1. R.N.I NO. MAHHIN'03'12527 Postal Reg. NO. MH'MR-NW-156'2009-2012-14
½ãìâºãƒÃ ÔãîÀ¦ã, ãäºãÖãÀ, ¢ããÀŒãâ¡, ¾ãî¹ããè ½ãò ãäºã‡ãŠ¶ãñ ÌããÊãã †‡ãŠ ½ãã¨ã ‚ãŒãºããÀ
ŒãºãÀãò ‡ãŠã
‚ããƒÃ¶ãã
ÔÌãã½ããè ªñÌãÀÖã ¼ãÀ¦ã •ããè ½ãÖãÀã•ã
visit us at : www.yashomani1.blogspot.in
Ôãâ¹ã㪇ãŠ: ‚ããñ.¹ããè.ãä¦ãÌããÀãè Email : yashomani1@yahoo.com
jsleeryeboj hej cevehee keâe mebYeeefJele ¹ãÆã©ãöãã
¼ããÌã¶ãã ã䪶ã Àã¦ã ½ãñÀãè, Ôãºã ÔãìŒããè ÔãâÔããÀ Öãñý ¤ã½ãà ‡ãñŠ Ôãªá ‚ããÞãÀ¥ã Ôãñ, Íããâã¦ã ‡ãŠã ‚ãã¼ããÔã Öãñýý
ä
¹ãñ•ã ¶ãâ. 2
¹ãñ•ã ¶ãâ. 8
¹ãñ•ã ¶ãâ. 3
owJeerÙe Úehee, 17 Deeieeceer Ô㦾ã Ôãâ¾ã½ã ÍããèÊã ‡ãŠã, ̾ãÌãÖãÀ ºããÀ½ºããÀ Öãñý Íããâãä¦ã ÔãìŒã ‚ãã¶ã¶ª ‡ãŠã, ¹ãƦ¾ãñ‡ãŠ ÜãÀ ½ãò ÌããÔã Öãñý
yees š pehle, 2013- ¤ã½ãà ‡ãñŠ ãäÌãÔ¦ããÀ Ôãñ, ÔãâÔããÀ ‡ãŠã „®ãÀ Öãñý ÌããèÀ Ìãã¥ããè ¹ãÀ Ôã¼ããè, ÔãâÔããÀ ‡ãŠã ãäÌãÍÌããÔã Öãñýý
Meefòeâ 30 ueeKe keâer 14keâe yepeš
hesMe ¹ãã¹ã ‡ãŠã ¹ããäÀ¦¾ããØã Öãñ, ‚ããõÀ ¹ã쥾㠇ãŠã ÔãâÞããÀ Öãñýý ÀãñØã ¼ã¾ã ‚ããõÀ Íããñ‡ãŠ, ÖãñÌãñ ªîÀ Öñ ¹ãÀ½ã㦽ããý
jsleer yejeceo —ãã¶ã ‡ãŠãè Ôãªá •¾ããñãä¦ã Ôãñ, ‚ã—ãã¶ã¦ã½ã ‡ãŠã ¶ããÍã Öãñý •¾ããñãä¦ã Ôãñ ¹ããäÀ¹ãî¥ãà ÖãñÌãñ, Ôãºã •ãØã¦ã ‡ãŠãè ‚ã㦽ããýý
ÌãÓãà : 10 ‚ãâ‡ãŠ - 47 cegyeF&, 5 mes 11 HeâjJejer 2013
b ½ãîʾã : Á. 2 ¹ãðÓŸ - 8
cevehee keâe yepeš 2013-14 hesMe ceeuee[ ceW nHeälee ceebieves
Jeeuee efiejesn efiejHeäleej
keâesF& veÙee šwkeäme veneR! mebJeeooelee
cegbyeF& -ceeuee[ heef§ece ceeÙe nesce
yeej SC[ jsmšesjWš kesâ ceeefuekeâ Jemeble
DeeÙee, Heâesve ›eâ. 9870222240
DeeÙee efkeâ nce ueesie yeej kesâ yeenj nQ~
yeej kesâ yeenj mebpeÙe veecekeâ JÙeefòeâ pees
heeveer keâe yeÌ{iee YeeJe
s
Mesóer Je kewâefMeÙej peÙe ØekeâeMe hegpeejer ueeue jbie keâer efmJeHeäš ieeÌ[er ceW Lee,
mes hewmee ceebieves ieS Deejesheer Deefveue Fmekesâ meeLe leerve DevÙe ueesie Yeer Les~
cegvesÕej efvece&ue (26 Je<e&), Øeleerkeâ mebpeÙe kesâ yeieue ceW yew"s Deejesheer ves
mebJeeooelee efouueer jshe keâer Iešvee kesâ ceösvepej vejWõ efvemej (21) keâes ceeuee[ hegefueme keâne efkeâ keäÙee DeVee, ceQ letcekeâes keâue
cegbyeF& -cebgyeF& ceneveiej heeefuekeâe ueÌ[efkeâÙeeW keâes keâješs Deewj ieesueer Ûeueeves ves efiejHeäleej keâj Gmekeâer peebÛe keâj mes Heâesve ueiee jne ntb, legce Heâesve veneR
ves 2013-14 kesâ yepeš hesMe keâjles pewmes Deelcej#ekeâ lejerkeâeW keâes efmeKeeves jner nw~ G"elee nw, let hewmee osiee efkeâ veneR
ngS cegbyeF&keâjeW keâes jenle oer nw, meeLe keâe ØemleeJe jKee ieÙee nw~ ceOÙece Jeie& hegefueme mes Øeehle peevekeâejer kesâ osiee? Gme meceÙe efHeâÙee&oer peieoerMe
ner DeefOekeâ heeveer keâe GheÙeesie keâjves kesâ ueesieeW keâes hewmes ueskeâj yesnlej megefJeOee Devegmeej Deefveue cegvesÕej efvece&ue, Je Mesdššer ves keâne efkeâ cesje OebOee yejeyej
hej DeefOekeâ keâj Ûegkeâeves keâe efveCe&Ùe efoueeves keâer Ùeespevee Yeer hesMe keâer meeLeer Øeleerkeâ vejWõ efvemej Je oes DevÙe veneR Ûeue jne nw, lees [s{ ueeKe ®heÙee
efueÙee Deewj 27,758.67 ®heÙes ieF&~ efheÚues meeue keâer yepeš Ùeespevee Deejesheer mebpeÙe hetCee& Je Skeâ DevÙe ceQ keâneb mes otb? efHeâj mebpeÙe ves keâne
keâe yepeš hesMe efkeâÙee~ cevehee DeeÙegòeâ mes Fme Je<e& keâer Ùeespevee ceW 1000 Iešvee mLeue mes Heâjej nesves ceW meHeâue efkeâ DeeÙee ntb lees DeVee kegâÚ lees os~
meerleejece kegbâšs ves meesceJeej keâes mLeeÙeer keâjesÌ[ keâe FpeeHeâe ngDee nw~ efheÚues jns~ efMekeâeÙelekeâlee& keâer efMekeâeÙele kesâ Gme meceÙe ef M ekeâeÙelekeâlee& ves
meefceefle kesâ mece#e veF&-veF& ÙeespeveeDeeW meeue yeer S cemeer keâe keg â ue yešpe Devegmeej 3 leejerKe keâes keâjerye 11yepes 1000 ®heÙes keâer 5 veesš efoÙee~
keâer Iees<eCee Yeer keâj [eueer~ Fme Je<e& 26,581.02 Lee lees Fme meeue ceesyeeF&ue ›eâ. 9821400453 hej hewmee uesves kesâ yeeo mebpeÙe kesâ heeme yew"e
cegbyeF& JeeefmeÙeeW keâes pÙeeoe heeveer efceueves Deewj efmeJejspe keâe jsš Deheves Deehe Gmes mebMeesefOele keâj 22,371.87 Heâesve DeeÙee Deewj Gme meceÙe Heâesve JÙeefòeâ ves keâne efkeâ keäÙee ceQ lesjs keâes
keâer mebYeeJevee kesâ lenle GvnW pÙeeoe yeÌ{ peeSiee~ meeLe ner meÌ[keâ Keesoves keâjesÌ[ ®heÙes keâj efoÙee ieÙee nw~ kegâue efMekeâeÙelekeâlee& ves efkeâmeer keâece kesâ keâejCe efÛeboer, Keyejer efoKelee ntb keäÙee? Ssmee
keâj Yeer Ûegkeâevee heÌ[siee~ efheÚues meeue Jeeueer mesJee Øeoeve kebâheefveÙeeW keâes pÙeeoe efceueekeâj 27,758.67 keâjesÌ [ keâe veneR G"eÙee~ Gmekesâ LeesÌ[er osj kesâ yeesuekeâj ieeÌ[er kesâ yeenj Gleje Deewj
yeveeS ieS Heâecet&ues kesâ keâejCe heeveer Megukeâ Ûegkeâevee heÌ[siee~ yepeš yevee~ yeeo efHeâj mes mebpeÙe mes Skeâ Heâesve (Mes<e he=‰ 2 hej...)
