Zespół ds. oceny projektu Polityki Surowcowej Państwa i jej skutków dla gospodarki oraz nieuzasadnionego wstrzymania prac geologicznych dokumentujących złoża kopalin użytecznych

1. Zespół nr 5 ds. oceny projektu Polityki Surowcowej
Państwa i jej skutków dla gospodarki oraz
nieuzasadnionego wstrzymania prac geologicznych
dokumentujących złoża kopalin użytecznych
dr Tomasz Nałęcz

2. fundamentem polityki surowcowej jest stwierdzenie, że
surowce powinny zostać uznane za zasób wspólny, który
może oczywiście być przekazany do prywatnego
użytkowania, ale tylko pod określonymi warunkami
Co do zasady surowce przynależą do
społeczeństwa i gospodarowanie nimi musi to
respektować

3. Surowce powinny efektywnie pracować dla
społeczeństwa budując bogactwo Polaków
Uwzględniać przede wszystkim Interes społeczny i
zasady ochrony środowiska
Polityka surowcowa powinna kreować jednolity rynek
dla wszystkich przedsiębiorców

4. Raport
Najwyższa Izba Kontroli
Gospodarka strategicznymi
surowcami kopalnymi
Lata 2015–2017 (I półrocze)
Dlaczego?

5. Surowce kopalne podstawą rozwoju
nowoczesnej gospodarki

6. Surowce w gospodarce o obiegu
zamkniętym

7. Dlaczego polski rolnik nie będzie teksańskim farmerem?

8. Kopaliny Ilość Kat. C2, C1, B, A Techn. wydobycia Wzbogacanie Cena Wartość kopaliny Wartość/per capita
1.Węgiel 500 mld C2 (+, - 30%) TTW – 4 mld t Zakład Przeróbczy 400 zł/t 1,6 bln zł 27 345 zł/p c
1. Węgiel 500 mld C2 (+, - 30%) PZW - 400 mld t Oczyszczanie gazu 2 zł/m3 355,2 bln zł 6 069 823 zł/p c (> 223
razy)
2. Gaz x?
3. Ropa x?
4. Geotermia
5. Tytan 97.7 mln t C2 i C1 Tradycyjna (TMB) Rafinacja 81 400 zł/t 7.95 bln żł 137 068 zł/p c
6. Cyna
7. Miedź
8. Żelazo
9. Wanad
10. Cynk
11. Ołów
12. Siarka
13. Złoto
14. Srebro,
15. Palladium
16. Niob
Razem ?? ??? ??? zł ???? zł/per capita
Zawsze warto
policzyć

9. Co będzie polską specjalizacją w dostarczaniu kluczowych surowców?
Pozyskiwanie surowców z dna oceanu
Podziemne Zgazowanie Węgla (PZW)

10. Polityka surowcowa stanowi zbiór nadrzędnych zasad i działań
dla zmniejszenia ryzyk w podaży surowców mających na celu zabezpieczenie
wieloletnich potrzeb gospodarczych i społecznych państwa, wynikających
z przyjętych priorytetów rozwoju gospodarczego
Polityka surowcowa to długofalowa polityka publiczna prowadzona na
poziomie krajowym, która ma zapewnić dostęp przedsiębiorstw
wytwórczych do niezbędnych dla ich działalności surowców po cenie
umożliwiającej im bycie konkurencyjnymi, przy jednoczesnym dbaniu o
stan środowiska przyrodniczego i społecznego na każdym etapie cyklu
surowcowego oraz bieżące i długookresowe bezpieczeństwo
gospodarcze kraju
2015
2017
Czym jest Polityka Surowcowa Państwa
?

11. POLITYKA
SUROWCOWA
BEZPIECZEŃSTWO SUROWCOWE
BEZPIECZEŃSTWO GOSPODARCZE (ENERGETYCZNE)
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE (w tym środowiskowe)
PEP2040
STRATEGIAODPOWIEDZIALNEGOROZWOJU
Problematyka surowcowa w strategicznych
dokumentach państwa ma charakter
marginalny
”

12. STRATEGIA / POLITYKA
SUROWCOWA
AS-IS TO-BE
MISJA WIZJA
Poziom operacyjny
Interesariusze
Doktryna
Cele i reguły
Działania / Przedsięwzięcia

