SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 65
Descargar para leer sin conexión
AS CAPAS FLUIDAS DAAS CAPAS FLUIDAS DA
TERRATERRA
Profesor: Adán Gonçalves
CAPAS DA TERRA
A Terra
Xeosfera Atmosfera Hidrosfera Biosfera
Capas fluidas
1.1. A ATMOSFERA ENVÓLVENOSA ATMOSFERA ENVÓLVENOS
A atmosfera é a capa máis externa da Terra, por ser a
máis lixeira.
É fundamental para a vida, xa que contén gases
necesarios (O2
, CO2,
, N2
...) para os seres vivos e protexe
das radiacións solares.
A atmosfera é unha mestura de gases que rodea a terra
ata uns 1000 Km.
Faise máis tenue coa altitude ata confundirse co espazo
exterior.
1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPOA ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO
1. Hai uns 4000 m.a. o planeta tiña unha gran actividade volcánicagran actividade volcánica e
atopábase a altas temperaturas en superficie.
Estas erupcións foron as responsables da formación da atmosfera
primitiva con gases como o COCO22
, óxidos de xofre ou de nitróxeno,óxidos de xofre ou de nitróxeno,
vapor de auga, argón e metanovapor de auga, argón e metano.
1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO
2. Co paso do tempo o planeta foise arrefriando, permitindo a condensación
(paso de gas a líquido) do vapor de auga da atmosfera .
Esta auga, xa líquida, precipitou dando lugar as primeiras choivas.
Discurríu pola superficie terrestre formando os primeiros mares, ríos…
1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO
3. Parte do CO2 da atmosfera foi arrastrado ao mar pola choiva e alí
combinouse con outras substancias para dar lugar a compostos químicos
chamados carbonatoscarbonatos, a partir dos cales orixináronse as rochasrochas
calcariascalcarias.
As sales características dos medios mariños tamén foron arrastradas
por estas primeiras choivas dende a superficie cara o mar.
1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO
4. Nun principio a atmosfera non posuía osíxeno.
A aparición da vida tamén provocou cambios: as algas e os vexetais
capturaban o CO2 na fotosíntese e desprendían O2 cara a atmosfera,
permitindo a aparición deste gas na mesma.
1.2. COMPOSICIÓN DA ATMOSFERA1.2. COMPOSICIÓN DA ATMOSFERA
A atmosfera contén un 78% de nitróxeno, un 21% de osíxeno.
O 1 % restante fórmano o argón (0,9%), o dióxido de carbono
(0,03%) e outros gases.
Posúe tamén vapor de auga procedente da evaporación da auga de
mar e da transpiración dos seres vivos.
Por último, ten contaminantes orixinados de xeito natural ou polas
actividades humanas.
2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
Cando estudamos a atmosfera dende a superficie ata a altitude onde se
confunde co espazo exterior, observamos diferenzas na súa composición
e na súa temperatura.
Por iso establécense varias capas separadas por zonas de transición.
As zonas de transición denomínanse co nome da capa anterior (a que
queda por baixo da zona considerada) rematado en -pausa.
Así, p.e. a zona de transición entre a troposfera (inferior) e a
estratosfera (superior) é a tropopausa.
A continuación veremos as distintas capas dende abaixo cara arriba:
2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
 Troposfera: Comeza na superficie terrestre e chega ata os 12 Km de
altura* en media (Polo: 10 Km/Ecuador: 17 Km).
Na superficie temos en media uns 15ºC e diminúe coa altitude ata uns
-70ºC a 12 Km de altura.
Esta capa concentra a maior parte dos gases: osíxeno, nitróxeno, díóxido
de carbono, vapor de auga...
Nela prodúcense tódolos fenómenos meteorolóxicos.
A uns 500 m de altitude atópase a denominada “capa sucia” onde se
atopan a maior parte dos contaminantes atmosféricos.
*Reforzo: Non precisan coñecer ningún dato de altitude
 Estratosfera: Vai dende os 12 Km de altitude ata os 50 Km. O aire xa
é escaso e a temperatura aumenta lentamente coa altura ata chegar a
uns 4ºC no límite superior.
Entre os 15 e os 30 Km hai unha gran cantidade de ozono. Por iso esta
zona denomínase capa de ozono, e é moi importante para os seres vivos.
2.2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
 Mesosfera: Comeza aos 50 Km de altura e chega ata os 80 Km. Contén
moi pouco aire e a temperatura vai descendendo coa altitude ata os -80
ºC.
Cando pequenos meteoritos atravesan e se desintegran nesta capa dan
lugar ás estrelas fugaces debido o rozamento co aire que eleva a súa
temperatura liberando luz e calor.
2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
 Termosfera: dende os 80 Km de altura ata os 600 Km.
A temperatura aumenta coa altitude ata os 2000 ºC. Esencial nas
comunicacións pois nela rebotan as ondas de radio e tv. Tamén nela
prodúcense as auroras boreais e austrais.
 Exosfera: É a última capa; vai dos 600 Km de altura aos 1000Km.
Apenas existe aire e a continuación está o espazo interplanetario.
Actividades:
Sabes que son as auroras boreais e austrais?
Pescuda información sobre estes fenómenos e comentámolo
o próximo día.
Cuestións:
1. Despois desta explicación, serías quen de deducir a que
altura atopamos a estratopausa?
2. Por que pensas que se na troposfera a temperatura
diminúe coa altitude, na estratosfera prodúcese un aumento
deste parámetro?
2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
Ex. 1* p.132, ex.4* p.146 e Ficha I Reforzo
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
A atmosfera é imprescindible para os seres vivos fundamentalmente
por posuír dous gases: o osíxenoosíxeno ((respiraciónrespiración)) e o dióxido de carbono
(fotosíntese).
É responsable do mantemento da temperatura en superficie (efecto
invernadoiro natural).
É o lugar onde se producen os fenómenos meteorolóxicos.
É tamén o noso escudo protector fronte as radiacións solares e os
meteoritos.
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
3.1.3.1. O Osíxeno é vidaO Osíxeno é vida
É esencial para a vida, xa que a maioría dos organismos utilízano para
respirar (aerobios*).
A respiración permítenos aos aerobios obter enerxía dos alimentos.
Moitas bacterias e outros organismos son chamados anaerobios*
porque non precisan o osíxeno para obter enerxía p.e. Os fermentos do
pan, do viño ou da cervexa.
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
3.2.3.2. A atmosfera é un filtro protectorA atmosfera é un filtro protector
Parte do osíxeno da atmosfera atópase na estratosfera en forma de ozono
(O3
).
Este ozono como sabedes protéxenos da radiación ultravioleta (uv)
procedente do Sol, evitando os seus efectos letais sobre o noso material
xenético.
Ademais en capas máis altas outros gases protéxenos de radiacións solares
prexudiciais de alta enerxía como os raios X.
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
3.33.3 A atmosfera protéxenos dos meteoritosA atmosfera protéxenos dos meteoritos
Ao noso planeta chegan moitos pequenos fragmentos rochosos atraídos
pola gravidade que ao atravesar a atmosfera a gran velocidade, como xa
comentamos, desintégranse.
