Ontwikkeling Vanaf 1996 tot 2008 groeide het fitnessaanbod explosief tot een aantal van 1.619 fitnesscentra voor de registratiewijziging. In deze periode groeide het fitnessaanbod met maar liefst 86,1% en op jaarbasis gemiddeld met 5,4%. Na de aanpassing van de registratiewijze was het fitnessaanbod bijgesteld tot een aantal van 1.463 fitnesscentra in 2008. In de afgelopen vier jaar is het fitnessaanbod met 12,9% doorgegroeid naar een aantal van 1.652 fitnesscentra Tussen 2010 en 2011 zijn er slechts 20 fitnesscentra bijgekomen, een groei van 1,2%. Wij concluderen dan ook dat de groei aan het afvlakken is.

1. ‘Het Fitnesscentrum’ is een gratis publicatie van
Van Spronsen & Partners horeca-advies
Fitnesscentrum
Profiel van de Fitnesscentra
Het
Jaargang: 2013
in beeld

2. Brancheontwikkeling2
Marktstructuur3
Fitnessbeoefenaren5
Horeca- & Fitnessfaciliteiten7
Interview Peter Loots8
Trends & Ontwikkelingen10
Inhoudsopgave
Toekomstvisie1 1
Even voorstellen…
Van Spronsen & Partners horeca-advies
Van Spronsen & Partners horeca-advies is onderdeel van de
Van Spronsen & Partners groep. Hiertoe behoren tevens de
volgende onafhankelijke bedrijven: horeca-
salarisadministratie, horeca-administratie en gastvrije
trainingen. Onder het motto “Anders denken, anders doen”
zijn wij al 26 jaar actief binnen de horeca- en leisuremarkt en
stellen wij de opdrachtgever en zijn doel centraal.
Werkzaamheden van horeca-advies bestaan voornamelijk
uit het uitvoeren van haalbaarheidsonderzoeken,
bedrijfsdoorlichtingen, rendementsverbeteringen, het
ontwikkelen van nieuwe horecaconcepten, het opstellen van
marketing en communicatieplannen en het geven van
managementondersteuning.
Dit brancheonderzoek ‘Het Fitnesscentrum in Beeld’ is één
van onderzoeken die wij gratis op onze website
www.spronsen.com publiceren. Wij schrijven onderzoeken,
zoals ‘Het Wellnesscentrum in beeld’, ‘De 1- en 2-
sterrenhotels in beeld’, en ‘Het Sterrenrestaurant in beeld’.
Kijk voor meer publicaties op
www.spronsen.com/nl/brancheinformatie. Kijk voor meer
informatie over onze andere afdelingen op www.salaris-
spronsen.nl, www.rollemapartners.nl en www.training-
spronsen.nl.

3. Ontwikkeling
Vanaf 1996 tot 2008 groeide het fitnessaanbod
explosief tot een aantal van 1.619 fitnesscentra voor
de registratiewijziging. In deze periode groeide het
fitnessaanbod met maar liefst 86,1% en op jaarbasis
gemiddeld met 5,4%. Na de aanpassing van de
registratiewijze was het fitnessaanbod bijgesteld tot
een aantal van 1.463 fitnesscentra in 2008. In de
afgelopen vier jaar is het fitnessaanbod met 12,9%
doorgegroeid naar een aantal van 1.652 fitnesscentra
Tussen 2010 en 2011 zijn er slechts 20 fitnesscentra
bijgekomen, een groei van 1,2%. Wij concluderen dan
ook dat de groei aan het afvlakken is.
Geografische spreiding
Het aantal fitnesscentra in de provincies verschilt sterk
per regio. Niet in elke provincie was er in de periode
2008-2011 sprake van groei van het aantal
fitnessaanbieders. In drie provincies daalde het aantal
vestigingen. In Friesland, Drenthe en Zeeland was
sprake van een procentuele krimp van het aanbod ,
met respectievelijk -4%, -2% en -5%. In de provincies
Gelderland, Noord-Holland en Utrecht was de
procentuele groei van het aanbod het grootst, met
respectievelijk +19%, +17% en +17%.
Brancheontwikkeling
Registratiewijziging
Fitness is in het dagelijks taalgebruik een verzamelterm
voor sportieve activiteiten die ervoor zorgen dat je in een
betere algehele conditie komt. In het verleden was het
vaak onduidelijk of een sportief aanbod wel tot het
fitnessaanbod behoorde. De Kamer van Koophandel is
per 1 juni 2008 overgegaan van de BIK-codering
(Bedrijfsindeling van Kamers van Koophandel) naar de
SBI 2008-codering (Standaard Bedrijfsindeling). Hierbij
is gelet op de afbakening van fitnessactiviteiten, het
verband van fitnessbeoefening en het
voorzieningenniveau van een fitnesscentra. Belangrijk is
een drietal typen bedrijven: fitnesscentra, aanbieders
van kracht- en vechtsporten en sportscholen. De
aanpassing van de registratiewijze van fitnesscentra
door de KvK heeft geresulteerd in een trendbreuk
tussen 2007 en 2008. Het totale aanbod van
fitnesscentra valt hierdoor lager uit dan in eerdere
onderzoeken en publicaties werd waargenomen.
Volgens het CBS is de categorie fitnesscentra de meest
duidelijke definitie: een plaats waar men op allerlei wijze
sporten en activiteiten kan bedrijven, zowel individueel
als in groepsverband met of zonder gebruik van
apparaten, ter bevordering van de spiermassa en de
lichamelijke conditie.