cegyeÇe ceW DeJewOe efvecee&Ce peesjeW hej
b ceefnueeDeeW keâe yewie Úerveves Jeeues efiejHeäleej
mebJeeooelee efpemekeâer efMekeâeÙele mLeeveerÙe ueesieeW mebJeeooelee Leer efkeâ Jesmšve& SkeämeØesme neF&Jes hej kegâÚ
cegyeF& -cebgyeÇe-keâewmee efmeuJej heeke&â
b ves kebâš^esue Éeje ceneveiej heeefuekeâe cegyeF& -peesiesÕejer hetJe& hegeueme mšsMeve
b f yeeF&keâme& uegšsjs ceefnueeDeeW kesâ heme& Je Ûewve
kesâ yeepet ceW Keeueer peceerve hej kegâÚ Je hegefueme keâes peevekeâejer oer~ efkebâleg keâer meleke&âlee kesâ KeeRÛekeâj Yeeie peeles Les~ Ssmeer Iešvee keâes
mLeeveerÙe iegb[eW kesâ Éeje pes. meer. yeer. keâesF& GefÛele keâej&JeeF& ve nesves kesâ lenle oes uegšsjeW Deejes h eer leye
keâes oes heumej Debpeece osles Les,
ueieekeâj KegoeF& keâjkesâ efyeefu[bie yeveeves yeeo efueefKele leewj hej cevehee DeeÙegòeâ
ceesšj meeÙekeâue peye keâesF& ceefnuee
keâe keâejesyeej Meg® efkeâÙee ieÙee Deewj S. Deej. jepeerJe keâes Je Ghe DeeÙegòeâ Dee@šes efjkeäMee ceW
Fmekeâer efceóer heeme kesâ iešj ceW pee heefjceb[ue-1 keâes efueefKele efMekeâeÙele ›eâ. SceSÛe
02-meerÙet- peeleer ngF& efoKeeF&
jner Leer~ Fme KegoeF& mes Deemeheeme osves kesâ yeeo ceW cevehee ves DeefJeuebye heÌ[ves hej Gmekesâ
7632, SceSÛe
kesâ efyeefu[bieeW ceW jnves JeeueeW Iejes ceW keâej&JeeF& keâjles ngS keâece keâes jeskeâe~ heeme ceW ues peekeâj ceesšj meeÙekeâue KeÌ[er
01 yeerF& 2938 kesâ meeLe veefoce DeKlej Debmeejer (24) keâes efiejHeäleej
Oetue, efceóer, DeeJeepe kesâ keâejCe efpememes jefnJeeefmeÙeeW kesâ peeve ceW veeefmej Keeve (22) Je hejJespe iegºÒ efkeâÙee~ peesiesÕejer hegefueme keâes Keyej efceueer keâj osles Les Deewj ceewkesâ keâe HeâeÙeoe
G"vee-yew"vee otYej nes ieÙee nw~ peeve DeeF&~ (Mes<e he=‰ 2 hej...)

2. cegyeF&, 5 mes 11 HeâjJejer 2013
b 2
owJeerÙe Meefòeâ Ôã㹦ãããäև㊠ÀããäÍã¹ãŠÊã
ces<e : Fme mehleen Deehekeâes efceues-pegues Heâue Øeehle neWies~ keâeÙeeX kesâ yeveves ceW
mJeeceer ef J eJes k eâeveb o keâs veneR keâj mekeâlee~ cegefMkeâueeW keâe meecevee keâjvee heÌ[siee~ hetbpeer efveJesMe mebyebOeer ÙeespeveeDeeW hej
Decesefjkeâe ØeJeeme keâs oewjeve Skeâ ceve ceW ceefuevelee ve Deeves osves SkeâeSkeâ Deceue veneR keâjvee ÛeeefnS~ peesefKece G"eves keâer ØeJe=efòe hej Yeer DebkegâMe
JÙeeKÙeeve ceW Gvemes ØeMve hetÚe keâe meyemes DeÛÚe GheeÙe nw otmejs ueieeves keâer DeeJeMÙekeâlee nw~
ieÙee efkeâ YeejleJe<e& ceW Œeer keâe ØeeefCeÙeeW keâes keâ° ve osvee~ peye Je=<e : leelkeâeefuekeâ ¤he mes kegâÚ GuePeveeW keâe meecevee keâjvee heÌ[ mekeâlee nw~
keäÙee mLeeve nw? Fmekeâs Gòej ceW ceveg<Ùe otmejeW keâes keâ° veneR osiee OewÙe& SJeb mebÙece keâes yeveeS jKeves keâer DeeJeMÙekeâlee nw~ Ùeefo efkeâmeer efJeòe mebmLeeve
GvneW v es keâne Lee ef k eâ yeeuÙe lees mJele: Fmekeâs Øeefleef›eâÙeemJe¤he Ùee yeQkeâ mes $e+Ce Øeehle keâjves keâe ØeÙeeme keâj jns nQ lees Fme efoMee ceW Deehekeâes
meHeâuelee efceue mekeâleer nw~
DeJemLee ceW Jen heg$eer leLee ÙegJee Gmekeâe mJeÙeb keâe ceve Yeer efceLegve : Deehekeâer Jele&ceeve efmLeefleÙeeW ceW megKeo heefjJele&ve DeeSiee~ efkeâmeer
ceW ie=nCeer SJeb Øeew]{ ceW Jen ceeb ØeHeâg e f u euele nes i ee Deew j Gmes FefÛÚle Ùeespevee ceW ØeJesMe nes mekeâlee nw~ DeeefLe&keâ #es$e ceW efkeâS ieS ØeÙeeme
keâe mLeeve heeleer nw~ Fve DeJemLeeDeesb mekeâejelcekeâ ef J eÛeej DeeSb i es ~ meHeâuelee Øeoeve keâjWies~ heefjJeej ceW efkeâmeer MegYe keâeÙe& pewmes- efJeJeen Ùee efMeMeg
ÔÌãã½ããè ªñÌãÀÖã ¼ãÀ¦ã •ããè ½ãÖãÀã•ã
ceW hÙeej, DeefOekeâej Je ßeæe Øeehle FmeerefueS ieesmJeeceer leguemeeroemepeer pevce nesves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~
keâjleer nw, hejbleg JeneR hej heef§eceer hejbleg peye-peye Yeer Ùen Yetue ngF& ves efueKee nw 'hejefnle meefjme Oece& keâke&â : DeeefLe&keâ #es$e ceW efkeâS ieS ØeÙeeme meHeâuelee Øeoeve keâjWies~ efkeâmeer
osMeeW ceW Œeer nj DeJemLee ceW keâsJeue veneR YeeF&~' otmejeW keâe efnle keâjves cenleer Ùeespevee kesâ JÙeJenej ceW Deeves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~ peceerve-peeÙeoeo,
leye-leye he=LJeer hej ceneefJeveeMe ngDee~
Jeenve Deeefo kesâ ›eâÙe-efJe›eâÙe mes ueeYe Deefpe&le efkeâÙee pee mekeâlee nw~
Œeer ner jnleer nw~ nceejs osMe ceW Fefleneme keâs Deveskeâ GoenjCe Fmekeâs keâs meceeve otmeje Oece& veneR nw~ efmebn : Ùen mehleen Deehekeâes efceefßele Heâue Øeoeve keâjsiee~ peneb Skeâ Deesj
Meefòeâ keâer hetpee Yeer osJeer keâs ¤he ieJeen nQ~ nce meYeer keâe Ùen oeefÙelJe Fme Øekeâej keâs efJeÛeej Je DeeÛejCe Deehekeâes Deeies yeÌ{ves kesâ DeJemej efceueWies Deewj ceveesketâue efmLeefleÙeeb efveefce&le neWieer,
ceW keâer peeleer nw Deewj Fme ßeæe nw efkeâ Ùen efmLeefle ve Deeves oW~ mes meceepe oesyeeje Deheveer KeesF& JeneR otmejer Deesj JÙeLe& kesâ keâeÙeeX keâer hejsMeeveer Yeer nesieer~
Je Deeoj, hÙeej keâs ØeleerkeâmJe¤he meyemes ØeLece efJeÛeejeW keâer Megælee Øeefle‰e Øeehle keâjsiee~ DeeFS keâvÙee : efkeâmeer meesÛes ngS keâeÙe& kesâ yeveves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~ ueeYepevÙe
meeue ceW oes yeej veew efove lekeâ Je lÙeeie keâer YeeJevee nesvee pe¤jer YeejleerÙe meceepe keâes oesyeeje Skeâ efmLeefleÙeeb efveefce&le neWieer~ DeeefLe&keâ #es$e ceW efkeâS ieS ØeÙeeme meHeâuelee Øeoeve
JeÇle jKekeâj hetpee keâjles nQ, hejbleg nw, Fmekeâs yeeo MegefÛelee Je mesJee efJekeâefmele meceepe keânueeves keâs keâjWies~ peceerve-peeÙeoeo, Jeenve Deeefo keâe ›eâÙe keâj mekeâles nQ~
leguee : Deehekesâ heje›eâce ceW Je=efæ nesieer~ efkeâmeer keâef"ve keâeÙe& kesâ yeveves keâe
Deepe keâs Ùegie ceW osMe Je meceepe DeeJeMÙekeâ nw~ nceW Ssmes ÂMÙe Je efueS Œeer keâs mLeeve keâes oesyeeje Deheej n<e& nesiee~ Ùeefo hejer#ee, ØeefleÙeesefielee kesâ ceeOÙece mes jespeieej keâer leueeMe
keâer Ùes ceevÙeleeSb Oetefceue nes jner keâ=lÙeeW mes yeÛevee ÛeeefnS efpevemes mJeeceer efJeJeskeâevebo keâer keâuhevee ceW nQ lees Fme efoMee ceW Deehekeâes meHeâuelee efceueves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~
nQ leLee peien-peien efŒeÙeeW keâes efJeÛeej otef<ele neW Je ceve ceefueve keâs Deveg¤he yeveekeâj meeLe ner ieJe& Je=ef§ekeâ : yeewefækeâ keâeÙe&keâueeheeW keâer Âef° mes mehleen yengle DeÛÚe nw~ efkeâmeer
Øeleeef][le Je GvnW keâsJeue YeesiÙe nes~ efpeme meceepe keâer ceeveefmekeâlee mes efJeÕe keâes efoKeeSb efkeâ Œeer Ssmes keâeÙe& kesâ yeveves keâer mebYeeJevee nw efpemekeâes ueskeâj hetJe& ceW Deehekeâes keâef"veeFÙeeb
keâer Jemleg mecePee pee jne nw, ner otef<ele nesieer Jen keâYeer Øeieefle owJeerÙe Meefòeâ nw~ hewoe nes jner neW~
Oeveg : Ùetb lees kegâue efceueekeâj Ùen mehleen Deehekeâes DeÛÚs Heâue osiee uesefkeâve
peesefKece G"eves keâer ØeJe=efòe hej efveÙeb$eCe jKeves keâer efveleeble DeeJeMÙekeâlee nw~
ceeuee[ ceW... ceefnueeDeeW keâe yewie Úerveves...
