1. KIRGIZISTANDA
SANAYI VE TARIM

2. SANAYI

3.  Resmi adı: Kırgızistan Cumhuriyeti
 Başkenti: Bişkek (Frunze) (Nüfusu: 660.000)
 Diğer önemli şehirleri: Oş, Pryzeval, Manas, Narin.
 Yüzölçümü: 198.500 km2
 Nüfusu: 4.530.000 (1993 tahmini). Nüfusun % 39'u
şehirlerde yaşamaktadır. Ortalama ömür 68 yıldır.
Çocuk ölümlerinin oranı binde 29'dur. Nüfusun %
37'sini 14 yaşın altındakiler oluşturmaktadır.
 Km2 başına düşen insan sayısı: 22.8
 Nüfus artış hızı: % 1.3

4.  Genel Ekonomik Durum
 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla ülke Sovyet Birliğinin
kaynaklarından mahrum kalmış, özel tüketimde düşüş görülmüş ve
kamu harcamaları artmıştır. Bunun sonucunda 1991–1995 döneminde
GSYİH 1990’daki seviyesinin yarısına inmiştir. Tüm ekonomik
göstergeler kötüye gitmiş, hiperenflasyon, artan işsizlik ve reel gelirde
düşüş yoksulluğun artmasına yol açmıştır.
 1993 yılında ulusal para tedavüle girmiş, fiyatlar serbest
bırakılmış, ticaret mevzuatı ile tarım sektöründe reform
yapılmış, varlıklar özelleştirilmiş ve serbest bir ticaret rejimi kabul
edilmiştir. Bu sayede ekonomi 1996 yılından itibaren normalleşmeye
başlamıştır.
 1998 yılında yaşanan Rusya Krizi ertesinde Kırgız ekonomisi istikrara
kavuşarak yılda yaklaşık %5 oranında büyümüştür. Tarım ve madencilik
sektörleri eskiden beri güçlü olarak tanımlanan sektörlerdir. Bunların
yanı sıra, inşaat ve enerji ile ulaştırma, ticaret ve catering gibi hizmet
sektörü alanlarında da sağlıklı bir büyüme gözlemlenmektedir.
 2012 itibariyle Kırgızistan topraklarında faaliyet gösteren 24.900 bin
girişimci bulunmaktadır. Söz konusu girişimcilerin yarısından fazlası
tarım alanında çalışmaktadır. Tüzel kişilerin içinde ise büyük payı
Bişkek’te yoğunlaşmış küçük işletmeler almaktadır.

5.  Sektörler
 Tarım sektörünün GSYİH’ye katkısı %22,1’dir. Ülkenin büyük bölümü
yüksek steplerden oluştuğu ve ekilebilir alanların toplam yüzölçümüne
oranı %7 olduğu için tarım sektöründe hayvancılık ön plana
çıkmaktadır. Madencilik ve metalurji Kırgızistan’ın en önemli sanayi
sektörüdür. Sektör, Kırgızistan’ın sanayi üretiminin yarıya yakınını
gerçekleştirmektedir. Bu alanda özellikle altın sanayi önemli bir ağırlığa
sahiptir.
 Doğrudan Yabancı Yatırımlar
 Kırgız Cumhuriyeti’ne 1995 yılından bu yana giren doğrudan yabancı
sermayenin %33,4’ü BDT ülkeleri menşelidir .
 Dış Ticaret
 Kırgızistan’ın denize kıyısı olmaması ve ithalata bağımlılığı, Eski
Sovyetler Birliği ülkeleri dışında ticaret ilişkilerini geliştirmesinde önemli
bir engel teşkil etmiştir. 1997 yılından itibaren artan altın ihracatı
sayesinde yenidünya pazarlarına ulaşılmış, ne var ki, altın ihracatında
yoğunlaşılması da ihracatta ürün çeşitliliğinin gelişmesine engel
olmuştur.