Só os meteoritos maiores poden chegar a superficie da Terra, pero son
moi pouco frecuentes.
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
3.4. O dióxido de carbono3.4. O dióxido de carbono
O CO2 ten dúas funcións importantes para os seres vivos:
 Intervén na fotosíntesefotosíntese: os vexetais utilizan este proceso para
fabricar o seu alimento. Para elo, toman dióxido de carbono da atmosfera
e expulsan osíxeno.
Os vexetais tamén respiran (consomen osíxeno), pero a fotosíntese libera
máis O2 do que consome a respiración.
 É o responsable do efecto invernadoiro naturalnatural. Este efecto permite
que a temperatura en superficie sexa axeitada para a vida. En media uns
15ºC, en lugar dos -18ºC que tería se non existise.
3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA
FOTOSÍNTESEFOTOSÍNTESE
EFECTO INVERNADOIROEFECTO INVERNADOIRO
Como se produce o efecto invernadoiro?Como se produce o efecto invernadoiro?
1.- Durante o día1.- Durante o día
a radiación solara radiación solar
atravesaatravesa
a atmosfera e quentaa atmosfera e quenta
a superficiea superficie
2.- O terreo quente devolve2.- O terreo quente devolve
parte da calor absorbidaparte da calor absorbida
(radiación Infravermella)(radiación Infravermella)
3.- Os gases da troposfera3.- Os gases da troposfera
(CO(CO22 e vapor de auga entree vapor de auga entre
outros),outros),
absorben as radiaciónsabsorben as radiacións
Infravermellas e elevanInfravermellas e elevan
a temperatura do airea temperatura do aire
Ficha II Reforzo
4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA
A contaminación atmosféricacontaminación atmosférica é a presenza de substancias na atmosfera
que prexudican ó medio natural e os seres vivos.
Segundo a orixe dos contaminantes podemos clasificalos en:
 Contaminantes naturaisContaminantes naturais
Son producidos de xeito natural como as erupcións volcánicas, os incendios
non provovados ou os gases de orixe animal.
 Contaminantes de orixe humanoContaminantes de orixe humano
Son orixinados polas actividades humanas, principalmente o uso dos
combustibles fósilescombustibles fósiles (carbón, petróleo e gas natural), os incendiosincendios
provocados e as actividades industriaisactividades industriais.
4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA
4.1. Tipos de contaminantes:4.1. Tipos de contaminantes:
Os que máis nos afectan son:
 Os gasesgases como o monóxido de carbono, o dióxido de carbono, e os
óxidos de nitróxeno e xofre procedentes do uso dos combustibles
fósiles (os vehículos e as industrias térmicas principalmente). Tamén
son moi contaminantes e danan a capa de ozono, os CFC
(clorofluorocarbonados) dos frigoríficos, dos aerosois ou dos aparatos
de aire acondicionado.
 As partículas en suspensiónpartículas en suspensión que son cinzas e fumes procedentes das
combustións, e das néboas industriais que emiten as actividades de
moitas industrias como a siderurxia, as químicas ou as refinerías.
4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA
4.2.4.2.Efectos dos contaminantesEfectos dos contaminantes
Os máis importantes son:
 A destrucción da capa de ozonodestrucción da capa de ozono. Os principais responsables, como
acabamos de ver, son os CFC. O diminuír esta capa aumenta a radiación uv
que provoca un aumento de alerxias e cancro e unha diminución das algas e
plancto.
 Aumento do efecto invernadoiroAumento do efecto invernadoiro, como xa dixemos este efecto é
beneficioso, pero as actividades humanas (uso de combustibles fósiles)
está a aumentar os gases de efecto invernadoiro (sobre todo CO2
e a
provocar un aumento na temperatura media do planeta.
 A chuvia ácidachuvia ácida, os óxidos de nitróxeno e xofre, coa humidade da
atmosfera forman ácidos que ao caer coa chuvia, destrúen a vexetación e
acidifican solos e augas.
Destrucción capa de ozonoDestrucción capa de ozono
Chuvia ácidaChuvia ácida
Efecto invernadoiro artificial;Aumento do COEfecto invernadoiro artificial;Aumento do CO22
4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA
4.3.4.3. Medidas para reducir os contaminantesMedidas para reducir os contaminantes
Entre outras poden ser:
 Reducir o uso de combustibles fósiles e apostar polas enerxías
renovables.
 Substituír os CFC por outros gases non contaminantes e obrigar ao uso
de filtros nas emisións.
 Promover a reforestación para que sexa absorbido o exceso de dióxido
de carbono.
Ex.2 e 3 pax. 142. Ficha III
A HIDROSFERAA HIDROSFERA
1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA
 A auga é unha substancia moi común na Terra e no resto do Universo
 Na Terra, a auga pode encontrarse nos tres estados: sólido,tres estados: sólido,
líquido e gasosolíquido e gasoso.
 A HidrosferaHidrosfera é a capa da
Terra constituída por todas as
augas que nela se atopan, tanto
continentais como oceánicas.
1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA
Propiedades da augaPropiedades da auga
 A auga é unha substancia composta por osíxeno (O) e hidróxenocomposta por osíxeno (O) e hidróxeno
(H)(H) cuxa fórmula química é H2
O.
 Temperatura de fusión*: 0ºCTemperatura de fusión*: 0ºC (por riba dos 0º C é líquida e por
baixo é sólida)/ Temperatura de ebullición: 100ªCTemperatura de ebullición: 100ªC (por riba gas e por
baixo líquida).
En xeral, a maioría das substancias ocupan menos volume en estado
sólido que en estado líquido, dicimos que son máis densas en estado
sólido. Pero, na auga sucede o revés e por iso o xeo flota na auga,
permitíndo a vida nos lugares máis fríos do planeta.
* Reforzo: A auga pura pasa a estado gasoso a 100ºC e solidifícase (conxélase)gasoso a 100ºC e solidifícase (conxélase)
a 0ªC.a 0ªC.
A auga ao solidificarse
aumenta de Volume
Diminúe a súa densidade
O xeo flota na auga
líquida
1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA
Propiedades da augaPropiedades da auga
 A auga quéntase e enfríase moi lentamente, e dicir, costa moito
variar a súa temperatura e por iso é un estupendo regulador daestupendo regulador da
temperaturatemperatura. Esta propiedade permítenos controlar a nosa
temperatura corporal e tamén é responsable das temperaturas máis
mornas nas zonas costeiras en relación co interior.
 A auga é o mellor disolventeé o mellor disolvente. Esto permite que a nosa sangue (90%
de auga) transporte os nutrientes por todo o corpo.
Ex. 2*, 4 e 5 p.150.
2.2. DISTRIBUCIÓN DA AUGADISTRIBUCIÓN DA AUGA
Como xa faláchedes desto en Sociais, só temos que lembrar:
2.2. DISTRIBUCIÓN DA AUGADISTRIBUCIÓN DA AUGA
Esta especial distribución determina a súa disponibilidade e debe
concienciarnos dunha xestión responsable da auga.
3.3. O CICLO DA AUGAO CICLO DA AUGA
Recibe este nome o conxunto de procesos cíclicos mediante os cales a
auga pasa da atmosfera a superficie terrestre e desta de novo a
atmosfera.
 O vapor de augavapor de auga da atmosfera condénsasecondénsase e orixina as nubesnubes que
