3. Şekil-Zemin
İlişkisi
Çevremizdeki uyaranların hepsini algılamayız.
Dikkatimizi bize gelen uyarıcılardan
hangilerine odaklarsak onu algılar, onun
dışındaki diğer uyarıcıları ise algılayamayız.
Algı süreci esnasında dikkat edip
algıladıklarımız şekil, geride kalan tüm
uyarıcılar ise zemin olarak adlandırılır.
10. Bilgiyi İşleme
Kuramının Temel
Sayıltıları
Bireyler öğrenme sürecine aktif
olarak katılırlar, verilen yeni
bilgiyi daha önce öğrendikleriyle
ilişkilendirerek zihinlerinde
anlamlı hale getirirler.
Bilgiler belleğe birbirinden kopuk
parçalar halinde değil,
örgütlenmiş bir biçimde
yerleştirilirler.
Öğrenme mutlaka gözlenen
davranışlarda ortaya çıkması
gerekmeyen zihinsel değişimleri
ve süreçleri kapsar.
12. 1) Bilgi
Depoları
Duyusal Bellek: Dış dünyadan gelen
uyarıcıların bilgi işleme sistemine
girmeden önce çok kısa bir süre
depolandığı yerdir. Kapasitesi
sınırsızdır ancak bilgi
anlamlandırılmamıştır ve süresi çok
kısadır, 2-4 saniye.
Kısa Süreli Bellek: Sınırlı miktardaki
bilgiyi (7-9 birim), sınırlı bir zaman
süresi içinde (20-30 saniye),
depolama görevi vardır. Aynı
zamanda zihinsel çalışmaları başka
bir deyişle anlamlandırma işini yapan
bellektir.
Uzun Süreli Bellek: Bilgilerin kalıcı
olarak depolandığı yerdir. Kapasitesi
ve süresi sınırsızdır.
14. 3) Yürütücü
Süreçler
Bilişsel süreçlerimizi yani bilginin akışını
kontrol eden sisteme yürütücü kontrol
sistemi denir.
Yürütücü kontrol sistemi bilginin
dışarıdan alınıp performansa
dönüşünceye kadarki tüm bilişsel
süreçleri ve kişinin güdüsel süreçlerini
kontrol eden süreçtir.
Güdüsel Süreçler: Herhangi bir
öğrenmeye istekli olma, bunu
amaçlama birey tarafından kontrol
edilebilen bir durumdur.
Bilişsel Süreçler: Bilişsel süreçler,
duyusal bellekteki bilginin kısa süreli
belleğe alınması, burada işlenmesi ve
uzun süreli belleğe kodlanması,
gerektiğinde geri getirilmesini
içerir.
15. İKİLİ KODLAMA
KURAMI
İkili kodlama kuramı bilginin
sunulma şekli üzerinde
durmakta ve görsel
materyallerin (resimler,
grafikler vb.) görsel kanalda ve
sözel materyallerin (yazılı ya
da sözlü metin) ise sözel
kanalda işlendiğini belirterek
görsel ve sözel materyallerin
birlikte sunulmasının öğrenme
üzerinde daha etkili olduğunu
belirtmektedir.
16. İKİLİ KODLAMA
KURAMI
Kuram sözel ve görsel
içeriklerin anlamlandırılması ile
insanın deneyimleri arasında
bir ilişki olduğuna vurgu
yapmaktadır.
17. İKİLİ KODLAMA
KURAMI
Birimlerin ardışık algılanması
ile eş zamanlı algılanması
öğrenme açısından farklılık
oluşturur.
Buna göre sözel birimler
ardışık, görsel birimler eş
zamanlı işlenmeye elverişlidir.
18. İKİLİ KODLAMA
KURAMI
Kuram, bahsedilen durumlar
göz önüne alınarak yapılan
öğretimin öğrenmeyi olumlu
yönde etkileyeceğini
varsaymaktadır.
19. İHTİYAÇ ANALİZİ
YAKLAŞIMLARI
İhtiyaç analizi, eğitim öğretim sürecinin
verimli bir şekilde yürütülmesi için gerekli
olan durumları tespit etmek amacıyla
yapılır.
İhtiyaçların tespiti için dört farklı
yaklaşım vardır:
1) Farklar Yaklaşımı
2) Demokratik Yaklaşım
3) Analitik Yaklaşım
4) Betimsel Yaklaşım
20. 1) Farklar Yaklaşımı
Var olan durum ile olması gereken
durum arasındaki farkın tespiti
sonucu ihtiyaçların belirlenmesidir.
22. 3) Analitik Yaklaşım
Gelecekte ulaşılmak istenen
durum ile mevcut durum
arasındaki farkın belirlenmesi
suretiyle ihtiyaçları ortaya
çıkarmaktır.
23. 4) Betimsel Yaklaşım
Belli bir becerinin varlığı ya
da yokluğu durumunda ortaya
çıkan yarar ve zararı
hesaplamak yoluyla
ihtiyaçların tespit
edilmesidir.
