Sprekers: Bruno Vermeeren (VVBAD) en Eva Wuyts (Vlaamse Erfgoedbibliotheek)

1. Een nieuw decreet:
nieuwe kansen voor
erfgoedbibliotheken?
BrunoVermeeren & EvaWuyts
CoördinatorVVBAD CoördinatorVEB
Overlegplatform voor erfgoedbibiotheken, 8 mei 2017
12017-05-08

2. OCE
 Overleg Cultureel Erfgoed
 ° voorjaar 2015
 Belangenbehartiger
cultureel-erfgoedsector
 Vertegenwoordigt de deelsectoren,
o.a.
 VEB: erfgoedbibliotheken
 VVBAD: bibliotheken &
archieven
22017-05-08

3. 2016-2017: NAAR EEN NIEUW DECREET
 Participatief traject met de sector
(o.a. bevragingen, sectormomenten, focusgroepen)
 Conceptnota (link)
= langetermijnvisie
 Cultureel erfgoed-decreet (link)
 Memorie van toelichting (link)
 Uitvoeringsbesluiten (link)
 Visienota minister Gatz (link)
= beleidsintenties > kader voor commissies en beleid
32017-05-08

4. BELANGENBEHARTIGING
 VEB
 Input (namens subsector)
 Vragenlijst dienstverlenende rollen (vanuitVEB)
 Standpunten (voorgelegd aan de 9 erkende bibs)
 VVBAD
 OCE
 Verzamelde standpunten sector publiceren
 Open OCE
 Hoorzittingen parlement
 Overleg met kabinet en administratie
42017-05-08

5.  Nieuw decreet in een notendop
52017-05-08

6. TIMING
 Decreet gestemd op 24 februari 2017
 Aanvragen eind 2017/begin2018
= één grote erfgoedronde
 Subsidiëring vanaf 2019
 Nog wachten op:
 Definitieve uitvoeringsbesluiten decreet
 Formele aanvraagformulieren
 Reglementen voor projecten
62017-05-08

7. KRACHTLIJNEN
 Doel:
 Duurzaam en kwaliteitsvolle erfgoedwerking
 Maatschappelijke inbedding cultureel erfgoed
 Erfgoed centraal (werking en collecties)
 Schaalvergroting (synergie, samenwerking)
 Verzakelijking (goed bestuur, alternatieve financiering)
 Duurzaamheid, diversiteit en participatie
 Versterking en integratie van ICE
 Internationaal perspectief
72017-05-08

8. TWEE SOORTEN ORGANISATIES
 Cultureel-erfgoedorganisatie
heeft cultureel-erfgoedwerking als hoofdtaak
 Collectiebeherende organisatie
Bv. Museum/ Archief / Bib
> Functies
> Optioneel: rollenOptioneel: rollen
 Dienstverlenende organisatie
Bv.VEB
82017-05-08

9. TWEE SOORTEN ORGANISATIES
 Cultureel-erfgoedorganisatie
heeft cultureel-erfgoedwerking als hoofdtaak
 Collectiebeherende organisatie
Bv. Museum/ Archief / Bib
> Functies
> Optioneel: rollenOptioneel: rollen
 Dienstverlenende organisatie
Bv.VEB
> Rollen
92017-05-08

10. FUNCTIES
 Herkennen en verzamelen: benoemen, in kaart brengen, registreren,
documenteren, waarderen, verwerven, selecteren en herbestemmen;
 Behouden en borgen: verzekeren van voortbestaan van cult. erfgoed
door het in adequate omstandigheden te bewaren, te conserveren, te
restaureren, te actualiseren, te borgen en door te geven;
 Onderzoeken: het onderzoeken van cultureel erfgoed en van
cultureel-erfgoedwerking of het stimuleren en faciliteren ervan;
 Presenteren en toeleiden: delen van cult. erfgoed met het grote
publiek of met specifieke doelgroepen via presentatie, toeleiding,
educatie en door beschikbaar maken voor raadpleging en gebruik;
 Participeren: actief betrekken van de maatschappij
bij cultureel-erfgoedwerking;
102017-05-08

11. ROLLEN
 Een (cluster van) dienstverlenende taken
op landelijk niveau
om erfgoedbeheerders in het veld én daarbuiten
actief te begeleiden en te ondersteunen
bij de uitvoering van hun functies
en internationale expertise binnen te brengen
 Thematisch, inhoudelijk of
erfgoed-technisch van aard
112017-05-08

