2nd Conference on Music Libraries and Archives of Greek IAML Branch, 27-28 April 2018, Athens Conservatoire

1. MOOCs και Μουσικές
Βιβλιοθήκες:
διερεύνηση της σημερινής
πραγματικότητας και
προβληματισμοί
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΥΓΔΑΝΗΣ
ΑΣΗ ΚΟΝΔΥΛΙΔΟΥ
2ο
Ετήσιο Συνέδριο Μουσικών Βιβλιοθηκών,
Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης
27 – 28 Απριλίου, 2018

2. MOOCs
Ανοιχτή & Εξ αποστάσεως εκπαίδευση
Ιστορική αναδρομή
Χαρακτηριστικά
Παιδαγωγικό μοντέλο

3. Ανοιχτή & Εξ αποστάσεως
εκπαίδευση
• Εκπαίδευση για όλους
• Ευελιξία στον τρόπο εφαρμογής
• Διαφορετικό παιδαγωγικό μοντέλο από το
συμβατικό
• Κοινοί εκπαιδευτικοί στόχοι με την παραδοσιακή
εκπαίδευση
• Ανεξάρτητη από τους παράγοντες:
• Ηλικία
• Μορφωτικό επίπεδο
• Ατομικές Προσδοκίες

4. Ανοιχτή & Εξ αποστάσεως
εκπαίδευση (2)
• Ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στο
εκπαιδευτικό σύστημα
• Εξατομικευμένος ρυθμός μελέτης
• Ανεξαρτήτως του τόπου & χρόνου
• Ατομική διαμόρφωση της μορφωτικής
φυσιογνωμίας
• Επίπεδο σπουδών
• Γνωστικό αντικείμενο

5. MOOCs
• Κομμάτι της εξ αποστάσεως & ανοιχτής
εκπαίδευσης
• Μαζική διάδοση της πληροφορίας
• Μ.Ο.Ο.C.s
• Massive
• Open
• Online
• Course
• Κερδοσκοπικού ή μη χαρακτήρα

6. MOOCs (2)
• Για πρώτη φορά το 2008
• Ραγδαία ανάπτυξη
• 2012: ευρεία διάδοση
• 2013: Year of the MOOC
New York Times & Chronicle of Higher Education
• 2018:
• 81.000.000 χρήστες-σπουδαστές
• 800+ πανεπιστήμια
• 9.500 μαθήματα MOOCs ClassCentral (2018)

7. MOOCs (3)
• Δύο κατηγορίες MOOCs
• cMOOCs: συνεργατική θεωρία μάθησης
• Μέχρι το 2012 όλα τα MOOCs ήταν cMOOCs
• xMOOCs: συμβατικό μοντέλο διδασκαλίας
• Προσφέρονται από γνωστά πανεπιστημιακά ιδρύματα
• Αποτελούν πλέον τη συντριπτική πλειονότητα
• Παρέχονται από ειδικές πλατφόρμες
• Για όλα τα γνωστικά πεδία
• Συμπεριλαμβανομένου και της μουσικής

8. Χαρακτηριστικά των MOOCs
• Ελεύθερη & δωρεάν πρόσβαση
• Οικονομική επιβάρυνση για χορήγηση
πιστοποίησης
• Εξατομικευμένη παρακολούθηση
• Ανάλογα τις ανάγκες του χρήστη-σπουδαστή
• Μικρή χρονική διάρκεια περάτωσης
• Μ.Ο. 4 – 6 βδομάδες
• Μεγάλος όγκος χρηστών-σπουδαστών
• Δεκάδες χιλιάδες ανά μάθημα
• Δεν απαιτούν πρότερο γνωστικό υπόβαθρο
• Η πλειονότητα των χρηστών ανήκει στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση

9. MOOCs &
Παιδαγωγικό Μοντέλο
• Πρόγραμμα σπουδών
• Πρόγραμμα ύλης
• Δεν παρέχονται διδακτικοί σκοποί και στόχοι
• Διδακτικό υλικό
• Μαγνητοσκοπημένα βίντεο
• Υλικό διδάσκοντα
• διαφάνειες PPT, Αρχεία PDF κ.λπ.
• Τριτογενείς πηγές
• blogs, ιστοσελίδες κ.λπ.
• Αξιολόγηση
• Αυτόματες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής
• Αξιολόγηση από τυχαίους χρήστες-σπουδαστές
• Peer-review

