2. PAPUA (YENİ GİNE)
Temel Ekonomik Göstergeler
2008 a 2009 a 2010 a 2011 a 2012 b 2013 c 2014 c
GSYİH (milyon dolar, cari fiyatlarla)
Reel Büyüme Oranı (%)
Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar)
Kişi Başına GSYİH (dolar, PPP*)
Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)
7.944b 8.615 b 9.929 b 13.650 17.128 19.594 22.211
6,6 b
5,5 b
7,6 b
708
-852
-913
3.385 b 3.522 b 3.750 b
11,3
11,0
6,8
5,5
6,4
-48 -2.240
-716
1.257
4.409
4.646
4.933
7,2
5,7
4.160
6,8 a
4,0
6,0
5,4
9,2
10,1
10,4
10,8 a
10,4
11,0
12,2
2,68
2,70
2,64
2,14a
2,08
1,97
2,06
İhracat (fob, milyon dolar)
5.806
4.392
5.745
6.791
5.671
6.323
8.106
İthalat (fob, milyon dolar)
-3.140
-2.871
-3.529
-4.070 -4.800 -4.857
-5.108
Dış Ticaret Hacmi (fob, milyon dolar)
8.946
7.263
9.274 10.861 10.471 11.180 13.214
Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)
2.665
1.521
2.216
Kredi Faiz Oranı (%, ort.)
Döviz Kuru (Kina/$, yıl sonu, piyasa fiyatları)
2.721
872
1.466
2.998
a Güncel b Economist Intelligence Unit tahmini d Economist Intelligence Unit öngörüsü
Kaynak: Economist Intelligence Unit
Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı
Papua Yeni Gine
Nüfus
6.310.129 (2012 tahmini)
Dil
Tok Pisin (resmi), İngilizce (resmi), Hiri Motu (resmi)
Din
Roman Katolik %27, Protestan %69.4, Baha'i %0.3, Diğer %3.3
Yüzölçümü
462,840km2
Başkent (nüfus)
Port Moresby (314.000)
Yönetim Şekli
Demokratik sisteme sahip anayasal monarşi
Devlet Başkanı
Thein Sein
Başbakan
Peter Paire O'NEILL
Para Birimi
Kina
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
ACP, ADB, AOSIS, APEC, ARF, ASEAN (gözlemci), CP, FAO, G-77, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IFAD, IFC,
IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, IOM (gözlemci), IPU, ITSO, ITU, MIGA, NAM, OPCW, PIF,
Sparteca, SPC, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UNWTO, UPU, WCO, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WTO.
Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Papua Yeni Gine, Güneybatı Pasifik’te, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun güneyinde yer
almaktadır, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Adaları ve birçok bitişik ada gruplarını içine alan
bağımsız bir ülkedir. Batısında Endonezya, güneyinde Avustralya bulunur.
Tropik bir iklime sahip olan ülkede Aralık-Mart arası kuzeybatı musonu, Mayıs-Ekim arası güneydoğu
musonu yaşanmaktadır.
Dağların yoğun olduğu ülke volkanik açıdan hareketli bir bölgedir.
Siyasi ve İdari Yapı
-, 2013
2 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
3. I. Dünya Savaşı’ndan sonra Papua Yeni Gine (PYG) topraklarının tümü Milletler Cemiyeti'nin kararı ile
Avustralya'nın yönetimine verilmiştir. 1942-1945 yılları arasında Japonya tarafından işgal edilen PYG,
1949'dan itibaren, "PYG Toprakları" adı altında Avustralya tarafından yönetilmiştir. PYG’de 1951'de ilk
Yasama Konseyi kurulmuş ve 1964'te üyelerinin çoğunluğu yerli halk tarafından seçilmiştir. Ülkenin adı
1971'de "Papua Yeni Gine" olarak değiştirilmiş ve 1973'te iç işleri bağımsız olarak yürütülmeye
başlanmıştır. 16 Eylül 1975 tarihinde Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti adıyla tam bağımsızlığına
kavuşmuştur.
Parlamenter demokratik sisteme sahip anayasal bir monarşi olan PYG’de, Devlet Başkanı Kraliçe II.
Elizabeth, Genel Vali Michael Ogio tarafından temsil edilmektedir. PYG, 19 idari bölge ve bir özerk
bölgeden (Bougainville) oluşmaktadır. 109 üyeli Parlamento’da farklı ölçeklerde birçok parti
bulunmaktadır.
Ağustos ayında başbakan olan O’Neill bir koalisyon hükümeti kurmuştur. Papua Yeni Gine’de bir
partinin çoğunluğu sağlaması enderdir. Genelde bağımsız adaylar seçim sonrası partilere kaymaktadır.
Bir sonraki genel seçimler 2017 yılında gerçekleşecek olup, ilk 18 ayın ardından olabilecek erken
seçimi engellemek için O’Neill gerekli desteği sağlamaya çalışmaktadır.
Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Papua Yeni Gine’nin çok sayıda adadan oluşan coğrafi yapısı, kaynakların etkili biçimde kullanılmasını
güçleştirmektedir. Papua Yeni Gine ekonomisi, büyük ölçüde maden cevheri, petrol, kahve, kakao ve
kereste ihracatına dayandığından, dünya pazarında yaşanan fiyat dalgalanmalarına karşı duyarlıdır.
Somare Hükümeti, sağladığı bütçe disipliniyle giderleri kontrol altına almıştır. 2003 yılından itibaren
büyümeye başlayan ekonomi, 2008 yılında % 6,6, 2009’da %5,5, 2010’da %7,6, 2011’de %11
büyümüştür. PYG’nin en büyük ticaret ortakları Avustralya, ÇHC ve Japonya’dır.