6.  Ekonomi:
 Kırgızistan ekonomisi başta tarım ve hayvancılığa dayanır. Bu
sektörlerden elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı %
36'dır ve çalışan nüfusun % 33.5'i bu alanlarda iş görmektedir.
Üretilen tarım ürünlerinin başında tahıl, pamuk, şeker
pancarı, mısır, tütün, kenevir, yağlı tohumlar ve çeşitli meyve ve
sebzeler gelir. 1992'de 1 milyon 420 bin ton tahıl, 330 bin ton yer
bitkileri, 130 bin ton meyve, 400 bin ton sebze üretilmiştir.
Arazisinin dağlık ve bozkır olması dolayısıyla bu ülkede
hayvancılığa daha çok önem verilmektedir. 1992'de 1 milyon 200
bin baş sığır, 9 milyon 200 bin baş koyun, 300 bin baş da domuz
bulunuyordu. Kırgızistan bazı yerel zenginliklere de sahiptir.
Civa, antimon, kömür, petrol, doğal gaz, çinko, kükürt gibi
madenler çıkarılmaktadır. Maden gelirlerinin gayri safi yurtiçi
hasıladaki payı yaklaşık % 25'dir.
 Para birimi: Som
 Gayri safi milli hasılası: 7 milyar 22 milyon dolar. (Yıllık safi artış:
% 5)
 Kişi başına düşen milli gelir: 1550 dolar.

7.  Dış ticaret:
 İhraç ettiği ürünlerinin başında gıda maddeleri ve tarımsal
hammaddeler, canlı hayvan, deri, çeşitli maden cevherleri ve
tekstil ürünleri gelir. İthal ettiği malların başında da ulaşım
araçları ve yedek parçaları, makineler, kimyasal maddeler ve
dayanıklı tüketim malları gelir. Dış ticareti genellikle Rusya başta
olmak üzere BDT üyesi ülkelerledir. Genellikle ihracatı ithalatını
karşılamaktadır.
 Sanayi: Kırgızistan'da en çok gıda sanayisi gelişmiştir. Ülkede
çok sayıda konserve fabrikası bulunmaktadır ve bu alanda eski
Sovyet cumhuriyetleri arasında dördüncü sırayı alır. Bunun yanı
sıra elektrik, elektronik, ipek
dokumacılığı, halıcılık, antimuan, diot, demir dışı
metal, transformatör ve elektrik motoru üretimi alanlarında sanayi
kuruluşları bulunmaktadır. Sanayi gelirlerinin gayri safi yurtiçi
hasıladaki payı yaklaşık % 20'dir. Çalışan nüfusun % 28'i sanayi
sektöründe iş görmektedir. Buna maden tesislerinde ve kömür
ocaklarında çalışanlar da dahildir.
 Enerji: Kırgızistan'da 1991'de 14 milyar 903 milyon kw/saat
elektrik üretilmiş ve tamamı yurtiçinde tüketilmiştir. Kişi başına
yıllık elektrik tüketimi ortalama 3300 kw/saattir.

8. 
Kırgız Cumhuriyeti’nin ekonomisi ağırlıklı olarak tarım, sanayi ve ticarete dayanmaktadır.
Tarım sektörü Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın %20’sini oluşturmakta, faal işgücünün de
çoğunluğu tarım sektöründe istihdam edilmektedir.

Ülkedeki sanayi sektörünün önemli bir bölümünü de tarım ve hayvancılık ürünlerinin
işlenmesine dayalı gıda sanayi, tekstil, deri-kürk ve benzeri ürünlerin üretimine dayalı
hafif sanayi oluşturmaktadır.

Kırgızistan yaklaşık 890 dolar olan kişi başı yıllık gelir ortalaması ile fakir ülkeler
grubunda yeralmaktadır.