12. TWEE SOORTEN SUBSIDIES
 Werkingsmiddelen
 Structureel
 Vijfjaarlijks
 Financiering basiswerking
Voor collectiebeherende:
 Regionaal niveau
 Landelijk niveau
 Instelling = Internationaal
 Projectmiddelen
 Incidenteel
 Jaarlijks
 Flexibel inspelend op
noden en
beleidsaccenten
= dynamische ruimte
122017-05-08

13.  Quid erfgoedbibliotheken?
132017-05-08

14. WERKINGSMIDDELEN - ALGEMEEN
 Positief: erfgoedbibliotheken kunnen eindelijk
werkingsmiddelen aanvragen
Overheid “erkent en waardeert het symbolisch
kapitaal” van de erfgoedbibliotheken
 Negatief: aantal bibliotheken die in aanmerking
komen is vrij beperkt: er gelden strikte
voorwaarden
 Reden: ‘budgettaire context’
142017-05-08

15. WERKINGSMIDDELEN -VOORWAARDEN
 1: kwaliteitslabel bezitten
 2: voldoen aan criteria
 uitvoering van de functies
 betekenis van de collectie
 schaalgrootte en reikwijdte van werking
 infrastructuur
 beheer en bestuur
 3: erfgoed als kerntaak (artikel 48)
152017-05-08

16. WERKINGSMIDDELEN – ART. 48
 “De collectiebeherende organisatie heeft een
afzonderlijke, opzichzelfstaande werking die geen
onderdeel is van een andere werking die uitgevoerd
wordt binnen dezelfde organisatie in het kader van
een omvangrijkere kerntaak van die organisatie” –
Art 48 Decreet
 “Principe ‘bijzaak volgt hoofdzaak’.” – Memorie
 “Pragmatische beleidskeuze, vanuit financiële
overwegingen.” –Visienota
162017-05-08

17. WERKINGSMIDDELEN – ART. 48
 “Volgende elementen zijn richtinggevend:
 erfgoed (dat haar ‘eerdere gebruik’ is verloren)
 uitvoeren van functies en daaraan verbonden
infrastructuur
 afzonderlijk personeel
 afzonderlijke financiering
 voldoen aan criteria decreet” –Visienota
172017-05-08

18. WERKINGSMIDDELEN – IN DE PRAKTIJK
 Niet in aanmerking:
 Universiteitsbibliotheek > Onderwijs
 Openbare bibliotheek > Lokaal bestuur
 Overheidsarchief … > Lokaal bestuur
 Maar:
“Blijven wel in aanmerking komen voor
kwaliteitslabel en voor projectsubsidies.” –
Visienota
182017-05-08

19. PROJECTMIDDELEN - ALGEMEEN
 Positief:
 Erfgoedbibliotheken die geen werkingsmiddelen
ontvangen worden “sterk aangemoedigd” om hier op
in te dienen
 Kabinet spreekt over ‘landschapszorg’ (= aandacht
voor verdeling van middelen over de subsectoren)
 Kritische kanttekeningen:
 Hoeveel middelen?
 Welke beleidsaccenten?
 Niet voor alle erfgoedbibliotheken
192017-05-08

20. PROJECTMIDDELEN – IN DE PRAKTIJK
 Subsidie voor een landelijk of internationaal
cultureel-erfgoedproject:
 het uitvoeren van één of meer functies
 het opnemen van een rol
 Voorwaarde:
 Kwaliteitslabel of werkingssubsidie OF
 Samenwerken met gesubsidieerde organisatie
202017-05-08

21. PROJECTMIDDELEN – GEEN OPTIE
 2 projectsubsidies zijn enkel weggelegd voor
landelijk gesubsidieerde spelers:
 Internationale erfgoedprojecten die
co-financiering vereisen
 Tussenkomsten voor internationale uitwisseling
212017-05-08

22. CONCLUSIE
 Erkenning van de sector,
naast cultureel archief en museum
 Bank vooruit
maar nog niet op de eerste rij
 Belang van het behalen van het kwaliteitslabel
 Belang van een sterkeVEB
als dienstverlener en uithangbord voor de sector
 Nood aan sterke belangenbehartiging
222017-05-08

23. HIATEN IN HET DECREET
 Nieuwe visienota’s en wetgeving in het verschiet
met impact op erfgoedwerking
 Digitale strategie >Visie digitaal ecosysteem
 Regionale subsidies > Regiodecreet
 Steunpunt FARO > Bovenbouwdecreet
 Provinciale middelen (o.a. depot, databanken,
consulenten)
 VEB,VVBAD en OCE blijven waakzaam
232017-05-08