Son yıllardaki ekonomik büyümeye rağmen ülke halen çok fakirdir. Yasal sistemdeki sorunlar, arazi
kiraları ve fiziksel altyapının yetersizliği özel sektörün ve ekonomik büyümenin önündeki engellerdir.
Papua Yeni Gine bölgede iş yapma kolaylığı ve maliyetler açısından en avantajsız ülke olarak
değerlendirilmektedir.
Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, son yıllarda diğer madenler ile petrol ve doğalgaz
üretimine de ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60
civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin
1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır.
Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu
etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son
dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG
sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar
metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir.
Avustralya’nın 2009-2010 döneminde PYG’ye sağladığı yardım, 375 milyon ABD Doları’nın üzerindedir.
Bu rakam, PYG bütçesinin yaklaşık % 14’üne denk gelmektedir. Avustralya Hükümeti PYG ile yakın
ilişkilerini korumayı amaçlamaktadır. Ancak PYG hükümeti Avustralya ile ticarete ve Avustralya’nın
yardımlarına olan bağımlılığı azaltmayı hedeflemekte ve Çin’le olan ekonomik bağlantılarını artırmak
istemektedir.
Üst üste 11 senedir büyüyen Papua Yeni Gine ekonomisinin 2012 yılında büyüme oranının %6,8 olması
beklenmektedir. Emtia fiyatlarındaki artış, LNG projeleri ve diğer sektörlere etkisi ekonomik büyümeyi
desteklemektedir. 2011 yılında belirgin ölçüde daralan mali açığın 2012 yılında GSYİH’ın %3’ü oranında
gerçekleşmesi beklenmektedir. 2011 yılında GSYİH’nin %17,6’sı oranında gerçekleşen cari açığın 2012
yılında %12,6’ya daralması beklenmektedir. Dengesizliğin sebebi LNG projeleri için gelen doğrudan
yabancı yatırımlardır.
Enflasyon oranı nisbeten yüksek olarak değerlendirilmektedir. 2011 yılın %8,4 olan fiyat artış oranının
2012 yılında %8,7 olması beklenmektedir. Rekor düzeydeki kamu ve özel sektör yatırımları sebebiyle
inşaat, gemicilik ve liman hizmetleri gibi alanlar tam kapasiteye yakın çalışmaktadır.
Kamu işletmeleri genelde zarar etmekte ve gelişme gösterememektedir. Ekonomik büyümeye rağmen
fakirlik ve işsizlik yüksek seyretmektedir. Kırsal bölgelerde işsizlik %40’a kadar çıkabilmektedir.
2013 yılında ana projelerin inşasının yavaşlaması ve eski madenlerin çıktısının azalmasıyla büyümenin
2012 yılı tahmini olan %6,8’den %5,5’a yavaşlaması beklenmektedir. 2013 yılında ihracatın %5,9, özel
tüketimin %5,1 artması beklenmektedir. 2014 yılında başlayarak 2015 yılında tam kapasiteye ulaşacak
LNG üretimi reel GSYİH’yi de %16,9 yukarıya taşıyacaktır. Bunu takiben büyümenin yaklaşık %5
civarında seyretmesi beklenmektedir. 2014-17 arasında özel tüketimin ve yatırımın artmasıyla ithalat
da artacaktır.
Fakirlik ve işsizliğin azalması için yıllık %7-8 reel büyüme olması gerekmektedir. Bu hedef ancak
ülkenin mineral zenginliğinin etkili kullanımı ile mümkün olacaktır. Sürdürülebilir büyümenin
sağlanması için altyapının belirgin biçimde düzeltilmesi gerekmektedir. Özel sektördeki büyüme, yasal
problemler, yolsuzluk sorunu çözülmediği ve yüksek nakliye ve telekom giderleri düşürülmediği sürece
sınırlı olacaktır.
Ekonomik Performans
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
3 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
4. Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu
2012 a 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b 2017 b
Reel Büyüme Oranı (%)
6.8
5.5
6.4
14.6
6.2
6.7
Gayrısafi Tarımsal Üretim Büyüme Oranı (%)
2.5
2.0
3.0
3.0
2.0
3.0
Enflasyon Oranı (%, ort., TÜFE)
3.1
5.1
5.4
6.1
7.9
7.0
Enflasyon Oranı (%, dönem sonu., TÜFE)
4.0
6.0
5.4
6.1
7.9
7.0
Kısa vadeli bankalararası faiz oranı
10.4
11.0
12.2
12.1
11.6
11.6
İhracat (fob, milyar dolar)
5.7
6.3
8.1
11.2
10.9
11.3
İthalat (fob, milyar dolar)
4.8
4.9
5.1
5.3
5.7
6.2
-2.7
-1.0
0.9
3.0
1.6
1.2
-16.0
-5.2
4.1
11.3
5.2
3.4
4.8
4.5
4.2
4.0
3.8
3.7
Döviz Kuru Kina:US$ (ortalama)
2.08
2.03
2.02
2.04
2.04
2.02
Döviz kuru Kina:EUR (dönem sonu)
2.78
2.62
2.67
2.62
2.59
2.54
Döviz Kuru Kina:¥100 (dönem sonu)
2.37
2.55
2.50
2.38
2.21
2.21
Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)
Cari İşlemler Dengesi (GSYİH’deki payı, %)
Dış Borç (yıl sonu; US$ bn)
Kaynak: Economist Intelligence Unit
a: Eiu tahmini, b: Eiu Öngörüsü
Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Tarım sektörünün GSYİH içerisindeki payı %32’dir ve nüfusun %75’i tarım sektöründe istihdam
edilmektedir. Tarımda ihracata yönelik üretim öne çıkmakta olup, bu trendin önümüzdeki dönemde de
devam etmesi beklenmektedir. Tarım ürünleri ihracatının %90’ını kahve, kakao, palm yağı ve hindistan
cevizidir. Çay, kakule, kauçuk, kırmızı biber ve pire otu ihracatta öne çıkan diğer tarımsal ürünlerdir.
