CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM 3. HAFTA.pdf

CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL
DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM
3. HAFTA
Family Marker Programıng

CİNSEL TERAPİST OLMAK
• Cinsel Terapilerde PLISSIT Modeli
P (Permission) İzin Verme
LI (Limited Information) Sınırlı Bilgi
SS (Specific Suggestions) Özel Öneriler
IT (Intensive Therapy) Yoğun Tedavi
Cinsel terapist olmanın gerektirdikleri:
Cinsel terapi, cinsel sorunlar konusunda eğitim almış deneyimli psikiyatrist ve
psikologlar tarafından cinsel sorunları olan birey ya da çiftlere uygulanan bir tür
kognitif davranış tedavisidir.

Modelin ilk basamağıdır.
• İzin verme; Birey ve eşinin cinsellikle ilgili düşüncelerini, endişelerini ve davranışlarını
ifade etmelerine izin vermesini kapsamaktadır.
• PLISSIT modelinin ilk basamağında cinsel yaşamı etkileyebileceği düşünülen sorun ve
gereksinimler ele alınmalıdır.
• Bu basamakta uygun bakım ve önerilerle fizyolojik sorunların çözümlenmesi ve diğer
gereksinimlerin karşılanması eşlerin cinsel yaşama teşvik edilmesinde önemli bir girişim
olduğu düşünülmektedir.
Cinsel Terapilerde PLISSIT Modeli:
P (Permission) İzin Verme

• Sınırlı bilgi, bireylere sorunları ile ilgili gerçek bilgi verme aşamasıdır. Bu
basamakta danışmanlık girişimleri hastanın bilgisini artırmayı
amaçlamaktadır.
• Normal cinsel fonksiyon bileşenlerini hasta ile birlikte gözden geçirme,
hastalığın ve uygulanan tedavilerin cinsellik ve cinsel fonksiyona etkileri
ve bu etkilere yönelik bilgi vermeyi içermektedir.
• Bu basamakta güvene dayalı ve açık bir terapötik ilişki kurulmalıdır.
LI (Limited Information) Sınırlı Bilgi

• Danışman, bireye özel öneriler vermeden önce ilgili özel bilgiyi
edinmelidir.
• Özel öneriler cinsel öyküden elde edilen bilgiye bağlıdır ve belirlenen
amaca ulaşmak için hastaların davranışlarını değiştirmelerine yönelik
çabalardır. Bu basamak cinsel yaşamın daha doyum verici olması için,
bireye/partnerine önerilen özel önerileri ve bilgi vermeyi içermektedir.
Özellikle uyarılma, ereksiyon, ejakülasyon, orgazm ve ağrılı ilişki ile ilgili
sorunlar için etkilidir. Özel öneriler ve bilgi; cinsel sağlığı iyileştirmekte,
başarısızlık korkusunu azaltmakta ve cinsel performansla ilgili gerçek dışı
beklentileri ortadan kaldırmaktır.
SS (Specific Suggestions) Özel Öneriler

• Bu basamak, cinsel sorunlarına yönelik daha ayrıntılı danışmanlık
verilmesini içermektedir.
IT (Intensive Therapy) Yoğun Tedavi