2010 Nisan ayındaki halk hareketi ve özellikle 2010 Haziran’da ülkenin güney
bölgesinde yaşanan müessif olayların ardından devlet bütçesi ancak bağışçı ülkelerce
sağlanan dış yardımlar ve hibeler ile denkleştirilmeye çalışılmıştır.

Özel sektörün de doğrudan etkilendiği sözkonusu olaylar neticesinde Kırgız ekonomisi
bir önceki yıla nazaran bir daralma yaşamış ve Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 2010 yılı
sonunda 2009 yılına göre % 1,4 azalarak 4.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.

2010 yılı sonunda enflasyon oranı da bir önceki yıla kıyasla yaklaşık 12 puan artarak %
19,2 olarak belirlenmiştir.

Öte yandan, dış borç yükü Kırgız ekonomisinin başlıca sorunlarından biri olmaya devam
etmektedir. 2010 itibarıyla toplam dış borç 2,644 milyar dolar olarak belirlenmiştir.

1995-2010 döneminde toplam doğrudan yabancı yatırım istatistiklerine göre Kırgızistan’a
yaklaşık 3,819 milyar dolar doğrudan yabancı yatırım yapılmıştır.

9. Kırgızistan’ın Sanayi Sektöründe 2090’dan Fazla İşletme Var
Bişkek, 16 Temmuz. /Kabar/. Kırgızistan’ın sanayi sektöründe
2090’dan fazla işletme var. Konu hakkında Enerji ve Sanayi
Bakanlığı Sanayi Konseyi’nin ilk oturumunda sunulan imalat
sanayisini geliştirme programında bildirilmektedir.
Bilgilere göre, 2012 yılının sonucunda GSYİH’in küçük oranda
- % 16,8 olmasına rağmen, ihracatın bütçeye dahil edilmesi
açısından sanayi ekonominin önemli sektörlerinden biri olarak
kalmaktadır. Sanayi yapısı 17 dalı içeriyor, onlardan ikisi
madencilik sanayisi, 14’ü imalat sanayisi ve sanayinin ayrı bir
dalı olarak enerji endüstrisidir. Programda sanayinin beş dalı
ekonomik ve vergi ödeyici olduğu belirtilmektedir.

10. 
Kırgızistan’ın sanayi politikası özellikle ülkedeki yün, pamuk ve ipek
üretimine dayalı olarak hafif sanayi (özellikle giyim ve tekstil)
sektörüne yönelik bir eğilim arz etmektedir. Kırgız hükümeti, sanayi
işletmelerinde ithal girdilerden ziyade daha fazla iç kaynakların
kullanılması yönünde bir siyaset izlemektedir.

Kırgızistan'ın başlıca sanayi ürünleri yünlü dokuma, deri
işleme, makine ve madencilik ürünleridir. Diğer
taraftan, bağımsızlıktan sonraki dönemde ülkedeki makina sanayi
özellikle tarımsal ekipmanlar üretimindeki artış nedeniyle gelişme
göstermiştir. Türk yatırımcılar için önemli bir işbirliği alanı olan
ülkedeki gıda işleme sanayi, kötü çalışma koşulları, eskimiş üretim
teknikleri ve teçhizatı ile gelişmemiş bir haldedir. Sanayi özellikle
başkent Bişkek civarında yoğunlaşmaktadır.

Makina, otomotiv, gıda, çimento, cam ve konserve fabrikaları başlıca
sanayi kuruluşlarıdır.