Taze meyve sebze ve işlenmiş tarım ürünlerinin de ihracat potansiyeli yüksektir. Papua Yeni Gine’de
maliyetlerin ve nakliye giderlerin yüksek olması ülkenin tarım ürünlerinde fiyat bazlı rekabetine
engellese de, ürünlerin doğal, organik olması gibi değer katıcı özelliklere sahip olması sebebiyle global
piyasada yer bulabilmektedir.
Papua Yeni Gine son derece verimli bir toprağa ve tarım için uygun bir iklime sahiptir. Ülkenin küçük
ölçekli tarımsal üretimi iç piyasaya yöneliktir. Bu kapsamdaki ürünler taze meyve sebze, et, yumurta,
tütün, tahıllar ve şekerdir.
Kahve
Papua Yeni Gine için en önemli ekin hem döviz getirisi açısından hem de istihdam açısından arabica
cinsi kahvedir. Kahve ekimi daha çok küçük çiftçiler tarafından ülkenin dağlık bölgelerinde
gerçekleştirilmektedir. Üretimin %70’i 250.000 küçük çiftlikten gelmektedir. Bu bölgelerde yaşayanların
yaklaşık yarısı gelirini kahveden elde etmektedir. Küçük çiftçiler için bu alanda halen büyük potansiyel
bulunmaktadır.
Kakao
Kahveden sonra Papua Yeni Gine için ihracat değeri olan 2. önemli ekin kakaodur. Kakao ekimi daha
çok adalar bölgesinde yoğunlaşmış olmasına rağmen ülkenin diğer alanları da kakao üretimi için
uygundur. Geçtiğimiz 10 senelik dönemde küçük çiftçilerin üretiminde yıllık %5 artış söz konusudur ve
toplam çıktının %70’i 70.000 üretici tarafından üretilmektedir. Yüksek verimli hibrid tohumların
piyasaya girmesiyle ülke düşük fiyatlarda bile rekabetçiliğini koruyabilmektedir. Kakao üretimi
önümüzdeki dönemde yeni tohumların da geliştirilmesiyle yüksek potansiyele sahip gözükmektedir.
Hindistan Cevizi
Hindistan cevizi ağacının Papua Yeni Gine’de uzun bir geçmişi bulunmaktadır. Son yıllarda arazilerde
ekimi azalsa da 100.000 civarında küçük çiftçi üretimin %60’ını gerçekleştirmektedir. Üretimin %20’si
ülkede tüketilmektedir. Geleneksel uzun Hindistan cevizi özellikle kıyı bölgelerindeki küçük çiftçiler için
önemli bir yiyecek ve gelir kaynağıdır. Çok fazla gelir getirmese de, yetiştirme maliyetinin düşük olması
fiyatlardan bağımsız olarak üretime devam edilmesine neden olmaktadır.
Palm Yağı
Geçmişi 20 yıldan uzun olmasa da palm yağı, en önemli 3. tarımsal ihracat ürünüdür. Yakın gelecekte
palm yağının önem açısından kahveyle rakip olacağı öngörülmektedir. Üretim küçük çiftçilerle büyük
tarım arazileri arasında eşit durumdadır. Papua Yeni Gine sahip olduğu özellikle büyük tarım
arazilerindeki yüksem verimlilik oranı, modern değirmenler ve yüksek kaliteli dikim makineleri ile
rekabet avantajına sahiptir. Küçük çiftliklerin verimliliği daha düşük olsa da diğer ürünlerden daha karlı
olması sebebiyle üretici tarafından tercih edilmektedir.
-, 2013
4 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
5. Ülkenin %40’ı kesmeye müsait ağaçlardan oluşmakta olsa da ağaç işleme endüstrisi yavaş
gelişmektedir. Bazi Güney Doğu Asya firmaları sektörde aktif olsa da Dünya Bankası ve diğer bağışçılar
ormansızlaşma ve çevreye verilen zarar gibi sebeplerde sektörden çekilmişlerdir.
Ülkede özellikle orkinos balıkçılığı aktiftir. Ancak balıkçılık yaygın olarak diğer ülkelerin balıkçılarının
izinli olarak Papua Yeni Gine sularında avlanmasıyla gerçekleşmektedir. Ayrıca ihracatta karides de
önemli yere sahiptir.
Sanayi
Papua Yeni Gine ekonomisi sanayi ürünleri konusunda ithalata bağımlıdır. Madencilik hariç, sanayi
sektörlerinin GSYİH’a katkısı %9 civarındadır ve ihracata çok az katkısı bulunmaktadır. Bira, sabun,
beton, hazır giyim, kağıt ürünleri, kibrit, dondurma, konserve et, meyve suyu, mobilya, kontrplak ve
boya küçük ölçekli üretimi olan ürünlerdir. İç pazarın küçük olması, yüksek işcilik ücretleri ve yüksek
nakliye maliyetleri sanayinin gelişmesinin önündeki engellerdir.
Doğal kaynaklardan gelen zenginliğin üstüste yıllar boyunca GSYİH’a yaptığı katkıların sonucu olarak
hükümet önümüzdeki dönemde sanayinin GSYİH’a etkisini %30’a çıkarma hedefi koymuştur. Ülkedeki
sanayi daha çok ülkenin sahip olduğu kaynaklar çerçevesinde şekillenmiştir. Örneğin su altı
zenginliklerinin bol olması sebebiyle su ürünleri işleme sektörü ve tarıma uygun bir ülke olması
sebebiyle gıda işleme sanayi gelişme göstermiştir. Mineral ve petrol kaynakların işlenmesi dışında
sanayi çok sınırlıdır.
