1. Hoogbegaafd
Sociaal, persoonlijk, of allebei?

2. Verwachtingen…

4. Over mij

5. Over mij

7. De vraag…

8. De vraag…

9. Uitgangspunt
Een goede samenwerking tussen
emotie en verstand is van essentieel belang
voor een evenwichtige ontwikkeling.

10. Reguliere sociale
vaardigheidstraining
• Contact leggen
• Assertiviteit
• Grenzen aangeven
• Communiceren
• Kritiek krijgen en geven
• Samenspelen, samenwerken
• Omgaan met pestgedrag
• Je mening geven
• Jezelf presenteren
• Vriendschappen aangaan

11. De ontdekking
Een reguliere sociale vaardigheidstraining
aan hoogbegaafden werkt niet

12. Standaard interventies:
waarom werken ze niet?

13. Vier redenen
1. Aanmeldingsprocedure
2. Opzet van reguliere training
3. De soort hulpvraag
4. Oorzaak van probleemgedrag

14. 1. Aanmeldingsprocedure
2. Opzet van reguliere training

15. 3. De soort hulpvraag
4. Oorzaak van probleemgedrag

16. 3. Hulpvraag van het kind
Met welke problemen worden hoogbegaafde
kinderen aangemeld?
1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
3. Piekeren
4. Angsten
5. Negatief zelfbeeld
6. Faalangst
7. Dwanghandelingen of -gedachten
8. Lichamelijke onrust
9. Eenzaamheid

17. Hulpvraag school ≠ Hulpvraag kind
3. Soort hulpvraag

18. 4. Oorzaak van probleemgedrag
Symptoombestrijding
Kern van het probleem aanpakken

19. Kern van het probleem
1. Andere belevingswereld
2. Specifieke kenmerken van hoogbegaafde kinderen
3. Onbegrip van sociale omgeving
4. Mismatch eigen(aardig)heden kind - begeleiding

20. Specifieke kenmerken
• Hoge verwachtingen
• Verregaand loyaal in vriendschappen
• Specifiek inlevingsvermogen
• Hoogsensitief
• Rijk en intens gevoelsleven
• Kritische, unieke blik op de wereld
• Diepgaander begrip van de wereld om hun heen
• Analytisch sterk
• Uitgesproken creatief
• Bijzondere interesses
• Voorlopen in de sociale en emotionele ontwikkeling

21. 1. Persoonlijke vaardigheden
(zelfinzicht, zelfvertrouwen, zelfregulering, motivering,
aanpassingsvermogen)
2. Sociale vaardigheden
(communicatie, het aangaan en behouden
van verbintenissen, samenwerking, invloed).
1 en 2 de sociaal & emotionele vaardigheden
Definities
Bron: Daniel Goleman "Emotionele intelligentie in de praktijk", Uitgeverij Contact, juli 1999
Omgaan met jezelf Omgaan met de ander

22. Persoonlijke vaardigheden
Sociale vaardigheden
Focus

23. Specifieke krachten
• Hoge verwachtingen
• Verregaand loyaal in vriendschappen
• Specifiek inlevingsvermogen
• Hoogsensitief
• Rijk en intens gevoelsleven
• Kritische, unieke blik op de wereld
• Diepgaander begrip van de wereld om hun heen
• Analytisch sterk
• Uitgesproken creatief
• Bijzondere interesses
• Voorlopen in de sociale en emotionele ontwikkeling

24. Aan de slag!

25. Een reguliere sociale vaardigheidstraining
aan hoogbegaafden werkt niet
Vragen?Vragen?

26. De weg naar de oplossing?

27. Het stappenplan
1. Inzicht in de eigen(aardig)heden van hoogbegaafdheid
2. De juiste randvoorwaarden realiseren ten aanzien
van de begeleiding (systeem)
3. Persoonlijke vaardigheden versterken
4. Persoonlijke vaardigheden constructief inzetten
in de omgang met anderen
5. De sociale vaardigheden versterken
6. Hoogbegaafdheid ervaren en inzetten als kracht

28. Systeem

29. Systeem
1 2

30. 5 pijlers

31. 5 pijlers

32. De componenten van de
training
• Cognitieve gedragstherapie (5 G’s)
• Mindfulness, yoga & concentratieoefeningen
• Systeemtherapie
• Beeldende therapie, creatieve opdrachten
• Complexe spelletjes, die beroep doen op de
specifieke
leerstijl
• Interactieve gesprekstechnieken
• Algemene, thematische lessen
• Drama, rollenspellen

33. Setting
1. Individuele training
2. Groepssetting

34. Opzet van de training
1. Vrijblijvende kennismaking
2. Hulpvraag en verwachtingen vaststellen
3. De randvoorwaarden in kaart brengen
4. Inzicht vergroten in de eigen hoogbegaafdheid
5. Het versterken van de persoonlijke vaardigheden
6. Het inzetten van de persoonlijke vaardigheden in
relatie tot de wereld om hun heen
7. Het versterken van de sociale vaardigheden
8. Evaluatie van de persoonlijke leerdoelen
9. Follow-up