2
Dichtheid
Nederland telt gemiddeld 9,9 fitnesscentra per
100.000 inwoners. De provincies Drenthe, Zeeland en
Noord-Holland hebben de hoogste dichtheid met
respectievelijk 12,8, 11 en 10,9 fitnesscentra per
100.000 inwoners. De provincies Friesland, Groningen
en Zuid-Holland hebben de laagste dichtheid met
respectievelijk 7,4, 8,3 en 8,9 fitnesscentra per
100.000 inwoners.
Ledenbestand
Het gemiddelde aantal leden per fitnesscentrum
bedraagt in Nederland 1.604. Ook hier zijn de
regionale verschillen erg groot. Het gemiddelde aantal
leden per fitnesscentrum is in Zeeland het laagst met
1.049 en in Utrecht is het gemiddeld aantal leden per
fitnesscentrum het grootst met 1.972.
Bron: CBS en Kamer van Koophandel
Bron: CBS en Kamer van Koophandel
Bron: CBS en Kamer van Koophandel
P ro vincies
A antal
fitnesscentra
in 2008
A antal
fitnesscentra
in 2011
Inwo ners D ichtheid
Gemiddeld
aantal leden
Groningen 45 48 579.034 8,3 1.865
Friesland 50 48 647.280 7,4 1.902
Drenthe 64 63 491.342 12,8 1.410
Overijssel 107 119 1.134.434 10,5 1.448
Gelderland 176 210 2.005.298 10,5 1.618
Flevoland 45 50 391.988 12,8 1.310
Utrecht 94 110 1.228.575 9 1.972
Noord-Holland 251 293 2.691.426 10,9 1.569
Zuid-Holland 275 313 3.527.453 8,9 1.845
Zeeland 44 42 381.582 11 1.049
Noord-Brabant 212 245 2.453.936 10 1.534
Limburg 100 111 1.122.631 9,9 1.533
Totaal 1463 1652 16.654.979 9,9 1.604

4. Marktstructuur
3
Fitnessketens
Pas na het jaar 2000 kwamen de eerste grote internationale ketens in Nederland in opkomst. Inmiddels telt Nederland ruim 30 ketens. Momenteel maakt circa 20% van de
fitnesscentra deel uit van een keten ten opzichte van 15% in 2006. De vestigingen van de fitnessketens zijn voornamelijk terug te vinden in sterk tot zeer sterk stedelijke
gebieden (gemiddeld 20% van alle fitnesscentra). In matig tot niet-stedelijke gebieden zijn voornamelijk vestigingen van zelfstandige ondernemers te vinden, hier behoort
gemiddeld 7,5% van de fitnesscentra tot een keten. Ketenvestigingen hebben gemiddeld 1.200 leden in hun bestand, tegenover ruim 900 leden bij zelfstandige ondernemers.
Het ledenbestand van de ketenvestigingen is dus gemiddeld 24% groter dan bij de overige commerciële centra. Opvallend is dat het inschrijfgeld bij de grotere ketens met
gemiddeld € 69,= beduidend hoger ligt dan bij individuele centra (€ 30,=). In het maandbedrag is daarentegen weinig verschil te merken. De zes grootste ketens worden
hieronder besproken.
Basic-Fit
Basic-Fit is momenteel de grootste budget fitnessketen van Nederland met ruim 78 vestigingen. Deze fitnessketen zit vooral in
de sterke tot zeer sterke stedelijke gebieden. Voor € 15,95 per maand kan je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van alle
fitnessfaciliteiten en met het hele gezin, om beurten, op één pas sporten.
Health City
Health City is met 63 vestigingen de één na grootste fitnessketen in ons land gericht op het luxe segment. Internationaal telt
Health City ruim 180 vestigingen verspreid over Nederland, België, Duitsland, Luxemburg, Frankrijk, Spanje en Italië. In 2011
maakte Health City International bekend de budget fitnessketen “Fitness First” te hebben overgenomen. De 23 voormalige
Fitness First vestigingen in Nederland zijn inmiddels omgetoverd onder de merknaam Health City. Voor € 62,35 per maand kan
je hier onbeperkt gebruikmaken van fitnessfaciliteiten, groepslessen en sauna/ wellness.
Curves
Curves is en blijft ‘s werelds grootste fitnessketens met ruim 10.000 locaties. Met 58 vestigingen zit Curves bij de top drie
grootste fitnessketen in Nederland. Deze van oorsprong Amerikaanse keten biedt circuittrainingen alleen voor vrouwen. Curves
is een fitnessprogramma ontworpen voor vrouwen. Curves biedt een compleet trainingsprogramma in slechts 30 minuten. Voor
€ 39,= per maand mag je onbeperkt deelnemen aan dit fitnessprogramma.
Fit 4 Free
Fit 4 Free is één van de snelst groeiende budget fitnessketens in Nederland. In 2008 telde Fit 4 Free nog 24 vestigingen en
inmiddels zijn het 47 vestigingen. De vestigingen zijn voornamelijk te vinden in de Randstad en het zuiden van ons land. Voor
€ 16,= per maand kun je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van de fitnessfaciliteiten.
Achmea Health Center
Als onderdeel van Achmea zorgverzekeringen kunnen Achmea-verzekerden hier tegen gereduceerd tarief sporten. Tevens zijn
de centra ook toegankelijk voor niet Achmea-verzekerden. De health centers bieden zowel fitness als groepslessen. Inmiddels
beschikt Achmea Health Centers over 35 vestigingen verspreid door heel Nederland. Voor Achmea-leden ligt het tarief rond de
€ 45,= per maand. Voor de niet-leden is dit € 48,50 per maand.