Gıda işleme sanayi PYG’nin en gelişmiş sanayi dallarından biridir. Gıda ve içecek tüketiminin artması
sektörün hızlı gelişiminin nedenlerindendir. Özellikle tüm Papua Yeni Ginelilerin karşılayabileceği fiyatta
ithal ikame ürünlerin pazarlanması sektörün en büyük başarılarındandır. Sektörün bu başarısı yeni bir
yatırım dalgasına sebep olmuş, üretim kapasitesini ve karlılığı artıracak yeni fabrika yatırımları
gerçekleştirilmiştir. İç pazarın yanı sıra, ihraç edilen tarım ürünlerinin işlenmesi de üretim açısından
önemlidir. Kahve, kakao gibi ekinlerin işlenmesi, palm yağı ve kakao kullanılarak üretilen çikolata gibi
ürünlerin yurtiçinde üretilmesi bu kapsamda değerlendirilebilir.
PYG orta vadeli plan kapsamında, hükümet katma değeri yüksek, uzun süreli istihdam sağlayacak
sektörlere yatırım çekme konusunda çaba göstermektedir. Petrol ve gaz sektöründe arıtım ve
petrokimya işleme, kimya, ilaç, konserve balık tesisleri, mobilya ve ağaç ürünleri, biyo-yakıt üretimi
söz konusu alanlardandır.
Madencilik
Altın üretiminde önemli bir yeri olan Papua Yeni Gine, diğer madenler ile petrol ve doğalgaz üretimine
de son yıllarda ağırlık vermiştir. Maden ve petrol ürünleri satışının genel ihracat içindeki payı % 60
civarındadır. Madencilik sektörü, altın ve bakır ağırlıklıdır. Ancak Bougainville'deki bakır madenlerinin
1988-2005 yılları arasında yaşanan kriz nedeniyle kapalı kalması, bakır üretimini azaltmıştır.
Bougainville'de barış sağlanmasıyla, bakır madenlerinin yeniden işletmeye açılması ekonomiyi olumlu
etkilemiştir. Diğer yandan, PYG’nin sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alanındaki potansiyeli de son
dönemde dikkat çekmektedir. Başta Avustralya ve ABD olmak üzere yabancı yatırımcılar, LNG
sektöründeki yatırım olanaklarına yakın ilgi göstermektedirler. PYG’nin doğalgaz rezervinin 227 milyar
metreküp, kanıtlanmış petrol rezervinin ise 170 milyon varil olduğu tahmin edilmektedir.
Madencilik ile birlikte petrol ve gaz sektörünün toplamı GSYİH’ın dörtte birini oluşturmaktadır. Emtia
fiyatlarındaki artış iki sektörün de büyümesine sebep olmuştur. 2012 yılında Ramu nikel ve kobalt
madenlerinin de üretime başlamasıyla madencilik sektörünün çıktısının %20 artacağı öngörülmektedir.
Papua Yeni Gine ekonomisinin belkemiğini oluşturan madencilik sektörünün büyük ölçekli gelişimi
1970’lerde Bouganville’de Panguna bakır madeniyle başlamıştır. Panguna madeni artık aktif olmasa da
büyük ölçekli altın madenleri ülkenin ihracatına ve GSYİH’a büyük katkı sağlamaktadır. PYG İstatistik
Ofisi verilerine göre 2011 yılında mineral ve petrol vergi gelirleri ülke gelirlerinin üçte ikisini
oluşturmuştur. Son iki yıl içerisinde altın fiyatlarının onz başına 1400$’ı zorlaması ve bakır fiyatlarının
ikiye çıkması sektöre olan ilgiyi açıklamaktadır. Gelişmiş ülkelerde iş yapma kolaylığı olmasına rağmen
kaynakların azalmış olması, az gelişmiş pazarlardaki geniş mineral kaynakları daha cazip hale
getirmektedir. Madenlerindeki mineral içeriğin ortalamanın üzerinde olması ülkeyi madencilik firmaları
için potansiyel hale getirmektedir. 2012 yılı itibariyle ülkede bulunan 9 aktif madenin tamamında metal
çıkarma konusunda yoğunlaşılmıştır. Başlıca 3 büyük maden, Batı Bölgesinde yer alan Ok Tedi bakır ve
altın madenleri, Enga bölgesinde yer alan Porgera altın madeni ve New Ireland bölgesinde yer alan
Lihir altın madenidir.
Turizm
Turizm hükümetin ekonomik gelişme ve istihdam için belirlediği öncelikli alanlardan biridir. Kinanın
diğer para birimlerine kıyasla düşük değeri ülkeyi tur,stler için cazip kılmaktadır.
Hükümet tarafından kurulan Papua Yeni Gine Turizm Promosyon Otoritesi turizmin gelişiminden
sorumludur. Kurumun sorumlulukları arasında Papua Yeni Gine’yi bir turist merkezi olarak tanıtmak ve
turizm yatırımı çekmek bulunmaktadır. (http://www.papuanewguinea.travel/welcome)
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
5 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
6. Enerji
Mineral kaynakların dışında PYG’de başlıca hidrokarbon rezervleri de bulunmaktadır.1993 yılında
günlük 125.800 varile ulaşan üretim, ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerine göre o dönemden beri
azalmaktadır. Petrol kaynakları 1996 yılındaki 400m varilden, 2011 yılında 88m varile düşmüştür.
