Silikon vadisinden turkiyeye girisimcilik, bahcesehir universitesi, nisan 2007,Ziya Boyacigiller
1. Silikon Vadisi’nden Turkiye’ye,
Girişimcilik…
Bahçeşehir Üniversitesi
16 Nisan, 2007
Bu sunum önde gelen melek yatırımcılardan ve
Türkiye’deki bir çok genç girişimcinin sevilen mentorü Ziya
Boyacıgiller tarafından hazırlanmıştır. Herkesin yararına
olması için web ortamında paylaştığımız sunumun
kullanımı ücretsizdir, ancak bu sunumun herhangi bir
kısmını kullanırken lütfen Ziya Boyacıgiller’i kaynak olarak
belirtiniz. Ziya Boyacıgiller’in Türkiyedeki girişimcilik eko-
sistemine katkıları hakkında daha fazla detay almak için
www.ziyaboyacigiller.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
3. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 3
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
Amerika’da calisan burada calismaz…
Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
Devlet tekellerini asamazsin…
Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
Vb…
4. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 4
Masum bir soru?
Pekiyi - ama Turkiye’de basarili olanlar
nasil oluyor?
Hedef Alliance?
Finansbank?
Dizayn Group?
Mavi Jeans?
Logo Yazilim?
Gantek?
AirTies?
….
7. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 7
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
Amerika’da calisan burada calismaz…
Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
Devlet tekellerini asamazsin…
Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
Vb…
8. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 8
2004 yilinda basladi
CEO, CTO ABD’den geldiler (tersine
beyin gocu yapiyor - %15 ABD’den
dondu)
Amerikan “start-up” yapisinda kuruldu,
isletiliyor
Amerika’da calisan is ve satis stratejileri
uygulandi
2006 cirosu $24M, calisan sayisi 100+,
pazar payi +/- %40, 2005/2006 karda…
2007 Yunanistan’da, Rusya’da,
Kazakistan’da satislar basladi-basliyor
Dunya capinda teknoloji uretiyor
Ilk iki Turk Telekom modem ihalelerini
kazandi – ve en dusuk fiyati vermeden…
9. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 9
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
Amerika’da calisan burada calismaz…
Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
Devlet tekellerini asamazsin…
Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
Vb…
10. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 10
Universitelerden Cikmalar…
In 2000, there were 454 spinoffs, within all American academic
institutions, pp57
In 2000, average was 4.2% spinoffs-to-disclosures ratio
within 26 selected universities (~37% of total with spinoffs) in
USA. Pp68
During 1980-1996, MIT spinoffs = 134, went public = 24, 18%
spin-off to public ratio, pp19 & pp30
Using 4.2% and 18%, we get 0.3%. This means only 3
spinoffs for each 1,000 disclosures succeed to go public (IPO).
(Note that this ratio is for MIT and is much higher than non-
academic success rates. However, the rate for VC backed
companies is 100 times worse!)
Moreover, during 1980-1996, average years to IPO for 24 MIT
spinoffs equaled 4.5 pp30
12. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 12
“Biz calismadik mi Abi?”
Peter’s Principle: In a hierarchy, people
rise to their level of incompetency…
13. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 13
Ustun Basarinin 4 Etkeni:
1. Zeka
(Sende azsa, takim kur.)
1. Mucadeleci Hirs
(Istek ve arzu yoksa, yok…)
2. Sabir
(Basarinin %1’i yetenek, %99’i calismadan…)
3. Sans
(Sans hazirlikli olana guler.)
14. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 14
10 Tepe USA Milyarderi
Isim Yas Degeri Kurulus VC
Yatirimi?