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR – CİNSEL NORM VE DAVRANIŞLAR
• İnsanın cinsel davranışında neyin normal ya da istenen olduğunun tanımları
ZAMAN ve YERE göre değişmektedir. Günümüz batı dünyasının görüşlerine
baktığımızda cinselliğin ifade edilmesinin engellenmesi problem yaratmaktadır.
19. ve 20. yy. başlarında var olan görüşlere baktığımızda aşırılık günahtır;
özellikle çocuklukta aşırı mastürbasyon yapılmasının yetişkin hayatında cinsel
problemlere yol açacağına inanılır.
• Yaygın VİKTOYEN BAKIŞ AÇISINA göre cinsel istek tehlikelidir ve bu yüzden
zapt edilmelidir. Nitekim Kellogg's corn flakes ve graham krakerleri cinsel
isteği azaltmak için geliştirilmiştir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR – CİNSEL NORM VE DAVRANIŞLAR
• Kuşaklar arası zamanla yaşanan değişimin yanı sıra; kültür, cinsellik
hakkındaki tutum ve inançları etkiler. Bazı kültürlerde cinsellik iyi
hissetmenin ve haz duymanın önemli bir parçasıyken bazılarında cinsellik
sadece üreme ile ilintili görülmektedir.
• BUGÜN KÜLTÜRÜMÜZDEKİ NORMAL NELERDİR?
Bu soruyu yanıtlamak için; yaş, cinsiyet, etnik köken, sosyoekonomik
statü ve diğer ana özellikler açısından nüfusu temsil edebilecek örneklem
toplamak önemlidir.
• Eskiden Psikiyatride cinsel sorunlar olarak daha çok cinsel sapkınlıklar
üzerine durulurdu. Bu alandaki bilimsel incelemelerin değişimleri
1960’lardan sonra olmuştur.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR – CİNSİYET VE CİNSELLİK
• Toplanan geniş kanıtlar, erkeklerin kadınlara göre cinsel düşünce ve
davranışlarının daha çok olduğunu göstermektedir.
• Seks dürtüsündeki bu farklılıkların yanı sıra peplau, cinsellikteki bazı
cinsiyet farklılıklarını tanımlamıştır. Kadınlar, erkeklere göre dış
görünüşlerindeki kusurlardan daha fazla utanç duymaya eğilimliler ve bu
utanç onların cinsel tatmin duymalarına engel olabilmektedir.
• Kadınlar için cinselliğin erkeklere göre ilişki statüsü ve sosyal normlarla
daha yakından ilişkilendirildiği görülmektedir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR – CİNSİYET VE CİNSELLİK
• Bazı araştırmacılar cinsel işlev bozukluklarını tanımlarken özellikle
kadınlar için DSM’nin insan cinselliğindeki ilişki öğelerine çok az önem
verdiğini düşünmektedir.
• Cinsel semptomları taşıyan kadınların yarısından fazlası semptomların
ilişki problemlerinden kaynaklandığına inanmaktadır.
• Cinselliğin üzerindeki kültürel ve biyolojik faktörleri ayırabildiğimiz bir
araştırma tasarlamak gerçekten zor ama ilginç bir şekilde, en azından bazı
araştırmalar, kültürler arası cinsiyet farklılıklarının dikkat çekici bir
şekilde kalıcı olduğu ileri sürülmektedir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR – CİNSEL TEPKİ DÖNGÜSÜ
• Pek çok araştırmacı CİNSEL TEPKİ DÖNGÜSÜNÜ anlamaya odaklanmıştır. Kinsey
