De duinen zijn een bolwerk van de Nachtegaal in Nederland. Landelijk neemt deze Rode Lijstsoort af, maar hier zijn de dichtheden nog hoog. Hoe kan dit?

1. Nachtegalen: de duinen zitten vol!
Peter Spierenburg
Vogelringstation Meijendel

3. foto: René van Rossum

4. Vogelwerkgroep Meijendel
broedvogelmonitoring sinds 1958
foto: Peter van Duijn

5. Vogelringstation Meijendel
oudste ringstation van Nederland (1927)
meetreeksen sinds 2000
foto: Menno van Duijn

6. Foto: Peter van Duijn
BMP Broedvogel Monitoring Project
april – juni
ca. 10 bezoeken CES Constant Effort Sites
april –juli
11 vangdagen
Dispersie
half juli- half augustus
> 10 vangdagen
Drie meetreeksen vergeleken

7. Nachtegalenseizoen

8. CES versus BMP
adulte vogels

9. Geen verband tussen CES en BMP…
Spearman rangcorrelatie coëfficiënt = 0.08
niet significant P = 0.38

10. Trends verschillen binnen gebied
Duinen rond Noordwijk – Tussen Tulpen en de Zee (2008)
Foto: Jan Hendriks

11. Lokaal lijkt er wel verband tussen CES en BMP te zijn
Spearman rangcorrelatie coëfficiënt = 0.51
significant P = 0.02

12. Dispersie versus BMP
adulte vogels

13. 4
Dispersie: jonge vogels zwerven uit
7
2
5
export
1
3
0
0
Terugvangsten juveniele in zelfde seizoen
in Meijendel geringd, elders
terug gevangen
elders geringd, in Meijendel
terug gevangen

14. 2
.. en vestigen zich als broedvogel
0
1
1
export
0
0
0
0
Terugvangsten juveniele als adulte in volgend seizoen
in Meijendel geringd, elders /
in Meijendel terug gevangen
elders geringd, in Meijendel
terug gevangen
1
6

15. Verband BMP met ringvangsten adulte eind seizoen
foto: Vincent van der Spek
Spearman rangcorrelatie coëfficiënt = 0.67
niet significant P <0.01

16. foto: Vincent van der Spek
Juveniele vogels: omgekeerd verband met BMP ?

17. CES versus BMP
adulte en juveniele vogels

18. Meer territoria in BMP levert minder juveniele vogels
foto: Vincent van der Spek
Spearman rangcorrelatie coëfficiënt = -0.53
signifcant P = 0.02
foto: Vincent van der Spek

19. Duinen zijn verzadigd met Nachtegalen
Populatie bepaald door:
- adultenoverleving
- reproductie (dichtheidsafhankelijk)
- beschikbaar habitat
foto: Vincent van der Spek

20. www.vogeltrekatlas .nl

21. Afname in BMP?
Bedekking van
struweel in permante
quadraten Meijendel
van der Hagen
(Dunea) in press
BMP trends sinds 1984
VWG Meijendel
• Oppervlakte struweel neemt sinds 1990
weer af
• Sinds eind jaren 90 daalt ook de
Nachtegalenpopulatie licht

22. De duinen zitten vol!
Ringonderzoek laat zien dat de
populatie in balans is
Inkrimping oppervlakte struweel
mogelijke oorzaak achter licht
afnemende trend in BMP

23. Met dank aan:
Vogelringstation Meijendel - Morrison Pot, Vincent van der Spek & ringers
Vogelwerkgroep Meijendel - Wim Calame & tellers
Dunea – Harrie van der Hagen