11.  Ülkede kurulan hidroelektrik santralleri ekonomiye önemli
ölçüde katkı sağlamaktadır. Kırgızistan’ın elektrik üretimi
ağırlıklı olarak hidroelektrik santrallerinden üretilmekle
birlikte bu sektörün hem üretim hem de ihracat açısından
gelişme potansiyelinin yüksek olduğu görülmektedir. Ülke
hidroelektrik kaynaklarının genişliği bakımından Rusya ve
Tacikistan’ın ardından BDT ülkeleri arasında üçüncü
sırada yer almaktadır. Tien-Shan dağlarındaki buzulların
erimesiyle yıllık 55,000 gigawatt saatlik bir potansiyel
oluştuğu tahmin edilmektedir. Bu potansiyelin yılda
yalnızca 3 Gigawatt saatlik bölümünün kullanıldığı, ayrıca
Çin ve Güney Asya pazarları göz önüne
alındığında, sektördeki büyük potansiyel açığa
çıkmaktadır.
 Ülkede gündeme gelmeye başlayan doğal güzelliklerin
etkisi ile turizm faaliyetleri artmakta ve bu yönde yapılacak
yatırımlara destek sağlanmaktadır.

12. 
Toplam sanayii üreti içinde, hafif sanayi, gıda sanayi ve makine üretim
sanayi üretimi yaklaşık yüzde 80’e ulaşmaktadır. Gıda sanayi ve hafif
sanayi üretimi bu oranın yüzde 60’ını bulmaktadır. Bu da sanayi
kesiminin henüz tüketim malları ağırlıklı bir yapı arz ettiğini
göstermektedir.

Kırgızistan’da sanayinin en büyük sorunu Rusya’ya bağımlı olmayı
gerektiren koşullardır. Çünkü mevcut sanayinin idamesi için (yedek
parça v.s. açısından) Rusya’ya bağımlılık söz konusudur. Aksi halde
üretimin durması tehlikesi ile karşı karşıya kalınılabilir. Sanayi
girdilerinin diğer ülkelerden sağlanması ekonomik güçlükler meydana
getirmektedir.

Uygulanmaya çalışılan özelleştirme politikası sonucunda istihdam
problemleri ortaya çıkmaktadır. Ayrıca üretim teknolojisi bakımından da
çağın çok gerisinde kalınmıştır. Tüm bu olumsuzlukları doğal sonucu
olarak da sınai üretim azalma göstermiştir.

1996 yılı için toplam sanayi üretimi, bir sonraki yıla göre yüzde 10.8
oranında artarak değeri 9.9 milyar som olmuştur. 1997’nin ilk ayında
geçen yılın aynı dönemine göre sanayi üretiminde yüzde 28.8 oranında
bir artış gerçekleşmiştir.

Kırgızistan’da 1996 yılında yatırım miktarı geçen yıla göre yüzde 18
artarak 4.2 milyar som olmuştur. Üretim amaçlı olmayan yatırımların
toplam yatırım miktarı içindeki payı sadece yüzde 9.4 idi. Üretime
yönelik yatırımların yüzde 61’i demir dışı metalürji sektörüne, yüzde

13. 
Kırgız Cumhuriyeti’nin ekonomisinde tarımdan sonraki ikinci büyük sektör
sanayi sektörüdür. Ancak, tarım ve yeraltı kaynaklarının işlenmesine yönelik
bir takım sanayiler kurulmuş ve gelişme göstermiştir. Özellikle gıda
sektöründe önemli gelişmeler gözlenmiştir. Kırgızistan’da gıda sanayi ve
konservecilik alanında Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri arasında
dördüncü durumdadır.

Ekonominin oluşturduğu zor koşullar, doğal olarak sanayi sektörünü de
olumsuz etkilemiştir. Finansman yetersizliği, hammadde ve malzeme
sıkıntıları ve eski teknoloji sorunları ile karşı karşıya olan Kırgızistan’ın
sanayi üretiminde, geçmiş yıllarla kıyaslandığında sürekli bir düşüş gözlenir

Kırgızistan’ın yamaçları ormanlarla kaplıdır, bu da yüzölçümünün yüzde
3.7’si civarındadır. Ülkenin 600.000 hektarlık tarım arazisinde ceviz ağacı
ekili olup, ağaçların kerestesinden de yararlanılmaktadır.