grubu, 1940’larda insanlarla cinsel hayatları hakkında görüşmeler yaparak çığır açmıştır.
• Günümüzde pek çok kavramlaştırmanın özünü sağlayan araştırmalara imza atanlardan
biri olan kaplan, cinsel tepki döngüsünde 4 EVRE TANIMLANMIŞTIR;
1) ARZU EVRESİ
2)HEYECAN EVRESİ
3) ORGAZM EVRESİ
4)ÇÖZÜLME EVRESİ
• Yeni veriler, kadınlarda arzu ve heyecan evrelerini ayırt etmenin geçerliliğini
sorgulamaktadır. Bununla birlikye biyolojik ve öznel heyecan ile ilgili de erkeklerde
yüksek bir korelasyon görülse de kadınlarda ayrı ayrı değerlendirilmelidir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL BOZUKLUKLAR –
CİNSİYET KİMLİĞİ, CİNSEL YÖNELİM, CİNSİYETİN ROLÜ
• CİNSİYET KİMLİĞİ;
Bireyin kendi bedenini ve benliğini belli bir eşeylik (cinsiyet) içinde algılayışı,
kabullenişidir.
• CİNSEL YÖNELİM;
Bireyde cinsel duygu, istek ve davranışların belli bir eşeye ya da nesneye çekimdir. Örnek
cinsiyet kimliğini erkek olarak algılayan birnin cinsel yönelimi kadına, erkeğe, her iki
eşeyliğe ya da simgesel anlamı olan bir nesneye olabilir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSİYET KİMLİĞİNİN GELİŞİMSEL BELİRLEYİCİLERİ
• A) İnsanoğlunun cinsiyet duygusunun ve cinsiyet kimliğinin gelişimi bir
dereceye dek eşeysel iç salgıların etkinliğine bağlıdır.
• B) Çekirdek cinsiyet kimliği yaşamın ilk 1,5 – 2 yılında; genel olarak
cinsiyet kimliği duygusu ise ilk 4 yılında yerleşmektedir. Cinsiyet
kimliğinin gelişiminde bu yıllardaki deneyimlerin etkisi büyüktür.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSİYET KİMLİĞİNİN GELİŞİMSEL BELİRLEYİCİLERİ
• C) Uygun özdeşim örneklerinin bulunuşu ya da bulunmayışı, cinsel kimliğin
gelişmesinde en önemli etkenlerden biridir. Psikanalitik kurama göre ödipal bağlantının
ve çatışmanın olumlu yönde çözümü özdeşim ile olmaktadır. Erkek olumlu yönde
çözümü özdeşim ile olmaktadır. Erkek çocuğunun baba ya da baba yerinde olan bir
erkek; kız çocuğun anne ya da anne yerine geçen bir kadın ile özdeşim yapma olanağı
bulunması, erkek çocuğun babayı, kız çocuğun anneyi benimsemesi; onun özelliklerini
benliğine sindirmesi cinsiyet kimliğinin sağlıklı gelişimi için zorunludur. Sık görülen
cinsel korkular, saplantılar, sapmalar bu özdeşimin yapılamayaşından kaynak alır.
• D) Aile içinde ya da toplumda cinsel konulara karşı aşırı tutumlar cinsel kimliğin
gelişimini engelleyebilir.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL DURUM MUAYENESİ;
• Cinsel yaşamın değerlendirilmesi ağlığın her alanında önemlidir. Bedensel
ve ruhsal hastalıklar cinsel sorunlara yol açabildiği gibi, sağaltım amacıyla
kullanılan ilaçlar da cinsel işlevlerle ilgili yan etkilere yol açabilmektedir.
• Hastalar, danışanlar ve aileleri cinsel konuları açıklamakta pek rahat
olamadıkları gibi hekimler ve terapistler de sıklıkla çekingen
kalabilmektedir.