(he=‰ 1 keâe Mes<e...) (he=‰ 1 keâe Mes<e...) kesâ efueS hees. Gheefvejer#ekeâ megÙe&JebMeer, efMebo, s
mebMeÙe keâer efmLeefle ceW efce$e-MegYeefÛeblekeâeW kesâ meeLe efJeÛeej- efJeceMe& keâj uesvee
ueeYeoeÙekeâ jnlee nw~
cekeâj : Ùeefo peceerve-peeÙeoeo keâes ueskeâj keâesF& ceeceuee keâesš&-keâÛenjer ceW
keâne efkeâ yeej ceW Ûeej ueÌÌ[keâer G"ekeâj heerÚs Jeeuee Deeoceer ieues keâer meneÙekeâ Heâew. cenebiejs, hees. n. De[eJe, peUJeer, efJeÛeejeOeerve nw lees Gmekesâ Deehekesâ he#e ceW leÙe nesvess keâer hetCe& mebYeeJevee nw~ YeeiÙe
jKekesâ Deewj efHeâj osKelee ngb let kewâmes Ûewve, heme& KeeRÛekeâj ieeÌ[er keâes mheer[ ceW hees. veeF&keâ Keesce[s, keâoce, je"ew[, efMejOevekeâj kesâ menÙeesie mes Yeer efkeâmeer keâef"ve keâeÙe& kesâ yeveves keâer mebYeeJevee nw~ Ùeefo efJeosMe
OebOee keâjlee nw~ Ùes meejer yeeleW efHeâÙee&oer Ûeueekeâj Heâjej nes peeles Les~ Ssmeer Iešvee leLee hees. efMeheeF& leeb[ue, keâePeer, Ke[hekeâj,
s peeves keâer FÛÚgkeâ nQ lees Fme efoMee ceW ØeÙeeme yeÌ{eSb, Deehekeâes meHeâuelee efceuesieer~
kesâ ceesyeeF&ue ceW efjkeâe[& nes jner Leer~ Ùes 7-1-2013kesâ efove meew. efvelegue heejsKe [eJejs Deeefo keâer šerce ves yeÌ[er ner ÛelegjeF& mes kegbâYe : veewkeâjer, JÙeJemeeÙe keâer Âef° mes Ùen mehleen Deehekeâes yengle DeÛÚs
osKeles ner DeejesefheÙeeW ves efHeâÙee&oer kesâ (30) , Jesmšve& SkeämeØesme neF&Jes mes efJeues oesveeW DeejeseheÙeeW keâes efiejHeäleej efkeâÙee~ DeejeseheÙeeW
f f Heâue Øeoeve keâjsiee~ Ùeefo jespeieej keâer leueeMe ceW nQ lees Fme efoMee ceW meHeâuelee
neLe mes ceesyeeF&ue Úervekeâj heškeâ efoÙee heeuex mes efjkeäMes ceW Deheves Iej pee jner Leer, mes hetÚleeÚ keâjves hej helee Ûeuee efkeâ veoerce efceueves keâer hetCe& mebYeeJevee nw~ peceerve-peeÙeoeo, Jeenve Deeefo hej hetbpeer efveJesMe
Deewj ÛeejeW efceuekeâj cewvespej keâes ceejves efkeâ FmceeF&ue keâe@uespe yeme mše@he kesâ heeme veeefmej Keeve kesâ Thej Ieeškeâeshej, efJe›eâesueer, keâe Ùeesie Yeer yeve jne nw~
ueies~ Ùes ceejheerš osKeles ngS Deeme 8.45 kesâ Deemeheeme oes ceesšj meeÙekeâue keâehegj yeeJe[er Deeefo mLeeveeW hej efMekeâeÙele ceerve : mebÛeej ceeOÙece Éeje keâesF& cenlJehetCe& metÛevee Øeehle nes mekeâleer nw pees
heeme kesâ ueesie pecee nes ieS Gmeer ceW mes meJeej ceefnuee kesâ vepeoerkeâ hengÛekeâj Gmekeâe
b ope& nw~ veoerce keâe Ssmee hesMee yeve ieÙee nw efkeâ Deeies Ûeuekeâj Deehekeâes keâeHeâer cepeyetleer Yeer Øeoeve keâjsieer~ efmLeeflepevÙe efueS ieS
efkeâmeer ves hegefueme keâer ceoo keâer iegnej yewie KeeRÛekeâj DebOesjer keâer lejHeâ Heâjej nes peeefceve hej Útšves kesâ yeeo Jees efHeâj mes Ssmes efveCe&Ùe otjieeceer heefjCeece osves ceW meneÙekeâ efmeæ neWies~
keâer~ kegâÚ meceÙe ceW hegefueme Dee ieF&, ieS~ Fme Iešvee keâer efMekeâeÙele Jeefj‰ keâece keâes Debpeece osves ceW pegš peelee nw~ Jeefj‰
oes keâes lees efiejHeäleej keâj efueÙee~ efkebâleg hegeueme efvejer#ekeâ kesâ efveoxMeve ceW meer. Deej.
f hegeueme efvejer#ekeâ oeceieg[s ves Ùen Yeer yeleeÙee
f
oes Yeeieves ceW meHeâue jns~ hegeueme efvejer#ekeâ
f
Ûebõkeâeble iegjJe kesâ Devegmeej kesâme ›eâ.