precipitanprecipitan sobre os océanos e continentes a auga en forma de chuvia ouen forma de chuvia ou
neve.neve.
 ParteParte da auga precipitada non chega a superficie porque se evaporaevapora ou
e transpiradae transpirada polas plantas que a devolven de novo a atmosfera.
 Outra parteOutra parte discorre pola superficie terrestre (escorrentíaescorrentía) dende os
ríos ata os mares e océanos ou infíltraseou infíltrase no solo acumulándose en forma
de augas subterráneasaugas subterráneas.
 A auga dos océanosauga dos océanos está a evaporarseevaporarse constantemente e transfiresetransfirese
a atmosfera.a atmosfera.
 As augas subterráneasaugas subterráneas, cun tempo variable, rematan vertendovertendo os
maresmares polo que esta auga tamén retorna a atmosferaretorna a atmosfera.
 Estes retornos a atmosfera supoñen o peche e novo inicio do ciclo da
auga.
3.3. O CICLO DA AUGAO CICLO DA AUGA
O motor deste movemento cíclico da
auga é a enerxía do sol xunto coa
gravidade.
Ex. 3* p. 154. Ficha Reforzo
Biosfera
Lagos
Glaciares
4.4. IMPORTANCIA DA AUGA PARA A VIDAIMPORTANCIA DA AUGA PARA A VIDA
 Mantén a temperatura corporalMantén a temperatura corporal dos organismos pola súa capacidade
reguladora.
 É o transportador de todas as substanciastransportador de todas as substancias, tanto nutrientes como
refugallos (ouriños e suor).
 Disolve o osíxenoDisolve o osíxeno, capacidade esencial para os organismos mariños.
 O xeo flota sobre a augaxeo flota sobre a auga líquida permitindo a vida por debaixo del.
 Pode ascender por condutos moi finos (capilaridade)(capilaridade) permitindo levar
substancias dende as raíces ás follas nas plantas.
Ex. 1 p.157
5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
Os usos poden ser:
 Usos ConsuntivosUsos Consuntivos
Aqueles nos que consumimos a augaconsumimos a auga que utilizamos: os usos domésticos e
urbanos (fogar e regado de xardíns), os agrícolas (auga de rega) e
industriais cando se usa como materia prima (p.e.: auga de lavado).
 Usos non ConsuntivosUsos non Consuntivos
Aqueles nos que non se consome a auganon se consome a auga que empregamos: usos
recreativos (piscinas, deportes acuáticos...), usos industriais que non
supoñen consumo como refrixerante e determinados usos enerxéticos
como os dunha central hidroeléctrica.
5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
 Satisfacer necesidades básicas : 5 litros por persoa e día
(alimentación, hixiene, etc, ...).
 Calidade de vida e boa saúde: 80 litros por persoa e día (lavar,
limpar, eliminar residuos, ...).
 Xerar riqueza: 3200 litros por persoa e día ( agricultura, industria,
turismo, acuicultura, xeración enerxía, ... ).
 Realizar actividades recreativas: Variable ( instalacións deportivas:
piscinas, campos de fútbol, de golf, etc,... )
5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
6.6. CONTAMINACIÓN DAS AUGASCONTAMINACIÓN DAS AUGAS
A contaminación da augacontaminación da auga é calquera proceso que provoca a alteraciónalteración
das propiedadesdas propiedades da mesma producindo un prexuízoprexuízo para o medio e/ou
para a nosa saúde. Débese a vertedura de substancias que denominamos
contaminantes.
Os contaminantes poden ser:
 Augas residuais urbanasAugas residuais urbanas que conteñen residuos fecais, deterxentes
e microorganismos que poden provocar infeccións.
 Os fertilizantesfertilizantes procedentes da agricultura que se filtran no solo e
poden inutilizar os acuíferos.
 As actividades industriais descontroladasactividades industriais descontroladas que verten as augas
contaminantes (substancias químicas, materiais de embalaxes...).
 Os verquidosverquidos durante o transportetransporte por auga ( mareas negras e
sentinadas de produtos derivados do petróleo son os máis graves).
Augas residuaisAugas residuais uso domésticouso doméstico
Augas residuais uso industrialAugas residuais uso industrial
Outros vertidosOutros vertidos
Ex. 1 p. 158
7.7. XESTIÓN SOSTIBLE DA AUGAXESTIÓN SOSTIBLE DA AUGA
A auga doce é un recurso renovablerecurso renovable debido ao ciclo hidrolóxico, sempresempre
queque:
 Non a contaminemosNon a contaminemos.
 Non consumamos máis da que pode rexenerarserexenerarse de xeito natural.
Por iso, igual que de cualquier outro recurso, debemos facer unha xestiónxestión
sostiblesostible que é aquela que cubre as nosas necesidades sen comprometer ás
das xeraciíns vindeiras.
Para alcanzaralcanzar esta xestión sostiblexestión sostible:
 Extracción racionalExtracción racional das reservas.
 ReducciónReducción do consumo: aforro de auga.
 DepuraciónDepuración da auga usada e reutilizaciónreutilización (limpeza de rúas e rega).
 Boa distribucióndistribución: evitar as perdas en canalizacións, filtracións...
7.7. XESTIÓN SOSTIBLE DA AUGAXESTIÓN SOSTIBLE DA AUGA
Potabilización e depuración da augaPotabilización e depuración da auga
A auga potable é aquela que:
 Está libre de microorganismos patóxenos e contaminantes.
 Non ten olor, nin sabor desagradable, nin presenta turbidez.
 Contén unha pequena cantidade de sales minerais.
A potabilización son un conxunto de procesos que converten a auga da
natureza en potable. (EPA: Estación potabilizadora).
A depuración é a extracción de contaminantes das augas residuais para
que sexan axeitadas para retornar o medio natural. (EDAR: estación
depuradora de augas residuais).
Ex. 1 e 2 p.160
Estación depuradora de augasEstación depuradora de augas
residuais (EDAR)residuais (EDAR)
E.D.A.R. ( ESTACIÓN DEPURACIÓN AUGASE.D.A.R. ( ESTACIÓN DEPURACIÓN AUGAS
RESIDUAIS )RESIDUAIS )
GRAZAS POR ATENDERMEGRAZAS POR ATENDERME
BIBLIOGRAFÍA:
- A.V. Presentación: “A Atmosfera”. Curso 2009-2010. Departamento de
Ciencias Naturais do IES Ramón Otero Pedrayo. Ourense.
- A.V. Presentación: “A Hidrosfera”. Curso 2009-2010. Departamento de
Ciencias Naturais do IES Ramón Otero Pedrayo. Ourense.
Ballester Illueca, J.Eduardo. 1995.“La atmósfera: estructura, composición
y dinámica. La contaminación atmosférica. Métodos de determinación y
corrección”. Temario oposiciones PES. Colegio Oficial de Biólogos.Madrid.
- López, J. et al.2011.”Ciencias Naturais 1º ESO”. Proyecto “EL árbol del
conocimiento”. McGraw-Hill Interamericana.
- Zubiaurre Cortés, Sabino; Hernández Gómez, Jesús; Martínez Casillas,
Jesús; Osuna Alcalaya, Mª del Carmen; Plaza Escribano, Concepción.
“Ciencias da Natureza. 1º Educación Secundaria”. Grupo Anaya. 2011.
Madrid.
WEBGRAFÍA:
www.astroyciencia.com
www.catedra-cereghetti1.idoneos.com
www.ciennatura.es 
www.ecologismo.com
www.esu.edu
www.dibujitosconhumor.blogspot.com 
www.grandesproblemasambientales-myr.blogspot.com 
www.gcastro2010.wordpress.com 
www.haciendofotos.com 
www.inteldig.com
www.kalipedia.com
www.lafisica-lafisica.blogspot.com 
www.librosvivos.net 
www.mctpcpi2portaceli.blogspot.com
www.miniyo.tumblr.com
www.nasa.gov 
www.omicrono.com 
www.pucp.edu.pe 
www.recursostic.educacion.es 
www.rpp.com.pe 
www.ticylasciencias.blogspot.com
www.varia2s.blogspot.com