Laco
Laco biedt 32 vestigingen in Nederland. Opvallend is dat de vestigingen zich niet in de Randstad bevinden maar juist hierbuiten.
Het maandelijks abonnement bedraagt tussen de € 32,75 en € 42,75.

5. Marktstructuur
4
Budget fitnessketens
Een aparte groep die zich de afgelopen jaren binnen de fitnessbranche flink heeft
ontwikkeld is die van de budget fitnesscentra. Hoewel de groei van het aantal
fitnesscentra aan het afvlakken is, zijn het vooral de budget fitnessketens die
groeien. Het concept wordt gekenmerkt door het weglaten van wat door budget
fitnessketens wordt gezien als ‘onnodige zaken’, bijvoorbeeld een luxe horeca
voorziening, gratis handdoeken, kinderopvang et cetera.
Volgens het EFAA beschikten de grootste budgetketens in 2006 over 32 vestigingen.
In 2008 is het aantal vestigingen gestegen naar 65. Dit is een stijging van 103%.
Momenteel beschikken dezelfde vier grootste budgetketens “BasicFit’, “Fit for Free”,
“Fit All Day” en “Budget Fitness” samen over 135 vestigingen. Dit is een stijging van
108% ten opzichte van 2008. De gemiddelde oppervlakte per budget ketenvestiging
is circa 1.400m2 en het gemiddeld aantal leden per centrum is 2.380 leden. Ten
opzichte van de reguliere fitnesscentra benutten budgetcentra het aantal vierkante
meters per lid en het gemiddeld aantal werknemers veel efficiënter, waardoor de
contributiegelden lager kunnen liggen.
De gemiddelde contributiegelden in de budgetcentra liggen tussen de € 9,95 en
€ 20,- per maand in de budgetcentra. De contributie voor leden van de reguliere
centra ligt gemiddeld rond de € 44,- per maand. Uit onderzoek blijkt dat de prijs één
van de belangrijkste motieven is voor mensen om niet te gaan fitnessen. Deze
budgetcentra met hun lage contributie maken het een stuk aantrekkelijker voor
mensen om lid te worden, vooral in deze economische magere tijden.
Samenwerking met zorgverzekeraars
Fitnesscentra worden steeds meer gezien als partner op het gebied van
gezondheidszorg. In 2010 heeft OHRA als eerste zorgverzekeraar in Nederland een
vergoeding opgenomen in een collectieve zorgverzekering voor fitness. Met ingang
van 2011 werd een zogenaamde ‘beweegkuur’ opgenomen in de basisverzekering
van verzekeraars. Deze ‘beweegkuur’ is in eerste instantie bedoeld om diabetes en
obesitas aan te pakken, maar tegenwoordig vooral bedoeld om een gezonde leefstijl
te bevorderen. Ook vanuit het oogpunt van de vergrijzing en toenemende
gezondheidsproblemen is dit een goede preventieve maatregel. Momenteel bieden
16 van de 21 grootste zorgverzekeraars een fitness stimulerende aanbieding in de
vorm van bijvoorbeeld korting op de contributie. Overeenkomsten worden gesloten
met erkende fitnesscentra en health clubs die aangesloten zijn bij o.a. Nationaal
Gezondheidsplan en de brancheorganisatie Fit!Vak. Momenteel zijn er 735
fitnesscentra gecertificeerd met het keurmerk Fitness Basis of Fitness Totaal ten
opzichte van 214 in 2004.
Bedrijfsfitness
In 2008 werd door twee van de drie fitnesscentra bedrijfsfitness aangeboden. Onder
bedrijfsfitness vallen de activiteiten die een bedrijf ten behoeve van zijn werknemers
organiseert ten einde de gezondheid van de werknemers te bevorderen. Steeds meer
bedrijven nemen dit ook op in hun secundaire arbeidsvoorwaarden. De belangrijkste
succesfactor van bedrijfsfitness is vooral de lichamelijke fitheid van werknemers. Dit
leidt tot een betere mentale en fysieke gezondheidstoestand zowel lichamelijk als
psychisch, welke weer gekoppeld kan worden aan het voorkomen van ziekten.
Bedrijfsfitness heeft dus niet alleen voordelen voor de werknemers, maar ook voor
het bedrijf, bijvoorbeeld lager ziekteverzuim, meer voldoening en een hogere
productiviteit. Net als bij de zorgverzekeraars worden ook hier overeenkomsten
gesloten met fitnesscentra. Voorbeelden hiervan zijn High Five Health Promotion en
het SVB netwerk. Voor bedrijven is dit financieel aantrekkelijk omdat sinds enige tijd
de bedrijfsfitness in de werkkostenregeling kan worden ondergebracht.

6. Fitnessbeoefenaren
5
Fitnessdeelnemers
Fitness is in de afgelopen twee decennia ontwikkeld tot een populaire sport in
Nederland. Na zwemmen en wielrennen is fitness de derde meest beoefende sport
onder de bevolking zo blijkt uit het onderzoek “Trendrapport Fitnessbranche 2012”.
Maar liefst 20% van de bevolking van 4 jaar en ouder geeft aan één of meerdere
malen in 2011 fitness te hebben beoefend (OBiN 2007 – 2011). Dit houdt in dat ruim
3,2 miljoen personen minimaal één keer per jaar aan fitnessactiviteiten hebben
deelgenomen. Ook blijkt dat fitness de meest beoefende hoofdsport was onder de
volwassen bevolking in Nederland. Op basis van het aantal fitnesscentra (1.652) en
het gemiddelde aantal leden per fitnesscentrum (1.604) telt Nederland in 2011 ruim
2,6 miljoen fitnessbeoefenaren die lid zijn van een fitnesscentrum. Dit is circa 16%
van de bevolking ten opzichte van 9% in 2008.
