2. ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΙΛΙΑΓΑ΢
Η κνύζα εκπλέεη ηνλ πνηεηή, Poussin Nicolas, 1630

3. ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΙΛΙΑΓΑ΢
Δνκή
 Σηίρνο 1: Επίθιεζε : Ο πνηεηήο επηθαιείηαη ηε
βνήζεηα ηεο Μνύζαο γηα λα πξαγκαηνπνηήζεη ην
έξγν ηνπ. Ο πνηεηήο μέξεη όηη αλαιακβάλεη έξγν
δύζθνιν γηα απηό ρξεηάδεηαη ηε Μνύζα γηα ηνλ
ελζαξξύλεη, λα ηνλ εκπλεύζεη θαη λα ηνλ
θαζνδεγήζεη. Με ηε βνήζεηα ηεο ζεάο ην έξγν ηνπ
γίλεηαη ζεόπλεπζην θαη επνκέλσο ζνβαξό θαη
αμηόπηζην.
 Σηίρνη 2-7: Δηήγεζε: Παξνπζηάδεηαη ζε γεληθέο
γξακκέο ε ππόζεζε ηνπ έξγνπ θαη νξίδεηαη ε
αθεηεξία ηεο δηήγεζεο.
 Τν πξννίκην δελ θιείλεη ηππηθά κε ηελ παξάθιεζε.
 Τν πξννίκην αλνίγεη θαη θιείλεη κε ην όλνκα ηνπ
Αρηιιέα(ζρήκα θύθινπ).

4. Η Μνύζα κηιάεη κε ην
ζηόκα ηνπ πνηεηή. Οη
ανηδνί ππνζηήξηδαλ όηη
όθεηιαλ ηελ έκπλεπζή
ηνπο ζηηο Μνύζεο πνπ ήηαλ
ζεέο ηεο κνπζηθήο, ηνπ
ρνξνύ θαη ηνπ άζκαηνο θαη
ηηο νπνίεο θαληάδνληαλ σο
ζπγαηέξεο ηνπ Γία θαη ηεο
Μλεκνζύλεο
Νίθος Δγγολόποσιος,
Ο ποηεηής θαη ε
κούζα

5. ΠΡΟΟΙΜΙΟ ΙΛΙΑΓΑ΢
Πιεξνθνξίεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην πξννίκην
 Ο πξσηαγσληζηήο ηνπ έξγνπ, ν Αρηιιέαο θαη ν
ζπκπξσηαγσληζηήο ηνπ, ν Αγακέκλνλαο
 Τν ζέκα ηνπ έξγνπ, πνπ είλαη ν ηξνκεξόο ζπκόο ηνπ Αρηιιέα
θαη νη ηξαγηθέο ζπλέπεηεο γηα ηνπο Αραηνύο. Οη ηξαγηθέο
απηέο ζπλέπεηεο δίλνληαη από ηνλ πνηεηή κε ξεαιηζηηθέο
εηθόλεο ζηνπο ζηίρνπο 4 θαη 5 .
 Τν ρξνληθό ζεκείν από ην νπνίν ζα αξρίζεη ε εμηζηόξεζε
ησλ γεγνλόησλ.
 Η δήισζε ηνπ πνηεηή όηη γηλόηαλ ην ζέιεκα ηνπ Γία: πίζσ
από όια όζα ζπκβαίλνπλ ζηνπο αλζξώπνπο ππάξρεη ε
ζέιεζε ηωλ ζεώλ.
 Πίζσ από ηε θηινληθία ηνπ Αρηιιέα κε ηνλ Αγακέκλνλα
βξίζθεηαη ε νξγή ηνπ ζενύ Απόιισλα. Οη ζενί θαζνξίδνπλ
ηηο πξάμεηο ησλ αλζξώπσλ απηό όκσο δελ ζεκαίλεη όηη θαη
νη άλζξσπνη δελ έρνπλ ηελ επζύλε ησλ όζσλ θάλνπλ.