CİNSEL TERAPİLER
• Cinsel Öykü alırken şu konulara dikkat Süreci Kolaylaştırır;
 CİNSEL YAŞAMLA İLGİLİ KONULARA SÜRECİN BAŞINDA YA DA SONUNDA
GİRMEMEKTE YARAR VARDIR.
 CİNSEL ÖYKÜ ALIRKEN KONUYA GENELLEME VE NORMALLEŞTİRME İLE
GİRİLMELİDİR.
 CİNSEL KONULARDA SORU SORARKEN SORULARIN AÇIK, ANLAŞILIR VE
KULLANILAN TERİMLERİN HASTANIN EĞİTİM DÜZEYİNE UYGUN OLMASINA ÖZEN
GÖSTERİLMELİDİR.
 YARGILAYICI OLMAMAK ÇOK ÖNEMLİDİR. KENDİ AHLAKİ YARGILARIMIZ YA DA
YAŞAM BİÇİMİMİZ DANIŞANIMIZIN YAŞAM BİÇİMİNE UYMAYABİLİR.

CİNSEL TERAPİLER
YÖNLENDİRİCİ SORULARDAN KAÇINILMALIDIR. ÖRN. «KOCANIZLA
CİNSEL HAYATINIZ…» DİYE BAŞLAYAN BİR CÜMLE HEM YÖNLENDİRİCİ
HEM DE YARGILAYICI ÖZELLİKLER TAŞIR. HASTANIN EVLİLİK DIŞI BİR
İLİŞKİSİ VARSA BUNUN KONUŞULMASINA İZİN VERMEDİĞİNİZ ANLAMINI
İÇEREBİLİR.
DANIŞAN CİNSEL YAŞAMIN AYRINTILARININ DOSYAYA
KAYDEDİLMESİNDEN KAÇINABİLİR. BU KONUDA ÇEKİNGENLİĞİNİN
KAYNAKLARININ KONUŞULMASI VE ZORUNLULUK YOKSA UYUM
SAĞLANMAYA ÇALIŞILMASI ÖNEMLİDİR.

CİNSEL TERAPİLER
CİNSEL UYUM SORUNLARI;
YÖNLENDİRİCİ SORULARDAN KAÇINILMALIDIR. ÖRN. «KOCANIZLA
CİNSEL HAYATINIZ…» DİYE BAŞLAYAN BİR CÜMLE HEM YÖNLENDİRİCİ
HEM DE YARGILAYICI ÖZELLİKLER TAŞIR. HASTANIN EVLİLİK DIŞI BİR
İLİŞKİSİ VARSA BUNUN KONUŞULMASINA İZİN VERMEDİĞİNİZ ANLAMINI
İÇEREBİLİR.
DANIŞAN CİNSEL YAŞAMIN AYRINTILARININ DOSYAYA
KAYDEDİLMESİNDEN KAÇINABİLİR. BU KONUDA ÇEKİNGENLİĞİNİN
KAYNAKLARININ KONUŞULMASI VE ZORUNLULUK YOKSA UYUM
SAĞLANMAYA ÇALIŞILMASI ÖNEMLİDİR.

CİNSEL TERAPİLER
• Cinsiyet kimliğinde bozukluk ya da sapma olmayan sorunlar;
1.) MASTÜRBASYON:
Özellikle ergenlik ve delikanlılık çağında evrensel bir cinsel boşalma yolu olan
mastürbasyon bireyin ya da ailenin bu eyleme verdiği anlam ve önem oranında
sorun yaratır. Kimilerinde mastürbasyon yaşamın tek haz ve doyum kaynağı olabilir
ve çok sıklaşabilir. Bu durumda gerçek sorun bu kişilerin yalnızlıklarında, ilişki
kuramayışlarında, çevre ile ilgili ve uğraşlarının azlığında olabilir.

CİNSEL TERAPİLER
2.) CİNSEL GÜÇSÜZLÜK KORKUSU:
Cinsel beceri bunaltısı da denilen bu durum özellikle gençler arasında çok
yaygındır. Genç erkeklerimizin bir kısmı cinsel yönde başarılı olma gereksinimi ile
sınava girer gibi geneleve, bir kadına başvurmaktadır. Cinsel organların ve eylemin
iki temel amacı vardır. Üreme ve haz alma. Bu iki işlev dışında işlev bozulabilir. Bir
cinsel ilişki uygun eş, uygun zaman ve uygun yerde olmadıkça cinsel güçsüzlük
tanısı konmamalıdır.

CİNSEL TERAPİLER
3.) EŞCİNSELLİK:
Bu gün Psikiyatrik tanılarda Eşcinselliğin adı geçmemektedir. Sınıflandırma
dizgelerinde Transeksüalite yer alırken Eşcinselliğin yer almaması çelişki olarak
görülebilir fakat önemli farklar vardır. Eşcinselliğin oluş nedenleri henüz
aydınlatılamamıştır. Yapılan kalıtımsal, hormonal, nörobiyolojik araştırmalar henüz
yeterli bir açıklama getirmemiştir. Büyük olasılıkla biyolojik etkenlerle birlikte
ruhsal – cinsel gelişimin rol oynadığı karmaşık bir süreçtir. Eşcinselliği, gizil
(latent) eşcinsellikten de ayırt etmek gerekir.