Bill Gates 48 $48B Microsoft Evet
Warren Buffet 74 $41B Berkshire Hathaway Hayir
Paul Allen 51 $20B Microsoft Evet
Alice Walton 55 $18B Wal-Mart Hayir
Helen Walton 85 $18B Wal-Mart Hayir
Jim Walton 56 $18B Wal-Mart Hayir
John Walton 58 $18B Wal-Mart Hayir
S. Robson Walton 60 $18B Wal-Mart Hayir
Michael Dell 39 $14B Dell Evet
Larry Allison 60 $14B Oracle Evet
Source: 2004 Forbes 400
15. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 15
Dünyanın en zenginleri
arasında 26 Türk var (Forbes)
İşte Türkiye'nin Top 10'u
1. Hüsnü Özyeğin (FİBA) . . . . . . . 3.5 milyar dolar
2. Karamehmet (ÇUKUROVA). . 2.4 milyar dolar
3. Şevket Sabancı (SABANCI) . . 2.1 milyar dolar
4. Erol Sabancı (SABANCI) . . . . . 2.1 milyar dolar
5. Şarık Tara (ENKA) . . . . . . . . . . 2 milyar dolar
6. Ahmet Zorlu (VESTEL) . . . . . . 1.8 milyar dolar
7. Aydın Doğan (DOĞAN) . . . . . 1.6 milyar dolar
8. Turgay Ciner (CİNER) . . . . . . . . 1.5 milyar dolar
9. Semahat Arsel (KOÇ) . . . . . . . 1.4 milyar dolar
10. Rahmi Koç (KOÇ) . . . . . . . . . . 1.4 milyar dolar
(… ya kendisi ya babasi…birisi girisimcilik yapmis ya!)
18. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 18
Benjamin Graham Value
Investing = Warren Buffet
19. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 19
Value Investing acisindan
Turkiye ABD’den daha ustun:
- Teknopark’larda 10 sene
kurum gelir vergisi yok,
- ArGe calisanlarina vergi yok,
- Iki sene (2) tutulan
hisselerden gelen kara vergi yok!
21. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 21
VC Sirketlerinin Kazanclari
Kleiner
Perkins
Caufield &
Byers
IRR Sequoia IRR Matrix
Partners
IRR
1992 fund 39%/y 1992 fund 110%/y 1995 fund 223%/y
1994 fund 122%/y 1995 fund 175%/y 1997 fund 516%/y
1996 fund 287%/y 1998 fund 93%/y 2000 fund -30%/y
1999 fund -21%/y 1999 fund -5%/y 2001 fund -39%/y
2000 fund -16%/y 2000 fund -25%/y
Source: Venture Scoreboard
23. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 23
Kuresel VC Yatirimlari
1998-2002
Region Yatirim Toplanan Para Artan Para
$ Milyar $ Milyar $ Milyar
Kuresel 660 788 128
Kuzey Amerika 466 554 89
Bati Avrupa 123 154 31
Asya Pasifik 46 55 8
Orta Dogu & Afrika 11 12 1
Orta & Guney Amerika 12 10 -3
Dogu Avrupa 2 3 1
Source: pwcmoneytree.com 2004
24. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 24
Gozde Endustriler?
Source: pwcmoneytree.com 2004
VC Yatirimlari ve Endustrilerin Dagilimi
2004
$0
$2,000
$4,000
$6,000
$8,000
$10,000
$12,000
$14,000
$16,000
$18,000
$20,000
$22,000
Softw
are
Biotech
Telcom
Netw
orking
M
edical
Sem
iconductor
Business
productsC
om
putersIT
Services
Industrial
M
edia/Entertainm
ent
Electronics/Instr
C
onsum
erproducts
Financialservices
Healthcare
services
R
etailing/D
istribution
Million$
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
242000
2001
2002
2003
2004
2000/2003
Turkiye
nerelerde
kosabilir?
25. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 25
10 Tepe Yatirim Alan Ulkeler
Region Investment
2000 2002
US $105B $62.7B
UK $9.6B
France $1.1B $5.5B
Italy $2.5B
Japan $2.9B $2.4B
Germany $1.2B $2.4B
South Korea $0.1B $2.0B
Netherlands $1.6B
Canada $1.6B
Sweden $0.6B $1.4B
India $0.3B $1.1B
China $0.1B $0.35B
Source: UN Human Development Report, 2001
2003:
US $18.2B
Europe $3.0B
Source: pwcmoneytree.com 2004
26. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 26
Cin nasil kosabiliyor?
Cin’de neler degisti …
Son 5 senede IDG Technology Venture
Investing $170Mio yatirip %43 IRR elde
etmis.
2004’de rekor 253 ise yatirim yapilmis,
$1.3 milyar sermaye verilmis.
Kendi bunyesine uygun yatirimlar
seciliyor…
27. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 27
Turkiye’de neler degisiyor?
Avrupa Birligi yapisal degisikler getiriyor
Ekonomik yapi degisikligi (IMF)
Hukumet girisimciligi desteklemek istiyor
Avrupa girisimciligi destekliyor
Turkiler ve Eski Sovyetler Pazar
Avrupa Islam pazarlarina ulasmakta
zorlaniyor
Avrupa pazari da aciliyor
Enflasyon ekonomisi bitti – bitiyor !
28. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 28
VC Amaclari = Kurucu Amaclari?
Basari olasiligini ise para yatirmadan incele
Pazar riskini azalt
Teknik riski azalt
“Buyuk” getiri bekle
10 ile 20 kere ilk yatirim miktari
Nasil yapilir?:
Pazar buyuklugu $200M dan buyuk
Pazar buyume orani %25/sene (>3x 5 senede)
Yuksek kar haddi olasiligi (%70+)
Yuksek “Pazar Degeri / Satis” orani
Kurucular pazardan deneyimli
29. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 29
VC Girisimci Secme Elegi
1. Urun/Servis mukemmelligi/farklilik YARATICI
2. Idari Takim Deneyimli/Egitimli/Yetenekli HAZIRLIKLI
3. Stratejik Pazara Odakli HIRSLI/REKABETCI
yeni, buyuk, hizli buyuyen, karli (rekabet az)
4. Calisan “is modelleri” KAR ODAKLI
5. Sabirsiz Davranis FEDAKAR/CALISKAN
pazar sizi beklemez, siz basaramazsaniz baskasi basarir…
6. “Olanakli” yatirim beklentileri MANTIKLI
30. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 30
“Yikici Yenilikcilik” Modeli
Veya, yerlesmis kuruluslarla nasil basa cikilir…
(e.g. cell phones, short-haul airlines SouthWest)
(e.g. desk top copiers)
31. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 31
Strategy Canvas of the
Short-Haul Airline Industry
Value
Curves
Key Factors of Competition
32. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 32
Rekabet Kaynaklari
Faktor Agirlik
Ustun performans 4.23
Musteri hizmeti 3.97
Kalite 3.71
Guclu konumlanma 3.42
Idari deneyim 3.10
Yenilikci teknoloji 2.92
Marka gucu 2.76
Pazara zaman 2.20
Fiyat 2.04
Devlet projeleri 0.58
Agirlik:
5 - en onemli
0 - onemsiz
1216 MIT sirketi
Source: Bank of Boston Special Report:MIT: The Impact of Innovation, March 1997
34. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 34
Savas Sanati, Sun Tzu
One cikan kurallar:
Eger savasa girecekseniz, kazanmaya hazirlikli
olun – savas, herseyden once, hazirliktir.
Kazanmak icin gucunuzu rakibin en zayif
noktasina odaklamalisiniz.
Kaynaklarinizi uygulamadaki hiziniz ve ceviklik
kati ustunluk saglar.
Kazanmak icin, kendinizi, rekabeti, ve pazari
iyi tanimalisiniz.
Basari goruldugu anda guclerinizi oraya
yiginiz.
35. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 35
Amerika’dan yeni bir makale:
“How Market Smarts can
Protect Property Rights”
Harvard Business Review
Aralik 2004, sayfa 72-79
“Pazarda Kurnazlik, Fikri Mulkiyet Haklarini Nasil Koruyabilir”
36. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 36
Yaraticilik gereksinimi iki
durumda one cikar:
1. Yeni bir fikir gerekli oldugunda –
yeni fikir olmadan ileri
gidemedigimizde. Baska yollar
denenip calismadiginda. (swoT)
2. Yeni fikir icin bir gerek
olmadiginda, ama yeni fikir firsat,
yarar, ve avantaj sagladiginda
(farklilasma) (swOt)
37. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 37
Yaratici Yanasim
(Edward de Bono)
Baskalarinin yaklasimlari
Sizin
yaklasiminiz
38. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 38
Girisimcilik Surectir…
Once sorunu yarat, sonra
yol bul…
Tek kisiye servis yapmak
kolaydir, isi buyutmenin
yolunu bulun…
Hedefi yeteneklerinize
uygun secin
Kaynaklariniz hedefe yeterli
olmali (P/P ve YTL)
Mutlu sonun sirri:
Kucuk basla,
devamli buyu…
PAZARPAYI&KAR
YETENEK & OLCEK
basarisizlik
basarisizlik
39. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 39
Son Soz:
Yaratici ve hazirlikli
olanlar icin,
Turkiye’de (de)
girisimcilik isler…
(Amerika’da da oldugu gibi, Cin’de de,
Hindistan’da da, …)