Ancak son yıllarda petrol arama lisanslarındaki artış nedeniyle, arama çalışmalarının yeni kaynaklara
ulaşabileceği düşünülmektedir. Tam olarak miktarı belirlenmemiş olsa da ülke azımsanmayacak
miktarda doğal gaz kaynağına sahiptir. Sıvılaştırılmış doğalgaz projesinin 2014 yılı itibariyle hayata
geçmesi beklenmektedir. Bunu takiben sırada bekleyen büyük projelerin de hayata geçirilmesi
öngörülmektedir. Geliştirilme aşamasında olan projeler arasında Kanadalı bir firma olan Interoil, ABD’li
firmalar Bechtel ve Conocophillips ve Korea Gas firmalarının projeleri yer almaktadır.
Bankacılık
Bankacılık sektöründe bireysel ve ticari hizmet sunan en büyük 3 banka Westpac, ANZ ve Bank of
South Pacific’tir.
EFT, POS ve ATM hizmetleri başlıca merkezlerde bulunmaktadır.
Finans sektöründe faaliyet gösteren firmalar Kina Securities, Credit Cooperation ve Finance
Cooperation Ltd’dir.
Bank of PNG, Papua Yeni Gine’nin merkez bankası ve piyasa düzenleyicisidir. Para politikası, finans
sektörü süpervizyonu ve ödeme sistemine ilişkin daha fazla bilgiye www.bankpng.gov.pg adresinden
ulaşılması mümkündür.
Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Papua Yeni Gine’ye 2010 yılında 28,9 milyon $’lık doğrudan yabancı yatırım akışı olmuştur.
Yabancı Yatırımlar
2001 $62,540,530.00
2002 $18,278,810.00
2003 $117,666,800.00
2004 $30,503,890.00
2005 $38,395,200.00
2006 $12,856,860.00
2007 $102,281,500.00
2008 ($30,480,480.00)
2009 $423,244,800.00
2010 $28,941,330.00
Kaynak: IMF
Papua Yeni Gine’ye yatırım yapmak isteyen firmalar Papua Yeni Gine Yatırım Promosyon Otoritesi ile
temasa geçerek detaylı bilgiye erişebilirler.
The Managing Director
Investment Promotion Authority
PO Box 5053
Boroko, NCD 111
PAPUA NEW GUINEA
Telefon: (675) 321 7311/ 321 3900
Faks: (675) 321 2819/ 320 2237 320 2237
E- mail: biepd@ipa.gov.pg
Web sitesi: www.ipa.gov.pg
Dış Ticaret
Genel Durum
2011 yılında 8,3 milyar dolar ihracat, 6,1 milyar dolarlık ihracatı olan Papua Yeni Gine’nin dış ticaret
hacmi 14,4 milyar dolardır.
Ülkenin Dış Ticareti
-, 2013
6 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
7. ?
Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon Dolar)
2007
2008
2009
2010
2011
İhracat
4.905
6.028
5.087
6.371
8.297
İthalat
2.635
3.113
3.449
4.500
6.111
Dış Ticaret Hacmi
7.540
9.140
8.536
10.871
14.408
Kaynak: Trademap
İhracatında Başlıca Ürünler
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP
2008
TOPLAM
7108 Altın (ham, yarı işlenmiş, pudra halinde)
2603 Bakır cevherleri ve konsantreleri
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar)
2009
2010
2011
6.028
5.087
6.371
8.297
1.434
1.655
1.216
1.003
2.176
1.441
1.570
772
1.272
2.077
733
1.344
4403 Yuvarlak ağaçlar
521
343
586
727
1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
456
344
406
662
0
1
38
391
200
178
213
363
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
202
135
212
225
1801 Kakao dane ve kırıkları (ham/ kavrulmuş, bütün/ kırık)
181
220
201
198
1513 Hindistan cevizi, palm çekirdeği/ babassu yağları (kimyasal
olarak değiştirilmemiş
1604 Hazırlanmış/ konserve edilmiş balıklar; balık yumurtası ve
havyar
120
57
77
138
79
81
77
107
40
58
57
71
2616 Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri
45
23
35
34
4001 Tabii kauçuk, balata, güta-perka, guayül vb. tabii sakızlar
18
12
20
28
9
5
13
19
4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm
24
17
17
18
7204 Demir/ çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri
15
7
14
18
6
8
11
15
27
17
18
14
4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar
5
5
5
8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler
0
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
4
7106 Gümüş (ham/ yarı işlenmiş, pudra halinde)
901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları
303 Balıklar (dondurulmuş)
1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler
4421 Ağaçtan diğer eşya
1203 Kopra
9014 Pusulalar, denizci kompasları, yolculukta kullanılan aletler
9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya
2306 Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç) arta kalan
küspe ve katı atıklar
902 Çay
4103 Diğer ham deriler
302 Balık (taze/ soğutulmuş)
306 Kabuklu hayvanlar (canlı/ taze/ soğutul./ dondurul./
kurutul./ tuzlan. vs.)
8903 Yatlar, diğer eğlence ve spor teknesi; kürekli kayık, kano
10
0
9
7
6
9
-
3
9
9
7
18
17
2
7
4
3
5
7
9
9
7
7
4
6
4
6
10
5
3
6
8
4
8
6
0
0
0
6
Kaynak: www.trademap.org
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
7 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
8. İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1 000 Dolar)
GTİP
2008
TOPLAM
2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde
edilen yağlar)
7305 Demir/ çelikten diğer tüp ve borular-kaynaklı vb.-çapı>406,
4mm
9999 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen eşya
8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları
8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar
7304 Demir/ çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil
8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar
8702 Toplu halde yolcu taşımağa mahsus motorlu taşıtlar
8430 Toprak, maden, cevheri taşıma, ayırma, seçme vb. İş
makineleri
8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri
8426 Gemi vinçleri, maçunalar, halatlı vinçler, döner köprüler
8414 Hava-vakum pompası, hava/ gaz kompresörü, vantilatör,
aspiratör
8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları
8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici
vb.