Bezoekersprofiel
Volgens het rapport “OBiN 2010” van het SCP is fitness vooral populair onder de
leeftijdsgroep 26-55 jaar, waar 57% aan fitness doet. Het percentage 55-plussers
die aan fitness doen, is tussen 2006 en 2010 gestegen van 16% naar 26%. De
leeftijdsgroep 12-25 jaar is met 17% ondervertegenwoordigd.
De verdeling man-vrouw is onevenredig. Mannen hebben een fitnessparticipatie van
16% tegenover 23% bij de vrouwen. Mannen zijn vaker alleen lid van een
sportvereniging en vrouwen juist vaker van het fitnesscentrum. Vrouwen doen vaker
alleen cardiofitness en mannen vaker alleen krachttraining.
Ook blijkt dat opleidingsniveau en inkomensniveau, en het beoefenen van sport sterk
met elkaar samenhangen: hoe hoger de opleiding en het inkomen, hoe groter de
kans dat mensen aan sport deelnemen. In de fitnesssector zien wij de laatste 5 jaar
echter het aandeel laag opgeleiden toenemen.
De fitnessbeoefenaren kunnen onderverdeeld worden naar drie type gebruikers. Dit
zijn particulieren, bedrijven en mensen met een medische noodzaak. Particulieren
doen het vooral voor de gezondheid en fitheid. In de bedrijfssector gaat het om
gezonde werknemers, die beter presteren en een lager ziekteverzuim hebben.
Professionals uit de eerstelijns zorg verwijzen patiënten met bijvoorbeeld obesitas of
prediabetes steeds vaker door naar de fitnesscentrum met als doel om de levensstijl
te verbeteren door gezonder te eten en meer te bewegen.

7. Fitnessbeoefenaren
Bezoekfrequentie
Circa 75% van de bezoekers komt minimaal één keer per week trainen, 26% van de
bezoekers gemiddeld twee keer per week en 23% zelfs gemiddeld drie keer per
week. De avonduren (vanaf 18.00 uur) van maandag tot donderdag zijn het drukst
bezocht. Tevens is er een piek om 9.00 uur op doordeweekse dagen. Veel
fitnesscentra bieden lagere tarieven tijdens de daluren. Daluren voor fitnesscentra
gelden op maandag tot vrijdag tussen 09.00 uur en 17.00 uur. In de ochtend maken
vooral vrouwen gebruik van de faciliteiten. De gemiddelde verblijfsduur in een
fitnesscentra is circa 1,5 uur per bezoek.
Oktober tot en met april zijn de topmaanden waarbij de fitnesscentra het drukst
worden bezocht. Sportieve voornemens in januari zijn voor veel mensen reden om
naar het fitnesscentrum te gaan. De zomermaanden zijn vaak ook de mindere
maanden vanwege het weer en de vakanties. Het huidige verloop onder de leden is
groot, mede als gevolg van de toenemende concurrentie in de branche, maar vaak
ook door het gebrek aan discipline.
Fitnessmotieven
Uit onderzoek van het Mulier Instituut en het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat
zowel bij fitness (88%) als bij andere sportverenigingen (64%) gezondheid, fitheid en
lichaamsbeweging het belangrijkste motief is om te sporten. Opvallend is dat bij
fitness veel sterker gezondheids-gerelateerde aspecten als een “strak lichaam” of
“afvallen” worden genoemd en minder vaak motieven als plezierbeleving of sociale
contacten. De belangrijkste reden om niet te fitnessen of weer te stoppen is dat men
het niet leuk genoeg vindt voor het geld dat men er voor moet betalen, zo blijkt uit het
onderzoek SportMonitor 2008.
Koopmoeitebereidheid
Fitnesscentra zijn vaak dicht bij huis en goed bereikbaar. De gemiddelde afstand
naar de fitnesscentra is minder dan 4 kilometer en bijna de helft van alle bezoekers
woont binnen een straal van twee kilometer. 40% van de bezoekers van het
fitnesscentra heeft een reisafstand van minder dan 5 minuten, 39% van de
bezoekers heeft een reisafstand van hooguit 10 minuten en 19% van de bezoekers
tussen 11-20 minuten. Slecht 3% van de bezoekers is bereid langer te reizen dan 20
minuten. De auto is het populairste vervoersmiddel naar het fitnesscentrum.
Inspannen doet men immers in het fitnesscentrum en niet op de weg daar naartoe.
6

8. Horeca- & Fitnessfaciliteiten
Horeca aanbod
In 64% van de fitnesscentra is een traditionele
bar/kantine aanwezig. In 40% van de fitnesscentra
is er een koffie- /theeautomaat aanwezig en 24%
heeft alleen een frisdrankenautomaat. Bij 7% van de
fitnesscentra is er zelfs een restaurant aanwezig.
Circa 15% van de sporters maakt veelvuldig gebruik
van de horecavoorziening in het fitnesscentrum.
41% van de fitnessers geeft aan hier nooit gebruik
van te maken. Naast de contributiegelden bedraagt
de horecaopbrengsten circa 5-15% van de
totaalomzet. De gemiddelde omzet van een
fitnesscentrum is ruim € 400.000,- waarvan
€ 20.000,- tot € 60.000,- uit horecaopbrengsten. De
horeca-omzet wordt voor een fitnesscentra wel
steeds interessanter, maar het blijft een uitdaging
om deze rendabel te maken.