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (12)

Tema 3. a atmosfera
Tema 3. a atmosferaTema 3. a atmosfera
Tema 3. a atmosfera
 
Tema 8 a_terra_un_planeta en cambio continuo 4eso
Tema 8 a_terra_un_planeta en cambio continuo 4esoTema 8 a_terra_un_planeta en cambio continuo 4eso
Tema 8 a_terra_un_planeta en cambio continuo 4eso
 
Tema 11. a ecosfera
Tema 11. a ecosferaTema 11. a ecosfera
Tema 11. a ecosfera
 
A acción humana sobre o medio natural en España
A acción humana sobre o medio natural en EspañaA acción humana sobre o medio natural en España
A acción humana sobre o medio natural en España
 
Problemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en EspañaProblemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en España
 
A Terra. Características e estrutura do noso planeta.
A Terra. Características e estrutura do noso planeta.A Terra. Características e estrutura do noso planeta.
A Terra. Características e estrutura do noso planeta.
 
Teoria idades da terra 2012 13
Teoria idades da terra 2012 13Teoria idades da terra 2012 13
Teoria idades da terra 2012 13
 
O co2 e os seus colegas office 97 2003 musica
O co2 e os seus colegas  office 97 2003 musicaO co2 e os seus colegas  office 97 2003 musica
O co2 e os seus colegas office 97 2003 musica
 
PARTE 1
PARTE 1PARTE 1
PARTE 1
 
Riscos naturais en España
Riscos naturais en EspañaRiscos naturais en España
Riscos naturais en España
 
Como funciona-a-terra
Como funciona-a-terraComo funciona-a-terra
Como funciona-a-terra
 
A hidrosfera
A hidrosferaA hidrosfera
A hidrosfera
 

Similar a Capas fluidas da terra

Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º eso
Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º esoPaisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º eso
Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º esoDende o Faro
 
Cambio climatico
Cambio climaticoCambio climatico
Cambio climaticoIsa Otero
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosferasagipe
 
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darlin
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darlinBioloxía & xeoloxía nathalia y darlin
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darliniriabiologia
 
Problemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en EspañaProblemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en Españaxosea
 
Problemas Medioambientais En EspañA
Problemas Medioambientais En EspañAProblemas Medioambientais En EspañA
Problemas Medioambientais En EspañAguest417724e2c
 
Os problemas e causas climáticos(1)
Os problemas e causas climáticos(1)Os problemas e causas climáticos(1)
Os problemas e causas climáticos(1)laclasedemiriam
 
Os problemas e causas climáticos(2)
Os problemas e causas climáticos(2)Os problemas e causas climáticos(2)
Os problemas e causas climáticos(2)laclasedemiriam
 
Causas e consecuencias do cambio climático
Causas e consecuencias do cambio climáticoCausas e consecuencias do cambio climático
Causas e consecuencias do cambio climáticolaclasedemiriam
 
O noso planeta terra
O noso planeta terraO noso planeta terra
O noso planeta terracursoclima
 
AS CAPAS DA TERRA
AS CAPAS DA TERRAAS CAPAS DA TERRA
AS CAPAS DA TERRAbegoxin 1
 
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach a
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach aFormación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach a
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach adanilorenzo
 
Impactos ambientais aire vex correx
Impactos ambientais aire vex correxImpactos ambientais aire vex correx
Impactos ambientais aire vex correxmackerel100
 

Similar a Capas fluidas da terra (20)

A atmosfera terrestre
A atmosfera terrestreA atmosfera terrestre
A atmosfera terrestre
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosfera
 
