2. Neler konuşacağız?
Tourette ile 125 sene…
Tourette’in geçmişi
Tourette’in şimdisi
Tanınmış Touretteliler
Oliver Sacks ve iki Touretteli
3. O İlk kayıtlar 2000 sene önce Kapadokyalı
hekim Aretaeus tarafından (?)
19. yüzyıla geliyoruz…
O 1825 – Dr. Jean Marc Gaspard Hard
O Soylu bir aileden gelen Marquise de
Dampierre vakası
4.
5. O Jean-Martin Charcot öğrencisinden
Salpetriere Hastanesi’ndeki hastalar
üzerine çalışmasını istedi.
Georges Albert Édouard
Brutus Gilles de la Tourette
6. O 1885 – Study of a Nervous Affliction (Bir
Sinir Hastalığı Üzerine Çalışma)
O “maladie des tics” (Tik hastalığı)
Charcot hastalığa Tourette’in ismini verdi.
• Çocukluk çağında
başlangıç
• Kalıtsallık
• Kaybolan-geri gelen
semptomlar
• Stereotipik hareketler
• Ekolali ve koprolali
7. Psikoanalitik görüş 20. yy’a kadar
devam etti…
O Beyin lezyonu ?
O Romatik korea ?
O Ensefalit letarjika ?
O Yanlış alışkanlık formasyonu ?
.
.
.
8. 1960lar
Tourette için dönüm noktası oldu…
O 1961 – Seignot tarafından Haloperidol’un
tikler için işe yaradığı görüldü.
O 1965 – Arthur K. Shapiro
O Haloperidol ile bir hastayı tedavi etti
O 1968’de bununla ilgili bir makale yayımladı
“Psikojenik değil organik bir
rahatsızlık?”
9. O 1972 – TSA kuruldu
O 1973 – Dünyada rapor edilmiş 485 vaka
O 1983 – Tourette, U.S. Orphan Drug Act (***)in
Nadir Hastalıklar listesine alındı
O 2000’den beri yapılan çalışmalarla sıklığının
düşünüldüğünden çok olduğu anlaşıldı…
10. O 1980 – TS ilk defa DSM’e dahil edildi
O 2000 – DSM 4’te TS bölümü revize edildi
O “strese ve fonksiyon bozukluğuna sebep olması”
kriterlerden kaldırıldı
O 2013 – DSM 5’te TS motor bozukluklar grubuna
alındı
11. Günümüze gelirken…
O 2011 – TS Avrupa Topluluğu TS
çalışmaları için bir kılavuz yayımladı
O 2015 – TSA Bilimsel Danışma Heyeti TS
araştırmaları için anahatları çizdi
2016
12. Oliver Sacks ve iki Touretteli
O Sacks “Bir Cerrahın
Hayatı”nda cerrah ve aynı
zamanda amatör pilot olan Dr.
Carl Bennett’in hikayesini
anlatır. Bennett’ın tikleri işine
odaklandığında tamamen
kaybolur.
O “Akıllı ve Tikli Ray” isimli
yazısındaki ünlü bir baterist
olan Ray’in tikleri haloperidol
ile azalır ancak davul çalma
becerisi de tedaviden etkilenir.
14. O “Tourette’le yaşamanın olumsuz yanları
yanında, bu hastalık birey için yapıcı da
olabilir, ona hız ve spontanlık katabilir,
etkileyici ve olağandışı performanslar
sergilemesini sağlayabilir. Tourette hayata
müdahale eden bir hastalık ancak onu
yaratıcılığa dönüştürmek mümkün.”
Oliver Sacks, Bir Cerrahın Hayatı
Aretaeus Celiac ve diyabet mellitusu da ilk tanımlayan kişiydi.
Charcot modern nörolojinin babası olarak bilinir. Öğrencileri arasında Freud, Babinski ve Tourette bulunmaktaydı.
1980: DSM 3
A Surgeon’s Life
Witty Ticcy Ray
Samuel Johnson İngiliz şair, İngilizce sözlüğü yazdı. Çağdaşlarının onunla ilgili tasvirleri Tourette sendromu ile oldukça örtüşüyor.
Tim Howard Amerikalı futbolcu, Amerikan milli takımı kaleciliği yaptı. 2000 Olimpiyatlarına da katıldı.
Mozart’ın da mektupları ve impulsif kişilği nedeniyle Touretteli olabileceğini savunanlar var.
“Ritm ve Tourette Sendromu benim için, bateriye başladıktan sonra iç içe girdi. Bateri ile Tourette transformasyona uğruyor, o beni değil onu ben yönetiyorum. Enerjim düzenli bir akışa dönüşüyor.”
David Aldridge,
caz müzisyeni ve otobiyografik kitap yazarı