Situación da Galicia no século XIX e análise da figura de Rosalía de Castro. Selección de diapositivas extraídas Presentación feita por Paula Cambeses Franco

1. Paula Cambeses Franco 1ºBACH ANº5

2. Introdución
Situación socioeconómica Contextopolítico
 Invasión Napoleónica
 Consciencia colectivae
autogoberno
 Guerras Carlistas
 Galizadeixadeexistircomo
unidadepolítica
 Sexenio Revolucionario
seguido da Restauración
Borbónica (recentralizacióne
corrupción)
Galiza no séculoXIX
 Condicións de vidaprecarias
 Industria conserveira,en
mans doscataláns
 Faltadevíasdecomunicación
 Ausencia de
desenvolvementoeconómico
 Criseagraria

3. Introdución
Situación socioeconómica Contextopolítico
s
u
oa
n
e
i
ó
u
ión Napoleónica
nsciencia colectivae
togoberno
ras Carlistas
liza deixa de existir com
idade política
nio Revolucionario
do da Restauración
nica (recentralización
pción)
Galiza no séculoXIX
 Condicións devida precarias  Inva
 Industriaconserveira, en  Co
mansdos cataláns a
 Falta de víasdecomunicación  Guer
 Ausenciade  G
desenvolvementoeconómico u
 Crise agraria  Sexe
segu
Borb
corr

4. Introdución
Situación socioeconómica Contextopolítico
s
u
oa
n
e
i
ó
u
ión Napoleónica
nsciencia colectivae
togoberno
ras Carlistas
liza deixa de existir com
idade política
nio Revolucionario
do da Restauración
nica (recentralización
pción)
Galiza no séculoXIX
 Condicións devida precarias  Inva
 Industriaconserveira, en  Co
mansdos cataláns a
 Falta de víasdecomunicación  Guer
 Ausenciade  G
desenvolvementoeconómico u
 Crise agraria  Sexe
segu
Borb
corr

5.  Movemento ideolóxico, político, social e cultural que xorde
como resultado do panorama desolador e levará a considerar a
lingua como bandeira destas reivindicacións. Pretende recuperar
a identidade galega. Iníciase co levantamento de Solís, as
reivindicacións de Antolín Faraldo e adivisión de Galicia
Introdución
Pensamento Galeguista

6. Introdución
Provincionalismo
(1830-1868)
Rexionalismo
(1886-1916)
Pensamento Galeguista
• Loita pola unidade deGaliza
• Defende unha ideoloxíaliberal
• Denunciaa marxinaciónde Galizae reclamao
seu carácter diferencial cultural ehistórico
• Creación literaria engalego
• Fundamentaa identidadediferencial de Galicia
• Demanda adescentralización
• Dividiuse en dous sectores: tradicionalista
(Alfredo Brañas) e liberal (ManuelMurguía)
Levantamentode
Solís/Mártiresde
Carral
Los
Precursores
Federalismo

7. Introdución
Provincionalismo
(1830-1868)
Rexionalismo
(1886-1916)
Pensamento Galeguista
• Loita pola unidade deGaliza
• Defende unha ideoloxíaliberal
• Denunciaa marxinaciónde Galizae reclamao
seu carácter diferencial: cultural ehistórico
• Creación literaria engalego
• Fundamentaa identidadediferencial de Galicia
• Demanda adescentralización
• Dividiuse en dous sectores: tradicionalista
(Alfredo Brañas) e liberal (ManuelMurguía)
Levantamentode
Solís/Mártiresde
Carral
Los
Precursores
Federalismo

8. Introdución
A lingua galega no séculoXIX
 O castelán erausado:
Na prensa
Nas escolas: créanse centros públicos quesó permiteno uso
docastelán
Naadministracióncentral: nas deputacións e nos concellos.
Pola burguesía foránea

9. Introdución
 O castelán erau sado:
Naprensa
Nas escolas: créanse centros públicos quesó permiteno uso
docastelán
Naadministracióncentral: nas deputacións e nos concellos.
Pola burguesía foránea
A lingua galega no séculoXIX
Substitución
lingüística
Aumentodas
interferencias
lingüísticas

10. Introdución
A lingua galega no séculoXIX
 Monolingüísmo en galego: o 90% da poboación,
especialmente as clasespopulares
 Bilingüismodiglósico: sociedadevilegaecosteira
 Monolingüísmoen castelán: as clasesaltas

11. Introdución
Rexurdimento
 Melloraraconsideración dogalego e ampliaros
seus ámbitos deuso
 Buscarunha norma culta parao noso idioma
 Recuperar o pasadohistórico
 Reivindicar a singularidade deGalicia

12. Introdución
m
iaros
a
 Mellorar a consider
seus ámbitos deus
 Buscar unha norma
 Recuperar o pasado
 Reivindicar a singul
ación dogalego eampl
o
culta para o nosoidio
histórico
aridade deGalicia
Rexurdimento
Rosalía deCastro
Manuel Curros
Enríquez
Pondal

13. Biografía
 Rosalía de Castro (1837-1885) é a figura máis
importante e relevante da Literatura Galega. Esta
poeta e novelista foi a primeira muller que se atreveu a
denunciaras inxustizasda sociedadedo seu tempo.