Dicionario
DicionarioDicionario
Dicionario
 
U 5. tempo e clima
U 5. tempo e climaU 5. tempo e clima
U 5. tempo e clima
 
Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º eso
Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º esoPaisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º eso
Paisaxes. Proxecto interdisciplinar 1º eso
 
Cambio climatico
Cambio climaticoCambio climatico
Cambio climatico
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosfera
 
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darlin
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darlinBioloxía & xeoloxía nathalia y darlin
Bioloxía & xeoloxía nathalia y darlin
 
Problemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en EspañaProblemas medioambientais en España
Problemas medioambientais en España
 
Problemas Medioambientais En EspañA
Problemas Medioambientais En EspañAProblemas Medioambientais En EspañA
Problemas Medioambientais En EspañA
 
Os problemas e causas climáticos(1)
Os problemas e causas climáticos(1)Os problemas e causas climáticos(1)
Os problemas e causas climáticos(1)
 
Os problemas e causas climáticos(2)
Os problemas e causas climáticos(2)Os problemas e causas climáticos(2)
Os problemas e causas climáticos(2)
 
2 dinamica ecosistemas
2 dinamica ecosistemas2 dinamica ecosistemas
2 dinamica ecosistemas
 
Causas e consecuencias do cambio climático
Causas e consecuencias do cambio climáticoCausas e consecuencias do cambio climático
Causas e consecuencias do cambio climático
 
Atmosfera
AtmosferaAtmosfera
Atmosfera
 
O noso planeta terra
O noso planeta terraO noso planeta terra
O noso planeta terra
 
AS CAPAS DA TERRA
AS CAPAS DA TERRAAS CAPAS DA TERRA
AS CAPAS DA TERRA
 
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach a
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach aFormación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach a
Formación e evolución da terra. yago presas e brais quintairos. 1º bach a
 
Lucia 1 b
Lucia 1 bLucia 1 b
Lucia 1 b
 
Impactos ambientais aire vex correx
Impactos ambientais aire vex correxImpactos ambientais aire vex correx
Impactos ambientais aire vex correx
 

Más de Adán Gonçalves. Consellería de Educación. Xunta de Galicia.

Más de Adán Gonçalves. Consellería de Educación. Xunta de Galicia. (20)

Biosfera
BiosferaBiosfera
Biosfera
 
Xeosfera
XeosferaXeosfera
Xeosfera
 
O universo e a terra
O universo e a terraO universo e a terra
O universo e a terra
 
A nosa especie mugardos
A nosa especie mugardosA nosa especie mugardos
A nosa especie mugardos
 
Inmunoloxía
InmunoloxíaInmunoloxía
Inmunoloxía
 
Microorganismos
MicroorganismosMicroorganismos
Microorganismos
 
Evolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboaciónsEvolución e xenética de poboacións
Evolución e xenética de poboacións
 
Enxeñería xenética e mutacións
Enxeñería xenética e mutaciónsEnxeñería xenética e mutacións
Enxeñería xenética e mutacións
 
Relación i
Relación iRelación i
Relación i
 
Xenética molecular
Xenética molecularXenética molecular
Xenética molecular
 
Xenética mendeliana
Xenética mendelianaXenética mendeliana
Xenética mendeliana
 
Reprodución celular
Reprodución celularReprodución celular
Reprodución celular
 
Metabolismo iii anabolismo
Metabolismo iii anabolismoMetabolismo iii anabolismo
Metabolismo iii anabolismo
 
Metabolismo ii catabolismo
Metabolismo ii catabolismoMetabolismo ii catabolismo
Metabolismo ii catabolismo
 
Metabolismo i enzimas
Metabolismo i enzimasMetabolismo i enzimas
Metabolismo i enzimas
 
Nutrición ii
Nutrición iiNutrición ii
Nutrición ii
 
Nutrición vexetais
Nutrición vexetaisNutrición vexetais
Nutrición vexetais
 
Célula iii
Célula iiiCélula iii
Célula iii
 
Célula ii
Célula iiCélula ii
Célula ii
 
A célula unidade de vida
A célula unidade de vidaA célula unidade de vida
A célula unidade de vida
 