36/2013 Oeeje 384, 34
5/13 kesâ keâuece 392, 34 kesâ lenle
iegveen ope& keâj efiejHeäleej efkeâÙee ieÙee~
Jeefj‰ hegeueme efvejer#ekeâ oeceieg[s ves
f
efkeâ nce Fmekeâer len lekeâ peevee Ûeenles nQ efkeâ
Ùes ceesšj meeÙekeâue Fvekeâer Kego keâer nw Ùee
efkeâmeer keâer Ûeesjer mes ueskeâj Deeles nQ Ùee ceesšj
¹ãâ. ¨ãÉãäÓãÀã•ãÓã †Ìãâ¦ÌããÔ¦ãìÍããÔ¨ããè
•¾ããñãä¦ããä
ãä ãÌããÀãè
DeeÙeheermeer kesâ lenle peebÛe Ûeeuet nw~ yeleeÙee efkeâ Fve yeoceeMeeW keâes efiejHeäleej keâjves meeÙekeâue osves Jeeuee Fvekeâe keâesF& meeLeer nw~ Ôãâ¹ã‡ãÊ : 09322428207
HARI OM mebOÙee efmebn keâs heefle keâes 09324159681'022-26359681
hegeueme DeefOekeâejer hej Mekeâ
f ¡ãè.-3'60, †Ôã. Ìããè. ¹ããè. ¶ãØãÀ, ÌãÔããóÌãã
ACCUPRESSURE, ACCUPUNCTURE AND
MAGNET THERAPY, SU-JOK, YOGA, REIKY veJeer cegbyeF&, veJeer cegbyeF& efveJeemeer ½Öã¡ã, ‚ãâ¤ãñÀãè (¹ã.), ½ãìºãƒÃ-53
â
Email :info@rishirajsanstha.org
mebOÙee efmebn keâer nlÙee keâs ceeceues ceW www.rishirajsanstha.org
Skeâ veÙee cees][ DeeÙee nw ~ mebOÙee keâs
M. D. SURTI heefle peÙe ØekeâeMe efmebn ves veJeer cegbyeF&
keâs SveDeejDeeF& hegefueme mšsMeve keâs
www.vedicrishi.in
ÌããÔ¦ãì ªãñÓã ãä¶ãÌããÀ¥ã
M. D. Accu. Dat Accu. SheerDeeF& Deefveue yenjeveer hej Deejeshe •ãÖãâ ¦ã‡ãŠ Öãñ Ôã‡ãñŠ, ãä¶ããä½ãæ㠽ã‡ãŠã¶ã ½ãò ¦ããñ¡¹ãŠãñ¡ ¶ãÖãé ‡ãŠÀ¶ããè ÞãããäÖ†ýÍãì¼ã
ü ü
ueieeÙee nw efkeâ Jen Gvekeâs Iej ceW efkeâmeer ãäÞã¶Öãò ´ãÀã ÌããÔ¦ãì ªãñÓã ãä¶ãÌãã¥ã ¼ããè ‡ãŠÀ Ôã‡ãŠ¦ãñ Öö, ÔÌãããäÔ¦ã‡ãŠ, æ, ½ãâØãÊã
‡ãŠÊãÍã, ½ãÞœãèÜãÀ, 186, ‚ããö‡ãŠãÀ, ‰ãŠãÔã ƒ¦¾ãããäª Íãì¼ã ãäÞã¶Öãò Ôãñ „ãäÞã¦ã
Indraprastha Regency, Shop No.19, C wing, Haware Bldg., Yeer meceÙe Deelee Lee Deewj Ûeesjer keâs Ô©ãã¶ã ¹ãÀ ÊãØãã‡ãŠÀ Íãì¼ã Êãã¼ã ãäÊã¾ãã •ãã Ôã‡ãŠ¦ãã Öõý Íãì¼ã ãäÞã¶Öãò ‡ãñŠ „¹ã¾ããñØã
Trikoni Maidan, Goregaon (W), Mumbai - 400 104. ceeceues keâer Úeveyeerve keâer Dee][ ceW Gvekeâer Ôãñ ¹ãîÌãà „¶ã‡ãŠãè ¼ãÊããè ¼ããâãä¦ã ¹ãî•ãã ‚ãÞãöãã,Íãìã䮇ãŠÀ¥ã ‚ãÌã;㠇ãŠÀ Êãñ¶ãã
Mob. : 98694 85544
Mor. 9.30 a. m. to 12.00 a. m. Eve. 5.00 p. m. to 8.00 p.m.
helveer keâes hegefueme mšsMeve yegueelee Lee ÞãããäÖ†ý ƒÔãÔãñ ‚ãã¹ã‡ãŠãñ ‚ããä¤ã‡ãŠ Êãã¼ã ÖãñØãã, ÍãñÓã ‚ãØãÊãñ ‚ãâ‡ãŠ ½ãò...
Deewj hejsMeeve keâjlee Lee~

3. cegyeF&, 5 mes 11 HeâjJejer 2013
b 3
ceeb keâer nlÙee keâj hegefueme Leeves hengbÛee yesše
cegbyeF&, jespe leeves megve megve keâj lebie Dee Ûegkesâ yesjespeieej yesšs ves Deheveer ceeb keâer
nlÙee keâj oer~ nlÙee kesâ yeeo Deejesheer yesše efveuesMe Gòece ieJeueer (21) Leeves pee
jsleeryeboj hej Úehee, 17 yeesš pehle, 30 ueeKe keâer jsleer yejeceo
ceerje jes[, hegefueme š^sefvebie keQâhe ceW hej 1 HeâjJejer keâes oeshenj keâes veeÙeye efJeYeeie kesâ DeefOekeâeefjÙeeW keâes pece keâj
keâj Kego keâes hegefueme kesâ nJeeues keâj efoÙee~ SceDeeF&[ermeer hegefueme ves nlÙee keâe hegefuemeJeeueeW kesâ š^sefvebie kesâ efueS nce lenmeerueoej šer.pes. cegjkegâšs, efJeueeme keâesmee~ jepemJe efJeYeeie kesâ DeefOekeâeefjÙeeW
ceeceuee ope& keâj efveuesMe keâes efiejHeäleej efkeâÙee Deewj keâue vÙeeÙeeueÙe ceW Gmes hesMe 20-20 š^keâ jsleer osles nQ Deewj Deehe oeQ[keâj kesâ ceeie&oMe&ve ceW ceb[ue DeefOekeâejer kesâ meeLe hegefueme kesâ hetjveskeâj, yeer.Sce
efkeâÙee~ cebieueJeej lekeâ hegefueme efnjemele ceW jKes peeves keâe DeeosMe vÙeeÙeeueÙe ves ueesie nce ueesieeW hej keâej&JeeF& keâjles nes~ YeeFboj heer.peer. YeesFj, DeefYepeerle Jees[kesâ,
& meesveeJeCes, SÛe.[er. veeiejs leLee Skeâ
efoÙee nw~ Keyej kesâ Devegmeej efveuesMe kesâ efhelee Gòece ieJeueer ves oes MeeefoÙeeb keâer Ùen mevemeveerKespe Kegueemee efheÚues efoveeW leuee"er IeesÌ[yeboj ves Úeheeceejer hej 3 keâce&Ûeejer Deewj Lee~ hegefueme Je jepemJe
nw~ peesiesÕejer (hetJe&) ceW ieesveer veiej PeesheÌ[heóer kesâ efMeJeke=âhee pevekeâuÙeeCe jsleer ceeefHeâÙeeDeeW ves Gme Jeòeâ efkeâÙee peye ›esâve, 17 jsleer {esvesJeeueer yeesšeW keâes efJeYeeie kesâ DeefOekeâeefjÙeeW keâes osKekeâj
meesmeeÙešer kesâ Skeâ cebefpeuee Iej kesâ Thejer cebefpeue hej efveuesMe Deheveer ceeb veboe jsleeryeboj hej keâej&JeeF& keâj 17 Jeesš Je pehle efkeâÙee leLee 500 yeÇeme jsleer kesâ mecegõ kesâ yeerÛe kesâ ope&veeW cepeotjeW kesâ
Deewj 12 Je<eeaÙe Úesšer yenve kesâ meeLe jnlee Lee~ veerÛes Gmekeâer meewlesueer ceeb jnleer 500 yeÇeme jsleer jepemJe efJeYeeie kesâ meeLe Skeâ cepeotj keâes efiejHeäleej efkeâÙee~ meeLe jsleer ueskeâj Dee jner Skeâ yeesš Yeer
nw~ heefle kesâ otmejer Meeoer kesâ yeeo mes veboe efÛeÌ[efÛeÌÌ[er nes ieF& Leer~ efveuesMe Skeâ DeefOekeâeefjÙeeW ves Úehee ceejkeâj pehle Úehes kesâ oewjeve Jeneb hej GheefmLele ueesieeW Yeeieves ceW meHeâue ngF&~ GheefmLele ceb[ue
nesšue ceW veewkeâjer keâjlee Lee hej leerve cenerves mes veewkeâjer ÚesÌ[ Iej hej yesjespeieej efkeâÙee~ YeeFboj-IeesÌ[yeboj efmLele jsleeryeboj ves GheefmLele hegefueme yeue Je jepemJe DeefOekeâejer, veeÙeye lenmeerueoej Je hegeueme
f
yew"e Lee~ Fme yeele mes veejepe ceeb Gmemes PeieÌ[e keâjleer Leer~ keâue Yeer leeves megve kesâ meeceves meYeer efÛeuuee-efÛeuueekeâj
keâj iegmmeeS efveuesMe ves henues Deheveer ceeb veboe keâe ieuee oyeeÙee efHeâj Gmekeâe cegbn
leefkeâÙee mes leye lekeâ oyeeS jKee peye lekeâ Jees cej veneR ieF&~ Iešvee kesâ meceÙe
SHeâ[erS ves efveuebeyele efkeâS 15
f hegefueme š^sefvebie keQâhe ceW nceejer jsleer
Yespekeâj š^sefvebie hetjer nesleer nw, Ùen keân
efhelee Gòece ieJeueer meebieueer ceW Lee~ cesef[keâue mšesj kesâ ueeFmeWme jns Les~ ceeceues ceW jepemJe efJeYeeie kesâ
DeefOekeâeefjÙeeW ves keâeMeerceerje hegefueme ceW
oes "ie ceefnuee efiejHeäleej, ceeue yejeceo ceg b y eF& , SHeâ[er S ef J eYeeie kes â
DeefOekeâeefjÙeeW ves Meg›eâJeej keâes peesve-7
