1. FNV
Naritaweg 10
Postbus 8456
1005 AL Amsterdam
T 020 58 16 300
F 020 68 44 541
CNV
Tiberdreef 4
Postbus 2475
3500 GL Utrecht
T 030 751 11 00
F 030 751 11 09
VCP
Bezuidenhoutseweg 60
Postbus 90525
2509 LM ’s-Gravenhage
T 070 349 97 40
Postadres Postbus 8456, 1005 AL Amsterdam
Aan de voorzitter en de leden van de Vaste
Commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
van de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Datum Uw kenmerk
22 mei 2014
Ons kenmerk Telefoonnr.
11.225.02 020 58 16 334
Onderwerp E-mail
Reactie Adviesrapport flexibel hoger onderwijs
voor volwassen beroepsbevolking
Isabel.Coenen@vc.fnv.nl
Geachte dames en heren,
Op woensdag 14 mei besprak u met verschillende organisaties het adviesrapport flexibilisering
hoger onderwijs voor volwassenen. De vakbeweging en dus werkenden zijn helaas voor deze
hoorzitting niet uitgenodigd. Vandaar dat wij door middel van deze brief onze visie en zorgen over
dit adviesrapport met u delen.
Gezien de snelle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, de toenemende globalisering,
flexibilisering en de verhoging van de AOW-leeftijd, is scholing en ontwikkeling van cruciaal
belang om de positie van werknemers op de arbeidsmarkt te versterken en hun weerbaarheid
te vergroten. Daarom is de toegang tot kwalitatief goed hoger onderwijs voor werkenden van
belang. De vakbeweging deelt de zorgen over de dalende studentenaantallen in het deeltijd
hoger onderwijs en vindt dat hiertoe passende maatregelen moeten worden genomen.
Er zijn verschillende oorzaken van de daling van de studentenaantallen. Eén daarvan is de
wijziging van de Wet op het Hoger Onderwijs. Vanaf 2008 moeten studenten die een tweede
studie doen het veel hogere instellingsgeld voor een (deeltijd) studie in het hoger onderwijs
betalen. Dit kan studenten en werknemers ervan weerhouden om een nieuwe studie te gaan
volgen.
Het adviesrapport ‘flexibel hoger onderwijs voor de volwassen beroepsbevolking’ bevat een
aantal positieve aanbevelingen voor de wijze waarop het hoger onderwijs flexibeler kan
worden ingericht, zoals het collegegeldkrediet, het stimuleren van de Associate Degree en de
aanbevelingen ter verbetering van het systeem van het erkennen van non-formeel leren.
FNV, VCP en CNV zijn echter voorstander van een systeem van flexibel hoger onderwijs
waarbij deeltijdonderwijs aan dezelfde kwaliteitseisen moet voldoen als het voltijdonderwijs.

2. Datum
22 mei 2014
Ons kenmerk
11.225.02
Pagina('s)
2 van 3
We zijn dan ook tegen het voorstel om experimenten met vraagfinanciering uit te voeren,
waarbij het deeltijdonderwijs niet meer onder de bekostiging valt en de overheid vouchers
beschikbaar stelt voor bepaalde opleidingen die bij bekostigde en private instellingen kunnen
worden ingeleverd.
• Een systeem van flexibel hoger onderwijs en geen scheiding voltijd – deeltijd
FNV, CNV en VCP pleiten voor het realiseren van een systeem van hoger onderwijs dat –
binnen de huidige bekostiging – mogelijkheden biedt voor flexibele vormen van leren,
gefaseerde deelname aan (modulen) van opleidingen, maatwerk biedt en rekening houdt met
eerder verworven competenties. Dit kan o.a. worden gerealiseerd door het wegnemen van de
beperkingen ten aanzien van het vestigingsplaatsprincipe en het mogelijk maken van
gefaseerde deelname aan deeltijdonderwijs. Deeltijdonderwijs voor volwassenen moet niet
als aparte entiteit worden gezien, maar onderdeel zijn van het hoger onderwijs, waarbij
dezelfde kwaliteitseisen moeten gelden die aan het voltijdonderwijs worden gesteld. Dit levert
ook een vruchtbare kruisbestuiving op. Bovendien kiezen ook steeds meer jongeren ervoor
om eerst een paar jaar te werken of om studeren met werken te combineren.
• Risico’s vraagfinanciering
Vraagfinanciering leidt tot privatisering van het deeltijd hoger onderwijs. Daarbij vreest de
vakbeweging voor de aantasting van de kwaliteit van het deeltijd hoger onderwijs bij de
invoering van een vraag gefinancierd systeem, omdat accreditatie hiervoor de bepalende
kwaliteitsvoorwaarde wordt. In het huidige stelsel gelden hogere wettelijke eisen ten aanzien
van goed bestuur, samenhang en studeerbaarheid van het programma en betaalbare
collegegelden. Private onderwijsinstellingen en private afdelingen binnen het bekostigde
onderwijs zijn bij het aanbieden van deeltijd hoger onderwijs niet gebonden aan al deze wettelijke
eisen. Het gevolg hiervan is dat er geen concurrentie op kwaliteit ontstaat, maar enkel en alleen
op prijs.
Ook heeft vraagfinanciering invloed op de arbeidsvoorwaarden van de docenten. In het
rapport worden een aantal risico’s van het invoeren van vraagfinanciering genoemd. Wat
ontbreekt, is het feit dat sommige voltijdopleidingen nu alleen haalbaar zijn door de
deeltijdopleidingen en daardoor ontstaat het risico van cherrypicking. Private
onderwijsinstellingen bieden bij vraagfinanciering alleen de best lopende opleidingen aan en
vissen zo de krenten uit de pap. Bekostigde onderwijsinstellingen hebben de maatschappelijke
plicht om ook minder goedlopende opleidingen, maar wel maatschappelijk relevante opleidingen,
aan te bieden. Ook al gaat het slechts om experimenten. Met deze experimenten wordt een
verkeerde weg ingeslagen die negatief bijdraagt aan de kwaliteit en toegankelijkheid van het
hoger onderwijs.

3. Datum
22 mei 2014
Ons kenmerk
11.225.02
Pagina('s)
3 van 3
FNV, CNV en VCP doen een beroep op de leden van de Tweede Kamer om niet in te
stemmen met de experimenten voor vraagfinanciering en om aan te dringen eerst
experimenten op te zetten die binnen de huidige bekostiging meer flexibiliteit realiseren en
om dit via een experimenteerregeling mogelijk te maken. Graag zijn wij bereid om onze
punten nader toe te lichten.
Met vriendelijke groet,
Edwin Bouwers Dagelijks bestuurder FNV
Willem Jelle Berg Dagelijks bestuurder CNV
Nic van Holstein Bestuurder Vakcentrale voor Professionals
Cc:
- Aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Dr. M. Bussemaker
- Aan de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Drs. S. Dekker