25. 1) Dikkat Çekme
Konuyla ilgili
fıkra, anı, olay,
vb. örnek bir
durum anlatma,
sınıfa materyalle
girme, resim veya
şekil gösterme
işlemidir.
26. 2) Hedeften Haberdar
Etme
Öğrencilerde
beklenti
oluşturmak
amacıyla,
ulaşılmak istenen
kazanımı ve
işlenecek konu ile
bunların önemini
açıklama
işlemidir.
27. 3) Ön Bilgileri Ortaya
Çıkarma
Ön öğrenmeleri
hatırlatma, eksik
ön bilgileri
tamamlama, yanlış
ön bilgileri
düzeltme
işlemidir.
30. 6) Davranışı Ortaya
Çıkarma
Etkin katılım
yoluyla öğrencinin
öğrendiklerini
sergilemesini
sağlamak amacıyla
düşündürücü
sorular sorma
veya faaliyet
yapmalarını
sağlama işlemidir.
33. 9) Öğrenilenlerin Kalıcılığını
ve Transferini Sağlama
Bilginin kalıcı
olması ve farklı
durumlarda
kullanılabilmesini
içerir. Özet,
tekrar ve
ödevlendirme
yoluyla yapılabilir.
34. ADDIE MODELİ
Eğitim-öğretim süreçlerinin
planlanması, bu süreçte
kullanılacak materyallerin
tasarlanması, sürecin
değerlendirilmesi ve gerekli
düzenlemelerin yapılmasının
sağlanması ve bu yolla eğitim
öğretimin niteliğinin
arttırılması amacıyla öğretim
tasarımı modelleri
geliştirilmiştir.
35. 1) Analiz
Analiz basamağı neyin
öğrenileceğinin tanımlanma
sürecidir. Analiz süreci, tüm diğer
basamakların temelini
oluşturmaktadır.
Bu basamakta tasarımcı ihtiyacı ve
öğrenenlerin hali hazırdaki bilgi,
beceri ve davranışları ile olması
gereken ya da beklenen davranışlar
arasındaki farkı belirler.
Başka bir deyişle ihtiyaç analizi
yapılır.
36. 2) Tasarım
Tasarım basamağı nasıl
öğrenileceğinin belirlenmesi
sürecidir.
Bu basamakta analiz aşamasından
gelen veriler doğrultusunda,
geliştirme stratejisi saptanarak,
hedeflere nasıl ulaşılacağı
kesinleştirilir.
Diğer bir ifadeyle öğretim yöntemi,
öğrenme etkinlikleri,
değerlendirme sürecinin netleştiği
bölümdür.
37. 3) Geliştirme
Öğretim materyallerinin,
öğretimde kullanılacak tüm
araçların, her tür destek
materyallerinin üretilmesi
sürecidir.
Ürün bu aşamada geliştirilir ve
çoğunlukla düzeltmeye dönük bir
değerlendirme yapılarak, yeniden
düzenlemeye gidilir.
Analiz ve tasarım aşamasında
hazırlanmış detaylı plan işleme
konularak öğrenme ortamının bütün
bileşenleri geliştirilerek ortam
teste hazır hale getirilir.
38. 4) Uygulama
Tasarımın sınıf, laboratuvar ya da
bilgisayar tabanlı olması fark
etmeksizin, gerçek öğrenenlerle,
tam olarak uygulamaya konmasıdır.
Bu bölümün amacı tasarlanan
öğretimin etkili ve verimli olacak
şekilde verilmesidir.
Bu aşamada özellikle öğrencilere
destek olunmalı, materyali
anlamaları, hedeflerin farkına
varmaları sağlanmalıdır ve bilgiyi
transfer edebildiklerinden emin
olunmalıdır.
39. 5) Değerlendirme
Değerlendirme öğretimin
yeterliliğinin belirlendiği, etkisinin
ölçüldüğü süreçtir.
Tasarımın öğrenme hedeflerini,
öğrenen ihtiyaçlarını ne kadar
karşıladığı kontrol edilir.
Değerlendirme bölümü önceki dört
basamağın hepsiyle doğrudan ilişki
içindedir, sonucunda herhangi bir
basamağa geri dönülmesi
gerekebilir.
40. KAYNAKÇA
Arkün, S. (2007). Addie Tasarım Modeline Göre Çoklu Öğrenme Ortamı Geliştirme
Süreci ve Geliştirilen Ortam Hakkında Öğrenci Görüşleri Üzerine Bir
Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
ALDAĞ, Ö. G. H., & SEZGİN, Ö. G. M. E. (2003). Çok ortamlı öğrenmede ikili
kodlama kuramı ve bilişsel model. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, 11(11).
Komisyon, (2019). Eğitim Bilimleri Öğrenme Psikolojisi Video Destekli Konu
Anlatımlı. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
Komisyon, (2019). Eğitim Bilimleri Öğretim İlke ve Yöntemleri Video Destekli Konu
Anlatımlı. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
Komisyon, (2019). Eğitim Bilimleri Program Geliştirme Video Destekli Konu
Anlatımlı. Pegem Akademi Yayıncılık. Ankara.
