SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 39
Silikon Vadisi’nden Turkiye’ye,
Girişimcilik…
Bahçeşehir Üniversitesi
16 Nisan, 2007
Bu sunum önde gelen melek yatırımcılardan ve
Türkiye’deki bir çok genç girişimcinin sevilen mentorü Ziya
Boyacıgiller tarafından hazırlanmıştır. Herkesin yararına
olması için web ortamında paylaştığımız sunumun
kullanımı ücretsizdir, ancak bu sunumun herhangi bir
kısmını kullanırken lütfen Ziya Boyacıgiller’i kaynak olarak
belirtiniz. Ziya Boyacıgiller’in Türkiyedeki girişimcilik eko-
sistemine katkıları hakkında daha fazla detay almak için
www.ziyaboyacigiller.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
Silikon Vadisi’nden
Turkiye’ye, Girişimcilik…
Ziya G. Boyacıgiller
BÜ BScEE ’74, UCLA MScE ‘76
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 3
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
 Amerika’da calisan burada calismaz…
 Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
 Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
 Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
 Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
 Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
 Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
 Devlet tekellerini asamazsin…
 Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
 Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
 Vb…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 4
Masum bir soru?
 Pekiyi - ama Turkiye’de basarili olanlar
nasil oluyor?
 Hedef Alliance?
 Finansbank?
 Dizayn Group?
 Mavi Jeans?
 Logo Yazilim?
 Gantek?
 AirTies?
 ….
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 5
Esekarisi ucamaz!
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 6
Ucan Esekarisi…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 7
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
 Amerika’da calisan burada calismaz…
 Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
 Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
 Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
 Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
 Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
 Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
 Devlet tekellerini asamazsin…
 Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
 Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
 Vb…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 8
 2004 yilinda basladi
 CEO, CTO ABD’den geldiler (tersine
beyin gocu yapiyor - %15 ABD’den
dondu)
 Amerikan “start-up” yapisinda kuruldu,
isletiliyor
 Amerika’da calisan is ve satis stratejileri
uygulandi
 2006 cirosu $24M, calisan sayisi 100+,
pazar payi +/- %40, 2005/2006 karda…
 2007 Yunanistan’da, Rusya’da,
Kazakistan’da satislar basladi-basliyor
 Dunya capinda teknoloji uretiyor
 Ilk iki Turk Telekom modem ihalelerini
kazandi – ve en dusuk fiyati vermeden…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 9
Turkiye’de Girisimcilik
Islemez !
 Amerika’da calisan burada calismaz…
 Amerika’da girisimcilik kolay tabii…
 Kimse para yatirmaz burada yeni ise…
 Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…
 Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…
 Seni taklit ederler, emegin bosa gider…
 Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…
 Devlet tekellerini asamazsin…
 Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…
 Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…
 Vb…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 10
Universitelerden Cikmalar…
 In 2000, there were 454 spinoffs, within all American academic
institutions, pp57
 In 2000, average was 4.2% spinoffs-to-disclosures ratio
within 26 selected universities (~37% of total with spinoffs) in
USA. Pp68
 During 1980-1996, MIT spinoffs = 134, went public = 24, 18%
spin-off to public ratio, pp19 & pp30
 Using 4.2% and 18%, we get 0.3%. This means only 3
spinoffs for each 1,000 disclosures succeed to go public (IPO).
(Note that this ratio is for MIT and is much higher than non-
academic success rates. However, the rate for VC backed
companies is 100 times worse!)
 Moreover, during 1980-1996, average years to IPO for 24 MIT
spinoffs equaled 4.5 pp30
Is bu
kadar
zorken
neden
girisimci
olunur?
para
eglence
guc