Capas fluidas da terra

  • 1. AS CAPAS FLUIDAS DAAS CAPAS FLUIDAS DA TERRATERRA Profesor: Adán Gonçalves
  • 2. CAPAS DA TERRA A Terra Xeosfera Atmosfera Hidrosfera Biosfera Capas fluidas
  • 3. 1.1. A ATMOSFERA ENVÓLVENOSA ATMOSFERA ENVÓLVENOS A atmosfera é a capa máis externa da Terra, por ser a máis lixeira. É fundamental para a vida, xa que contén gases necesarios (O2 , CO2, , N2 ...) para os seres vivos e protexe das radiacións solares. A atmosfera é unha mestura de gases que rodea a terra ata uns 1000 Km. Faise máis tenue coa altitude ata confundirse co espazo exterior.
  • 4. 1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPOA ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO 1. Hai uns 4000 m.a. o planeta tiña unha gran actividade volcánicagran actividade volcánica e atopábase a altas temperaturas en superficie. Estas erupcións foron as responsables da formación da atmosfera primitiva con gases como o COCO22 , óxidos de xofre ou de nitróxeno,óxidos de xofre ou de nitróxeno, vapor de auga, argón e metanovapor de auga, argón e metano.
  • 5. 1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO 2. Co paso do tempo o planeta foise arrefriando, permitindo a condensación (paso de gas a líquido) do vapor de auga da atmosfera . Esta auga, xa líquida, precipitou dando lugar as primeiras choivas. Discurríu pola superficie terrestre formando os primeiros mares, ríos…
  • 6. 1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO 3. Parte do CO2 da atmosfera foi arrastrado ao mar pola choiva e alí combinouse con outras substancias para dar lugar a compostos químicos chamados carbonatoscarbonatos, a partir dos cales orixináronse as rochasrochas calcariascalcarias. As sales características dos medios mariños tamén foron arrastradas por estas primeiras choivas dende a superficie cara o mar.
  • 7. 1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO1.1. A ATMOSFERA A TRAVÉS DO TEMPO 4. Nun principio a atmosfera non posuía osíxeno. A aparición da vida tamén provocou cambios: as algas e os vexetais capturaban o CO2 na fotosíntese e desprendían O2 cara a atmosfera, permitindo a aparición deste gas na mesma.
  • 8. 1.2. COMPOSICIÓN DA ATMOSFERA1.2. COMPOSICIÓN DA ATMOSFERA A atmosfera contén un 78% de nitróxeno, un 21% de osíxeno. O 1 % restante fórmano o argón (0,9%), o dióxido de carbono (0,03%) e outros gases. Posúe tamén vapor de auga procedente da evaporación da auga de mar e da transpiración dos seres vivos. Por último, ten contaminantes orixinados de xeito natural ou polas actividades humanas.
  • 9. 2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA) Cando estudamos a atmosfera dende a superficie ata a altitude onde se confunde co espazo exterior, observamos diferenzas na súa composición e na súa temperatura. Por iso establécense varias capas separadas por zonas de transición. As zonas de transición denomínanse co nome da capa anterior (a que queda por baixo da zona considerada) rematado en -pausa. Así, p.e. a zona de transición entre a troposfera (inferior) e a estratosfera (superior) é a tropopausa. A continuación veremos as distintas capas dende abaixo cara arriba:
  • 10. 2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)  Troposfera: Comeza na superficie terrestre e chega ata os 12 Km de altura* en media (Polo: 10 Km/Ecuador: 17 Km). Na superficie temos en media uns 15ºC e diminúe coa altitude ata uns -70ºC a 12 Km de altura. Esta capa concentra a maior parte dos gases: osíxeno, nitróxeno, díóxido de carbono, vapor de auga... Nela prodúcense tódolos fenómenos meteorolóxicos. A uns 500 m de altitude atópase a denominada “capa sucia” onde se atopan a maior parte dos contaminantes atmosféricos. *Reforzo: Non precisan coñecer ningún dato de altitude
  • 11.  Estratosfera: Vai dende os 12 Km de altitude ata os 50 Km. O aire xa é escaso e a temperatura aumenta lentamente coa altura ata chegar a uns 4ºC no límite superior. Entre os 15 e os 30 Km hai unha gran cantidade de ozono. Por iso esta zona denomínase capa de ozono, e é moi importante para os seres vivos. 2.2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)
  • 12. 2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)  Mesosfera: Comeza aos 50 Km de altura e chega ata os 80 Km. Contén moi pouco aire e a temperatura vai descendendo coa altitude ata os -80 ºC. Cando pequenos meteoritos atravesan e se desintegran nesta capa dan lugar ás estrelas fugaces debido o rozamento co aire que eleva a súa temperatura liberando luz e calor.
  • 13. 2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA)  Termosfera: dende os 80 Km de altura ata os 600 Km. A temperatura aumenta coa altitude ata os 2000 ºC. Esencial nas comunicacións pois nela rebotan as ondas de radio e tv. Tamén nela prodúcense as auroras boreais e austrais.  Exosfera: É a última capa; vai dos 600 Km de altura aos 1000Km. Apenas existe aire e a continuación está o espazo interplanetario.
  • 14. Actividades: Sabes que son as auroras boreais e austrais? Pescuda información sobre estes fenómenos e comentámolo o próximo día.
  • 15.
  • 16. Cuestións: 1. Despois desta explicación, serías quen de deducir a que altura atopamos a estratopausa? 2. Por que pensas que se na troposfera a temperatura diminúe coa altitude, na estratosfera prodúcese un aumento deste parámetro? 2. UNHA VIAXE POLA ATMOSFERA (ESTRUTURA) Ex. 1* p.132, ex.4* p.146 e Ficha I Reforzo
  • 17. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA A atmosfera é imprescindible para os seres vivos fundamentalmente por posuír dous gases: o osíxenoosíxeno ((respiraciónrespiración)) e o dióxido de carbono (fotosíntese). É responsable do mantemento da temperatura en superficie (efecto invernadoiro natural). É o lugar onde se producen os fenómenos meteorolóxicos. É tamén o noso escudo protector fronte as radiacións solares e os meteoritos.
  • 18. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA 3.1.3.1. O Osíxeno é vidaO Osíxeno é vida É esencial para a vida, xa que a maioría dos organismos utilízano para respirar (aerobios*). A respiración permítenos aos aerobios obter enerxía dos alimentos. Moitas bacterias e outros organismos son chamados anaerobios* porque non precisan o osíxeno para obter enerxía p.e. Os fermentos do pan, do viño ou da cervexa.
  • 19. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA 3.2.3.2. A atmosfera é un filtro protectorA atmosfera é un filtro protector Parte do osíxeno da atmosfera atópase na estratosfera en forma de ozono (O3 ). Este ozono como sabedes protéxenos da radiación ultravioleta (uv) procedente do Sol, evitando os seus efectos letais sobre o noso material xenético. Ademais en capas máis altas outros gases protéxenos de radiacións solares prexudiciais de alta enerxía como os raios X.