CİNSEL TERAPİLER
3.) EŞCİNSELLİK:
- Eşcinsellikte kişi, eşcinsel duygularının, dürtülerinin bilincindedir. Bunların doyurulmasını
ister, uygun eş bulunca cinsel eylemi olur. Bu eylemler kendisine haz verir.
- Gizli eşcinsellik ise Psikanalitik bir kavram olup tümden ayrı bir konudur. Bunda kişi,
eşcinsel dürtü ve eğilimlerinin bilincinde değildir ama sürekli olarak bu dürtüler benliği
sıkıştırmaktadır. Benlik bunları kabul edemez; yani bu dürtüler hem bilinçdışı güçlü bir
etkinlik içindedir, hem de benliğe yabancıdırlar (ego – distonik). Böyle bir durumda kişi
çatışma içine girer.

CİNSEL TERAPİLER
3.) EŞCİNSELLİK:
- Bir yanda yasak, kabul edilmeyen bilinçdışı dürtü ve eğilimler; öbür yanda
benliğin bunları bilinçten uzak tutma ve bunlarla savaşma gereksinimi vardır.
- Bu kişiler aşırı erkeklik çabaları, aşırı eşcinsellik düşmanlığı içinde olabilirler.
- Psikodinamik psikiyatride paranoid sanrıların oluşunda bilinçdışı eşcinsel ve
saldırgan dürtülerin önemli rol oynadığı kabul edilir.

• Cinsel terapi cinsel sorunları sözel etkileşim yoluyla çözme ve cinsel davranışları
değiştirme tekniğine verilen genel addır.
• Bilişsel davranışçı cinsel terapide öncelikle kişinin güncel cinsel sorunlarına
odaklanır, süre olarak daha sınırlı ve daha çok sorun çözme ve özel birtakım
beceriler öğretme hedeflidir.
• Bu beceriler çarpık düşünceleri saptamak, inançlarını değiştirmek, çevreyle yeni
ilişkiler kurmak ve davranış değişikliğidir. Çünkü cinsel işlev bozuklukları
spesifik olaylara anlam vermek ve yorum yapmak için yaratılan düşüncelerden
ve hatalı cinsel davranışlardan oluşur.
CİNSEL TERAPİLERDE BDT – TEMEL KAVRAMLAR

• Duygularımız ve cinsel davranışlarımız, cinsel olayları algılama
biçimimizden oluşur.
• Başka bir ifadeyle insanlar olaylardan değil, olaylara bakış açılarından ve
onlara yaptıkları yorumlardan etkilenirler.
• Düşüncelerin altında da çocukluğumuzdan beri kendimize
kazandırdığımız bazı kök inançlar ve tepkiler yatmaktadır. Bu düşünceler
danışan tarafından keşfedilebilir, sorgulanabilir ve kendine göre en uygun
şekilde, işlevsel olarak değiştirilebilir.

• Bilişsel davranışçı cinsel terapi, yaşam boyunca ortaya çıkan psikolojik ve sosyal
özellikler, genetik ve bedensel faktörler nedeniyle insanların cinsel sıkıntılara
farklı tepkiler verdiklerini ve farklı duyarlılıkları olduğunu varsayar.
• Bu çerçevede stres veya yoğun sıkıntı verici deneyimler, bir cinsel sıkıntının ilk
tetikleyicisi olabilir.
• Öte yandan, güvenilir ve istikrarlı ilişkiler, kendini ve başkalarını doğru algılama
yeteneği ya da hayata ve sorumluluklarına yüklenen anlam gibi insanı cinsel
sıkıntılardan koruyabilen faktörler de vardır.

• Cinsel sorunlara çevrenin tepkisi, kişinin sorunlarla başa çıkma
konusundaki tutum ve davranışları psikolojik sıkıntıların dinamiklerini ve
gidişatını etkiler.
• Bilişsel davranışçı terapide cinsel terapist, önce danışanla beraber cinsel
rahatsızlığın nedenini ve neden kendiliğinden düzelmediğini açığa
çıkardıktan sonra, somut cinsel terapi hedefleri üzerine anlaşmaya varıp
cinsel sorunun nedenleri ve ortaya çıkmasına etki eden koşullardan yola
çıkarak cinsel tedavi planını hazırlar.