sohret
is
bilgi
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 12
“Biz calismadik mi Abi?”
Peter’s Principle: In a hierarchy, people
rise to their level of incompetency…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 13
Ustun Basarinin 4 Etkeni:
1. Zeka
(Sende azsa, takim kur.)
1. Mucadeleci Hirs
(Istek ve arzu yoksa, yok…)
2. Sabir
(Basarinin %1’i yetenek, %99’i calismadan…)
3. Sans
(Sans hazirlikli olana guler.)
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 14
10 Tepe USA Milyarderi
Isim Yas Degeri Kurulus VC
Yatirimi?
Bill Gates 48 $48B Microsoft Evet
Warren Buffet 74 $41B Berkshire Hathaway Hayir
Paul Allen 51 $20B Microsoft Evet
Alice Walton 55 $18B Wal-Mart Hayir
Helen Walton 85 $18B Wal-Mart Hayir
Jim Walton 56 $18B Wal-Mart Hayir
John Walton 58 $18B Wal-Mart Hayir
S. Robson Walton 60 $18B Wal-Mart Hayir
Michael Dell 39 $14B Dell Evet
Larry Allison 60 $14B Oracle Evet
Source: 2004 Forbes 400
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 15
Dünyanın en zenginleri
arasında 26 Türk var (Forbes)
İşte Türkiye'nin Top 10'u
1. Hüsnü Özyeğin (FİBA) . . . . . . . 3.5 milyar dolar
2. Karamehmet (ÇUKUROVA). . 2.4 milyar dolar
3. Şevket Sabancı (SABANCI) . . 2.1 milyar dolar
4. Erol Sabancı (SABANCI) . . . . . 2.1 milyar dolar
5. Şarık Tara (ENKA) . . . . . . . . . . 2 milyar dolar
6. Ahmet Zorlu (VESTEL) . . . . . . 1.8 milyar dolar
7. Aydın Doğan (DOĞAN) . . . . . 1.6 milyar dolar
8. Turgay Ciner (CİNER) . . . . . . . . 1.5 milyar dolar
9. Semahat Arsel (KOÇ) . . . . . . . 1.4 milyar dolar
10. Rahmi Koç (KOÇ) . . . . . . . . . . 1.4 milyar dolar
(… ya kendisi ya babasi…birisi girisimcilik yapmis ya!)
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 16
Microsoft, Apple Computer
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 17
Walmart, Target
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 18
Benjamin Graham  Value
Investing = Warren Buffet
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 19
Value Investing acisindan
Turkiye ABD’den daha ustun:
- Teknopark’larda 10 sene
kurum gelir vergisi yok,
- ArGe calisanlarina vergi yok,
- Iki sene (2) tutulan
hisselerden gelen kara vergi yok!
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 20
IPO Pazari
IPOs
$0
$20
$40
$60
$80
$100
$120
1999 2000 2001 2002 2003 2004
$Billion
0
100
200
300
400
500
600
NumberofIPOs
$
Number
Source: ipohome.com
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 21
VC Sirketlerinin Kazanclari
Kleiner
Perkins
Caufield &
Byers
IRR Sequoia IRR Matrix
Partners
IRR
1992 fund 39%/y 1992 fund 110%/y 1995 fund 223%/y
1994 fund 122%/y 1995 fund 175%/y 1997 fund 516%/y
1996 fund 287%/y 1998 fund 93%/y 2000 fund -30%/y
1999 fund -21%/y 1999 fund -5%/y 2001 fund -39%/y
2000 fund -16%/y 2000 fund -25%/y
Source: Venture Scoreboard
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 22
Iyi VC Sonuclarina Ornek:
KP’nin yildiz getirileri:
 Google 240x
 Netscape: 80x
 @home: 87x
 Amazon.com: 44x
 Exite: 73x
 Rambus: 51x
 Citrix : 40x
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 23
Kuresel VC Yatirimlari
1998-2002
Region Yatirim Toplanan Para Artan Para
$ Milyar $ Milyar $ Milyar
Kuresel 660 788 128
Kuzey Amerika 466 554 89
Bati Avrupa 123 154 31
Asya Pasifik 46 55 8
Orta Dogu & Afrika 11 12 1
Orta & Guney Amerika 12 10 -3
Dogu Avrupa 2 3 1
Source: pwcmoneytree.com 2004
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 24
Gozde Endustriler?
Source: pwcmoneytree.com 2004
VC Yatirimlari ve Endustrilerin Dagilimi
2004
$0
$2,000
$4,000
$6,000
$8,000
$10,000
$12,000
$14,000
$16,000
$18,000
$20,000
$22,000
Softw
are
Biotech
Telcom
Netw
orking
M
edical
Sem
iconductor
Business
productsC
om
putersIT
Services
Industrial
M
edia/Entertainm
ent
Electronics/Instr
C
onsum
erproducts
Financialservices
Healthcare
services
R
etailing/D
istribution
Million$
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
242000
2001
2002
2003
2004
2000/2003
Turkiye
nerelerde
kosabilir?
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 25
10 Tepe Yatirim Alan Ulkeler
Region Investment
2000 2002
US $105B $62.7B
UK $9.6B
France $1.1B $5.5B
Italy $2.5B
Japan $2.9B $2.4B
Germany $1.2B $2.4B
South Korea $0.1B $2.0B
Netherlands $1.6B
Canada $1.6B
Sweden $0.6B $1.4B
India $0.3B $1.1B
China $0.1B $0.35B