10. Παράδειγμα MOOC
Μαγνητοσκοπημένο
βίντεο
Διδακτικό υλικό του
μαθήματος
Εργαλεία
αξιολόγησης

11. Ζητήματα στη λειτουργία των
MOOCs
• Φιλοσοφικά ζητήματα
• Ζητήματα ανοιχτότητας
• Cut & Paste έκδοση πανεπιστημιακών μαθημάτων
• Σχεδιασμός σε μία Try before Buy αντίληψη
• Παιδαγωγικό μοντέλο
• Νέο παιδαγωγικό πλαίσιο που δεν εφαρμόζεται ακόμη σωστά?
• Απουσία παιδαγωγικού μοντέλου και μάθηση χωρίς περιεχόμενο?
• Επικοινωνία εκπαιδευτών & εκπαιδευομένων
• Περιορισμένη σε 1 σχόλιο τη βδομάδα
• Μεγάλα ποσοστά αποχώρησης
• 80% - 95%
• Αξιολόγηση
• Σπουδαστές σε ρόλο αξιολογητή!
• Φαινόμενα Λογοκλοπής
ή

12. Μουσικά MOOCs
Χαρακτηριστικά
Σημερινή Πραγματικότητα

13. Μουσικά MOOCs
• 2% των συνολικών MOOCs
• Προσφέρονται από πανεπιστημιακά ιδρύματα
όπως:
• Περιορισμένη διάρκεια κύκλου σπουδών
• Μ.Ο. 4 - 6 εβδομάδες
• Εβδομαδιαία ενασχόληση 3-4 ώρες
• Ιδιαιτερότητες του πεδίου της μουσικής
• Πολυτροπική φύση της μουσικής
• Πρακτική μουσική εφαρμογή
• «πρόσωπο-με-πρόσωπο» εκπαίδευση

14. Μουσικά MOOCs (2)
• Περιορισμένα πεδία της μουσικής
• Θεωρία της Μουσικής
• Μουσική Τεχνολογία
(Μυγδάνης & Κοκκίδου, 2017)

15. MOOCs &
Βιβλιοθήκες
Ρόλος των βιβλιοθηκών
Διασύνδεση MOOCs & Βιβλιοθηκών
Προκλήσεις & Περιορισμοί

16. Ρόλος των βιβλιοθηκών στην
Τριτοβάθμια εκπαίδευση
• Ικανοποίηση πληροφοριακών αναγκών
• Συλλογή και διάδοση πληροφορίας
• Ανάπτυξη ερευνητικής δραστηριότητας
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων 21ου
αιώνα
• Κριτική σκέψη
• Αξιολόγηση της πληροφορίας
• Ικανότητα λήψης αποφάσεων
• Ανάπτυξη πληροφοριακού γραμματισμού
• Κατανόηση της σύγχρονης ψηφιακής κοινωνίας
“learn how to learn”

17. ΜOOCs & Βιβλιοθήκες
• Προσανατολισμός των MOOCs στην
τριτοβάθμια εκπαίδευση
• Σύμφωνα με τη θεωρία του κονεκτιβισμού, οι
σπουδαστές πρέπει να κατέχουν δεξιότητες:
• Αξιολόγησης των πληροφοριών
• Διαχωρισμού πρωτογενών και δευτερογενών πηγών
• Ευθύνη της συλλογής πληροφοριών
Ο ρόλος των βιβλιοθηκών
κρίνεται επιτακτικός!