• Cinsel terapist, danışanı başkalarını algılama biçimini veya bazı durumlarda
sergilediği cinsel davranışlarını daha iyi inceleyip bunların onu durumunu nasıl
etkilediğini sorgulamaya teşvik eder.
• Örneğin, olumsuz düşünceleri ve o düşüncelerin duygu ve davranışları
üzerindeki etkisini algılamasını sağlayıp, cinsel yaşamında faydalı düşünceleri ve
farklı davranış şekillerini denemesine yardımcı olur.
• Bu yöntemde, danışan, kendisine korku veren düşüncelerini, kendisini nasıl
algıladığını ve cinsel ilişkilerini nasıl şekillendirdiğini cinsel terapistle beraber
analiz eder.

• Bilişsel cinsel terapi bütün terapilerin özünü oluşturur. Freudyen anlamda
danışanın fantezilerini keşfetmesi, bilinçdışı olarak tekrar ettiği temalarını
düşünmesi ve hayatına belli bir duygudan arınarak bakması istenir.
• Buradaki güçlü duygu çoğu zaman anksiyetedir. Çok güçlü bir duygu olan
anksiyete tıpkı ele bulaşan çamur gibidir ve amaç bir an önce o çamurdan
kurtulmaktır.
• Çünkü o elinizde olduğu sürece dokunduğunuz her yere bulaşır, başka bir şey
yapamazsınız ve bu yüzden de ondan başka bir şey düşünemez olursunuz.
Psikopatolojisi olan kişi elini çamura bulaştırmıştır ve tek derdi ondan
kurtulmaktır.

• Ancak ondan kurtulmaya çalıştıkça her cinsel davranışı, her seçimi, her çabası
psikopatolojisinin içinde boğulmasına yol açar ve gerçekleri göremez hale gelir.
• Gerçeklik terapisi ve bilişsel terapi bu kişiye durumuna dışarıdan ve farklı bir
bakış açısıyla bakarak gerçekleri görme ve gerçekleri gördükçe de değiştirebilme
olanağı verir.
• Örneğin, kişi eğitimli biri, doktor, mühendis, avukat olsa da hayatındaki basit bir
gerçeği göremeyebilir, çünkü anksiyetesi düşünmesini ve gerçeği görmesini
engeller.

• Bilişsel cinsel terapinin hedefi, cinsel işev bozukluklarına yol açan anksiyeteyi
azaltmaktır.
• Bilişsel cinsel terapinin kurucuları olarak kabul edilen Aaron T. Beck ve Albert
Ellis’e göre düşünceler duygularla yakından ilişkilidir ve birbirlerini etkilerler.
• Duygunun öncülü düşüncedir, yani kişi önce düşünür sonra duyguyu deneyimler.
Ancak çoğu zaman duygu ve düşünce iç içe girer ve birbirinden ayırt edilemez.
• Düşüncelerini yönetebilen insan, duygularını ve cinsel davranışlarını
değiştirebilme gücüne de sahip olur.

• Anksiyete de bir duygudur, sürekli olduğunda da bir duygudurumdur.
• Anksiyetenin giderilmesi için ihtiyaç duyulan şey ortamın güvenli hale
getirilmesi ve daha sonra o ortamda güvenli ilişkiler kurulmasıdır.
• Bu anlamda cinsel terapi odası anksiyeteli kişi için güvenli bir ortamdır.
Cinsel terapistle kurulan ilişki de güvenilir bir ilişkidir.
• Cinsel terapistin sakinliği, huzurlu duruşu, rahatlığı danışanın
anksiyetesini azaltmaya ve cinsel işlev bozukluğunu yenmeye yardımcı
olan faktörlerdir.