keâebefoJeueer Deewj oefnmej #es$e ceW DeevesJeeues
keâF& cesef[keâue mšesjeW hej Úehesceejer keâer
meYeer yeesš ceeefuekeâeW Deewj efpeme peien
cegbyeF&~ jHeâer Denceo efkeâoJeF& ceeie& hegefueme ves "ieer keâjvesJeeueer oes ceefnueeDeeW ceW DeevesJeeues 15 cesef[keâue mšesjeW kesâ mes jsleer yejeceo ngF& Gme peceerve kesâ
ieF& Leer~ ceeefuekeâeW hej DehejeOe ope& keâjJeeÙee
keâes efiejHeäleej keâj efueÙee nw~ Gvekesâ heeme mes "ieer efkeâS ngS meesves kesâ ienves Yeer hegefueme ueeFmeWme efveuebefyele efkeâS nQ~ ueeFmeWme
Úehesceejer kesâ oewjeve 15 cesef[keâue nw~ Fme meboYe& ceW keâej&JeeF& yeekeâer nw,
ves yejeceo efkeâS nQ~ ueieYeie Skeâ mehleen henues jengue veiej efveJeemeer ceervee ieJeejs efveuebyeve keâe keâejeCe SHeâ[erS kesâ
mšesj hej Heâecee&efmemš veneR efceues lees Gòeâ Ssmee keânkeâj keâeMeerceerje hegefueme ves
veecekeâ ceefnuee mes peeot-šesvee keâjves kesâ veece hej oes ceefnuee "ieeW ves keâeve kesâ DeefOekeâeefjÙeeW ves cesef[keâue mšesj ceW
meYeer cese[keâue mšesjeW keâe ueeFmeWme efveuebeyele
f f Dehevee heuuee PeeÌ[ efueÙee, hej hegefueme
meesves kesâ še@hme ueskeâj Heâjej nes ieF& Leer~ 30 peveJejer keâes heerefÌ[le ceefnuee Iejsuet Heâecee&efmemš veneR nesves keâe keâejCe yeleeÙee~
efkeâÙee ieÙee nw~ efveuebefyele cesef[keâue mšesj efJeYeeie Éeje jsleer ceeefHeâÙeeDeeW mes jsleer
keâece mes peer.šer.yeer. veiej ieF& Leer~ jemles ceW "ieer ceW Meeefceue Skeâ ceefnuee hetpee SHeâ[erS peesve-meele kesâ Sme.Sme.keâeues
kesâ ceeefuekeâ Ùeefo hegve: Heâecee&efmemš keâer ueskeâj š^sefvebie keQâhe ceW Fmlesceeue keâjves
ceesjs keâes osKee~ heerefÌ[le ceervee ves Fmekeâer metÛevee heeme ceW ceewpeto meeÙeve hegefueme ves yeleeÙee efkeâ SHeâ[erS DeeÙegòeâ censMe
efveÙegefòeâ keâjles nQ lees oesyeeje cesef[keâue keâe Kegueemee Yeer nes ieÙee~
kesâ yeerš ceeMe&ue keâes oer~ yeerš ceeMe&ue heerefÌ[le ceefnuee Deewj "ie ceefnuee hetpee peieoeues kesâ DeeosMe hej yeesefjJeueer-
mšesj keâe ueeFmeWme yeneue efkeâÙee peeSiee~
keâes meeÙeve hegefueme Leeves ues DeeÙee~ meeÙeve hegefueme ves Fmekeâer metÛevee jHeâer Denceo
efkeâoJeF& ceeie& hegefueme keâes oer~ jHeâer Denceo efkeâoJeF& ceeie& hegefueme Leeves kesâ
Gheefvejer#ekeâ megjsMe Jeeuekesâ, ceefnuee hegefueme efmeheener ceeOegjer keâeues Deewj nJeueoej
‘keâcÙegevemš keâe celeueye šsjefjmš veneR' helveerkeâer KegKeer âMeerle
f ves
mes og heef
okeg
metÙe&JebMeer kesâ meeLe meeÙeve hegefueme Leeves peekeâj "ie ceefnuee hetpee keâes efiejHeäleej DeefOeJeòeâe efceefnj osmeeF& ves Fvekeâs
cegbyeF&~ yee@cyes neF& keâesš& ves yewv[
keâcÙeg e f v emš heešer & Dee@ @ H eâ Fb e f [ Ùee efueS peceevele ceebieles ngS oueerue oer efkeâ efYeJeb[er, efYeJeb[er pewmes #es$e ceW
keâj efueÙee~ hegefueme ves hetpee kesâ yeleeS heles mes otmejer ceefnuee Deejesheer DeeMee uent
DeelcenlÙeeDeeW keâer IešveeDeeW ceW pecekeâj
Yeesmeues keâes meeÙeve keâesueer JeeÌ[e kesâ š^ebefpeš keQâhe mes efiejHeäleej keâj efueÙee~ hegefueme (ceeDeesJeeoer) keâs Ûeej keâefLele meomÙeeW henueer vepej ceW DeejesefheÙeeW keâs efKeueeHeâ
Je=efæ nes jner nw~ helveer mes ngS PeieÌ[s mes
keâer hetÚleeÚ ceW "ie ceefnueeDeeW ves yeleeÙee efkeâ hetpee keâe yesše yeerceej Lee Deewj keâes peceevele osles ngS keâne efkeâ efmeHeâ& keâesF& ceeceuee veneR yevelee Deewj DeefYeÙeespeve
keâcÙegevemš efJeÛeejOeeje keâer Deesj Deekeâef<e&le
f he#e keâer keâneveer Yejesmescebo veneR nw~ Ssmee efKeVe neskeâj Skeâ heefle ves keâeršveeMekeâ
hewmes keâer pe¤jle Leer~ FmeefueS Gmeves Ùen jemlee DeheveeÙee~
nesvee efkeâmeer JÙeefòeâ keâes DeelebkeâJeeoer mecetn FmeefueS, keäÙeeWefkeâ Ùen keâcÙegefvemš oMe&ve oJee heerkeâj DeelcenlÙee keâj ueer~
Iej ceW Dekesâueer ceefnuee mes ÚsÌ[-ÚeÌ[ keâe meomÙe Ieesef<ele keâjves keâe heÙee&hle hej DeeOeeefjle keâgÚ meeefnlÙe Deewj meer[er hegefueme kesâ Devegmeej efYeJeb[er kesâ vÙet
keâvesjer #es$e ceW efmLele ßeer jbie veiej
cegbyeF&~ megyen heebÛe yepes heefle kesâ keâece hej Ûeues peeves kesâ yeeo Iej ceW Dekesâueer DeeOeej veneR nes mekeâlee~ keâer DeejesefheÙeeW keâs heeme mes yejeceoieer hej
vÙeeÙecetefle& DeYeÙe efLehmes ves efheÚues DeeOeeefjle nw~ vÙeeÙecetefle& efLehmes ves keâne, heefjmej ceW ßeereveJeeme ieghlee (30) Deheveer
f
ceefnuee keâes leerve iegb[eW ves efueheše-efuehešer keâj Gmekesâ meeLe yeueelkeâej keâjves keâer
Skeâ yeÛÛeer Je helveer kesâ meeLe jnlee leLee
keâesefMeMe keâer~ uesefkeâve keâHeâ hejs[ hegefueme ves Fve leerveeW kesâ efKeueeHeâ yeueelkeâej nHeäles OeJeue OeWiesue, efmeæeLe& YeeWmeues, 'Ssmee keâesF& Deejeshe veneR nw efkeâ DeeJesokeâeW
uetce keâejKeeves ceW yeerce Yej peerJeve yemej
keâer yepeeÙe efJeveÙeYebie keâe ceeceuee ope& efkeâÙee nw~ keâHeâ hejs[ hegefueme mšsMeve kesâ ceÙetjer Yeiele Deewj DevegjeOee meesvegues ØelÙeskeâ ves efnbmee keâer efkeâmeer Iešvee keâes Debpeece
keâjlee Lee~ heefle,helveer kesâ yeerÛe ceW nj
Gheefvejer#ekeâ jengue Yeb[ejs ves Fme yeele keâer peevekeâejer osles ngS yeleeÙee efkeâ Fme keâes 30-30 npeej ®heÙes keâs cegÛeuekeâs osves keâer meeefpeMe jÛeer Leer~ Gvekeâer efoueÛemheer
Iešvee ceW hegefueme ves 51 Je<eeaÙe MeKme keâes efiejHeäleej keâj efueÙee nw~ efiejHeäleej hej peceevele oer Leer~ ÛeejeW keâes DeelebkeâJeeo meeceeefpekeâ cegöesb keâes G"eves ceW ueieleer nw~ jespe LeesÌ[er-LeesÌ[er yeele keâes ueskeâj PeieÌ[e
efkeâS ieS MeKme keâe veece MeHeâerkeâ kegâjsMeer nw~ keâHeâ hejs[ efmLele Deebyes[keâj veiej efvejesOekeâ omles ves DeØewue 2011 ceW Fve meeceeefpekeâ cegöesb keâes G"eves Deewj neslee Lee~ MeefveJeej keâes helveer mes PeieÌ[e