  • 20. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA 3.33.3 A atmosfera protéxenos dos meteoritosA atmosfera protéxenos dos meteoritos Ao noso planeta chegan moitos pequenos fragmentos rochosos atraídos pola gravidade que ao atravesar a atmosfera a gran velocidade, como xa comentamos, desintégranse. Só os meteoritos maiores poden chegar a superficie da Terra, pero son moi pouco frecuentes.
  • 21. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA 3.4. O dióxido de carbono3.4. O dióxido de carbono O CO2 ten dúas funcións importantes para os seres vivos:  Intervén na fotosíntesefotosíntese: os vexetais utilizan este proceso para fabricar o seu alimento. Para elo, toman dióxido de carbono da atmosfera e expulsan osíxeno. Os vexetais tamén respiran (consomen osíxeno), pero a fotosíntese libera máis O2 do que consome a respiración.  É o responsable do efecto invernadoiro naturalnatural. Este efecto permite que a temperatura en superficie sexa axeitada para a vida. En media uns 15ºC, en lugar dos -18ºC que tería se non existise.
  • 22. 3. A VIDA NECESITA Á ATMOSFERA FOTOSÍNTESEFOTOSÍNTESE
  • 24. Como se produce o efecto invernadoiro?Como se produce o efecto invernadoiro? 1.- Durante o día1.- Durante o día a radiación solara radiación solar atravesaatravesa a atmosfera e quentaa atmosfera e quenta a superficiea superficie 2.- O terreo quente devolve2.- O terreo quente devolve parte da calor absorbidaparte da calor absorbida (radiación Infravermella)(radiación Infravermella) 3.- Os gases da troposfera3.- Os gases da troposfera (CO(CO22 e vapor de auga entree vapor de auga entre outros),outros), absorben as radiaciónsabsorben as radiacións Infravermellas e elevanInfravermellas e elevan a temperatura do airea temperatura do aire Ficha II Reforzo
  • 25. 4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA A contaminación atmosféricacontaminación atmosférica é a presenza de substancias na atmosfera que prexudican ó medio natural e os seres vivos. Segundo a orixe dos contaminantes podemos clasificalos en:  Contaminantes naturaisContaminantes naturais Son producidos de xeito natural como as erupcións volcánicas, os incendios non provovados ou os gases de orixe animal.  Contaminantes de orixe humanoContaminantes de orixe humano Son orixinados polas actividades humanas, principalmente o uso dos combustibles fósilescombustibles fósiles (carbón, petróleo e gas natural), os incendiosincendios provocados e as actividades industriaisactividades industriais.
  • 26. 4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA 4.1. Tipos de contaminantes:4.1. Tipos de contaminantes: Os que máis nos afectan son:  Os gasesgases como o monóxido de carbono, o dióxido de carbono, e os óxidos de nitróxeno e xofre procedentes do uso dos combustibles fósiles (os vehículos e as industrias térmicas principalmente). Tamén son moi contaminantes e danan a capa de ozono, os CFC (clorofluorocarbonados) dos frigoríficos, dos aerosois ou dos aparatos de aire acondicionado.  As partículas en suspensiónpartículas en suspensión que son cinzas e fumes procedentes das combustións, e das néboas industriais que emiten as actividades de moitas industrias como a siderurxia, as químicas ou as refinerías.
  • 27.
  • 28.
  • 29. 4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA 4.2.4.2.Efectos dos contaminantesEfectos dos contaminantes Os máis importantes son:  A destrucción da capa de ozonodestrucción da capa de ozono. Os principais responsables, como acabamos de ver, son os CFC. O diminuír esta capa aumenta a radiación uv que provoca un aumento de alerxias e cancro e unha diminución das algas e plancto.  Aumento do efecto invernadoiroAumento do efecto invernadoiro, como xa dixemos este efecto é beneficioso, pero as actividades humanas (uso de combustibles fósiles) está a aumentar os gases de efecto invernadoiro (sobre todo CO2 e a provocar un aumento na temperatura media do planeta.  A chuvia ácidachuvia ácida, os óxidos de nitróxeno e xofre, coa humidade da atmosfera forman ácidos que ao caer coa chuvia, destrúen a vexetación e acidifican solos e augas.
  • 30. Destrucción capa de ozonoDestrucción capa de ozono Chuvia ácidaChuvia ácida
  • 31.
  • 32. Efecto invernadoiro artificial;Aumento do COEfecto invernadoiro artificial;Aumento do CO22
  • 33. 4.4. CONTAMINACIÓN DA ATMOSFERACONTAMINACIÓN DA ATMOSFERA 4.3.4.3. Medidas para reducir os contaminantesMedidas para reducir os contaminantes Entre outras poden ser:  Reducir o uso de combustibles fósiles e apostar polas enerxías renovables.  Substituír os CFC por outros gases non contaminantes e obrigar ao uso de filtros nas emisións.  Promover a reforestación para que sexa absorbido o exceso de dióxido de carbono. Ex.2 e 3 pax. 142. Ficha III
  • 35. 1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA  A auga é unha substancia moi común na Terra e no resto do Universo  Na Terra, a auga pode encontrarse nos tres estados: sólido,tres estados: sólido, líquido e gasosolíquido e gasoso.  A HidrosferaHidrosfera é a capa da Terra constituída por todas as augas que nela se atopan, tanto continentais como oceánicas.
  • 36. 1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA Propiedades da augaPropiedades da auga  A auga é unha substancia composta por osíxeno (O) e hidróxenocomposta por osíxeno (O) e hidróxeno (H)(H) cuxa fórmula química é H2 O.  Temperatura de fusión*: 0ºCTemperatura de fusión*: 0ºC (por riba dos 0º C é líquida e por baixo é sólida)/ Temperatura de ebullición: 100ªCTemperatura de ebullición: 100ªC (por riba gas e por baixo líquida). En xeral, a maioría das substancias ocupan menos volume en estado sólido que en estado líquido, dicimos que son máis densas en estado sólido. Pero, na auga sucede o revés e por iso o xeo flota na auga, permitíndo a vida nos lugares máis fríos do planeta. * Reforzo: A auga pura pasa a estado gasoso a 100ºC e solidifícase (conxélase)gasoso a 100ºC e solidifícase (conxélase) a 0ªC.a 0ªC.
  • 37.
  • 38. A auga ao solidificarse aumenta de Volume Diminúe a súa densidade O xeo flota na auga líquida
  • 39. 1.1. A AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSAA AUGA: UNHA SUBSTANCIA ASOMBROSA Propiedades da augaPropiedades da auga  A auga quéntase e enfríase moi lentamente, e dicir, costa moito variar a súa temperatura e por iso é un estupendo regulador daestupendo regulador da temperaturatemperatura. Esta propiedade permítenos controlar a nosa temperatura corporal e tamén é responsable das temperaturas máis mornas nas zonas costeiras en relación co interior.  A auga é o mellor disolventeé o mellor disolvente. Esto permite que a nosa sangue (90% de auga) transporte os nutrientes por todo o corpo. Ex. 2*, 4 e 5 p.150.
  • 40. 2.2. DISTRIBUCIÓN DA AUGADISTRIBUCIÓN DA AUGA Como xa faláchedes desto en Sociais, só temos que lembrar:
  • 41. 2.2. DISTRIBUCIÓN DA AUGADISTRIBUCIÓN DA AUGA Esta especial distribución determina a súa disponibilidade e debe concienciarnos dunha xestión responsable da auga.