Fitnessactiviteiten
Bedrijfsfitness, vrije gewichten en afslankprogramma’s
behoren allemaal tot de activiteiten die door de meeste
fitnesscentra worden aangeboden. Daarnaast bieden
fitnesscentra vaak ook groepsactiviteiten aan in allerlei
vormen of formules. Ruim 91% van de fitnesscentra
biedt groepsfitness aan. Iets meer dan de helft van de
fitnesscentra (55%) doet dit volgens een formule zoals
Les Mills, Bodypump of Club Joy. 83% van de
fitnesscentra biedt groepsactiviteiten aan die niet
binnen een formule vallen. De spinninglessen,
seniorenfitness, steps en aerobics blijven de populairste
groepsactiviteiten binnen de fitnesscentra. Volgens het
trendrapport “fitnessbranche 2012” combineren bijna
zes op de tien fitnessers kracht- en cardiotraining. Ruim
een derde doet alleen cardiotraining en één op de
twintig richt zich alleen op krachttraining. Een kwart van
de fitnessers combineert individueel training met
groepsactiviteiten en nog eens een kwart doet
uitsluitend groepsactiviteiten.
Fitnessfaciliteiten
Ruim 90% van de fitnesscentra bieden kracht- en
cardiotoestellen aan. Daarnaast zijn de
spinningfietsen bijna niet weg te denken in de
hedendaagse fitnesscentra. Toch heeft maar 51% van
de fitnesscentra spinningfietsen. Naast de faciliteiten
in de vorm van fitnesstoestellen, zijn er ook
verschillende sport- en andere bedrijfsruimtes
aanwezig. Circa 86% van de fitnesscentra beschikken
over een dansruimte voor bijvoorbeeld
aerobicslessen. Met name de grotere fitnesscentra
hebben onder andere zwembaden, squashbanen,
teamsporthallen en indoor tennisbanen. Naast de
eerder genoemde fitnessfaciliteiten blijken de
beautyfaciliteiten redelijk aantrekkelijk te zijn in de
fitnesscentra. 59% van de fitnesscentra beschikt over
zonnebanken. 47% heeft sauna’s en 42% beschikt
over behandelkamers.
7

9. Interview Peter Loots
Achmea Health Center
Achmea Health Center in Tilburg is een fitnessketen met 35 vestigingen in Nederland. Het
fitnesscentrum heeft een ruim opgezette fitnessruimte voorzien van de meest moderne
apparatuur en beschikt ook over luxe spa faciliteiten. Ook na het sporten kunnen leden
lekker nagenieten in de gezellige bar en lounge gedeelte. Peter Loots (clubmanager van
Achmea Health Center Tilburg) geeft in een interview zijn idee weer achter het concept en
zijn visie op de ontwikkelingen in de fitnessbranche
Hoe zou u het concept kunnen omschrijven?
“Achmea Health Centers is een landelijke fitnessketen met meer dan 35 vestigingen in
Nederland. Achmea Health Centers is een 100% dochteronderneming van
zorgverzekeraar Achmea Zorg en is ook het verlengstuk van het zorgsegment voor
zorgverzekeringen. Het idee achter Achmea Zorg is om naast de beste zorg aan te
bieden, ook een gezonde leefstijl te stimuleren door fitnessmogelijkheden te faciliteren. In
samenwerking met andere zorgaanbieders probeert Achmea een bijdrage te leveren aan
een gezonde en energieke levensstijl van de zorgverzekerden. Dit doen zij door kortingen
en speciale vergoedingen te verstrekken aan de verzekeringsnemers. De Health Centers
zijn dus toegankelijk voor zowel Achmea als niet-Achmea zorgverzekerden. Op deze
manier probeert Achmea het sporten extra aantrekkelijk te maken. Ook mensen met
speciale klachten zoals spier-/ gewrichtsproblemen en of overgewicht kunnen vanuit hun
zorgverzekering bij ons terecht. Eigenlijk het hele plaatje van de zorg.”
Wat is de visie en strategie van Achmea Health Centers?
“De missie en visie van Achmea Health Centers is om mensen te inspireren om met
regelmaat te bewegen, mentaal te ontspannen en verantwoord te eten. Wij zijn ook van
mening dat dit de basis is voor een gelukkig en gezond leven. Dit doen wij door samen
met onze leden doelen te stellen en te bereiken. Vanuit deze gedachte ondersteunen en
begeleiden wij mensen persoonlijk bij hun oefeningen. Natuurlijk bereikt iedereen dit het
beste op zijn eigen manier. De één heeft natuurlijk meer of minder motivatie nodig dan de
ander. Maar persoonlijke aandacht is er wel bijna altijd. Met onze doelgerichte pakketten
kunnen leden ook zelf bepalen waar en wanneer ze sporten. Vandaar ook ons motto:
“Beweeg je vrijer.”
Is Achmea Health Center lid van een branchevereniging en wat is het voordeel hiervan?
“Achmea Health Centers is aangesloten bij de Fit!vak, de Nederlandse
brancheorganisatie voor erkende sport- en bewegingscentra. De Fit!vak bevordert de
ontwikkeling, de kwaliteit en de maatschappelijke positie van fitnesscentra. Zij zorgen
ervoor dat kennis, informatie en expertise toegankelijk wordt voor diverse gebruikers.
Voor fitnesscentra is dit wel een belangrijke garantie voor zekerheid en kwaliteit. Onze
centers zijn ook voorzien van een erkend keurmerk van de stichting Landelijke
Erkennings Regeling Fitness (LERF). Dit is een onafhankelijke stichting die alle keuringen
in de fitnessbranche in Nederland regelt.