Source: UN Human Development Report, 2001
2003:
US $18.2B
Europe $3.0B
Source: pwcmoneytree.com 2004
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 26
Cin nasil kosabiliyor?
 Cin’de neler degisti …
 Son 5 senede IDG Technology Venture
Investing $170Mio yatirip %43 IRR elde
etmis.
 2004’de rekor 253 ise yatirim yapilmis,
$1.3 milyar sermaye verilmis.
 Kendi bunyesine uygun yatirimlar
seciliyor…
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 27
Turkiye’de neler degisiyor?
 Avrupa Birligi yapisal degisikler getiriyor
 Ekonomik yapi degisikligi (IMF)
 Hukumet girisimciligi desteklemek istiyor
 Avrupa girisimciligi destekliyor
 Turkiler ve Eski Sovyetler Pazar
 Avrupa Islam pazarlarina ulasmakta
zorlaniyor
 Avrupa pazari da aciliyor
 Enflasyon ekonomisi bitti – bitiyor !
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 28
VC Amaclari = Kurucu Amaclari?
 Basari olasiligini ise para yatirmadan incele
 Pazar riskini azalt
 Teknik riski azalt
 “Buyuk” getiri bekle
 10 ile 20 kere ilk yatirim miktari
 Nasil yapilir?:
 Pazar buyuklugu $200M dan buyuk
 Pazar buyume orani %25/sene (>3x 5 senede)
 Yuksek kar haddi olasiligi (%70+)
 Yuksek “Pazar Degeri / Satis” orani
 Kurucular pazardan deneyimli
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 29
VC Girisimci Secme Elegi
1. Urun/Servis mukemmelligi/farklilik  YARATICI
2. Idari Takim Deneyimli/Egitimli/Yetenekli  HAZIRLIKLI
3. Stratejik Pazara Odakli  HIRSLI/REKABETCI
yeni, buyuk, hizli buyuyen, karli (rekabet az)
4. Calisan “is modelleri”  KAR ODAKLI
5. Sabirsiz Davranis  FEDAKAR/CALISKAN
pazar sizi beklemez, siz basaramazsaniz baskasi basarir…
6. “Olanakli” yatirim beklentileri  MANTIKLI
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 30
“Yikici Yenilikcilik” Modeli
Veya, yerlesmis kuruluslarla nasil basa cikilir…
(e.g. cell phones, short-haul airlines  SouthWest)
(e.g. desk top copiers)
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 31
Strategy Canvas of the
Short-Haul Airline Industry
Value
Curves
Key Factors of Competition
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 32
Rekabet Kaynaklari
Faktor Agirlik
Ustun performans 4.23
Musteri hizmeti 3.97
Kalite 3.71
Guclu konumlanma 3.42
Idari deneyim 3.10
Yenilikci teknoloji 2.92
Marka gucu 2.76
Pazara zaman 2.20
Fiyat 2.04
Devlet projeleri 0.58
Agirlik:
5 - en onemli
0 - onemsiz
1216 MIT sirketi
Source: Bank of Boston Special Report:MIT: The Impact of Innovation, March 1997
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 33
Rekabet mi dediniz?
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 34
Savas Sanati, Sun Tzu
One cikan kurallar:
 Eger savasa girecekseniz, kazanmaya hazirlikli
olun – savas, herseyden once, hazirliktir.
 Kazanmak icin gucunuzu rakibin en zayif
noktasina odaklamalisiniz.
 Kaynaklarinizi uygulamadaki hiziniz ve ceviklik
kati ustunluk saglar.
 Kazanmak icin, kendinizi, rekabeti, ve pazari
iyi tanimalisiniz.
 Basari goruldugu anda guclerinizi oraya
yiginiz.
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 35
Amerika’dan yeni bir makale:
“How Market Smarts can
Protect Property Rights”
Harvard Business Review
Aralik 2004, sayfa 72-79
“Pazarda Kurnazlik, Fikri Mulkiyet Haklarini Nasil Koruyabilir”
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 36
Yaraticilik gereksinimi iki
durumda one cikar:
1. Yeni bir fikir gerekli oldugunda –
yeni fikir olmadan ileri
gidemedigimizde. Baska yollar
denenip calismadiginda. (swoT)
2. Yeni fikir icin bir gerek
olmadiginda, ama yeni fikir firsat,
yarar, ve avantaj sagladiginda
(farklilasma) (swOt)
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 37
Yaratici Yanasim
(Edward de Bono)
Baskalarinin yaklasimlari
Sizin
yaklasiminiz
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 38
Girisimcilik Surectir…
 Once sorunu yarat, sonra
yol bul…
 Tek kisiye servis yapmak
kolaydir, isi buyutmenin
yolunu bulun…
 Hedefi yeteneklerinize
uygun secin
 Kaynaklariniz hedefe yeterli
olmali (P/P ve YTL)
 Mutlu sonun sirri:
Kucuk basla,
devamli buyu…
PAZARPAYI&KAR
YETENEK & OLCEK
basarisizlik
basarisizlik
Ziya G. Boyacigiller (c) 2005
BUMED SUNUMU 39
Son Soz:
Yaratici ve hazirlikli
olanlar icin,
Turkiye’de (de)
girisimcilik isler…
(Amerika’da da oldugu gibi, Cin’de de,
Hindistan’da da, …)