14. Reivindicativa
O que nonfoi O que si foi
 Unha santiña ouchorona
 Unha aldea que escribía oque
lle ditaba o seuhome
 Unha romántica rezagada
(imitadora deBécquer)
 Unha muller que só trataba
temas como a paisaxe, o amor
romántico ou arelixión
 Famosa por ser a muller dun
intelectual: Manuel Murguía
 Unha muller culta edecidida
 Unha persoa consciente de
ser muller, galega eescritora
 Unha
loitar
señora
polos
valente para
seus ideais,
reivindicar os dereitos das
mulleres e dogalego
 Unha muller que loitou
contra aemigración
 Unha precursora potente do
movemento feminista

15. Reivindicativa
e
a
,
s
u
o
O que non foi O que si foi
 Unha santiñaou chorona  Unha muller culta edecidida
 Unha aldea que escribía o que  Unha persoa consciente d
lle ditaba oseu home ser muller, galega eescritora
 Unha romántica rezagada  Unha señora valente par
(imitadorade Bécquer) loitar polos seus ideais
reivindicar os dereitos da
 Unha muller que só trataba mulleres e dogalego
temas como a paisaxe, o amor  Unha muller que loito
romántico oua relixión contra aemigración
 Famosa por ser a muller dun  Unha precursora potente d
intelectual: Manuel Murguía movemento feminista

16. Reivindicativa
e
a
,
s
u
o
O que non foi O que si foi
 Unha santiñaou chorona  Unha muller culta edecidida
 Unha aldea que escribía o que  Unha persoa consciente d
lle ditaba oseu home ser muller, galega eescritora
 Unha romántica rezagada  Unha señora valente par
(imitadorade Bécquer) loitar polos seus ideais
reivindicar os dereitos da
 Unha muller que só trataba mulleres e dogalego
temas como a paisaxe, o amor  Unha muller que loito
romántico oua relixión contra aemigración
 Famosa por ser a muller dun  Unha precursora potente d
intelectual: Manuel Murguía movemento feminista
Expresaba na súapoesía
non só o que sentía,
senón o quepensaba
Todo isto, nunha época
na que as mulleres eran
consideradas inferiores

17. Reivindicativa Rosalía defendeu a identidade galega nun momento
complicado e formou parte do Provincionalismo e do
Rexionalismo.
 Así mesmo, foi precursora do Nacionalismoprogresista
 Nas súas obras, presenta unha imaxe digna da nosa terra e os
seus habitantes e crítica o individualismo, a hipocrisía e o
poder dodiñeiro.

18. Reivindicativa Rosalía defendeu a identidade galega nun momento
complicado e formou parte do Provincionalismo e do
Rexionalismo.
 Así mesmo, foi precursora do Nacionalismoprogresista
 Nas súas obras, presenta unha imaxe digna da nosa terra e os
seus habitantes e crítica o individualismo, a hipocrisía e o
poder dodiñeiro.

19. Obra
ivir
 Ro
rec
 No
da
salía usou o galego nas súas obras e intentou obtera
oncienciación dosgalegos.
n obstante, tivoqueescribiren castelán para poderv
súa profesión.
Idioma Poesía Prosa
Castelán La Flor
Castelán Lieder
Castelán La hija delmar
Galego Poemas
Castelán Flavio
Castelán A mi madre
Galego Cantares Gallegos
Galego Conto Galego
Castelán Las Literatas, El Cadiceño, R
Ano
1857
1858
1859
1862
1863
1864
1866 uinas

20. Cantares Gallegos
36 Poemas
Libro delos
CantaresFONTES
PARTES
Prólogo
Lírica populare
tradicional
Unha rapaza é
invitada acantar
Epílogo
Despedida
Reivindica avalidez do galego
• Denuncia as inxustizas do seumomento
Combate a imaxe negativa deGaliza

21. Cantares Galegos
 A voz lírica principal é
rapaza que
ao pobo
unha
simboliza
galego
 Temática:
contra a
Folclórica
Social:
emigración
Intimista: poemas da
saudade e desoidade

22. u
d
s Galegos
é
e
o
a
a
Cantare
A voz lírica principal
unha rapaza q
simboliza ao po
galego
Temática:
Folclórica
Social: contra
emigración
Intimista: poemas
saudade e desoidade
Adiós, ríos; adiós, fontes;
adiós, regatos pequenos;
adiós, vista dos meus ollos:
non sei cando nosveremos.
 --Miña terra, miñaterra,
terra donde meeu criei,
hortiña que quero tanto, b
figueiriñas queprantei,
 --prados, ríos, arboredas,
pinares que move o vento,
paxariñospiadores,
casiña do meucontento,
--muíño dos castañares,
noites craras de luar,
campaniñas trimbadoras
da igrexiña dolugar,
--amoriñas dassilveiras
que eu lle daba ó meu amor,
caminiños antre o millo,
¡adiós, para sempreadiós!
--¡Adiós groria! ¡Adiós
contento,
¡Deixo a casa onde nacín,
deixo a aldea que conoso por
un mundo que nonvin!
--Deixo amigos por extraños,
deixo a veiga polo mar, deixo,
en fin, canto benquero...
¡quen pudera no odeixar...!