“Het keurmerk houdt in dat fitnesscentra moeten voldoen aan bepaalde
kwaliteitseisen op het gebied van fitnessapparatuur, de dienstverlening, human
resource en nog veel meer. Lid worden bij een branchevereniging heeft wel degelijk
z’n voordelen. Zo garanderen wij onze leden van een veilige en hygiënische
sportomgeving, verantwoorde en effectieve trainingsprogramma’s en adviezen. Wij
gebruiken daarom ook alleen gecertificeerde en gediplomeerde sportinstructeurs.
Medewerkers die weten hoe het lichaam werkt, een trainingsprogramma kunnen
opstellen en voedingsadvies kunnen geven. Goed en professionele instructeurs
zijn voor ons zeer belangrijk, want zij moeten uiteindelijk onze visie uitdragen aan
onze leden.”
Welk strategie gebuikt Achmea Health Center om haar leden te behouden?
“Bij ons is het mogelijk je eigen sportpakket samen te stellen afhankelijk van je
eigen trainingsbehoeften. Of je nou wilt afvallen, spieren kweken of gewoon fit wilt
blijven, voor elke trainingsbehoefte hebben we wel een speciaal
trainingsprogramma. Daarom wordt altijd een intakegesprek gevoerd met een
nieuw lid. Samen gaan we kijken wat de persoonlijke doelen en wensen zijn. Er
wordt een speciaal trainingsprogramma aangeboden. Ook een voedingsschema
dat wordt samengesteld door een diëtist behoort tot de mogelijkheden, evenals
intensieve begeleiding door je eigen coach. Je merkt dat dit mensen aanspreekt en
zodoende ook langer bij je sportcenter blijven. Dit is echt een effectieve manier om
je leden te behouden.”
“Ook onze fitnessfaciliteiten zijn voor onze leden een reden om hier te trainen.
Leden hebben hier de beschikking over fitness- en cardioapparatuur. Ze kunnen
meedoen moet leuke groepslessen. En na de training, kunnen ze nagenieten in het
zwembad, de whirlpool of de sauna. Wij zijn dus niet alleen een fitnesscenter, maar
ook een wellnesscenter met health en spa faciliteiten.”
8
Foto afkomstig van http://www.achmeahealthcenters.nl/vestigingen/sportschool-tilburg/

10. Interview Peter Loots
9
“Het is vooral onze persoonlijk benadering. Mensen vinden dit erg prettig en dat hoor je
ook vaker van onze leden. Het is hier persoonlijker en gezelliger. Persoonlijk in de zin dat
we ook mensen zullen opbellen als ze een tijdje niet meer zijn geweest. Leden
aanmoedigen en stimuleren tijdens hun trainingen. Sommige mensen hebben gewoon
een duwtje in de rug nodig. Leden komen en gaan. Mensen die van de budgetfitness
afkomen of die juist overstappen naar de basicfitness. Maar uiteindelijk zie je dezelfde
gezichten terug.”
Hoe zal de concurrentie zich ontwikkelen de komende jaren?
“Wat je dus inderdaad ziet, is dat er tegenwoordig veel budgetfitnesscentra zijn
bijgekomen. Onbeperkt fitness voor een vast laag bedrag. Daar heb je natuurlijk veel
minder begeleiding en persoonlijke aandacht. Maar daar maak ik me niet zoveel zorgen
om. Wij richten ons op een ander soort doelgroep. Onze leden zitten in de
leeftijdscategorie van 30 jaar tot 55-plussers, Achmea en niet Achmea-zorgverzekerden.
Achmea Zorg heeft ruim vijf miljoen zorgverzekerden. Als bij wijze 10% hiervan gaan
fitnessen, dan heb je al een behoorlijke groep. Ze krijgen vanuit hun zorgverzekering
kortingen en vergoedingen, dit maakt het voor hun aantrekkelijker om bij ons te
fitnessen.”
“Het gaat vooral om de locatie. Wij zitten hier in Tilburg midden in de centrum. Qua huur
zitten wij al op zo’n half miljoen per jaar. Maar we zitten dan ook op een toplocatie. We
zijn een grote fitnessketen met genoeg leden en kunnen dat ons veroorloven. Maar ik kan
me voorstellen dat sommige fitnesscentra moeite zullen hebben met deze
huisvestingskosten. Ik denk dat kleine buurtfitnesscentra met lagere huurkosten het
waarschijnlijk wel zullen redden.”
Wat is uw visie en verwachting voor de toekomst?
“Gezien de ontwikkelingen zal het vooral moeilijk worden voor nieuwe fitnesscentra.
Met name kleine fitnesscentra met beperkte middelen. Er zullen wel steeds meer
budget- en basicfitnesscentra bij komen. Ik denk dat in de komende jaren een
tweedeling zal ontstaan. Enerzijds van fitnesscentra die zich vooral richten op
basisfitness. Bij dit soort centra zal de focus voornamelijk liggen op het aanbieden
van fitnessruimte en apparatuur en in veel mindere mate op persoonlijke
begeleiding. Ik denk dat dit vooral veel jonge mensen aanspreekt. Anderzijds zie je
dat fitnesscentra zich ontwikkelen tot een compleet leisure center, waar je naast
sporten ook heerlijk kan ontspannen in een wellnesscenter compleet met zwembad,
sauna en stoombaden. Je komt hier dus niet alleen om te sporten, maar ook echt
om tot rust te komen.”
“Ik denk ook dat er veel meer samenwerking gaat ontstaan tussen fitnesscentra en
zorgverzekeraars. Tegenwoordig zijn mensen zich meer bewust van een gezonde
leefstijl. Zowel zorgverzekeraars als fitnesscentra spelen hier goed op in. Ook de
samenwerking tussen fitnesscentra en bedrijven was een tijdje in opkomst. Alleen
merk ik dat dit de laatste tijd wat minder is geworden. Werkgevers hebben meer de
hand op de knip in deze tijden. Ik denk daarom ook dat dit in de komende jaren iets
zal teruglopen.”