18. ΜOOCs & Βιβλιοθήκες (2)
• Δεν έχει επιτευχθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης
των βιβλιοθηκών στα MOOCs
• Οι σχεδιαστές των ΜOOCs προτιμούν άλλες
πηγές πληροφορίας
• Ζητήματα
• Πνευματικών δικαιωμάτων
• Μικρής διάρκειας μαθημάτων
• Μεγάλου όγκου σπουδαστών
• Φιλοσοφικού προσανατολισμού

19. Ρόλος των βιβλιοθηκών
Library
MOOC
Developers
Users
• Ικανοποίηση πληροφοριακών
αναγκών
• Ανάπτυξη ερευνητικής
δραστηριότητας
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων 21ου
αιώνα
• Ανάπτυξη πληροφοριακού
γραμματισμού
• Σχεδιασμός μαθήματος
• Επιλογή διδακτικού υλικού
• Αξιολόγηση υλικού
• Συντήρηση μαθήματος
• Αποσαφήνιση πνευματικών δικαιωμάτων
• Καθορισμός αδειοδότησης
• Ορθή χρήση πληροφορίας
Third
party

20. Εμπλοκή βιβλιοθηκών στον
σχεδιασμό των MOOCs
• Επιτακτικός ο ρόλος εμπλοκής για ζητήματα:
• Επιλογή & αξιολόγηση διδακτικού υλικού
• Τρόπους αναζήτησης πληροφορίας
• Συντήρηση του μαθήματος
• Οι βιβλιοθήκες καθυστέρησαν να εμπλακούν στο
σχεδιασμό των MOOCs
• Παραδείγματα ενεργού συμμετοχής:
• Duke University
• University of Pennsylvania

21. Πνευματικά δικαιώματα
• Ορθή και νόμιμη χρήση για κάθε πληροφορία
• Third-party: πλατφόρμα, πανεπιστημιακός
φορέας, χρήστες-σπουδαστές?
• Νομικές ασάφειες
• Ενσωμάτωση πολυμέσων - βίντεο
• Διαφορετική νομοθετικό πλαίσιο σε κάθε χώρα
• Σε αντίφαση με τη φιλοσοφία των MOOCs
PlatformUniversity User
Library

22. Αδειοδότηση Χρηστών
• Νέο μοντέλο αδειοδότησης
• βασισμένο στους third-party εμπλεκόμενους
• Αυθεντικοποίηση των χρηστών με
• Περιορισμό σύνδεσης σε 1 συσκευή
• Πρόσβαση με οικονομική συμμετοχή
• Ανάπτυξη ενός μοντέλου βασισμένο σε μία
πολυπλατφορμική δομή
• Ζητήματα
• Διαχωρισμού φοιτητών στο ίδιο μάθημα
• Περιορισμός στη πρόσβαση στην πληροφορία
• Φιλοσοφικού προσανατολισμού στα MOOCs
• Μεγάλα ποσοστά αποχώρησης

23. Εξυπηρέτηση & παροχή
απομακρυσμένων υπηρεσιών
• Εξυπηρέτηση μεγάλου όγκου χρηστών
• Με διαφορετικό γνωστικό υπόβαθρο και επίπεδο
πληροφοριακού γραμματισμού
• από κάθε μεριά του πλανήτη
• πρόσβαση όλο το 24ωρο
• ζητήματα επιλογής γλώσσας

24. Υλικοτεχνική υποδομή &
κόστος υπηρεσιών
• Η ενσωμάτωση στα MOOCs απαιτεί
υλικοτεχνική υποδομή κατάλληλη για:
• Ταυτόχρονη πρόσβαση μεγάλου αριθμού
χρηστών
• Μεγάλος όγκος ανταλλαγής δεδομένων
• Κυρίως οπτικοακουστικού υλικού
• Κόστος εργασίας
• 380 ώρες ενασχόλησης ενός βιβλιοθηκονόμου για
ένα μάθημα MOOC

25. Ιδιαιτερότητες μουσικής πληροφορίας
Πιθανοί τρόποι ένταξης
MOOCs & Μουσικές
Βιβλιοθήκες

26. Μουσικές Βιβλιοθήκες
• Περιέχουν μουσική πληροφορία
• Κείμενα
• Μουσική σημειογραφία
• Οπτικοακουστικό υλικό
• Φυσικό & Ψηφιακό υλικό
• Βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, επιστημονικά περιοδικά,
άρθρα, παρτιτούρες, συλλογές συνθετών,
οπτικοαουστικό υλικό, διπλωματικές εργασίες,
διδακτορικές διατριβές κλπ.

