9) Toelichting over intergemeentelijke samenwerkingsverbanden: Bart Wouters, agentschap Binnenlands Bestuur

1. Intergemeentelijke
samenwerking
in een notendop &
vanuit erfgoedperspectief
Bart Wouters
Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB)

2. 1. Aanleiding
Cultureel erfgoeddecreet (artikel 57 en artikel 59)
De Vlaamse Regering kan een werkingssubsidie
toekennen aan de volgende besturen die een
dienstverlenende rol opnemen op regionaal niveau:
1° steden en gemeenten, verenigd in een
intergemeentelijk samenwerkingsverband
Met behoud van de toepassing van art. 30 voldoet een
intergemeentelijk samenwerkingsverband aan de
volgende ontvankelijkheidsvoorwaarden:
1° in het Vlaamse Gewest liggen;
2° beschikken over rechtspersoonlijkheid conform de
toepasselijke regelgeving over de intergemeentelijke
samenwerking.

3. 1. Aanleiding
Onroerenderfgoeddecreet (artikel 3.3.1.)
De Vlaamse Regering kan een intergemeentelijke dienst
opgericht overeenkomstig het decreet van 6 juli 2001
houdende intergemeentelijke samenwerking erkennen als
intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst.

4. 1. Aanleiding
Waarom IGS opleggen?

5. 2. Historiek van de
intergemeentelijke samenwerking
Wet van 1 maart 1922 omtrent de vereniging van gemeenten
tot nut van ‘t algemeen
Wet van 22 december 1986 betreffende de intercommunales
Decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke
samenwerking (DIS) (meermaals gewijzigd)
Decreet van 22 december 2017 over het lokaal bestuur (DLB)
(meermaals gewijzigd)
(inwerkingtreding 1/1/2019)

6. 3. Relevante krachtlijnen van de
IGS in Vlaanderen
Intergemeentelijk: minstens 2 gemeenten
DIS en DLB bieden een keuze uit 5 types van IGS – van licht
naar zwaar (IV/PV/DV/OV/OVPD)
Democratische beginselen: heel wat mechanismen
ingebouwd voor democratische controle
Publiekrechtelijke rechtsvormen
Basis van de samenwerking = statuten

7. 4. Types van IGS
Zonder
rechtspersoonlijkheid
Interlokale
vereniging
Met
rechtspersoonlijkheid
Projectvereniging
Opdrachthoudende
vereniging met
private deelname
Opdrachthoudend
e vereniging
Dienstverlenen
de vereniging

8. 4. Types van IGS

9. 4. Types van IGS
4.1. De Interlokale vereniging
• Vier basisartikelen (art. 392-395 DLB)
• Art. 392: Twee of meer gemeenten
kunnen een samenwerkingsverband
zonder rechtspersoonlijkheid vormen
om, zonder beheersoverdracht, een
welbepaald project van gemeentelijk
belang te verwezenlijken.

10. 4. Types van IGS
4.1. De Interlokale vereniging
• Gegrond op een “overeenkomst met
statutaire draagkracht” die
bepalingen bevat over duur, evt.
verlenging, opzegmogelijkheid, evt.
inbreng van de deelnemers, interne
organisatie, wederzijdse rechten en
verplichtingen, financiële repercussies,
financiële controle, de vereffening,…

11. 4. Types van IGS
4.1. De Interlokale vereniging
1 afgevaardigde per deelnemer
GR/burg./schepen
Adviezen aan de gemeenteraden

12. 4. Types van IGS

13. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
• Algemene principes:
Art. 396-400 DLB
• De projectvereniging:
Art. 401-412 DLB
• Definitie: een IGS zonder beheersoverdracht dat tot doel
heeft een duidelijk omschreven project te plannen, uit
te voeren en te controleren;

14. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
• Daar waar de IV eerder gericht is op beleidsafstemming,
gaat de PV een stap verder omdat ze over
rechtspersoonlijkheid beschikt.

15. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
Deelnemers (art. 396 DLB):
• Gemeente / AGB
• OCMW
• publiekrechtelijke OCMW-verenigingen
• Andere samenwerkingsverbanden
• Politiezones
• Hulpverleningszones
• provincie

16. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
Oprichting
• Op basis van gemeenteraadsbesluiten binnen
een tijdsbestek van 2 maanden
• Statuten: grote vrijheid, maar hou rekening
met het decreet (art. 396-412 DLB) bij opmaak

17. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
Duurtijd
• Max. 6 jaar – verlengbaar
• Opgelet: als de overeengekomen termijn
verstrijkt, houdt de vereniging op te
bestaan (ontbinding)
• Tijdens de duur is geen uittreding mogelijk

18. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
Bestuur (art. 404 DLB)
• Uitsluitend een raad van bestuur.
• Bestuurders benoemd door leden, 1 per
deelnemer, 1 stem per bestuurder
• Voor de gemeenten: enkel GR-lid, B of S
• Enkel de bevoegdheid om beslissingen te
nemen die expliciet door de deelnemers zijn
opgedragen.
• Oppositievertegenwoordiging: raadgevende
bestuurders

19. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging

20. 4. Types van IGS
4.2. De projectvereniging
Voorbeelden:
projectverenigingen die verschillende werkingen samen nemen
bv. Cultuurregio Pajottenland Zennevallei, BIE, CO7, Erfgoed
Noorderkempen.

21. 4. Types van IGS
Zonder
rechtspersoonlijkheid
Interlokale
vereniging
Met
rechtspersoonlijkheid
Projectvereniging
Opdrachthoudende
vereniging met
private deelname
Opdrachthoudend
e vereniging
Dienstverlenen
de vereniging
4.3. De OV/DV/OVPD

23. (Brussel)

24. (Hasselt)

25. (Gent)

26. 4.2. De OV/DV/OVPD
Duur: max. 18 jaar
Oprichting: formele procedure
(overlegorgaan, gemeenteraden) en
goedkeuring Vlaamse regering
Bestuur: AV, RVB

27. 4.2. De OV/DV/OVPD
Voorbeelden:
Erfgoedcel Waasland

28. 5. Conclusie
Intergemeentelijke samenwerking =
het bestuurlijke rechtskader
Erkenning als IOED = “een modaliteit daarbovenop”