“Maar inderdaad, aan de professionaliseringslag die veel fitnesscentra nu maken,
merk je dat de fitnesssector een volwassen branche aan het worden is.”
Foto’s afkomstig van http://www.achmeahealthcenters.nl/vestigingen/sportschool-tilburg/

11. Trends & Ontwikkelingen
Bootcamp clubs
Bootcamp Training is begin deze eeuw ontstaan
in de Verenigde Staten, een sportmethodiek
gebaseerd op de trainingsroutine van het
Amerikaanse leger. Gecertificeerde trainers
onderwerpen hun sporters in groepsverband aan
een intensief cardiovasculair en
spierversterkende full body workout. Hardlopen,
intervaltraining en fitnessoefeningen in de natuur.
Conditie, kracht, souplesse en explosiviteit. En
dat zonder toestellen. Bootcamp Training is er
voor alle (fitness)niveaus.
F4F app
De grote sportschoolketen Fit For Free heeft een
app voor zijn leden uitgebracht. Met Fit For Free
kun je groepslessen reserveren, de
trainingswijzer en je persoonlijke trainingsschema
zien en handige sportinstructies bekijken. De
sportinstructies in de app beschrijven op welke
manier je een spier het beste kunt trainen. Je
kiest een spier en krijgt direct een overzicht met
oefeningen en bijbehorende foto’s en instructies.
Groene sportstroom
Sinds kort kan je ook je eigen energie
opwekken in de sportschool. SportsArt
Nederland heeft een energieopwekkend
cardio-apparaat ontwikkeld dat
sportenergie kan omzetten naar
bruikbare stroom. De groene stroom die
wordt opgewekt, wordt volledig gebruikt
in het fitnesscentrum. Eén Go Green
fitnessapparaat kan, bij een gemiddeld
gebruik van 10 uur per dag, circa 2.000
Watt per dag opleveren. Momenteel
hebben slechts 5 fitnesscentra deze
apparaten. Dat zijn Koster in Delft,
Rhytm Sports in Den Haag, Flexifitness
in Ermelo en Sport &
Gezondheidscentrum Gunther’s Family
Fit in Culemborg en Sporthuysch
Amsterdam.
10
Functionele /Core training
Functioneel en Core training is een opkomende
trend waar de oefeningen niet alleen zorgen voor
een betere vorm en een gezondere levensstijl,
maar ook voor het makkelijker maken van de
dagelijkse werkzaamheden. Je combineert
krachttraining met balans, coördinatie en
uithoudingsvermogen. Voorbeelden van
functionele en Core training zijn oefeningen met
trainingsmiddelen zoals kabels, elastieken,
dumbells en gymbal. Maar je kunt bepaalde
oefeningen ook prima zonder hulpattributen
doen. Deze training kan een bijdrage leveren
aan de eisen van de activiteiten in het dagelijks
leven en voor de prestaties van verschillende
sporten.
Embedded fitness
Embedded Fitness in Eindhoven is een
bedrijf dat een nieuw innovatief
bewegingsconcept heeft
geïntroduceerd. E-fitness is een
combinatie van sporten en gamen. Door
beweging aan te bieden in de omgeving
van een computergame met levels en
scores, vinden kinderen (en
volwassenen!) het extra leuk om mee te
doen. E-fitness is daardoor een goede
manier om de conditie, oog-hand
coördinatie en evenwicht te verbeteren.
Het concept is geschikt voor kinderen
met sociaal-motorische problematiek,
voor revalidatie, maar ook voor mensen
met fysieke beperkingen.

12. Toekomstvisie
Houd de klant vast
Het verloop is bij de meeste fitnesscentra nog hoog. Veel leden haken al snel weer af
omdat de motivatie ontbreekt en men het eigenlijk gewoon niet leuk genoeg vindt. In
een minder snel groeiende markt zullen fitnesscentra in de nabije toekomst meer
aandacht moeten gaan schenken aan klantbehoud. Uit onderzoek blijkt dat aspecten
als een intakegesprek, goede en frequente begeleiding en training door bekwame
instructeurs helpt. Alles draait om persoonlijk contact om loyaliteit te creëren. Een
kaartje of e-mailtje als je te lang niet bent geweest, een verjaardagskaart, wat extra
aandacht bij het inchecken of een berichtje over je fysieke vorderingen in relatie tot
de gestelde doelen. Dat alles kan via apps, internet of gewoon via ‘oude’ technieken.
Budgetcentra zullen dit zoveel mogelijk automatiseren. Maar hier telt de menselijke
maat ook. Begroet gasten die bijvoorbeeld inchecken via social media middels een
berichtje. Ontwikkel software hiervoor en blijf inzetten op innovaties om de klant op
deze manier te blijven boeien. Blijft vooruitlopen op consumentensoftware op dat
gebied. Voor de komende jaren zal de nadruk voornamelijk liggen op de beleving en
wensen van de leden. Daar moet op worden ingezet.