27. Χρήση Open Access και
Public Domain υλικού
• Η πρόσβαση στην πληροφορία δεν πρέπει να
συγχέεται με την πρόσβαση στην εκπαίδευση
• Η αξία της πληροφορίας δεν εκτιμάται με βάση την
τιμή και τον περιορισμό στην πρόσβαση
• Ενθάρρυνση στη χρήση ανοιχτού υλικού
• Open Access Resources
• Open Education Resources
• Public Domain
• Creative Commons
• Εύρεση και κατηγοριοποίηση ανοιχτής
πληροφορίας
• Προσαρμοσμένη στις ανάγκες του κάθε γνωστικού
πεδίου

28. Ανάπτυξη πληροφοριακού
γραμματισμού
• Οι βιβλιοθηκονόμοι γνωρίζουν καλύτερα από
όλους τα προβλήματα εύρεσης, αξιολόγησης
και χρήσης των πληροφοριών
• Εκμάθηση χρηστών-σπουδαστών σε θέματα:
• Εύρεσης, αξιολόγησης και χρήσης πληροφορίας
• Ανάπτυξης μοντέλων σωστών παραπομπών,
• Ανάπτυξη πληροφοριακής παιδείας
• Σχεδιασμός μαθημάτων/tutorials
• Εξυπηρέτηση μεγάλου όγκου σπουδαστών
• Υπάρχουν ήδη στη μουσική βιβλιοθήκη RILM

29. Συλλογή δεδομένων χρήσης
& λειτουργίας
• Οι βιβλιοθήκες μπορούν να συνεισφέρουν στην
ποιοτική βελτίωση των MOOCs μέσω συλλογής
στοιχείων από τη χρήση των σπουδαστών
• Επιλογή κατάλληλου διδακτικού υλικού κατά τον
σχεδιασμό των MOOCs
• Ικανοποίηση πληροφοριακών αναγκών μελλοντικών
χρηστών
• Δεδομένα σχετικά με τους τρόπους:
• Επιλογής των MOOCs
• Χρήσης της πλατφόρμας
• Αναζήτησης της πληροφορίας

30. Μουσικές Βιβλιοθήκες &
ΜOOCs
• Σχεδιασμός ενός νέου τρόπου παροχής της
μουσικής πληροφορίας, προσαρμοσμένη στο
πλαίσιο των MOOCs
• Απαραίτητη η ενεργή συμμετοχή των
βιβλιοθηκών στο σχεδιασμό των MOOCs
Αν το διδακτικό υλικό σχεδιάζεται σε στενά
πλαίσια όπως σήμερα, ο ρόλος των
βιβλιοθηκών καθίσταται αυτομάτως
περιορισμένος!

31. Σύνοψη
Τα MOOCs έχουν πλέον αποκτήσει το δικό τους
στίγμα στην διαδικτυακή & τριτοβάθμια εκπαίδευση,
ωστόσο οι βιβλιοθηκονόμοι δεν έχουν ακόμη
εμπλακεί ενεργά.
Οι βιβλιοθήκες θα πρέπει να αποκτήσουν ένα πιο
διακριτό ρόλο στη λειτουργία των MOOCS σε ένα
περιβάλλον όπου οι ίδιες να λειτουργούν, όχι
υποστηρικτικά, αλλά να αντιμετωπίζονται ως
“συνεργάτες στην εκπαίδευση”.
Σίγουρα, δεν μπορούν οι μουσικές βιβλιοθήκες να
δράσουν αποσπασματικά αλλά παγκόσμιοι φορείς,
όπως η MLA και η IAML, να εμπλακούν με στόχο την
ποιοτική βελτίωση της εκπαίδευσης και οι
βιβλιοθήκες να αποκτήσουν το δικό τους ρόλο στο
σύγχρονο ψηφιακό εκπαιδευτικό χάρτη των MOOCs.

33. Ευχαριστούμε!
Γιάννης Μυγδάνης
yannis.mygdanis@icloud.com
2ο
Ετήσιο Συνέδριο Μουσικών Βιβλιοθηκών,
Αρχείων και Κέντρων Τεκμηρίωσης
27 – 28 Απριλίου, 2018
Άση Κονδυλίδου
assikon7@yahoo.gr