1. Een catalogiseerstandaard voor de
21ste eeuw
Informatie aan Zee - Oostende | 15 september 2011
Rosa.Matthys@Bibnet.be
Luc.Lannoy@bib.kuleuven.be

2. RDA?
• Vervanging voor AACR2: Angelsaksisch
• RDA: Internationale catalogiseerstandaard
• Richtlijnen voor beschrijven (description) én
toegankelijk maken (access) van bronnen
(resource)
• Alle soorten bronnen: fysiek en digitaal
• Brede doelgroep:
bibliotheken, musea, archieven, uitgevers, …
Consistent, flexibel en uitbreidbaar framework
voor alle types bronnen en content

3. Wat is RDA niet?
• Geen dataformaat (M21, UniMarc, DC,
MODS… blijven optie)
• Geen vervanger voor ISBD-Consolidated
Edition (2007- ) IFLA
• Geen displaystandaard
(ISBD blijft optie)

4. Van steekkaarten naar een digitale wereld
2009
FRAD / IFLA
2013
2009 RDA START
2005 ICP / IFLA
1961 1978 - 2005 RDA draft / JSC
Paris Principles / IFLA AACR2
+ vertalingen
2010
FRSAD / IFLA
2007
1998 ISBD (CE) / IFLA
FRBR / IFLA
1971 - 2006
ISBD’s / IFLA 2010
+ vertalingen RDA release en test

5. Auteurs RDA
Joint Steering Committee for the Development
of RDA (JSC) > bibliotheekorganisaties uit VS,
Canada, Engeland en Australië
+ Feedback van bibliotheekorganisaties over de
hele wereld

6. Kader RDA
• AACR2, ISBD (CE), Marc21
• Internet
– Webcatalogi maken bibliotheken zichtbaar op het web
– Bibliotheekdata integreren in webomgeving
– Uitwisselen, linken en hergebruik van metadata is cruciaal
– Linked data en Semantisch web
• IFLA’s Cataloguing Principles (2009) en
conceptuele modellen FRBR (1998) en FRAD
(2009)

7. Statement of International Cataloguing
Principles (ICP) – 2009
• Eerste principe: To serve the
convenience of the catalogue user
• Doel en functie van de catalogus?
 Vinden
 Identificeren
 Selecteren
 Verkrijgen
 Navigeren

8. 3 FR’s van IFLA
FRAD
FRBR
Groep 2:
Persoon
Groep 1: Corporatie
Werk Familie
Expressie
Manifestatie FRSAD
Groep 3:
Item Plaats
Gebeurtenis
Object
Concept

9. expressie
werk
rk
manifestatie
Groep 2
Groep
3

11. Auteurspagina

12. RDA regelgeving
• Principes:
– Gebruiker staat centraal
– “Take what you see”
– “Accept what you get”
• Core elements
• Keuzemogelijkheden (in relatie tot
gebruiker)
• Structuur: Entiteiten, Attributen en Relaties
• Identifiers, URI’s zijn belangrijk

13. RDA documentatie
• Online, geïntegreerd en webbased
• Prijs
• 3 Tabs

16. Wijzigingen formele regelgeving (1)
• Letterlijk overnemen van interpunctie,
afkortingen, fouten, symbolen,
nummeringen, …
• Geen Latijnse afkortingen meer
• Geen regel van drie meer
• Geen gebruik van rechte haken behalve
voor gegevens van buiten de publicatie
• …

17. Voorbeeld
AACR2/ISBD
Kindergeneeskunde / onder red. van J.L. van den Brande … *et
al.] . – 3de geh. herz. dr. – Maarsen : Elsevier Gezondheidszorg,
2006. – XII, 962 p. : ill.
RDA
Kindergeneeskunde / onder redactie van dr. J.L. van den Brande,
dr. H.H. van Gelderent en dr. L.A.H. Monnens. – Derde geheel
herziene druk. – Maarsen : Elsevier Gezondheidsszorg, 2006. –
XII, 962 pagina’s : illustraties
OF
Kindergeneeskunde / onder redactie van dr. J.L. van den Brande
[en 2 anderen]. – Derde geheel herziene druk. – Maarsen :
Elsevier Gezondheidsszorg, 2006. – XII, 962 pagina’s :
illustraties

