه صفر )رد کردن ( پژوهشگران فرضیه مطالعه را
که عبارت از وجود تفاوت حقیقی در پیامد های حاصل از زیر
گروههاست می پذیرند.

55. 55
خطاها در آزمون آماری: 
خطاهای شایع هنگام استفاده از آزمون 
های معنادار آماری: عدم بیان فرضیه
قبل اجرای مطالعه : هرگاه تعداد
زیادی متغیر در زمان واحد بررسی
شوند این احتمال وجود دارد که برخی
متغیر ها فقط به خاطر شانس معنادار
می شوند.
عدم تفسیر نتایج معنادار به خاطر در 
نظر نگرفتن خطای نوع اول
عدم تفسیر نتایج معنادار به خاطر در 
نظر نگرفتن خطای نوع دوم

56. خطای نوع اول = امکان رد کردن فرضیه صفر به شکل 
نادرست به روش برهان خلف و سطح آلفا
به صورت قراردادی ، شانسی به بزرگی 5% در ( 
پذیرش نادرست فرضیه مطالعه با استفاده از روش
برهان خلف وجود دارد حتی هنگامی که هیچ تفاوت
واقعی در جامعه آماری که حجم نمونه از آن
استخراج شده دیده نشود(
خطای نوع دوم = ناتوانی در رد فرضیه الزاما به 
این مفهوم نیست که هیچ تفاوت واقعی جامعه آماری
وجود ندارد .
ناتوانی در رد فرضیه صفر دلالت بر این است که 
56
نبود هیچ تفاوتی در « شواهد وجود برای رد فرضیه
کافی نیست. » جامعه آماری
هنگامی که در صورت وجود تفاوت در جامعه آماری 
مانع نشان دادن تفاوت آماری معنادار شویم خطای
نوع دوم رخ می دهد.
هرچه تعداد افراد وارد شده به مطالعه کمترباشد 
شانس بیشتری در مورد به دست آوردن نمونه غیر

57. متغیر خطای نوع اول خطای نوع دوم
57
تعریف
رد فرضیه صفر در
حالیکه هیچ تفاوت
واقعی در جامعه
آماری وجود ندارد.
ناتوانی در
رد فرضیه
صفردر حالیکه
تفاوت واقعی
در جامعه
آماری وجود
دارد.
علت
خطای تصادفی خطای تصادفی
که با حجم
نمونه کوچک
بدتر می شود.
مشخص کردن سطح تکنیک های

58. 58
محدوده اطمینان: 
اطلاعات حاصل از نمونه ها درباره قوت ارتباط را
با اطلاعاتی در مورد اثر شانس روی احتمال به دست
آمدن نتایج مشاهده شده ترکیب می کند.
محاسبه محدوده اطمینان برای هر در صدی از
اطمینان از صفر تا صد امکان پذیر است اما محدوده
اطمینان 95 % مطمئن باشیم تفاوت در جامعه آماری
داخل فاصله اطمینان قرار می گیرد. value P یا نسبت
و خطر odds ratio محدوده اطمینان به صورت رایج در
نسبی محاسبه می شود
به منظور نشان دادن دامنه بالایی یا پایینی فاصله
اطمینان به کاربرده می شود.
این حدود ما را قادر می سازد که آزمون فرضیه را
انجام دهیم و به سرعت نتایجی در مورد معناداری
آماری داده موردی مشاهده شده به دست بیاوریم.
کاهش اثر متغیر های مخدوش Adjustment تطبیق

59. 5- Interpretation:
59
پژوهشگران مداوم با مبحث علت و 
معلولی سر و کار دارند:
آیا سیگار می تواند موجب ابتلا به 
سرطان شود؟
آیا کلسترول می تواند موجب بیماری 
شریان کرونر شود؟
آیا داروی جدید می تواند سرطان را 
بهبود بخشد؟
تفسیر به ما می گوید که یافته های یک

60. 60
برای اثبات قطعی عامل کمک کننده، سه
معیار باید وجود داشته باشد:
-1 ارتباط:
فراموش نکنیم ارتباط معنا دار آماری به منظور کمک به ما
طراحی شده تا نقش شانس را به هنگام مشاهده ارتباط یا
اختلاف در تحقیق ارزیابی کنیم.
-2 تقدم ارتباط:
در مطالعات مورد شاهدی این حالت بیشتر است.
در کوهورت باید فاصله زمانی بین مواجهه و پیامد وجود
داشته باشد.
قوت ارتباط: قوت ارتباط بین عامل خطر و بیماری را نشان 
می دهد.
ثبات ارتباط: تحقیقات در شرایط مختلف و روی انواع 
مختلف بیماری، نتایج مشابهی بدهند.
توجیه بیولوژیک: بر اساس اصول اپیدمیولوژیک ) زمان و 

61. 6- Generalization:
61
افراد و جمعیتهای مشابه 
شرایطی که خارج از محدوده 
بررسی شده است
جامعه آماری متفاوت 
)پژوهشگران اغلب تمایل دارند
که یافته های مطالعه آنها تا
حد امکان کاربردهای وسیع
داشته باشد(

62. 62
با آرزوی
موفقیت و
شادی