ceW keâue megyen 5 yepes Ùen Iešvee Iešer~ kegâjsMeer kesâ meeLe DevÙe oes ueesieeW ves Iej meerheerDeeF& (ceeDeesJeeoer) keâe meomÙe nesves meeceeefpekeâ JÙeJemLee ceW yeoueeJe keâer pe¤jle nesves kesâ yeeo jespe-jespe kesâ PeieÌ[s mes
ceW Iegmekeâj Gòeâ ceefnuee kesâ meeLe ceejheerš keâer Deewj peyejve Gmekesâ meeLe kegâkeâce& keâs Deejeshe ceW efiejHeäleej efkeâÙee Lee~ nw Fme yeele keâes G"eves ceW keâgÚ Yeer ieuele $emle neskeâj ßeerefveJeeme ves jefJeJeej keâer
keâjves keâer keâesefMeMe keâer~ ceefnuee keâes Fueepe kesâ efueS ieesheeueoeme lespeheeue meerheerDeeF& (ceeDeesJeeoer) keâes keâWõ mejkeâej veneR nw~' GvneWves keâne efkeâ Fmeer lejn keâer megyen keâeršveeMekeâ oJee heer keâj KegokegâMeer
Demheleeue ceW Yeleea efkeâÙee ieÙee nw~ mLeeveerÙe ueesieeW ves yeleeÙee efkeâ leerveeW iegb[s ves DeelebkeâJeeoer mebie"ve Ieesef<ele efkeâÙee jeÙe keâgÚ je°^erÙe Deewj ØecegKe vesleeDeesb ves keâj ueer~ hegefueme ceeceues keâer peebÛe ceW
DeehejeefOekeâ ØeJe=efòe kesâ nQ Deewj Ùes leerveeW hegefueme hej Yeer Dehevee ØeYeeJe peceeles ngDee nw~ peeefnj keâer~ pegš ieF& nw~
nQ~ efuenepee mLeeveerÙe ueesieeW kesâ meeLe hegefueme Yeer Fvekesâ ceeceueeW ceW Ûeghheer meeOes
jnleer nw~ Gòeâ ceefnuee Deewj Gmekesâ heefle kesâ meeLe Gvekeâe Jeeo-efJeJeeo ngDee Lee cesue-SkeämeØesme š^sveeW ceW
FmeefueS GvneWves Fme lejn keâer njkeâle keâer~ nesiee meeHeâ-megLeje meHeâj
cegyeF&, uebyeer otjer keâer cesue SkeämeØesme
b
neefo&keâ MegYekeâeceveeSb... š^sveeW ceW Deye Kešceue, efleueÛeóe meefnle
jsue ef[yyeeW ceW DeevesJeeueer ogieËOe mes Ùeeef$eÙeeW
keâes ceOÙe jsueJes ves Úgškeâeje efoueeves keâer
keâesefMeMe Meg¤ nw~ Fme meeHeâ-meHeâeF&
DeefYeÙeeve keâe veece ‘Dee@ve yees[& neÙepeerve
efmemšce’ jKee ieÙee nw~ Fme DeefYeÙeeve
kesâ peefjS uebyeer otjer keâer cesue SkeämeØesme
neefHeâpeer yeehet
ÔãìÖã¶ãã •ÌãñÊãÔãÃ
Ôããñ¶ãñ Þããâªãè ‚ããõÀ ¡ã¾ã½ãâ¡ ‡ãŠãè •ÌãñÊãÀãè ‚ããñ¡ÃÀ Ôãñ ºã¶ããƒÃ •ãã¦ããè Öõý ÖÀ ãä‡ãŠÔ½ã
š^sveeW keâes jsueJes ogieËOe cegòeâ keâjsieer~ uebyeer ‡ãñŠ ØãÆÖ-¶ãâØã ‡ãñŠ œì›‡ãŠ Ìã ©ããñ‡ãŠ ºãâ¤ã ̾ãã¹ããÀãè ``ÖÔ¦ãÀñŒãã •ãã¶ã‡ãŠãÀ''
otjer keâer š^sveeW ceW meHeâj keâjvesJeeues Ùee$eer ªì. ¶ãâ. 3,4,5, ªñÌã Þãñ½ºãÔãÃ, ºãÀãñ¡ã Öñ¾ãÀ ‡ãŠãä›âØã ‡ãñŠ ¶ããèÞãñ, ÌãÔãâ¦ã ãäÔã¶ãñ½ãã ‡ãñŠ ‚ããØãñ, ÔãìÀ¦ã.
KeeÅe heoeLe& keâes Keekeâj Gve keâÛejeW keâes ¹ãŠãñ¶ã : 0261-2453158 ½ããñ. : 98790 44838
meerš kesâ veerÛes HeWâkeâ osles nQ~

4. cegyeF&, 5 mes 11 HeâjJejer 2013
b 4
mebheeokeâerÙe oefjõ efÛebleve hej keâglekeâ&
peeves-ceeves meceepeMeeŒeer DeeMeer<e veboer veejepe Jeieex Deewj Gvekeâs jepevesleeDeesb keâes mebÛeeueve Deewj vesle=lJe ceW ner meeHeâ-megLeje
osjer keâs og<heefjCeece
keâs yeÙeeve mes GlheVe efJeJeeo hej keâgÚ mecePeeÙee Yeer pee mekeâlee Lee efkeâ Jes Meemeve megeveef§ele nes mekeâe~ DeeMeer<e keâs
f
efJeÉeveeW ves meePee JeòeâJÙe oskeâj hetjs ØekeâjCe DeeMeer<e pewmes efJeÉeve keâs efKeueeHeâ keâšglee yeÙeeve keâs Fme DebMe mes Yeer meeefyele neslee
keâes veÙee cees[ osves keâer keâeseMeMe keâer nw~
] f keâe YeeJe Úes][sb, pewmee efJeKÙeele yengpeve- nw efkeâ Jen JeekeâF& oefueleeW-efheÚ][esb Deewj
keâWõerÙe hesše^ es ueÙece ceb$eer Jeerjhhee ceesFueer keâer Deesj mes keâer ieF& Ùen Iees<eCee
f Jes Fmes DeefYeJÙeefòeâ keâer Deepeeoer keâe efÛeblekeâ keâebÛee FuewÙee, megKeosJe Leesjš, DeeefoJeeefmeÙeeW keâs YeÇ°eÛeej keâes ueskeâj peeves-
Dehese#ele ner nw efkeâ [erpeue keâer keâerceleeW ceW nj cenerves 40-50 hewmes Je=eæ
f f meJeeue yevee jns nQ Deewj oefuele-yengpeve ÛebõYeeve Øemeeo Ùee DevÙe ueesieeW ves ØeÙeeme Devepeeves hetJee&ieÇnieÇmle nQ~ Deiej yebieeue
nesleer jnsieer~ Fme Iees<eCee mes Ùen mhe° ngDee efkeâ keâWõ mejkeâej ves efheÚues ceen meceepe keâer lejHeâ mes yeesueves JeeueeW keâes Yeer Meg¤ efkeâÙee~ hej 'ieCeceevÙe efJeÉeve' keâer Jeece ceesÛee& mejkeâej DevÙe mejkeâejeW keâs
pees JÙeJemLee yeveeF& Leer GmeceW keâesF& Heâsjyeoue nesves veneR pee jne nw~ veemecePe ueesieeW keâer peceele ceeve jns nQ~ oefueleeW-DeeefoJeeefmeÙeeW keâs efKeueeHeâ DeeOeejnerve cegkeâeyeues F&ceeveoej Ùee meeHeâ-megLejer jner
hesše^ es ueÙece ceb$eer keâer ceeveW lees [erpeue ceW Ùen ceecetueer, efkeâbleg melele Je=eæ leye
f f DeeMeer<e keâe Ùen yeÛeeJe yesceleueye nw~ efšhheCeer keâjves Jeeues meceepeMeeŒeer keâer nw lees keäÙee Fmekeâer Jepen efmeHeâ& Ùen efkeâ
lekeâ peejer jnsieer peye lekeâ [erpeue hej lesue keâbheefveÙeeW keâe Ieeše Skeâoce mes mJebÙe oefuele-yengpeve meceepe keâs yegeæpeereJeÙeeW
f f DeefYeJÙeefòeâ keâer mJeleb$elee hej keâefLele Kelejs Gmes Ûeueeves JeeueeW ceW keâesF& oefuele-efheÚ][e
Kelce ve nes peeS~ Skeâ Devegceeve keâs lenle Jele&ceeve ceW lesue keâbheefveÙeeW keâes ves DeeMeer<e keâs yeÙeeve keâes Keeefjpe keâjves keâes meyemes Dence cemeuee yeveeves keâer keâeseMeMe
f Ùee DeeefoJeemeer veneR Lee? lees keâsjue keâer
[erpeue hej keâjerye mee]{s ome ®heÙes Øeefle ueeršj keâe Ieeše nes jne nw~ Fme keâs yeeJepeto peesj oskeâj keâne efkeâ Jes Gvekeâs keâj jns nQ~ keäÙee Fmemes oefueleeW-Glheere[leeW ]f Dehes#eekeâ=le meeHeâ-megLejer Sue[erSHeâ vesle=lJe
Ieešs keâes keâce efkeâÙee pee mekeâlee Lee Ùeefo keâWõerÙe meòee keâs veerele-efveÙebleeDeesb
f efKeueeHeâ efkeâmeer lejn keâer keâevetveer keâej&JeeF& keâs yeerÛe Jes mebeoiOe veneR neWies? cegPes
f Jeeueer pÙeeoelej mejkeâejeW keâs yeejs ceW veboer
ves meceÙe jnles Ùen mecePe efueÙee neslee efkeâ [erpeue keâs ceo ceW oer pee jner keâer ceebie keâe meceLe&ve veneR keâjles~ GvneWves ueielee nw, DeeMeer<e keâes efyevee Mele& ceeHeâer keäÙee lekeâ& oWies?