4011 Kauçuktan yeni dış lastikler
8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri
8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme vb. için
makineler
8481 muşlukçu, borucu eşyası-basınç düşürücü, termostatik valf
dahil
2009
2010
2011
3.113
3.449
4.500
6.111
265
202
469
630
263
304
371
548
21
17
22
243
116
158
175
234
113
94
139
186
102
116
202
181
49
130
45
70
50
106
47
44
85
98
26
23
35
97
18
46
45
95
11
16
35
85
7
14
28
83
34
43
61
82
61
82
140
82
38
44
57
74
24
14
21
71
44
62
67
63
57
20
59
19
37
59
43
82
45
58
41
53
50
58
19
20
24
54
16
31
39
54
29
4
34
52
130
138
47
18
27
46
4
16
36
45
34
32
36
43
10
16
7326 Demir/ çelikten diğer eşya
7308 Demir/ çelikten inşaat ve aksamı
204 Koyun ve keçi eti
8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik
iletkenleri; fiber optik
1001 Buğday ve mahlut
8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları
1006 Pirinç
142
Balon, hava gemisi, planör vb. diğer hava taşıtlarının aksam
8803
ve parçaları
43
8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar
8473 Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine
ve cihazların aksamı
Kaynak: Trademap
-, 2013
11
16
8 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
9. Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
ÜLKELER
2008
2009
2010
2011
TOPLAM
6.028
5.087
6.371
8.297
Avustralya
2.478
2.313
2.711
3.846
Japonya
898
684
970
928
Çin
515
358
777
815
Almanya
348
219
306
477
Güney Kore
229
213
201
332
Filipinler
146
252
326
246
Hollanda
122
98
134
229
Hindistan
272
71
150
208
İngiltere
118
84
87
205
Malezya
132
111
130
196
İtalya
69
109
122
156
112
107
101
145
20
40
25
138
156
121
109
134
Singapur
61
65
44
69
Tayland
59
91
58
65
Belçika
60
41
47
41
Tayvan
50
8
11
18
Yeni Zelanda
ABD
Endonezya
İspanya
86
21
8
11
Rusya
4
5
7
10
Fransa
7
13
9
9
14
11
3
4
İsveç
2
2
1
3
Danimarka
1
4
1
2
Kanada
2
2
2
2
Yeni Kaledonya
1
1
1
1
Slovenya
0
0
Polonya
1
2
Çin
0
1
1
Kaynak: Trademap
Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Tarifeler ve Diğer Vergiler
PYG’de Armonize Sisteme dayalı tek kolonlu gümrük tarifesi uygulanmaktadır. PYG hükümeti vergi
indirme programı dahilinde vergilerde indirim yapılmaktadır. İhracatçıların konuyla ilgili detaylı bilgi için
PNG Internal Revenue Commission ile temasa geçmesinde fayda bulunmaktadır
Gümrük İdaresi İletişim Bilgileri:
PNG Customs Headquarters:Champion Parade
P.O. Box 923,
Port Moresby, NCD 121
Tel: +675 322 6882
Fax: +675 321 3442
Web: http://www.customs.gov.pg/
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
9 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
10. Papua New Guinea Internal Revenue Commission
Bureau of Customs
PO Box 777, Port Moresby
Tel: +675 322 6600
Fax: +675 321 4249
Karantina İdaresi İletişim Bilgileri:
National Agriculture Quarantine & Inspection Authority
PO Box 741, Port Moresby
Tel: +675 311 2100
Fax: +675 325 1673
Tarife Dışı Engeller
Bazı bitki ve tohumlar, hayvancılık ürünleri, silah ve askeri ekipman gibi bazı ürünler dışında ithalat
lisansı zorunluluğu bulunmamaktadır.
İthalatı yasak olan ürünler:
• Pişmemiş tavuk eti ve yumurta
• Pornografi
• Uyuşturucu ilaçlar
• Bazı silahlar
İthalatı kısıtlı ürünler: pişmiş ve işlenmiş tavuk eti, silah ve ateşli silahlar, taze meyve ve sebze çeşitleri
Yabancı para kontrolü Papua Yeni Gine Bankası ve Finans ve Planlaması Departmanı tarafından
düzenlenmekte ve uygulanmaktadır.
Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
Türkiye-Papua Yeni Gine Dış Ticaret Değerleri (1 000 Dolar)
İthalat
İhracat
Ticaret Hacmi
Ticaret Dengesi
2004
0,17
619,06
619,23
618,89
2005
6,44
756,49
762,93
750,05
2006
0
869,6
869,6
869,6
2007
45,29
1.343,49
1.388,78
1.298,21
2008
0
1.618,20
1.618,20
1.618,20
2009
7,91
1.737,45
1.745,36
1.729,53
2010
7,5
2.353,44
2.360,95
2.345,94
2011
27,15
2.119,88
2.147,02
2.092,73
2011*
19
2.094
2.113
2.075
2012*
36
3.909
3.945
3.872
*: 11 aylık verilerdir.