Kırgızistan’da hafif sanayi kesimi ekonomide büyük yere sahiptir. Ülkede bu
alanda faaliyet gösteren 125 kuruluş vardır. Tekstil sektöründe çok sayıda
fabrika ve birlik (holding) vardır. Üretimin bir bölümü ihraç edilmektedir.
Örneğin saf yünden iplik veya ipliklik yün gibi.

Elektrik makinelerini, Elektrik Makinaları Kurumu üretmektedir. Kurumun 11
fabrikası vardır. İnşaat malzemeleri (kiremit, tuğla, boya, sıhhi tesisat) üretim
tesislerine büyük ihtiyaç duyulmaktadır. Ekmek ve unlu mamuller sanayii ise
gelişme göstermektedir.

15. 
Bir tarım ülkesi olan Kırgızistan’da, yer altı kaynakları da ülke ekonomisi için
önemli bir koz oluşturuyor. Başta altın olmak üzere, çeşitli madenler ülkeyi
zenginleştiren unsurların başında geliyor.

Ülke ekonomisi öncelikli olarak tarım ve madenciliğe dayalıdır.

Tahıl üretimi ve özellikle buğday üretimi tarımsal üretimin yaklaşık yarısını
teşkil etmektedir. Bu alanda uygulanan ithal ikameci politikalar nedeniyle
tahıl üretimi tek başına Kırgız GSYİH’sinin yüzde 10’unu karşılar duruma
gelmiştir. Ülkede üretilen diğer başlıca tarım ürünleri ise pamuk, tütün, şeker
pancarı, meyve ve sebzedir. Hayvancılık kesiminin de ağırlıklı olarak yer
aldığı bir tarım ekonomisi izlenmekte ve en çok küçükbaş hayvancılık
yapılmaktadır.

1970 yıllarında çeşitli madenler çıkarılmaya başlanınca madencilik sektörü
hızla gelişmeye başlamıştır. Kırgızistan’da altın, uranyum, doğalgaz ve
elektrik üretimi yapılmaktadır. Kırgızistan, dünyada onuncu büyük altın
üreticisi ve ihracatçısı ülkedir.

Sanayi sektöründe en önemli faaliyet gıda işleme alanında görülmektedir.
Gıda işleme sektörü aynı zamanda en cazip yabancı yatırım alanlarındandır.
Sanayi sektörünün yaklaşık ¾’ü imalat sektörü kaynaklıdır. Altın ve gıda
işleme haricinde imalat sektöründe elektrik, gaz ve su üretim ve dağıtım
faaliyetleri göze çarpmaktadır.

16.  Tarım ve hayvancılık

Tarım sektörü, Kırgızistan ekonomisinde yüzde 35’lik bir paya
sahip. Ülkedeki insan gücünün yüzde 55’i tarım sektöründe faaliyet
gösteriyor. Tarım faaliyetlerinin en yoğun olduğu yerler ise, ülkenin
güney batısındaki Oş ve Celalabad illeri, Fergana vadisi, kuzeyde
Talas ve Çuy vadileri, ayrıca Issık Göl çevresindeki tarım alanları.

Tarım ürünleri açısından, tütün, pamuk, patates, üzüm ve sebzeler
en çok üretilen maddeler. Başta tütün ve pamuk olmak
üzere, bunların bir bölümü de ihraç ediliyor. Tabii hayvancılığın da
önemli boyutlarda olduğu ülkede, saman üretiminin de fazla
miktarda olduğunu unutmamak gerekir. Ayrıca buğday, arpa, mısır
gibi tahıl ürünleri de bol miktarda elde ediliyor.

Kırgızistan’ın geniş ve verimli otlaklarında koyun, keçi ve sığır
yetiştiriliyor. Hatta bazı bölgelerde “yak” adı verilen Tibet öküzlerini
yetiştirenler de var. Ayrıca at sürülerine, kümes hayvanlarına ve
domuz yetiştirenlere de rastlayabilirsiniz. Kırgızistan’da atlar üçe
ayrılıyor: binek hayvanı olarak ya da taşıma için kullanılan evcil
atlar; doğada serbestçe dolaşan yabani atlar; ve hem etinden hem
de sütünden yararlanmak üzere yetiştirilen çiftlik atları. At etinin
yaygın biçimde tüketildiği ülkede, sadece bu son gruptaki atların eti
yeniyor.