13. „Potrzeba nam poważnej polityki surowcowej
państwa, bo jesteśmy najbogatszym
geologicznie i w surowce krajem Unii
Europejskiej"
jakie mają być cele polityki surowcowej?
jakie powinny być jej podstawowe
zasady?
jaki instytucjonalny model jest potrzebny
do jej prowadzenia?
jakimi narzędziami należy prowadzić
politykę̨ surowcową?
MOJ

14. 1. Rozszerzenie rozpoznania budowy geologicznej i
udokumentowania nowych złóż oraz ochrona
udokumentowanych a niezagospodarowanych złóż lub też złóż
perspektywicznych.
2. Umożliwianie inwestorom efektywnej eksploatacji
surowców mineralnych, w zgodzie z koncepcją Przestrzennego
zagospodarowania kraju i w sposób zapewniający równowagę
środowiskową i społeczną.
3. Wspieranie bazy wytwórczej gospodarki krajowej poprzez
zapewnienie przedsiębiorstwom dostępu do surowców, w tym
surowców krytycznych, na warunkach umożliwiających im
utrzymanie konkurencyjności.
4. Promowanie badań i edukacji zorientowanej na
wykorzystanie i wdrażanie technologii zrównoważonego
ekonomicznie, społecznie i środowiskowo zagospodarowania i
odzysku surowców mineralnych.
5. Inicjowanie takich form współpracy międzynarodowej,
szczególnie w ramach Unii Europejskiej, które będą przyczyniać
się do bezpieczeństwa gospodarczego i rozwoju polskiej
gospodarki.
Nadrzędnym celem polityki surowcowej państwa jest
zapewnienie dostępu do niezbędnych surowców i to
zarówno obecnie, jak i w perspektywie wieloletniej,
uwzględniającej potrzeby przyszłych pokoleń
Celem polityki surowcowej realizowanej przez
państwo polskie będzie racjonalne gospodarowanie
zasobami surowców i wyznaczanie kierunków
inwestycji w tej dziedzinie, zgodne z obecnym
stanem wiedzy i etapem rozwoju, równocześnie
przyczyniające się do wzmacniania pozycji naszego
kraju na arenie międzynarodowej
Kolejnym celem nowo kształtowanej polityki
surowcowej będzie zmniejszenie zależności Polski i
UE od dostaw surowców z określonych kierunków.
Cele PSP ad. 2017Cele PSP ad. 2015

16. FILAR 1. Zapotrzebowanie gospodarki krajowej na surowce mineralne
FILAR 2. Pozyskiwanie surowców ze złóż kopalin i ciepło Ziemi (4)
FILAR 3. Pozyskiwanie surowców z odpadów, ich zamienniki oraz rekultywacja i
remediacja (6)
FILAR 4. Pozyskiwanie deficytowych surowców mineralnych drogą importu
i współpraca międzynarodowa (5)
FILAR 5. Uwarunkowania prawne Polityki Surowcowej Państwa (8)
FILAR 6. Upowszechnienie wiedzy o geologii, górnictwie i surowcach mineralnych (7)
FILAR 7. Ramy instytucjonalne wypracowania i wdrażania Polityki Surowcowej
Państwa (9)
FILAR 8. Ryzyko i planowanie inwestycji (10)
FILAR 9. Usprawnienie systemu podatków i danin (10)
Porównanie zakresu PSP 2015 / PSP 2017

17. FILAR 4. Pozyskiwanie deficytowych surowców mineralnych drogą importu i współpraca międzynarodowa
1. określenie istniejących i innych potencjalnych źródeł importu surowców deficytowych, z uwzględnieniem
surowców na potrzeby bezpieczeństwa i obronności Państwa;
2. rozwój bilateralnej lub multilateralnej współpracy w zakresie pozyskiwania surowców;
3. identyfikacja potrzeb i obszarów wsparcia dla polskich firm geologicznych i górniczych prowadzących
lub zamierzających rozpocząć działalność na rynkach międzynarodowych;
4. rozwój polskich firm geologicznych i górniczych na rynkach międzynarodowych;
5. zwiększenie zaangażowania Polski w pracach poszukiwawczo-rozpoznawczych w celu pozyskiwania rud
metali i hydratów gazowych z dna oceanów. Przyjęcie uchwałą Rady Ministrów programu rozpoznania den
oceanicznych PRoGeO oraz uzyskanie kontraktu na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż den oceanicznych (na
środkowej części Atlantyku)
6. identyfikacja potrzeb i obszarów wsparcia dla polskiego przemysłu obronnego w pozyskiwaniu surowców
deficytowych, umożliwiających zwiększenie eksportu oraz pozyskanie i wprowadzenie zaawansowanych
technologii