• Düşünce bilinçli olabildiği gibi, hiç sorgulanmadan bilinç öncesinden gelen
Ellis’in tabiriyle “iç konuşmalar” olan düşünceler de olabilir.
• Bilişsel cinsel terapide iç konuşmalar sorgulanır. Bilinç öncesinde temalar,
travmalar, iç konuşmalar veya otomatik düşünceler vardır. Kişi bu düşünceleri
bilinçle sorgulamadan, yargılamadan, değerlendirmeden geçirmeden mutlak
doğru olarak kabul etmeye başladığı andan itibaren kendini cinsel, ruhsal,
duygusal ve bedensel sıkıntılara sokmaya başlar. Yani insan kendini
düşünceleriyle cinsel sıkıntılara sokan bir canlıdır ve bu onun doğasının bir
parçasıdır. Bilişsel cinsel terapi bu düşünceleri elekten geçirerek gerçeğe
ulaşmayı zihnimizin ürünü olan düşüncelerimizi bilincimizi kullanarak
değerlendirmemizi ve yargılamamızı sağlar

• Bilişsel cinsel terapinin esası bilinçle düşünceleri analiz etmektir. Cinsel terapist,
danışanın bilincini kullanmasına yardımcı olur.
• Cinsel terapist aslında danışana cinsel eğitim ve psiko-eğitim veren, onunla
birlikte çalışan bir öğretmen gibi bu düşünceleri sorgular.
• Bu düşüncelerinizin bir kanıtı var mı?
• Bu düşünceler neye hizmet ediyor?
• Bu düşünceler olmasa hayatınız nasıl olurdu?
• Bu şekilde düşünerek şikâyetçi olduğunuz duyguları kendinizin yarattığınızın
farkında mısınız? gibi sorularla sürekli farkındalık yaratmaya çalışır.

• Bilişsel davranışçı cinsel terapi, bilinçle zihindeki düşüncelerin sorgulandığı bir
yöntem olarak sonuca yönelir yani cinsel davranışları değiştirmeyi hedefler.
• Örneğin, danışana “Evde oturup cinsel işlev bozukluğunuzun geçmesini
beklemeyi seçtiniz ama eşinizle size verdiğim aşk oyunlarınızı oynamayı da
seçebilirsiniz. Bu iki davranışın sonuçları aynı mı olur?” şeklinde sorular
yönelterek seçimlerini ve cinsel davranışlarını değiştirmesine yönelik farkındalık
oluşturur.
• Bilişsel davranışçı cinsel terapinin tüm şekillerinde cinsel tedavi, bir bilişsel
formülasyona, belirli bir rahatsızlığı nitelendiren cinsel davranış değişim
stratejilerine ve olumsuz inançları değiştirme tekniklerine dayanır.

• Danışanda duygusal ve davranışsal değişiklikler oluşturmak için danışanın
düşünme ve inanç sisteminde bilişsel değişiklikler yapılmasının çeşitli
yolları aranır.
• Bilişsel cinsel terapi, duygu ve davranışta bilişsel süreçlerin rolüne önem
verir. Bir kişinin bir duruma karşı duygusal ve davranışsal tepkisi, büyük
bir oranda o olayın anlamını nasıl algıladığına ve yorumladığına bağlıdır.
• Bilişsel cinsel terapi kişiliğin temel kabuller ve şemalar tarafından
biçimlendirildiğini belirtir ve psikolojik bozukluğu da çok sayıda
faktörlerin sonucu olarak değerlendirir.

• Bilişsel terapinin kökeni, stoacı Yunan filozof Epiktetos’un “Kişileri
yaşananlar değil, yaşananlara bakış açıları rahatsız eder” sözüne dayanır.
• Ona göre mutluluk ve mutsuzluk neyi kontrol edip neyi edemeyeceğimizin
anlamına bağlıdır.
• Kişi yaşamın kontrol edebildiğimiz ve edemediğimiz öğelerden
oluştuğunu kabul ettiğinde hem iç huzura hem de mutlu bir yaşama sahip
olur.