meefyme[er Deblele: Deece pevelee Deewj Kego Gmekeâs efueS cegmeeryele hewoe keâjsieer~ ueieeleej keâne efkeâ veboer keâs yeÙeeve hej ceebie keâj ceeceues keâes meceehle keâj osvee DeeMeer<e veboer keâe peÙehegj-yeÙeeve
Ssmee veneR nw efkeâ veerele-efveÙeblee Fme meefyme[er keâs og<heefjCeeceeW mes DeJeiele ve
f yenme nesveer ÛeeefnS, Gvekeâs efKeueeHeâ efkeâmeer ÛeeefnS Lee~ DeeMeer<e ves peÙehegj ceW ner Deveie&ue Øeueehe nw~ Fme efJeJeeo mes oes
jns neW, uesekeâve Jes peeveyetPekeâj lesue keâbheefveÙeeW hej DebkeâgMe ueieeS jns leeefkeâ
f lejn keâer keâej&JeeF& veneR nesveer ÛeeefnS~ meHeâeF& oer efkeâ Jen Fme cebleJÙe mes mencele ØecegKe he#eesb keâs efvepeer efnle meOes~ DeeMeer<e
efJeOeevemeYee ÛegveeJeeW ceW jepeveerelekeâ ueeYe efueÙee pee mekeâs~ keäÙee Ùen Gcceero
f DeeMeer<e keâer DeefYeJÙeefòeâ keâer Deepeeoer keâs nQ efkeâ nceejs meceepe ceW YeÇ°eÛeej meceleecetuekeâ veboer Deewj cesuee DeeÙeespekeâeW keâs~ oesveeW
keâer peeS efkeâ Deeieeceer efJeOeevemeYee ÛegveeJeeW keâs meceÙe keâWõ mejkeâej keâer Deesj he#e ceW DeeJeepe G"e jns oefuele-yengpeve Meefòeâ yeve ieÙee nw~ DeeMeer<e keâer meHeâeF& megeKe&ÙeeW ceW Dee ieS~ Fve oesveeW keâes efJeJeeoeW
f
mes lesue keâbheefveÙeeW keâes DeebeMekeâ cetuÙe Je=eæ keâjles jnves keâer Devegceefle hej keâesF&
f f yegeæpeereJeÙeeW keâer leekeâle hej MeeÙeo Yejesmee
f f yeslegkeâer nw~ henueer yeele lees Ùen efkeâ veboer ceW jnves keâer Deeole Yeer nw~ Fmemes JÙeeJemeeefÙekeâ
jeskeâ veneR ueieeF& peeSieer? Fmemes Yeer cenlJehetCe& meJeeue Ùen nw efkeâ [erpeue veneR Lee! DeÛeevekeâ keâgÚ yegeæpeereJeÙeeW ves
f f Ùee osMe keâs efkeâmeer meeceeefpekeâ-jepeveerelekeâ f ueeYe Yeer neslee nw~ Devegoeve-meneÙelee,
cetuÙe keâer oesnjer JÙeJemLee mes Ghepeer mecemÙeeDeesb keâe meceeOeeve keâwmes efkeâÙee nmlee#ej DeefYeÙeeve keâs meeLe meePee yeÙeeve MeesOe mebmLeeve keâs heeme Ssmee keâesF& Deebkeâ][e mecceeve, ceere[Ùee-keâJesjpe Deewj HeâsueeseMehe
f f
peeSiee? Ùen "erkeâ nw efkeâ hesše^ es ueÙece ceb$eer Ùen Yejesmee efouee jns nQ efkeâ
f peejer keâj efoÙee~ Ùen DeeMeer<e keâs yeÙeeve vener nw, efpemeceW Fme lejn keâs leLÙe DeeS ceW FpeeHeâe neslee nw~ oefuele-efheÚ][s-
[erpeue keâer oesnjer cetuÙe JÙeJemLee ueeiet nesves keâs yeeo Gmekeâer pees keâeueeyeepeejer hej Meg¤ ngF& yenme keâes Yeškeâeves keâer neW efkeâ meJee&efOekeâ YeÇ° ueesie oefuele- DeeefoJeemeer Deehekeâe keäÙee efyeiee][ ueWies?
nesleer nw Gmekeâe Deekeâueve efkeâÙee pee jne nw, uesekeâve Fmekeâs yeejs ceW lees leYeer
f keâesefMeMe peeve he][leer nw~ efpeme efove DeeefoJeeefmeÙeeW Ùee efheÚ][s Jeieex mes Deeles nQ~ keâgÚ meceÙe lekeâ yeÙeeve DeeSbies, efHeâj
keâgÚ meesÛe efueÙee peevee ÛeeefnS Lee peye Ssmeer JÙeJemLee keâes cebpetjer oer ieF& DeeMeer<e ves efšhheCeer keâer, cesjs pewmes Gvekeâs Deheves meceepe, jepeveerele, keâe@jheesjš Deewj
f s Meeble nes peeSbies~ efJeceMe& lees DeefYepeve ner
Leer~ keâesF& veneR peevelee efkeâ Fme hej efJeÛeej keäÙeeW veneR efkeâÙee ieÙee efkeâ [erpeue ØeMebmekeâeW keâes menmee Ùekeâerve veneR ngDee yeeweækeâ peiele keâe peeÙepee ueW lees meeceevÙe
f keâjWies~ oefuele-DeeefoJeeefmeÙeeW keâes YeÇ° keâewve
cetuÙe keâer oesnjer JÙeJemLee keâeueeyeepeejer keâes pevce os mekeâleer nw? Deye efmLeefle efkeâ Gve pewmee meeceeefpekeâ-ceveeseJe%eeveer Flevee
f leewj hej Yeer Ùen mener veneR peeve he][lee yevee jne nw, efkeâmeves Gvekeâs vesleeDeesb keâes
Ùen nw efkeâ keâF& jepÙeeW ceW meeJe&peefvekeâ heefjJenve efJeYeeie keâer yemeW meerOes hesše^ ue s melener, mebkeâgeÛele Deewj Deveie&ue yeÙeeve os
f efkeâ pÙeeoe YeÇ° oefuele-efheÚ][s Deewj Kejero-efye›eâer keâe keâewMeue efmeKeeÙee nw?