Más contenido relacionado

Más de Ziya-B

New7 problem cozmeteknikleri
New7 problem cozmeteknikleriNew7 problem cozmeteknikleri
New7 problem cozmeteknikleriZiya-B
 
New5 vizyonve misyon
New5 vizyonve misyonNew5 vizyonve misyon
New5 vizyonve misyonZiya-B
 
New4 tasarımsal düsünce
New4 tasarımsal düsünceNew4 tasarımsal düsünce
New4 tasarımsal düsünceZiya-B
 
New3 yaratıcılık
New3 yaratıcılıkNew3 yaratıcılık
New3 yaratıcılıkZiya-B
 
New2 girisimci kimdir
New2 girisimci kimdirNew2 girisimci kimdir
New2 girisimci kimdirZiya-B
 
New1 neden girisimcilik
New1 neden girisimcilikNew1 neden girisimcilik
New1 neden girisimcilikZiya-B
 
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya Boyacigiller
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya BoyacigillerDisruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya Boyacigiller
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya BoyacigillerZiya-B
 
New2 building a business model
New2 building a business modelNew2 building a business model
New2 building a business modelZiya-B
 
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...Ziya-B
 
New venture financing, 2003,Ziya Boyacigiller
New venture financing, 2003,Ziya BoyacigillerNew venture financing, 2003,Ziya Boyacigiller
New venture financing, 2003,Ziya BoyacigillerZiya-B
 
Vision mission tester
Vision mission testerVision mission tester
Vision mission testerZiya-B
 
Profit models
Profit modelsProfit models
Profit modelsZiya-B
 
Paper tigers
Paper tigersPaper tigers
Paper tigersZiya-B
 
New4 bos blue ocean strategy
New4 bos blue ocean strategyNew4 bos blue ocean strategy
New4 bos blue ocean strategyZiya-B
 
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3Ziya-B
 
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinking
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinkingNew 13 strategy-maps bsc integrative-thinking
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinkingZiya-B
 
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya Boyacigiller
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya BoyacigillerRekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya Boyacigiller
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya BoyacigillerZiya-B
 
New 11 sales
New 11 salesNew 11 sales
New 11 salesZiya-B
 
New 10 crossing the chasm
New 10 crossing the chasmNew 10 crossing the chasm
New 10 crossing the chasmZiya-B
 
New 9 strategy competitive porter
New 9 strategy competitive porterNew 9 strategy competitive porter
New 9 strategy competitive porterZiya-B
 

Más de Ziya-B (20)

New7 problem cozmeteknikleri
New7 problem cozmeteknikleriNew7 problem cozmeteknikleri
New7 problem cozmeteknikleri
 
New5 vizyonve misyon
New5 vizyonve misyonNew5 vizyonve misyon
New5 vizyonve misyon
 