Kaynak: TÜİK
Türkiye'nin Papua Yeni Gine'ye İhracatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
TOPLAM
2010
2011
1.737.445,00 2.353.443,00 2.119.875,00
2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar
564.462,00
811.853,00
1.014.025,00
8701 Traktörler
281.626,00
474.659,00
519.427,00
2522 Kireç
441.859,00
564.640,00
244.396,00
63.525,00
3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar
62.609,00
84.941,00
1806 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda müstahzarları
30.795,00
68.268,00
1509 Zeytinyağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
8716 Römorklar ve yarı römorklar; hareket ettirici tertibatı
bulunmayan diğer taşıtlar; bunların aksam ve
1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller,
hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç
64.842,00
59.132,00
38.290,00
47.549,00
55.050,00
29.481,00
-, 2013
4.250,00
10 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
11. 9401 Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve
parçaları
6.040,00
9841 Gemi ve uçak kumanyası
8432 Toprağı hazırlamaya, işlemeye, ekmeye, ormancılıkta
kullanılan makina ve cihazlar; çimen, spor sahal
8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar
için musluklar, valfler (vanalar) ve ben
2209 Sirkeler ve asetik asitten elde edilen sirke yerine geçen
maddeler
3304 Güzellik, makyaj ve cilt bakımı için müstahzarlar
(güneşlenme kremleri ve müst. dahil), manikür ve p
6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim
eşyası (örme)
16.842,00
16.740,00
1902 Makarnalar ve kuskus
20.130,00
11.880,00
5.411,00
38.773,00
11.750,00
11.832,00
8.072,00
1.196,00
713
936
179
708
525
6211 Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası
214
1704 Kakao içermeyen şeker mamulleri (beyaz çikolata dahil)
480
1.250,00
4910 Matbu her türlü takvim
150
100
100
4901 Kitaplar, broşürler, risaleler ve benzeri matbuat
167
300
7005 Float cam ve yüzeyi taşlanmış veya parlatılmış cam
(plakalar halinde)
Kaynak: TÜİK
8.327,00
Türkiye'nin Papua Yeni Gine'den İthalatında Başlıca Ürünler (Dolar)
2009
TOPLAM
2010
2011
7.912,00 7.502,00 27.147,00
4113 Diğer hayvanların dabaklama veya ara kurutmadan sonra ileri derecede
hazırlanmış deri ve köseleleri
19.058,00
3215 Matbaa, yazı, çizim ve diğer mürekkepler
7.084,00
8714 87.11 ila 87.13 pozisyonlarındaki taşıtların aksam, parça ve aksesuarı
413
8487 Diğer makinaların aksam ve parçaları (elektrik konnektörleri, izolatörler,
bobinler, kontaklar vb ak
410
3926 Plastikten diğer eşya
182
905 Vanilya
7.912,00
4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası,
kılıf vb.
Kaynak: TÜİK
7.502,00
İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
Türkiye – Papua Yeni Gine Siyasi İlişkiler
Türkiye-PYG arasında diplomatik ilişkiler, 30 Mayıs 1979 tarihinde kurulmuştur. Karşılıklı mukim
Büyükelçilikler bulunmamakta olup Kanberra Büyükelçiliğimiz PYG’ye akreditedir.
9-11 Nisan 2008 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen Türkiye-Pasifik Adaları Dışişleri Bakanları
Toplantısı’na PYG Dışişleri Bakanı Samuel Abal katılmıştır. Sanayi ve Ticaret Bakanı Gabriel Kapris,
TUSCON organizasyonu ile 2008 yılında ülkemizi ziyaret ederek, Türk iş çevreleriyle temaslarda
bulunmuştur.
Port Moresby’de bir Fahri Konsolosumuz (Sir Hugo Berghuser) ve öğrencilerinin tamamı PYG
vatandaşlarından oluşan bir Türk koleji bulunmaktadır.
PYG ile siyasi ve ekonomik ilişkilerimiz, iki ülke arasındaki coğrafi uzaklık nedeniyle, akreditasyon
yoluyla yürütülen diplomatik faaliyetler ve sınırlı ticari faaliyetlerden ibarettir. Bununla birlikte, iki ülke
arasında ilişkilerin geliştirilmesine yönelik çabalarımız sürdürülmektedir.
İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
11 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
12. Ülkeye gidecek işadamlarımızın yanlarında çok sayıda kartvizit bulundurmalarında fayda
bulunmaktadır. Kartvizit değişiminde karşı tarafın kartvizitine saygılı davranılmalıdır.
Ülkede sıklıkla duyabileceğiniz “tek dil” anlamına gelen “Wantok” aynı aileden, gruptan, çevreden
olmak benzeri bir anlama sahiptir. Kişiler bazen kendi zararlarına bile olsa wantoklarını korumak ve
kollamakla sorumludur. İş hayatında sorun yaratabilen bu hususla ilgili dikkatli olmakta fayda
bulunmaktadır.
Papua Yeni Gine ile iş yaparken devamlılık önemlidir. İş ziyaretlerinde firmayı aynı insanın temsil
etmesi ve satış sonrası servis, garanti gibi konular pazara giriş stratejesinin bir parçası olarak
yapılandırılmalıdır.
İş hukuku İngiliz yasal prensiplerine dayanmaktadır. İşle ilgili konularda ihtiyatlı davranmakta fayda
bulunmaktadır. Alacakların sigortalanması risklere karşı koruma amacıyla tavsiye edilmektedir.
İş görüşmelerinde hediye alış-verişi adeti yoktur.
Erkekler için uygun giyim, tropik informal olarak adlandırılan uzun, hafif pantolon ve gömlektir. Resmi
giyim pantolon, uzun kollu gömlek ve kravat gerektirmekteyken, devlet görüşmelerinde ceket giyilmesi
uygundur. Kadınlar için muhafazakar ancak sıcak iklim nedeniyle hafif kıyafetler önerilmektedir.
Pasaport ve Vize İşlemleri
Papua Yeni Gine’ye seyahat edecek diplomatik, hizmet, hususi ve umuma mahsus pasaport hamili
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları vizeye tabidir.
-, 2013
12 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
13. Sektör
GTİP
Potansiyel Ürün
Hububat
1001 Buğday ve mahlut
Bitkisel Yağlar
Zeytinyağı ve
fraksiyonları
1509 (kimyasal olarak
değiştirilmemiş)
Bitkisel Yağlar
1517 Margarin
Şekerli ve Çikolatalı
Mamüller
Kakao içermeyen
1704 şeker mamulleri
(beyaz çikolata
dahil)
Şekerli ve Çikolatalı
Mamüller
Çikolata ve kakao
1806 içeren diğer gıda
müstahzarları
Makarna
1902 Makarnalar
Unlu mamüller
Ekmek, pasta,
kek, bisküvi vs.