Kansen: Fit for kids & Vitale oldies
Hoewel de ontwikkelingen in de fitnessbranche wijzen in de richting van een
marktverzadiging, liggen er nog veel kansen voor fitnesscentra. Het bereiken van
een verzadigingspunt hoeft niet te betekenen dat ook de fitnessdeelname zijn top
heeft bereikt. Een enorme kans biedt het lager onderwijs. Jonge kinderen kampen
steeds meer met overgewicht en slechte motoriek door te weinig beweging. In het
lager onderwijs is lichamelijke opvoeding een sluitpost en de daluren in fitnesscentra
zijn overdag tussen 9.00 en 17.00 uur. Juist nu ook de politiek zich met dit onderwerp
gaat bezighouden, is dit een uitgelezen kans voor de branche. Ontwikkel
programma’s voor lagere scholen en ga in overleg met de overheid en de
zorgverzekeraars voor financiering van dergelijke programma’s. De branche heeft de
expertise, zorgt dat kinderen gezonder worden en benut de capaciteit beter. Een
enorme kans voor de toekomst.
De tweede grote kans is de vergrijzing. De groep 55+ heeft weliswaar een stijgende
maar nog steeds een lage participatie. Verdiep u in deze doelgroep, inventariseer
hun behoeften en wensen en maak programma’s speciaal voor hen. Mogelijk door
speciale uren of trainers die de taal van de doelgroep beter spreken en hun beter
begrijpen. Ook hier geldt en waarschijnlijk nog meer dat aandacht een belangrijk
aspect is om deze groepen te binden en te boeien.
Marktverzadiging / volwassenheid
De cijfers wijzen erop dat de fitnessbranche bijna zijn hoogtepunt heeft bereikt. Met
name de afvlakking van de groei in de afgelopen vijf jaar duidt erop dat de
fitnessbranche in haar volwassenheidsfase zit. De professionalisering, de toename
van het aantal gecertificeerde fitnesscentra en een sterke branchevereniging zijn
eveneens kenmerken voor een volwassen branche.
De verwachting is dat er in 2020 3 miljoen leden aangesloten zijn bij een
fitnesscentrum. Dat betekent ongeveer een participatie van 20% van de Nederlandse
bevolking. Veel zal afhangen in welke mate men er in zal slagen de deelname van de
ouderen (55 +) in deze periode te laten stijgen. Deze groep wordt immers in omvang
steeds belangrijker.
Het aantal fitnesscentra zal ondanks de afvlakking de komende jaren licht toenemen
tot zo’n 1.700 bedrijven. De verwachting is dat de groei voornamelijk zal plaatsvinden
in de stedelijke gebieden in de vorm van basis- en budgetfitness.
Verschuiving van driedeling naar tweedeling
Van de huidige driedeling zien we momenteel de verschuiving naar een tweedeling.
De basis- en budgetcentra zullen naar verwachting de rol en functionaliteiten van
reguliere centra overnemen. Deze centra zullen zich echter wel blijven presenteren
als budgetcentra. De reguliere centra zullen daarentegen doorontwikkelen richting de
multifunctionele centra door de vervaging tussen fitness en wellness. Het aantal
multifunctionele centra zal licht gaan stijgen. In de afgelopen jaren zijn vooral de
fitnessketens flink ontwikkeld. Naar verwachting zal het aantal ketenvestigingen in de
toekomst verder toenemen tot een aantal van circa 600 in 2015. Deze fitnessketens
zullen zich voornamelijk richten op basis-, budget- en bedrijfsfitness gezien de vraag
naar goedkoop fitnessen en de stimulans vanuit het bedrijfsleven.
Samenwerking
De samenwerking tussen de zorgverzekeraars, het bedrijfsleven en fitnesscentra is
in de afgelopen jaren volop in gang gezet. De meeste zorgverzekeraars hebben dan
ook een aanvullend pakket met vergoeding op gebied van sportzorg bij erkende
fitnesscentra. Ook vanuit het bedrijfsleven is de toenemende aandacht gevestigd op
gezonde en fitte werknemers. Fitnesscentra worden hiermee steeds meer erkend als
partner op gebied van gezondheidzorg. Momenteel zijn er 735 fitnesscentra die
gecertificeerd zijn volgens het keurmerk Fitness Basis of Fitness Totaal. De
verwachting is dat steeds meer fitnesscentra deze professionaliseringslag zullen
maken. Daarnaast zullen zij vaker inspelen op ziektepreventie en overgewicht en
steeds meer dieet- en afslankprogramma’s aanbieden.
11

13. Bronnenlijst:
Trendrapport fitnessbranche 2012, P. Hover,
S. Hakkers, K. Breedveld, Mulier Instituut,
2012
Rabobank Cijfers en Trends, 2012
OBiN 2010” van het Sociaal en Cultureel
Planbureau
De fitnessbranche in beeld 2008, Jo
Lucassen/Marieke van Schendel, W.J.H.
Mulier Instituut/ARKO SportsMedia
Nieuwegein 2008
Rapportage Sport 2008, Sociaal en Cultureel
Planbureau
Fitnessbeoefenaars onder de loep, Times
Jongert c.s., Sportgericht nr. 4-5, 2007
“Ontspannen door inspannen” – 2007, NRIT
“IHRSA Global Report 2005” - IHRSA
Nationale Atlas Volksgezondheid, www.rivm.nl
www.fitvak.com
www.efaa.nl
www.cbs.nl
www.kvk.nl
www.ihrsa.com
www.basicfit.nl
www.healthcity.nl
www.achmeahealthcenters.nl
www.curves.nl
www.laco.eu
www.sportcity.nl
www.acsm.org
www.fitnessmonitor.nl
Bekijk ook onze andere publicaties op www.spronsen.com
Dit branceonderzoek is samengesteld door Guido Verschoor. Voor meer informatie en/of
reacties of vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met Guido Verschoor,
adviseur Van Spronsen & Partners horeca-advies, tel. 071 541 88 67 of e-mail:
guidoverschoor@spronsen.com.