New4 tasarımsal düsünce
New4 tasarımsal düsünceNew4 tasarımsal düsünce
New4 tasarımsal düsünce
 
New3 yaratıcılık
New3 yaratıcılıkNew3 yaratıcılık
New3 yaratıcılık
 
New2 girisimci kimdir
New2 girisimci kimdirNew2 girisimci kimdir
New2 girisimci kimdir
 
New1 neden girisimcilik
New1 neden girisimcilikNew1 neden girisimcilik
New1 neden girisimcilik
 
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya Boyacigiller
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya BoyacigillerDisruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya Boyacigiller
Disruptive innovation, Kaust, june 2013,Ziya Boyacigiller
 
New2 building a business model
New2 building a business modelNew2 building a business model
New2 building a business model
 
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...
Bilgi ve muhendislik, Bogazici Universitesi, Muhendislik, temmuz 2012,Ziya Bo...
 
New venture financing, 2003,Ziya Boyacigiller
New venture financing, 2003,Ziya BoyacigillerNew venture financing, 2003,Ziya Boyacigiller
New venture financing, 2003,Ziya Boyacigiller
 
Vision mission tester
Vision mission testerVision mission tester
Vision mission tester
 
Profit models
Profit modelsProfit models
Profit models
 
Paper tigers
Paper tigersPaper tigers
Paper tigers
 
New4 bos blue ocean strategy
New4 bos blue ocean strategyNew4 bos blue ocean strategy
New4 bos blue ocean strategy
 
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3
New3 circumstance based segmentation 2007 06-29 ver 3
 
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinking
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinkingNew 13 strategy-maps bsc integrative-thinking
New 13 strategy-maps bsc integrative-thinking
 
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya Boyacigiller
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya BoyacigillerRekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya Boyacigiller
Rekabet ve inovasyon, tusiad, mart 2013,Ziya Boyacigiller
 
New 11 sales
New 11 salesNew 11 sales
New 11 sales
 
New 10 crossing the chasm
New 10 crossing the chasmNew 10 crossing the chasm
New 10 crossing the chasm
 
New 9 strategy competitive porter
New 9 strategy competitive porterNew 9 strategy competitive porter
New 9 strategy competitive porter
 

Silikon vadisinden turkiyeye girisimcilik, bahcesehir universitesi, nisan 2007,Ziya Boyacigiller