1905 İle boş ilaç
kapsülü mühür
güllacı vs.
Maya
Mayalar, cansız
2102 diğer tek hücreli
mikroorganizmalar
Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülke İthalatında
Ülkeye
Ülkeye
ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İlk 5 Ülke ve
İhracatı
İhracatı
Ülkelere
2011
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
Pazar Payları
2011 Aylık 2012 Aylık
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
(%)
Veriler*
Veriler*
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları
53,5
0,3
8,1
12,7
2,4
14,3
7,1
2,9
-
3
0,1
0,06
49
-
-
181
0,1
-
329
0,1
0,07
434
-
0,01
285
0,2
0,03
622
-
1
180
0,1
-
-
-
- 291,7
8,8
-
-
36,7
0,1
0,1
-
29,4
86,6
-
43,4
0,0
-
121,7
-
4,7
0,0
0,0
-
29,0
-
81,7
0,0
-
-
46,4
-
30,1
0,0
0,0
10,8
0,9
0,4
-
24,9
-
- Avustralya(99), 0%
Singapur (1)
Peru (38),
Türkiye (21),
İtalya (19),
2,8%
İspanya (16),
Avustralya (3)
Avustralya
(68),
- Endonezya
0%
(17), Malezya
(11), Yeni
Zelanda (5)
Malezya (27),
Avustralya
(21), Singapur 23,6%
(18), Tayland
(11),
Endonezya (10)
Avustralya
(57), Malezya
(13), Yeni
18,2%
Zelanda (12),
Çin (9),
Türkiye (3)
Endonezya
(76), Malezya
(13), Çin (5),
19,4%
Avustralya (3),
Singapur (1)
Singapur (24),
Malezya (23),
Avustralya
25%
(18),
Endonezya
(10), Çin (9)
Avustralya(38),
Türkiye(35),
Çin (23),
3,3%
Hollanda (2),
Malezya (1)
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
13 / 18
14. Malezya (43),
Singapur (28),
Alkollü/Alkolsüz
Çin (12),
98
0,1
- 73,0
11,5%
içecekler
14,4
Avustralya (8),
Yeni Zelanda
(4)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
Sular
2202 (tatlandırıcılı,
lezzetlendirilmiş)
* Veriler 9 aylıktır.
-, 2013
14 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
15. Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
15 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.
16. Sektör
GTİP Potansiyel Ürün
Ülkenin
Toplam
İthalatı
2011
(milyon
dolar)
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Ülke
Türkiye'ye
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülkeye
Ülkeye
İthalatında İlk ve Rakip
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İhracatı
İhracatı
5 Ülke ve
Ülkelere
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
2011 Aylık 2012 Aylık Pazar Payları Uyguladığı
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
Veriler*
Veriler*
(%)
Gümrük
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları
Temizlik Maddeleri
Sabunlar, yüzey
3401 aktif organik
maddeler
13,5
Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi
4011 Kauçuktan yeni
dış lastikler
73,7
Demir Çelik, Demir
Çelik Eşya
Demir/ çelikten
(dökme
7304 hariç)dikişsiz
tüp, boru, içi
boş profil
130,5
-
Demir Çelik, Demir
Çelik Eşya
Demir/ çelikten
diğer tüp ve
7305 borular-kaynaklı
vb.-çapı>406,
4mm
243,5
-
Elektrikli Makineler ve
Kablolar
Elektrik
8501 motorları,
jeneratörler
9,2
-
Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi
8701 Traktörler
26,6
0,5
Otomotiv Ana ve Yan
Sanayi
Toplu halde
yolcu taşımağa
8702 mahsus motorlu
98,2
0,1
-
401,4
1.373,8
52,1
230,0
133,9
0,2
35,7
32
0,06
0,10
0,1
-
30
-
0,03
0,4
-
168
-
0,02
2,1
-
1001
-
-
-23
-
0,00
-26
0,47
0,81
369,0
0,1
- 1.043,8
0,7
9,4
-
16
Endonezya
(78), Tayland
(11),
Singapur (3),
Malezya (3),
Filipinler (2)
Japonya (48),
Çin (18),
Endonezya
(10), Tayland
(9),
Avustralya (5)
Endonezya
(58), Japonya
(11),
Singapur
(11),
Avustralya
(11), Çin (5)
Malezya (58),
endonezya
(38), Japonya
(3),
Avustralya
(1),
Avustralya
(74),
Singapur
(12), İsveç
(5), Malezya
(4), Çin (1)
Avustralya
(23), Japonya
(20),
Singapur
(12),
Almanya
(11), Çin (11)
Japonya(46),
Avustralya
(28), Tayland
(7), Çin (5),
-, 2013
10,1%
0%
0%
0%
0%
0%
16 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
17. taşıtlar
Singapur (4)
Japonya (46),
Eşya taşımaya
Avustralya
Otomotiv Ana ve Yan
8704 mahsus motorlu 181,4
- 3.963,1
0,2
-10
(28), Tayland 100%
Sanayi
taşıtlar
(7), Çin (5),
Singapur (4)
Avustralya
(62),
Kara taşıtları
Otomotiv Ana ve Yan
Singapur(20), 100%
8708 için aksam,
34
0,02
Sanayi
82,3
3.370,9
Malezya (6),
parçaları
İspanya (3),
Fransa (3)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.
Papua (Yeni Gine) Ülke Raporu
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.
17 / 18
18. Papua (Yeni Gine) - Düzenlenen Önemli Fuarlar
-, 2013
18 / 18
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.