• Albert Ellis, hümanistik psikoloji yaklaşımının kurucularından Carl Rogers’tan
alarak geliştirdiğini belirttiği bilişsel terapi tekniğini “danışanın koşulsuz kabulü”
kavramının üzerine kurmuştur.
• Ellis şu an ve şimdiye odaklanmıştır. Terapi odasında her şey şu an ve şimdi
gerçekleşir. Konuşmalar şimdi olur ve danışan terapi odasında, cinsel terapistin
yardımıyla konuşma şeklini, dilini değiştirebilirse, bunu dışarıda da kendi başına
yapabilecektir. Cinsel terapide şu an ve şimdi kavramının en önemli özelliği
budur.
• Burada terapistin aktif olup danışana bir şeyleri fark ettirmesi, danışanın
konuşmasını düzelttirmesi gerekir.

• Örneğin, “Seks yapmaktan çok korkuyorum,” ifadesinin yerine “Bir parçanızın
seks yapmaktan çok korktuğundan bahsediyorsunuz, doğru mu anlıyorum?” ya
da “Ben aptalım,” ifadesinin yerine “O olayda aptalca davrandığınızdan mı
bahsediyorsunuz?” dediğinde aradaki farkı vurgulamış olur ve aradaki farkın ne
kadar büyük olduğunu danışanın görmesini sağlar.
• Benzer şekilde danışanın ortaya attığı bir düşünce için “Bu düşünceye dair ne tür
kanıtlarınız var? Bunları birlikte analiz edelim,” dediğinde danışana o
düşüncenin aslında gerçekçi bir kanıtının olmadığını fark ettirebilir.

• Akılcı Duygusal Davranışçı Terapi, Albert Ellis tarafından geliştirilmiş bir
psikoterapi yöntemidir. Albert Ellis iç konuşmalar kavramını ortaya atmış
ve insanların kendi kendilerine yaptıkları iç konuşmaların onları ruhsal
anlamda sıkıntıya soktuğunu ileri sürerek bunu ABC kuramıyla
açıklamıştır.

• Duygu, düşüncenin bir sonucudur, yani düşünce duyguyu doğurur. Ancak düşünce ile
duygu arasında mutlaka arada bir tetikleyici vardır ve insan bu tetikleyiciyi duygusunun
nedeni olarak görür.
• Örneğin, kendisini arzulamayan ve ona cinsel anlamda ilgi göstermeyen bir kadının eşine
öfkelenip bağırdığını düşünelim. Kadın bu duruma neden olan şeyin eşi ve eşinin onu
arzulamaması olduğunu düşünür. Ancak burada eşinin arzu eksikliği “tetikleyici
unsur”dur.
• Aslında kadının öfke duygusunu ortaya çıkaran şey eşi ve arzu eksikliği hakkındaki
düşünceleridir.
• Ancak kadın hem öfkesinin kendisine ait bir duygu olduğunu inkâr eder hem de öfkesinin
nedeni olarak kendi düşüncelerini değil, tetikleyici unsurları görür.

• Kişinin iyileşmesi için tetikleyici unsurlar ile duygusuna neden olan kendi
düşüncelerini birbirinden ayırması ve düşüncelerini sorgulamayı öğrenmesi
gerekir.
• “Bu düşüncenin bir kanıtı var mı?”,
• “Bu düşüncenin anlamı nedir?”,
• “Bu düşüncenin nedeni nedir?”,
• “Bu düşünce neye hizmet ediyor?”,
• “Bu düşünce neyin tekrarı?” sorularına ve bu düşüncenin yarattığı duyguya
odaklanarak sorunlara farklı bir bakış açısı geliştirilebilir.

“
”
”Bizi sorunlu yapan şey yaşadığımız olaylar
değildir, bizim o olaylar hakkındaki
görüşümüzdür.”

CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM 3. HAFTA.pdf

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM 3. HAFTA.pdf

Similar a CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM 3. HAFTA.pdf (20)

Más de SeyfettinColak

Más de SeyfettinColak (20)

CİNSEL TERAPİDE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIM 3. HAFTA.pdf