  • 1. Silikon Vadisi’nden Turkiye’ye, Girişimcilik… Bahçeşehir Üniversitesi 16 Nisan, 2007 Bu sunum önde gelen melek yatırımcılardan ve Türkiye’deki bir çok genç girişimcinin sevilen mentorü Ziya Boyacıgiller tarafından hazırlanmıştır. Herkesin yararına olması için web ortamında paylaştığımız sunumun kullanımı ücretsizdir, ancak bu sunumun herhangi bir kısmını kullanırken lütfen Ziya Boyacıgiller’i kaynak olarak belirtiniz. Ziya Boyacıgiller’in Türkiyedeki girişimcilik eko- sistemine katkıları hakkında daha fazla detay almak için www.ziyaboyacigiller.com adresini ziyaret edebilirsiniz.
  • 2. Silikon Vadisi’nden Turkiye’ye, Girişimcilik… Ziya G. Boyacıgiller BÜ BScEE ’74, UCLA MScE ‘76
  • 3. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 3 Turkiye’de Girisimcilik Islemez !  Amerika’da calisan burada calismaz…  Amerika’da girisimcilik kolay tabii…  Kimse para yatirmaz burada yeni ise…  Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…  Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…  Seni taklit ederler, emegin bosa gider…  Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…  Devlet tekellerini asamazsin…  Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…  Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…  Vb…
  • 4. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 4 Masum bir soru?  Pekiyi - ama Turkiye’de basarili olanlar nasil oluyor?  Hedef Alliance?  Finansbank?  Dizayn Group?  Mavi Jeans?  Logo Yazilim?  Gantek?  AirTies?  ….
  • 5. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 5 Esekarisi ucamaz!
  • 6. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 6 Ucan Esekarisi…
  • 7. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 7 Turkiye’de Girisimcilik Islemez !  Amerika’da calisan burada calismaz…  Amerika’da girisimcilik kolay tabii…  Kimse para yatirmaz burada yeni ise…  Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…  Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…  Seni taklit ederler, emegin bosa gider…  Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…  Devlet tekellerini asamazsin…  Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…  Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…  Vb…
  • 8. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 8  2004 yilinda basladi  CEO, CTO ABD’den geldiler (tersine beyin gocu yapiyor - %15 ABD’den dondu)  Amerikan “start-up” yapisinda kuruldu, isletiliyor  Amerika’da calisan is ve satis stratejileri uygulandi  2006 cirosu $24M, calisan sayisi 100+, pazar payi +/- %40, 2005/2006 karda…  2007 Yunanistan’da, Rusya’da, Kazakistan’da satislar basladi-basliyor  Dunya capinda teknoloji uretiyor  Ilk iki Turk Telekom modem ihalelerini kazandi – ve en dusuk fiyati vermeden…
  • 9. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 9 Turkiye’de Girisimcilik Islemez !  Amerika’da calisan burada calismaz…  Amerika’da girisimcilik kolay tabii…  Kimse para yatirmaz burada yeni ise…  Holdingler is buyuyunce elinden alir gider…  Yasal koruma, fikri mulkiyet islemez burada…  Seni taklit ederler, emegin bosa gider…  Hukumet kendini destekliyenleri tutar, seni batirir…  Devlet tekellerini asamazsin…  Yolsuzluk, mafya varken is yapilmaz…  Isin kucuk ortagiysan, isi elinden alirlar…  Vb…
  • 10. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 10 Universitelerden Cikmalar…  In 2000, there were 454 spinoffs, within all American academic institutions, pp57  In 2000, average was 4.2% spinoffs-to-disclosures ratio within 26 selected universities (~37% of total with spinoffs) in USA. Pp68  During 1980-1996, MIT spinoffs = 134, went public = 24, 18% spin-off to public ratio, pp19 & pp30  Using 4.2% and 18%, we get 0.3%. This means only 3 spinoffs for each 1,000 disclosures succeed to go public (IPO). (Note that this ratio is for MIT and is much higher than non- academic success rates. However, the rate for VC backed companies is 100 times worse!)  Moreover, during 1980-1996, average years to IPO for 24 MIT spinoffs equaled 4.5 pp30
  • 12. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 12 “Biz calismadik mi Abi?” Peter’s Principle: In a hierarchy, people rise to their level of incompetency…