hebheeW mes Kegoje keâercele hej [erpeue Yeje jner nQ~ iegpejele mejkeâej ves lees mekeâlee nw~ DeeMeer<e veboer keâe yeÙeeve ve DeeefoJeemeer ner neWies~ Ùen Glheere[le mecegoeÙeeW
]f veboer efpeme 'meceleecetuekeâ henuet' keâer yeele
heefjJenve efJeYeeie keâes hesše^ ue hebheeW mes [erpeue uesves keâs DeeosMe ner os efoS nQ~
s keâsJeue leLÙeelcekeâ leewj hej ieuele nw, keâs Øeefle mejemej DevÙeeÙe nw~ otmejer yeele keâj jns nQ, Jen Yeer Fme YeÇ° Deewj efJekeâ=le
keâgÚ jepÙe mejkeâejW Fmes GefÛele Yeer "nje jner nQ~ Ùeefo Fme mecemÙee mes heej yeefukeâ Jen meceepeMeeŒeerÙe meboYeex keâer Yeer efkeâ 'mecceeveveerÙe', 'F&ceeveoej' Ùee 'ceneYeÇ°' leb$e keâs yeÛeeJe ceW Fmlesceeue nes peelee nw~
veneR heeÙee ieÙee lees Deeves Jeeues meceÙe ceW jepÙeeW ceW heefjJenve efJeYeeie keâs meeLe- DeveosKeer keâjlee nw~ hej Fmekeâs efueS yeveeves Ùee efmeæ keâjves keâs leb$e hej DeeefKej ceewpetoe leb$e keâer mebj#ekeâ MeefòeâÙeeb ner
meeLe DevÙe efJeYeeie Yeer [erpeue keâer Leeskeâ Kejero yebo keâj mekeâles nQ~ Fmeer jemles Gvekeâs efKeueeHeâ hegeueme keâejJeeF& nes Ùee
f keâypee efkeâmekeâe nw! ÛeewlejHeâe DeeueesÛevee oefueleeW-efheÚ][esb keâs yeerÛe mes GYejles vesle=lJe
hej Mee@ehf ebie cee@ue Deewj ceesyeeFue Heâesve keâbheefveÙeeb Yeer Ûeue mekeâleer nQ~ yengle mebYeJe cegkeâocee ope& efkeâÙee peeS, Fmekeâe keâleF& keâs yeeo veboer Deye oefuele-efheÚ][s vesleeDeesb keâes Deheves {bie mes G"eleer-heškeâleer Deewj
nw efkeâ Jes Ssmee keâj Yeer jner neW~ mecemÙee Ùen nw efkeâ lesue keâbheefveÙeeW keâs heeme Ùen meceLe&ve veneR efkeâÙee pee mekeâlee~ yeeweækeâ f keâs YeÇ°eÛeej keâs Yeer he#e ceW yeÙeeve osves Ùeespeveeyeæ {bie mes YeÇ° Yeer keâjleer nQ~
peeveves keâe keâesF& Yeer lejerkeâe veneR efkeâ hesše^ ue hebheeW hej Deeves Jeeues ieÇenkeâeW ceW Jes
s efJeceMe& ceW OeeQme Ùee Oecekeâer keâs efueS keâesF& ueies nQ~ Ùen Gvekeâe Meer<ee&meve nw~ Ùen mener nw efkeâ Ùen meye Ùeebef$ekeâ {bie mes
keâewve nQ efpevnW Leeskeâ ceW [erpeue uesvee ÛeeefnS? Fme meboYe& ceW Fme Yejesmes keâe keâesF& peien veneR nesveer ÛeeefnS~ hej yenme lees veboer keâs yeÙeeve ceW Skeâ Deewj keâglekeâ& veneR neslee, Fmekeâer Deheveer meeceeefpekeâ-
celeueye veneR efkeâ peye [erpeue keâs Kegoje Deewj Leeskeâ cetuÙeeW keâe Deblej meceehle nesveer ÛeeefnS efkeâ Skeâ ye][e yegeæpeerJeer
f Meeefceue nw, efpemeceW keâne ieÙee efkeâ yebieeue jepeveerelekeâ ielÙeelcekeâlee nw~ YeÇ°eÛeej keâs
f
nes peeSiee lees keâeueeyeepeejer Deheves Deehe ®keâ peeSieer~ Ùeefo Ssmee neslee Yeer nw keäÙeeW Deewj keâwmes DeÛeevekeâ oefueleeW-efheÚ][esb keâer Jeece ceesÛee& mejkeâej uebyes meceÙe lekeâ efueS yegeveÙeeoer leewj hej Deiej keâesF& oes<eer
f
lees keäÙee keâWõ mejkeâej Deieues 20-22 cenerveeW lekeâ Ùen keâeueeyeepeejer nesles Deewj DeeefoJeeefmeÙeeW keâs meJee&eOekeâ YeÇ°
f metyes ceW jner Deewj Jen Dehes#eekeâ=le Skeâ nw lees Jen Meemekeâ DeefYepeve mecetn nw,
jnves osieer? meJeeue Ùen Yeer nw efkeâ Ùeefo Fme yeerÛe Deblejje°^eÙe yeepeej ceW keâÛÛes
r nesves keâe melÙe-mebOeeve keâjlee nw Deewj Gve meeHeâ-megLejer mejkeâej Leer~ Ùen FmeefueS efpemeceW nceejs meceepe keâer meejer JeÛe&mJeJeeoer
lesue keâer keâerceleW Ûe]{erb lees efHeâj keâWõ mejkeâej Gmemes keâwmes efvehešsieer? Ùes meejs Jeieex keâer lejHeâ mes keâ][er Øeefleef›eâÙee Deeves mebYeJe nes mekeâe keäÙeeWekeâ Gmekeâs Ûeueeves
f MeefòeâÙeeb Meeefceue nQ~ yegeæpeereJeÙeeW, Deye
f f
meJeeue FmeereueS Ke][s nes ieS nQ, keäÙeeWekf eâ hesše^ es ueÙece heoeLeex keâs cetuÙeeW keâs
f f hej osMe keâs ieCeceevÙe efJeÉeve DeefYeJÙeefòeâ JeeueeW ceW oefuele-efheÚ][s Deewj DeeefoJeemeer leÙe keâjes, Deehe efkeâmekeâs meeLe nes!
ceeceues ceW DeLe&veerelf e mes DeefOekeâ jepeveerelf e keâes cenlJe efoÙee ieÙee~ keâer Deepeeoer keâer pebie ceW Glej Deeles nQ~ Meeefceue veneR Les~ Ùeeveer meJeCe& mecegoeÙe keâs -Dees. heer. efleJeejer
YeÇ°eÛeej efmeKeeleer nw, peeefle veneR~ YeÇ°eÛeej
ceMentj meceepeMeeŒeer DeeMeer<e veboer ves
Skeâ veF& yeele keâner nw~ Gvekeâs keâns keâe DeLe&
nw efkeâ mejkeâej Deewj jepeveerele keâes YeÇ°eÛeej
f
peeefle ve hetÚes YeÇ°eÛeej keâer
Deelee nw keäÙeeWekf eâ GmeceW efnot Yeer nQ~ meceepeMeeŒeer
b Gvekeâe Fjeoe efkeâmeer keâer YeeJeveeDeesb keâes hekeâ][e veneR peelee~ JeemleefJekeâ efmLeefle keâe
mes keâceeS hewmes efÚheeves keâs iegj peeefle efJeMes<e
ceW hewoe nesves mes veneR Deeles~ Ùen keâuee
ueieeleej uebyes meceÙe lekeâ meòee ceW jnves mes
mes cegòeâ jKevee nw lees efheÚ][es, oefueleeW Deewj
b
DeeefoJeeefmeÙeeW keâes Fmemes otj jKees~ Deheveer nesles ngS Yeer Deheveer yeele keâs meceLe&ve ceW Jen Deenle keâjvee veneR Lee~ Deiej Devepeeves ceW Ùen Deefle mejueerkeâjCe nw~ Gvekeâer yeele ceW Deeleer nw~ Fme Jeie& keâs ueesieeW keâe YeÇ°eÛeej
yeele keâs meceLe&ve ceW Jen heef§ece yebieeue ceW keâesF& ØeceeCe Ùee DeOÙeÙeve hesMe veneR keâjles~ Gvekeâs yeÙeeve mes Ssmee ngDee nw lees GvnW osMe keâs ÙegJeeDeesb keâes meÛÛeeF& vepej Dee keâsJeue FmeefueS Gpeeiej veneR nes peelee,
JeecehebLeer mejkeâej keâe GoenjCe osles nQ, keäÙee DeeMeer<e veboer pees keân jns nQ Gme hej Fmekeâe Keso nw~ YeeJeveeDeesb keâes Deenle lees mekeâleer nw keäÙeeWekeâ Fme Jeie& ves meJeCe& peeefleÙeeW
f keäÙeeWekeâ Jes JebeÛele peeefleÙeeW keâs nQ~ Fme Jeie&
f f
efpemeves Fve Jeieex keâes meòee mes ncesMee otj Ùekeâerve keâjvee ÛeeefnS? keäÙee Gvekeâe efJejesOe GvneWves efkeâÙee nw~ Gvekeâs JeòeâJÙe mes Skeâ keâs jepeheeš keâes Skeâ no lekeâ peeles ngS keâs ueesieeW keâs ceve ceW DeYeer lekeâ Ùen Yejesmee
jKee~ Deieues ner heue DeeMeer<e veboer keânles nesvee ÛeeefnS? keäÙee Fmekeâs efueS Gve hej ceesšer yeele efvekeâue keâj DeeF& nw efkeâ efheÚ][,
s Deewj efheÚ][es, oefueleeW Je DeeefoJeeefmeÙeeW keâs
b veneR yeve heeÙee nw efkeâ Jes uebyes meceÙe lekeâ
nQ efkeâ YeÇ°eÛeej DeÛÚe nw, keäÙeeWekeâ Ùen f cegkeâocee Ûeuevee ÛeeefnS? oefuele Deewj DeeefoJeemeer YeÇ° nQ Deewj meJeCe& jepeveerelekeâ meMeòeâerkeâjCe keâe oewj osKee nw~
f meòee ceW yeves jnWies~ meyemes ÛÙeeoe Deefveef§ele
meceepe keâs efJeefYeVe Jeieex ceW ve keâsJeue yejeyejer DeeMeer<e veboer Fve Jeieex keâs efJejesOeer veneR peeefleÙeeW keâs ueesie F&ceeveoej~ Deheveer meHeâeF& Fme DeeÙeg Jeie& keâs ueesieeW ves cegueeÙece efmebn keâeÙe&keâeue ceOeg keâes[e keâe Lee FmeefueS
]
ueelee nw, yeefukeâ meeceeefpekeâ mecejmelee keâes jns nQ FmeefueS Gvekeâer yeele hej efJeÛeej keâjles ceW GvneWves keâne efkeâ Gvekeâs keânves keâe DeLe& ÙeeoJe, ueeuet Øemeeo ÙeeoJe, ceeÙeeJeleer GvneWves meyemes keâce meceÙe ceW meyemes ÛÙeeoe
yeveeS jKeves ceW Yeer meneÙekeâ nw~ GvnW meceÙe Fme meboYe& keâes Ùeeo jKevee pe¤jer nw~ Ùen Lee efkeâ meceepe keâe Thejer leyekeâe Deheves Deewj ceOeg keâes[e keâes meòee ceW Deeles Deewj
] hewmee keâceeÙee~
oeTo FyeÇeefnce keâe ieQie hebLeefvejhes#e vepej GvneWves Deheves mhe°erkeâjCe ceW keâne nw efkeâ YeÇ°eÛeej keâes efÚheevee peevelee nw FmeefueS YeÇ°eÛeej keâs Deejeshe ueieles osKee nw~ meòee -keâerefle& jeJeue