  • 42. 3.3. O CICLO DA AUGAO CICLO DA AUGA Recibe este nome o conxunto de procesos cíclicos mediante os cales a auga pasa da atmosfera a superficie terrestre e desta de novo a atmosfera.  O vapor de augavapor de auga da atmosfera condénsasecondénsase e orixina as nubesnubes que precipitanprecipitan sobre os océanos e continentes a auga en forma de chuvia ouen forma de chuvia ou neve.neve.  ParteParte da auga precipitada non chega a superficie porque se evaporaevapora ou e transpiradae transpirada polas plantas que a devolven de novo a atmosfera.  Outra parteOutra parte discorre pola superficie terrestre (escorrentíaescorrentía) dende os ríos ata os mares e océanos ou infíltraseou infíltrase no solo acumulándose en forma de augas subterráneasaugas subterráneas.
  • 43.  A auga dos océanosauga dos océanos está a evaporarseevaporarse constantemente e transfiresetransfirese a atmosfera.a atmosfera.  As augas subterráneasaugas subterráneas, cun tempo variable, rematan vertendovertendo os maresmares polo que esta auga tamén retorna a atmosferaretorna a atmosfera.  Estes retornos a atmosfera supoñen o peche e novo inicio do ciclo da auga. 3.3. O CICLO DA AUGAO CICLO DA AUGA O motor deste movemento cíclico da auga é a enerxía do sol xunto coa gravidade. Ex. 3* p. 154. Ficha Reforzo
  • 45. 4.4. IMPORTANCIA DA AUGA PARA A VIDAIMPORTANCIA DA AUGA PARA A VIDA  Mantén a temperatura corporalMantén a temperatura corporal dos organismos pola súa capacidade reguladora.  É o transportador de todas as substanciastransportador de todas as substancias, tanto nutrientes como refugallos (ouriños e suor).  Disolve o osíxenoDisolve o osíxeno, capacidade esencial para os organismos mariños.  O xeo flota sobre a augaxeo flota sobre a auga líquida permitindo a vida por debaixo del.  Pode ascender por condutos moi finos (capilaridade)(capilaridade) permitindo levar substancias dende as raíces ás follas nas plantas. Ex. 1 p.157
  • 46. 5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA Os usos poden ser:  Usos ConsuntivosUsos Consuntivos Aqueles nos que consumimos a augaconsumimos a auga que utilizamos: os usos domésticos e urbanos (fogar e regado de xardíns), os agrícolas (auga de rega) e industriais cando se usa como materia prima (p.e.: auga de lavado).  Usos non ConsuntivosUsos non Consuntivos Aqueles nos que non se consome a auganon se consome a auga que empregamos: usos recreativos (piscinas, deportes acuáticos...), usos industriais que non supoñen consumo como refrixerante e determinados usos enerxéticos como os dunha central hidroeléctrica.
  • 47. 5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
  • 48. 5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
  • 49.  Satisfacer necesidades básicas : 5 litros por persoa e día (alimentación, hixiene, etc, ...).  Calidade de vida e boa saúde: 80 litros por persoa e día (lavar, limpar, eliminar residuos, ...).  Xerar riqueza: 3200 litros por persoa e día ( agricultura, industria, turismo, acuicultura, xeración enerxía, ... ).  Realizar actividades recreativas: Variable ( instalacións deportivas: piscinas, campos de fútbol, de golf, etc,... ) 5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
  • 50. 5.5. USOS DA AUGAUSOS DA AUGA
  • 51. 6.6. CONTAMINACIÓN DAS AUGASCONTAMINACIÓN DAS AUGAS A contaminación da augacontaminación da auga é calquera proceso que provoca a alteraciónalteración das propiedadesdas propiedades da mesma producindo un prexuízoprexuízo para o medio e/ou para a nosa saúde. Débese a vertedura de substancias que denominamos contaminantes. Os contaminantes poden ser:  Augas residuais urbanasAugas residuais urbanas que conteñen residuos fecais, deterxentes e microorganismos que poden provocar infeccións.  Os fertilizantesfertilizantes procedentes da agricultura que se filtran no solo e poden inutilizar os acuíferos.  As actividades industriais descontroladasactividades industriais descontroladas que verten as augas contaminantes (substancias químicas, materiais de embalaxes...).  Os verquidosverquidos durante o transportetransporte por auga ( mareas negras e sentinadas de produtos derivados do petróleo son os máis graves).
  • 52. Augas residuaisAugas residuais uso domésticouso doméstico
  • 53. Augas residuais uso industrialAugas residuais uso industrial
  • 55. 7.7. XESTIÓN SOSTIBLE DA AUGAXESTIÓN SOSTIBLE DA AUGA A auga doce é un recurso renovablerecurso renovable debido ao ciclo hidrolóxico, sempresempre queque:  Non a contaminemosNon a contaminemos.  Non consumamos máis da que pode rexenerarserexenerarse de xeito natural. Por iso, igual que de cualquier outro recurso, debemos facer unha xestiónxestión sostiblesostible que é aquela que cubre as nosas necesidades sen comprometer ás das xeraciíns vindeiras. Para alcanzaralcanzar esta xestión sostiblexestión sostible:  Extracción racionalExtracción racional das reservas.  ReducciónReducción do consumo: aforro de auga.  DepuraciónDepuración da auga usada e reutilizaciónreutilización (limpeza de rúas e rega).  Boa distribucióndistribución: evitar as perdas en canalizacións, filtracións...
  • 56.
  • 57. 7.7. XESTIÓN SOSTIBLE DA AUGAXESTIÓN SOSTIBLE DA AUGA Potabilización e depuración da augaPotabilización e depuración da auga A auga potable é aquela que:  Está libre de microorganismos patóxenos e contaminantes.  Non ten olor, nin sabor desagradable, nin presenta turbidez.  Contén unha pequena cantidade de sales minerais. A potabilización son un conxunto de procesos que converten a auga da natureza en potable. (EPA: Estación potabilizadora). A depuración é a extracción de contaminantes das augas residuais para que sexan axeitadas para retornar o medio natural. (EDAR: estación depuradora de augas residuais). Ex. 1 e 2 p.160
  • 58.
  • 59. Estación depuradora de augasEstación depuradora de augas residuais (EDAR)residuais (EDAR)
  • 60.
  • 61. E.D.A.R. ( ESTACIÓN DEPURACIÓN AUGASE.D.A.R. ( ESTACIÓN DEPURACIÓN AUGAS RESIDUAIS )RESIDUAIS )
  • 62. GRAZAS POR ATENDERMEGRAZAS POR ATENDERME
  • 63.
  • 64. BIBLIOGRAFÍA: - A.V. Presentación: “A Atmosfera”. Curso 2009-2010. Departamento de Ciencias Naturais do IES Ramón Otero Pedrayo. Ourense. - A.V. Presentación: “A Hidrosfera”. Curso 2009-2010. Departamento de Ciencias Naturais do IES Ramón Otero Pedrayo. Ourense. Ballester Illueca, J.Eduardo. 1995.“La atmósfera: estructura, composición y dinámica. La contaminación atmosférica. Métodos de determinación y corrección”. Temario oposiciones PES. Colegio Oficial de Biólogos.Madrid. - López, J. et al.2011.”Ciencias Naturais 1º ESO”. Proyecto “EL árbol del conocimiento”. McGraw-Hill Interamericana. - Zubiaurre Cortés, Sabino; Hernández Gómez, Jesús; Martínez Casillas, Jesús; Osuna Alcalaya, Mª del Carmen; Plaza Escribano, Concepción. “Ciencias da Natureza. 1º Educación Secundaria”. Grupo Anaya. 2011. Madrid.