  • 13. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 13 Ustun Basarinin 4 Etkeni: 1. Zeka (Sende azsa, takim kur.) 1. Mucadeleci Hirs (Istek ve arzu yoksa, yok…) 2. Sabir (Basarinin %1’i yetenek, %99’i calismadan…) 3. Sans (Sans hazirlikli olana guler.)
  • 14. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 14 10 Tepe USA Milyarderi Isim Yas Degeri Kurulus VC Yatirimi? Bill Gates 48 $48B Microsoft Evet Warren Buffet 74 $41B Berkshire Hathaway Hayir Paul Allen 51 $20B Microsoft Evet Alice Walton 55 $18B Wal-Mart Hayir Helen Walton 85 $18B Wal-Mart Hayir Jim Walton 56 $18B Wal-Mart Hayir John Walton 58 $18B Wal-Mart Hayir S. Robson Walton 60 $18B Wal-Mart Hayir Michael Dell 39 $14B Dell Evet Larry Allison 60 $14B Oracle Evet Source: 2004 Forbes 400
  • 15. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 15 Dünyanın en zenginleri arasında 26 Türk var (Forbes) İşte Türkiye'nin Top 10'u 1. Hüsnü Özyeğin (FİBA) . . . . . . . 3.5 milyar dolar 2. Karamehmet (ÇUKUROVA). . 2.4 milyar dolar 3. Şevket Sabancı (SABANCI) . . 2.1 milyar dolar 4. Erol Sabancı (SABANCI) . . . . . 2.1 milyar dolar 5. Şarık Tara (ENKA) . . . . . . . . . . 2 milyar dolar 6. Ahmet Zorlu (VESTEL) . . . . . . 1.8 milyar dolar 7. Aydın Doğan (DOĞAN) . . . . . 1.6 milyar dolar 8. Turgay Ciner (CİNER) . . . . . . . . 1.5 milyar dolar 9. Semahat Arsel (KOÇ) . . . . . . . 1.4 milyar dolar 10. Rahmi Koç (KOÇ) . . . . . . . . . . 1.4 milyar dolar (… ya kendisi ya babasi…birisi girisimcilik yapmis ya!)
  • 16. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 16 Microsoft, Apple Computer
  • 17. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 17 Walmart, Target
  • 18. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 18 Benjamin Graham  Value Investing = Warren Buffet
  • 19. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 19 Value Investing acisindan Turkiye ABD’den daha ustun: - Teknopark’larda 10 sene kurum gelir vergisi yok, - ArGe calisanlarina vergi yok, - Iki sene (2) tutulan hisselerden gelen kara vergi yok!
  • 20. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 20 IPO Pazari IPOs $0 $20 $40 $60 $80 $100 $120 1999 2000 2001 2002 2003 2004 $Billion 0 100 200 300 400 500 600 NumberofIPOs $ Number Source: ipohome.com
  • 21. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 21 VC Sirketlerinin Kazanclari Kleiner Perkins Caufield & Byers IRR Sequoia IRR Matrix Partners IRR 1992 fund 39%/y 1992 fund 110%/y 1995 fund 223%/y 1994 fund 122%/y 1995 fund 175%/y 1997 fund 516%/y 1996 fund 287%/y 1998 fund 93%/y 2000 fund -30%/y 1999 fund -21%/y 1999 fund -5%/y 2001 fund -39%/y 2000 fund -16%/y 2000 fund -25%/y Source: Venture Scoreboard
  • 22. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 22 Iyi VC Sonuclarina Ornek: KP’nin yildiz getirileri:  Google 240x  Netscape: 80x  @home: 87x  Amazon.com: 44x  Exite: 73x  Rambus: 51x  Citrix : 40x
  • 23. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 23 Kuresel VC Yatirimlari 1998-2002 Region Yatirim Toplanan Para Artan Para $ Milyar $ Milyar $ Milyar Kuresel 660 788 128 Kuzey Amerika 466 554 89 Bati Avrupa 123 154 31 Asya Pasifik 46 55 8 Orta Dogu & Afrika 11 12 1 Orta & Guney Amerika 12 10 -3 Dogu Avrupa 2 3 1 Source: pwcmoneytree.com 2004
  • 24. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 24 Gozde Endustriler? Source: pwcmoneytree.com 2004 VC Yatirimlari ve Endustrilerin Dagilimi 2004 $0 $2,000 $4,000 $6,000 $8,000 $10,000 $12,000 $14,000 $16,000 $18,000 $20,000 $22,000 Softw are Biotech Telcom Netw orking M edical Sem iconductor Business productsC om putersIT Services Industrial M edia/Entertainm ent Electronics/Instr C onsum erproducts Financialservices Healthcare services R etailing/D istribution Million$ 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 242000 2001 2002 2003 2004 2000/2003 Turkiye nerelerde kosabilir?
  • 25. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 25 10 Tepe Yatirim Alan Ulkeler Region Investment 2000 2002 US $105B $62.7B UK $9.6B France $1.1B $5.5B Italy $2.5B Japan $2.9B $2.4B Germany $1.2B $2.4B South Korea $0.1B $2.0B Netherlands $1.6B Canada $1.6B Sweden $0.6B $1.4B India $0.3B $1.1B China $0.1B $0.35B Source: UN Human Development Report, 2001 2003: US $18.2B Europe $3.0B Source: pwcmoneytree.com 2004