17.  HAYVANCILIK

343 solhoz ve 204 kolhoz bulunan Kırgızistan’da, hayvan
yetiştiriciliği büyük bir önem taşımaktadır. 8 milyon hektar
doğal mera alanı ülkede, meralar daha çok yaylalarda ve
alçak dağ yamaçlarında bulunmaktadır.

1990-91yılları arasında tarım ve hayvancılık gelirinin yüzde
66’sını hayvancılık oluşturmaktadır. Ülkede 10.5 milyon
koyun ve keçi, 1.1 milyon büyükbaş hayvan ve 0.4 milyon
domuz vardır. Bunların yanısıra soylu at, tavşan ve kümes
hayvanları yetiştirilmektedir.

Hayvancılık alanında et, süt ve mamullerinin yanısıra yapağı
da elde edilmektedir. Bu konuda ülke, eski Sovyetler Birliği
ülkeleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır.

Sovyetler Birliği’nin üretim stratejisine paralel olarak, koyun
eti, sığır eti, süt ve yün üretimi 1989 yılına kadar artmıştır.
Fakat, 1990’lı yıllarda üretimde düşüşler görülmüştür.

Avcılık, ülkenin iç kısımlarında geniş çapta yapılmakta
olup, kürkçülük gelişmiş durumdadır. Ülkenin her yerinde
geniş yayla meraları bulunduğu için, arıcılık bir hayli
gelişmiştir ve yüksek kalitede bal üretilmektedir. Uygun bir
ortam oluşturulan akarsularda ve göllerde de balıkçılık
yaygın şekilde yapılmaktadır.

18. 
Tarım kesiminde, ekilebilir arazi alanının sınırlı olması sebebiyle hayvancılık önemli bir yer
tutmaktadır. Ülke sulama konusunda oldukça ileri sisteme sahip bulunmaktadır.

Kırgızistan’ın başlıca akarsuları; Narın Suyu, Sırıderya kollarından Tar ve
Kurbaş, Amuderya kollarından da Kızıl Su’dur. Dünyanın ikinci büyük krater gölü olan
Issık Gölü (sıcak su gölü) Kırgızistan’da bulunur. Bu göl Altay Dağları’ndadır. Turizm
açısından da önem arzeden 6202 km’lik Issık Gölü 1609 metre yükseklikte olup, 702
metre derinliğine sahiptir.

Denizden uzak olan Kırgızistan, ovalar ve çöllerle çevrilidir. Coğrafi konumu, ülke iklimini
büyük ölçüde etkilemektedir. Dağ etekleri sıcak çöl rüzgarlarının etkilerine maruz
kalmaktadır. Yüksek kısımlarda ise, sıcaklık çok düşüktür. Aradaki bölgeler rutubetli
olup, daha çok yağış alır. Bitki örtüsünün büyük bir kısmını mera ve ormanlar oluşturur.
Tarım arazilerini teşkil eden vadiler batıdaki düzlüklere açılır.

Ülke genelinde karasal iklim hakimdir. Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları fazladır.
Ülkenin yüzde 75’i, yılın büyük bir kısmında kar ve buzlarla kaplıdır. Ülke iklimi dağlık
bölgelerde ve vadilerde yüksekliklerine göre değişiklik gösterir.

Gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 47’sini oluşturan ve toplam işgücünün 1/3’ünü istihdam
eden tarım ve hayvancılık ülke ekonomisinin baş sektörünü oluşturmaktadır. Üretilen
başlıca ürünler, pamuk, yün, deri, ipek, sebze ve meyvedir.