23. Follas Novas
Simancas
Publicada cando
Aires da miña terra e
Saudades gallegas
Prólogo 137 Poemas
Ton pesimista
• Obra máis persoal e filosóficaque Cantares Galegos
Non secentratantoen Galiza
• Orixinalidade métrica
Tardou dez anos en serpublicado
• Inclúeun amplioconxuntode temas: social
intimista, relixiosa…
Nalgúnspoemas intentaexplicaro sentidodaescritaou
móstrasea presenzadunhasombra

24. Follas Novas
 Inclúeos dous primeiros librosdestaobra: Vaguedás e
Do íntimo
Poesía intimista
Daquelasquecantanas pombas i as frores,
Todosdin que teñenalma de muller;
Poiseu que n’ascanto, Virxeda Paloma, Ai!
De que aterei?
Na xa vellavaranda
entapizada de hedras e de lirios
foisea sentarcaladae tristemente
frente do temproantigo.
A autora reflexiona sobre o
labor do escritor e o sentido do
seu traballo
Plasma ref lexións persoais como o
desamor, o paso do tempo e
especialmente: a soidade, a saudade
e a coita. No libro Do íntimo tamén
se adentra no tema relixioso pasando
de ser crente a unha ausencia clara
defe Comopodería Deus seexistira
pemitir tantasinxustizas?
Visión máispesimista
davidaedoamor

25. Follas Novas
 Inclúe os dous primeiroslibros
Do íntimo
Poesía intimista
Daquelasquecantanas pombas i as frores,
Todosdin que teñenalma de muller;
Poiseu que n’ascanto, Virxeda Paloma, Ai!
De que aterei?
e
fo
o
o
desta obra: Vaguedáse
A autora reflexiona sobre
labor do escritor e o sentidod
seu traballo
Na xa vella varanda
ntapizada de hedras e de lirios
isea sentarcaladae tristemente
frente do temproantigo.
Plasma ref lexións persoais como o
desamor, o paso do tempo e
especialmente: a soidade, a saudade
e a coita. No libro Do íntimo tamén
se adentra no tema relixioso pasando
de ser crente a unha ausencia clara
defe Comopodería Deus seexistira
pemitir tantasinxustizas?
Visión máispesimista
davidaedoamor

26. Follas Novas
Poesía social
 Presente nas últimas dúas partes: Da terra e As viúvas dos
vivos e as viúvas dos mortos. O primeiro inclúe poemas do
estilo de Cantares Gallegos e o segundo trata
principalmente a emigración e a miseria centrándose na
muller
Tecín soia a miña tea,
sembrei soia o meunabal,
soiavou por leñaó monte,
soiaavexoarder no lar.

27. Follas Novas
Poesía social
 Presente nas últimas dúas partes: Da terra e As viúvas dos
vivos e as viúvas dos mortos. O primeiro inclúe poemas do
estilo de Cantares Gallegos e o segundo trata
principalmente a emigración e a miseria centrándose na
muller
Tecín soia a miña tea,
sembrei soia o meunabal,
soiavou por leñaó monte,
soiaavexoarder no lar.

28. Follas Novas
 Por último, cabe
presenza do símbolo
destacar a
da
sombra como doruniversal

29. Conclusión Dende logo, Rosalía foi unha das autoras galegas que máis influencia tivo
e segue tendo naactualidade.
 No marco literarioescribiu obrasde grandevalíaecalidade
 Empregou como medio de escritura o galego, a pesar de que non
existira normativa para mostrar a súa validez axudando non só a
prestixiara linga, senón taménaogalegos
 A súavalentía fixérona loitarpolosdereitosdas mullerese dosgalegos
 Así que, só nos quedadicir:
A pesar de que foi tamén unha gran
escritora en castelán foi marxinada e
minorizada dentro desta literatura
porque resultou un incordio para os
sectores máis poderosos: a burguesía
españolizada e a IgrexaCatólica

30. Conclusión Na actualidade, Rosalía segue presente e dedícanselle
numerosascomposición poéticase actos na súa honra
Clica na imaxe
para regresar á
actividade: son
muller, eque?

31. Fontes
 Presentación Rosalía deCastro
 Presentación da situacióndogalego noséculoXIX
 Libro deapoio: Linguae Literatura Bacharelato 1.
Consorcio Editorial Galego
 Galipedia

32. FONTES