18. Budżet PIG w 2017 r., w tym
zadania Państwowej Służby Geologicznej
i Państwowej Służby Hydrogeologicznej
Budżet Państwowej Agencji Geologicznej
na 2019 r. (tylko zadania PSG)
Różnica
Afera KNF
135 mln zł
411 mln zł
276 mln zł
40 mln zł
Ramy instytucjonalne wypracowania
i wdrażania Polityki Surowcowej Państwa

19. Cele zespołu nr. 5
1. Ocena projektu Polityki Surowcowej Państwa
i jej skutków dla gospodarki
2. Ocena nieuzasadnionego wstrzymania prac
geologicznych dokumentujących złoża kopalin
użytecznych

20. 1. Zebranie uwag do projektu PSP i przeprowadzenie rzeczywistej
konsultacji społecznej tego dokumentu
2. Ocena skutków wdrożenia PSP jako dokumentu strategicznego
3. Ocena zaniechań w zakresie ochrony i gospodarowania złożami kopalin
4. Analiza procesu koncesyjnego, czasu trwania postępowań koncesyjnych
zgodnie z KPA w latach 2010-2018
5. Ocena zapotrzebowania na surowce kopalne w kontekście rozwoju
trendów gospodarczych na świecie
6. Analiza stanu początkowego (AS-IS) w zakresie potencjału surowcowego
Polski z podziałem na poszczególne kopaliny i z przypisaniem
konkretnych złóż
7. Określenie konkretnych mierzalnych celów PSP
8. Opracowanie założeń polityki koncesyjnej i systemu zachęt dla
inwestowania w przemysł surowcowy
9. Wyznaczenie złóż strategicznych i ich ochrona
10.Wstępna wycena wartości kluczowych złóż kopalin
11.Lista przykładów nieuzasadnionego wstrzymania prac geologicznych
dokumentujących złoża kopalin użytecznych
Zadania zespołu nr. 5

21. Analizy procesu koncesyjnego, czasu trwania postępowań
koncesyjnych w latach 2013-2018 powinny zawierać mapę
wszystkich wydanych koncesji na poszukiwanie złóż oraz drugą
mapę koncesji na wydobycie złóż ze wskazaniami trybu
prawnego wydania koncesji, kwoty – za którą została wydana
koncesja, struktury właścicielskiej podmiotu który ją otrzymał
oraz wartości złoża. Ponadto wyszczególnić przypadki
odsprzedaży koncesji przez podmioty nie polskie spółką Skarbu
państwa lub spółką kontrolowanym przez skarb państwa lub
spółką w których skarb państwa ma udziały.
Należy także opracować listę koncesji wydanych z naruszeniem
prawa i unieważnionych werdyktem Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz zgromadzić dostępne
informacje: które z podmiotów gospodarczych wytoczyły
rządowi polskiemu procesy po utracie koncesję wyniku
powyższego werdyktu przed Międzynarodowymi Sądami
Arbitrażowymi i ma bieżąco monitorować te procesy sądowe,
a zwłaszcza odnotować werdykty i ewentualne odszkodowania
ze strony państwa polskiego.

22. analiza ekonomicznej opłacalność wydobycia poszczególnych
złóż w kontekście posiadanych przez państwo polskie, spółki
Skarbu państwa oraz spółki kontrolowane przez skarb
państwa, technologii wydobycia i przetwarzania
poszczególnych surowców.
zaprezentować podstawowe możliwości prawne,
jakie bariery prawne w zakresie wydobycia i
przetwarzania surowców.
Raport
Najwyższa Izba Kontroli
Gospodarka strategicznymi
surowcami kopalnymi
Lata 2015–2017 (I półrocze)

23. Zespół nr 5 ds. oceny projektu Polityki Surowcowej Państwa i jej
skutków dla gospodarki oraz nieuzasadnionego wstrzymania prac
geologicznych dokumentujących złoża kopalin użytecznych
mail: Tomasz@Nalecz.pl
Twitter: @tomasznalecz
Dziękuję za uwagę