  • 26. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 26 Cin nasil kosabiliyor?  Cin’de neler degisti …  Son 5 senede IDG Technology Venture Investing $170Mio yatirip %43 IRR elde etmis.  2004’de rekor 253 ise yatirim yapilmis, $1.3 milyar sermaye verilmis.  Kendi bunyesine uygun yatirimlar seciliyor…
  • 27. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 27 Turkiye’de neler degisiyor?  Avrupa Birligi yapisal degisikler getiriyor  Ekonomik yapi degisikligi (IMF)  Hukumet girisimciligi desteklemek istiyor  Avrupa girisimciligi destekliyor  Turkiler ve Eski Sovyetler Pazar  Avrupa Islam pazarlarina ulasmakta zorlaniyor  Avrupa pazari da aciliyor  Enflasyon ekonomisi bitti – bitiyor !
  • 28. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 28 VC Amaclari = Kurucu Amaclari?  Basari olasiligini ise para yatirmadan incele  Pazar riskini azalt  Teknik riski azalt  “Buyuk” getiri bekle  10 ile 20 kere ilk yatirim miktari  Nasil yapilir?:  Pazar buyuklugu $200M dan buyuk  Pazar buyume orani %25/sene (>3x 5 senede)  Yuksek kar haddi olasiligi (%70+)  Yuksek “Pazar Degeri / Satis” orani  Kurucular pazardan deneyimli
  • 29. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 29 VC Girisimci Secme Elegi 1. Urun/Servis mukemmelligi/farklilik  YARATICI 2. Idari Takim Deneyimli/Egitimli/Yetenekli  HAZIRLIKLI 3. Stratejik Pazara Odakli  HIRSLI/REKABETCI yeni, buyuk, hizli buyuyen, karli (rekabet az) 4. Calisan “is modelleri”  KAR ODAKLI 5. Sabirsiz Davranis  FEDAKAR/CALISKAN pazar sizi beklemez, siz basaramazsaniz baskasi basarir… 6. “Olanakli” yatirim beklentileri  MANTIKLI
  • 30. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 30 “Yikici Yenilikcilik” Modeli Veya, yerlesmis kuruluslarla nasil basa cikilir… (e.g. cell phones, short-haul airlines  SouthWest) (e.g. desk top copiers)
  • 31. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 31 Strategy Canvas of the Short-Haul Airline Industry Value Curves Key Factors of Competition
  • 32. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 32 Rekabet Kaynaklari Faktor Agirlik Ustun performans 4.23 Musteri hizmeti 3.97 Kalite 3.71 Guclu konumlanma 3.42 Idari deneyim 3.10 Yenilikci teknoloji 2.92 Marka gucu 2.76 Pazara zaman 2.20 Fiyat 2.04 Devlet projeleri 0.58 Agirlik: 5 - en onemli 0 - onemsiz 1216 MIT sirketi Source: Bank of Boston Special Report:MIT: The Impact of Innovation, March 1997
  • 33. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 33 Rekabet mi dediniz?
  • 34. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 34 Savas Sanati, Sun Tzu One cikan kurallar:  Eger savasa girecekseniz, kazanmaya hazirlikli olun – savas, herseyden once, hazirliktir.  Kazanmak icin gucunuzu rakibin en zayif noktasina odaklamalisiniz.  Kaynaklarinizi uygulamadaki hiziniz ve ceviklik kati ustunluk saglar.  Kazanmak icin, kendinizi, rekabeti, ve pazari iyi tanimalisiniz.  Basari goruldugu anda guclerinizi oraya yiginiz.
  • 35. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 35 Amerika’dan yeni bir makale: “How Market Smarts can Protect Property Rights” Harvard Business Review Aralik 2004, sayfa 72-79 “Pazarda Kurnazlik, Fikri Mulkiyet Haklarini Nasil Koruyabilir”
  • 36. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 36 Yaraticilik gereksinimi iki durumda one cikar: 1. Yeni bir fikir gerekli oldugunda – yeni fikir olmadan ileri gidemedigimizde. Baska yollar denenip calismadiginda. (swoT) 2. Yeni fikir icin bir gerek olmadiginda, ama yeni fikir firsat, yarar, ve avantaj sagladiginda (farklilasma) (swOt)
  • 37. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 37 Yaratici Yanasim (Edward de Bono) Baskalarinin yaklasimlari Sizin yaklasiminiz
  • 38. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 38 Girisimcilik Surectir…  Once sorunu yarat, sonra yol bul…  Tek kisiye servis yapmak kolaydir, isi buyutmenin yolunu bulun…  Hedefi yeteneklerinize uygun secin  Kaynaklariniz hedefe yeterli olmali (P/P ve YTL)  Mutlu sonun sirri: Kucuk basla, devamli buyu… PAZARPAYI&KAR YETENEK & OLCEK basarisizlik basarisizlik
  • 39. Ziya G. Boyacigiller (c) 2005 BUMED SUNUMU 39 Son Soz: Yaratici ve hazirlikli olanlar icin, Turkiye’de (de) girisimcilik isler… (Amerika’da da oldugu gibi, Cin’de de, Hindistan’da da, …)