18. Wijzigingen formele regelgeving (2)
• Materiaalaanduiding (GMD/SMD) vervangen
door drie nieuwe elementen:
– Content type (M21 336, core, herhaalbaar)
– Media type (M21 337, niet core, herhaalbaar)
– Carrier type (M21 338, core, herhaalbaar)
• Gesloten lijsten (bron:rdacontent, rdamedia, rdacarrier)

19. Voorbeeld Boek + CD
• Content type
• Tekst
• Uitgevoerde muziek
• Media type
• Zonder medium
• Audio
• Carrier type
• Volume (boek)
• Audiodisc (cd)

20. Voorbeeld bibliografisch record

21. Voorbeeld authority record

22. En nu?

23. Testrapport en aanbevelingen
• Doelstellingen gedeeltelijk bereikt
• Doorgaan met RDA mits aanpassingen (jan 2013)
• Aanbevelingen aan LC/NAL/NLM
– herwerk RDA toolkit
– herbekijk Marc21
– geef voorbeelden van invoer en discovery systemen met
RDA-data
– meer harmonisering met ISBD
– organiseer training
–…

24. Reacties bibliotheekwereld
• JSC is te Anglo-American, uitbreiding is nodig
• Marc21 voldoet niet voor RDA
• RDA-toolkit is complex, moeilijk en duur
• Vertalingen zijn noodzakelijk
• RDA is te veel gezien vanuit de tekstmaterialen
• Core-elementen zijn typisch voor boeken en serials
• Wanneer zullen ILS-leveranciers meedenken?
• Catalogusgebruikers zijn tevreden met langere
beschrijvingen
• …

26. RDA in Europa
–EURIG-JSC Seminar on RDA
(Kopenhagen aug 2010)
–Noord-Europa engageert zich het
meest
–In veel landen RDA werkgroep werkend
aan impactanalyse en advies
–Nederland: zegt JA voor RDA

27. RDA in Vlaanderen
• 2011 Vlaams overleg opgestart: KULeuven,
VUB, UGent, UA, Bibnet en KBr
• Doel:
– Gemeenschappelijke keuzes
– Samenwerking met Nederland
• Vervolgstappen
– Oplijsten verschillen
– Studie van RDA
– Vertaling
– Overleg ILS-leveranciers, uitgeverswereld, bibliotheekopleidingen
– Aanpassen richtlijnen
– Opleidingen
– …

28. Acroniemen en Linken
• FRAD – Functional Requirements for Authority Data
• http://www.ifla.org/publications/ifla-series-on-
bibliographic-control-34
• FRBR - Functional Requirements for Bibliographic
Records
• http://www.ifla.org/en/publications/functional-
requirements-for-bibliographic-records
• http://www.loc.gov/cds/downloads/FRBR.PDF
• FRSAD – Functional Requirements for Subject
Authority Data
• http://www.ifla.org/node/1297

29. Acroniemen en linken
• RDA – Resource Description and Access
• http://www.rda-jsc.org/rda.html
• JSC – Joint Steering Committee for Development of
RDA
• http://www.rda-jsc.org/
• RDA Toolkit ALA – American Library Association
• http://www.rdatoolkit.org
• ICP – International Cataloguing Principles
• http://www.ifla.org/files/cataloguing/icp/icp_2009-en.pdf

30. Acroniemen en linken
• RDA toolkit demo
• http://www.rdatoolkit.org/training/guidedtour
• RDA Test
• http://www.loc.gov/bibliographic-future/rda
• RDA en FRBR quiz
• www.loc.gov/catdir/cpso/RDAtest/quiz.pps
• www.loc.gov/catworkshop/FRBR_QUIZ_July09.pps
• VIAF - Virtual International Authority File
• www.viaf.org
• EURIG European RDA Interest Group
• http://www.slainte.org.uk/eurig/index.htm

31. “The goal is not producing a perfect
catalog, but rather a useful and usable
one“
(Robert Ellett)
DANK U