Kırgızistan arazisinin yüzde 7’si tarım arazisidir. Çalışan nüfusun yüzde 33’ünü barındıran
tarım sektörünün genel ekonomiye katkısı yüzde 40 dolaylarındadır. Tarım arazisinin
yaklaşık yüzde 70’i (1 milyon hektar kadar) sulanmaktadır.

19. 
Başlıca ürünler; hububat, şeker pancarı, patates, kenevir, tütün, sebze ve
meyvelerdir. İpekçilik de hayli gelişmiş olup, Orta Asya’nın en büyük ipek koza
işleme tesisleri ve ipekli kumaş fabrikası Kırgızistan’da bulunmaktadır.

1994 yılında, 764.8 milyon somluk tarımsal üretim elde edilmiştir. Bu üretimin
yüzde 64’ü özel mülkiyete konu olan çiftliklerde, yüzde 30’u devlet
çiftliklerinde, yüzde 6’sı da ferdi üretimle yapılmıştır.

1992 yılında, tarım ürünlerinin fiyatı prensipte serbest bırakılmasına
rağmen, üretimin yarısı hala devlet sistemi içinde satın alınmakta olup, devlet
birçok ürünün başlıca alıcısı durumundadır. Depolama ve işleme tesislerinin
mülkiyeti muhafaza edilmektedir.

1990 yılı sonlarında hükümet, devlet ve kollektif çiftliklerinin yeniden
yapılandırılması ve özelleştirilmesi ile ilgili bir program başlatmıştır.
Özellikle, çiftliklerin mülkiyeti ve yönetim yapısının yeniden düzenlenmesi
konularına önem verilmektedir.

Tarımsal reformun uzun vadedeki hedefi, özel ve rekabetçi bir serbest pazarın
oluşturulduğu, kaynakların yeterince değerlendirildiği, doğal kaynakların
korunduğu ve çiftçi ailelerine yeterli gelirin sağlana-bildiği bir yapılanmanın
sağlanmasıdır

20.  Değerli madenler

Kırgızistan, değerli maden kaynaklarına sahip bir ülke. Özellikle
altın, hem bolca üretilen, hem de ihraç edilen bir maden. Altın
ihracatının ülke ekonomisine hayli önemli bir katkısı var. Bu
konuda “Kırgızaltın” isimli kamu kuruluşu en büyük söz sahibi. En
büyük altın madeni ise, “Kumtor” altın madeni. Taldı–Bulak ve
Toktonisay da yeni maden alanları.

Ülkede ayrıca uranyum ve antimuan madenleri ve taş kömürü de
var. Kömür rezervlerinin hacmi 2,5 milyar ton olarak
hesaplanmış.Özellikle, kuzey Kırgızistan’daki “Karakeçe” kömür
havzasından yılda 1 milyon tona yakın ürün alınabileceği
umuluyor.

Petrol ve doğalgaz konusunda, doğa Kırgızistan’a pek cömert
davranmamış. Ülkede az da olsa, küçük çaplı bir petrol üretimi
var. Ama doğalgazın tamamı Özbekistan’dan ithal ediliyor. Buna
karşılık hidroelektrik üretim imkânları daha zengin.
Kırgızistan, Kazakistan’a elektrik satıyor, karşılığında petrol alıyor.
Sanayi alanında, gıda sanayi, cam üretimi ve tekstil ön sırada
geliyor. Son yıllarda, inşaat sektörünün de çok geliştiği bir gerçek.
Bunda, otoyollar gibi alt yapı uygulamalarının büyük bir rolü
olduğu söyleniyor.

Kırgızistan’ın en çok ihracat yaptığı ülkeler arasında, Birleşik Arap
Emirlikleri, İsviçre, Rusya, Kazakistan ve Kanada; en çok ithalat
yaptığı ülkeler arasında ise, Rusya, Kazakistan, Çin, ABD ve
Özbekistan önde geliyor.