35. Opbouw van de training
Ik -> Ik in relatie tot de wereld -> Sociale verkeer

36. Opzet van de persoonlijke & sociale
vaardigheidstraining
1. Vrijblijvende kennismaking
2. Hulpvraag en verwachtingen vaststellen
3. De randvoorwaarden in kaart brengen
4. Inzicht vergroten in de eigen hoogbegaafdheid
5. Het versterken van de persoonlijke vaardigheden
6. Het inzetten van de persoonlijke vaardigheden
in
relatie tot de wereld om hun heen
7. Het versterken van de sociale vaardigheden
8. Evaluatie van de persoonlijke leerdoelen
9. Follow-up

37. Hulpvraag van het kind:
Met welke problemen worden hoogbegaafde
kinderen aangemeld?
1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
3. Piekeren
4. Angsten
5. Negatief zelfbeeld
6. Faalangst
7. Dwanghandelingen of -gedachten
8. Lichamelijke onrust
9. Eenzaamheid

38. Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden
1. Hooggevoelig

39. 1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

40. 1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
3. Piekeren
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

41. 1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
3. Piekeren
4. Angsten
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

42. 1. Hooggevoelig
2. Overprikkeling
3. Piekeren
4. Angsten
5. Negatief zelfbeeld
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

43. 6. Faalangst
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

44. 6. Faalangst
7. Dwanghandelingen of
-gedachten
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

45. 6. Faalangstig
7. Dwanghandelingen of
-gedachten
8. Lichamelijke onrust
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

46. 6. Faalangstig
7. Dwanghandelingen of
-gedachten
8. Lichamelijke onrust
9. Eenzaamheid
Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

47. Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

48. Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

49. Het versterken van de
persoonlijke vaardigheden

50. Het inzetten van de
persoonlijke vaardigheden
a. Het verwerven van Copings-strategieën
• Grenzen aangeven versus mee bewegen
• Handhaven in een groep en toch jezelf mogen zijn
• Het matchen van de eigen verwachtingen met de
verwachtingen van anderen
b. Specifieke kenmerken hoogbegaafdheid,
positief inzetten in het sociale verkeer

51. Het inzetten van de
persoonlijke vaardigheden
c. Aandacht voor de executieve functies
 Top-down leren
 Een eigen purpose hebben
 Doelen stellen
 Tools bepalen om doelen te behalen
 Leren aangeven aan anderen wat je daarvoor
nodig hebt
 Maken van een blueprint
 Plannen

52. Het inzetten van de
persoonlijke vaardigheden

53. Sociale vaardigheden versterken
Omgaan met jezelf in het sociale verkeer
• Vergroten inzicht sociale verkeer
• Inzicht in de belevingswereld van een ander
• Onderscheid - wat is persoonlijk/wat laat je bij de ander?
• Inzicht in het eigen gedrag ten aanzien van anderen
(gebeurtenis-> gedachten->gevoel->gedrag->gevolg).

54. Sociale vaardigheden versterken
Omgaan met anderen
• Inzicht in (nut van) sociale omgangsregels
• Sociale succeservaringen opdoen a.d.h.v. concrete doelen
• Sociale systeem/context meenemen in de begeleiding
• Vaardigheden vergroten
(interpretatie van non- en verbale communicatie,
conflictbeheersing, reflecteren op het eigen gedrag,
samenwerken, assertiviteit en weerbaarheid)

55. Conclusie:
Een standaard sociale vaardigheidstraining
aan hoogbegaafden werkt niet

56. Advies:
afhankelijk van de professional
1. Voor de hulpverlener
2. Voor de leerkracht

57. Samenvattend advies -
hulpverlener
 Stappen
• Het versterken van de persoonlijke vaardigheden
• Van daaruit deze persoonlijke vaardigheden krachtig
inzetten in de sociale wereld
• Van daaruit de sociale vaardigheden versterken
 Benadering
• Vanuit de specifieke krachten van het hoogbegaafde
kind
• Vanuit een contextuele benadering.
• Lever maatwerk

58. Samenvattend advies -
leerkracht
 Aanpak
• Streef naar vroegtijdige signalering hoogbegaafdheid
• Werk met individuele plannen van aanpak, kijk naar de
oorzaak van het (probleem-) gedrag en pak het probleem
aan bij de kern
• Geef de leerling gelegenheid om deel te nemen aan
een peergroup
• Zoek de samenwerking met hulpverleners

59. Contact
Wivina Rooijendijk
Website:
www.wivina.nl
Website: www.dednkrs.nl

60. Bedankt voor uw aandacht!