6. Η εκθάληζε ηνπ Φξύζε
Ο πνηεηήο καο κεηαθέξεη ζην
ζηξαηόπεδν ησλ Αραηώλ όπνπ
εκθαλίδεηαη ν Φξύζεο σο παηέξαο
ηθέηεο πνπ πξνζθέξεη ιύηξα γηα
ηελ απειεπζέξσζε ηεο θόξεο ηνπ
αιιά θαη σο ηεξέαο ηνπ Απόιισλα.
Σην ζθήπηξν πνπ θξαηάεη ν
Φξύζεο ππάξρεη ην ζύκβνιν ηνπ
Απόιισλα γηα λα θαλεί κε απηόλ
ηνλ ηξόπν όηη ν Φξύζεο είλαη
θνξέαο ζεϊθήο εμνπζίαο θαη ζα
πξέπεη λα ηνπ ζπκπεξηθεξζνύλ κε
ζεβαζκό.
Ο Υρύζες ηθεηεύεη ηολ
Αγακέκλολα λα ηοσ δώζεη
πίζφ ηελ θόρε ηοσ Υρσζείδα.

7. Ο ιόγνο ηνπ Φξύζε
Η δνκή ηνπ ιόγνπ
•Πξνζθώλεζε ησλ Αραηώλ πνπ είλαη
κεγαιόπξεπε θαη θνιαθεπηηθή. Ο
Φξύζεο απεπζύλεηαη εηδηθά ζηνπ δύν
Αηξείδεο γηαηί απηνί είλαη νη πην
ζεκαληηθνί από ηνπο βαζηιηάδεο.
•Δπρή πξνο ηνπο Αραηνύο λα
θαηαιάβνπλ ηελ Τξνία θαη λα
γπξίζνπλ ζηελ παηξίδα ηνπο.
•Τν αίηεκα γηα ηελ απόδνζε ηεο θόξεο
ηνπ
•Πξνζθνξά ιύηξσλ
•Πξνηξνπή γηα επιάβεηα ζηνλ
Απόιισλα. Σηα ιόγηα ηνπ Φξύζε
ππάξρεη ε θξπκκέλε απεηιή όηη αλ
νη Αραηνί δελ θάλνπλ δεθηό ην αίηεκα
ηνπ ζα έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ ηελ
νξγή ηνπ ζενύ.
Ο Υρύζες ηθεηεύεη γηα ηελ
θόρε ηοσ, Παρίζη, Λούβρο

8. Ο Αγακέκλνλαο κηιάεη ζην Φξύζε
πεξηθξνλεηηθά θαη πξνζβιεηηθά, κε
ζθιεξόηεηα θαη κε θαλεξέο
απεηιέο. Γε ζέβεηαη ηνλ πνλεκέλν
παηέξα αιιά νύηε θαη ηνλ ηεξέα ηνπ
Απόιισλα. Σθέθηεηαη κόλν ηνλ
εαπηό ηνπ θαη δειώλεη
θαηεγνξεκαηηθά όηη ζα θξαηήζεη ηελ
θόξε ηνπ Φξύζε.
Ο Αγακέκλνλαο παξνπζηάδεηαη
ζθιεξόο, απάλζξσπνο, εγσηζηήο θαη
σο άλζξσπνο πνπ ζθέθηεηαη
ζπκθεξνληνινγηθά θαη εγσθεληξηθά
αδηαθνξώληαο γηα ηνπο άιινπο.
Ξεπεξλά ηα όξηα θαη κε ηελ αζεβή
ζπκπεξηθνξά ηνπ πξνο ηνλ
Απόιισλα δηαπξάηηεη ύβξε. Δίλαη
έλαο απηαξρηθόο αξρεγόο πνπ
επηβάιιεη ηε ζέιεζε ηνπ κε ηξόπν
απόιπην αγλνώληαο ηε γλώκε ηνπ
ππνινίπνπ ζηξαηεύκαηνο.
Ο Αγακέκλολας δηώτλεη ηο
Υρύζε,John Flaxman

9. Η ΠΡΟ΢ΔΤΥΗ ΣΟΤ ΥΡΤ΢Η
Πξνζεπρή ηνπ Φξύζε
Τππηθό ηεο πξνζεπρήο
 Επίθιεζε (Άθνπζε κε….)
 Πξνζθώλεζε: πξνζθσλεί
ηνλ Απόιισλα
κε ζπγθεθξηκέλεο ηδηόηεηεο.
Με απηέο ηηο ηδηόηεηεο ν Φξύζεο
ζα θεξδίζεη ηελ εύλνηα ηνπ ζενύ.
 Υπελζύκηζε ηωλ πξνζθνξώλ
ηνπ ζλεηνύ ζην ζεό
ώζηε ν ζεόο κε ηε ζεηξά ηνπ
λα βνεζήζεη ην ζλεηό.
(ζρέζε αληαπόδνζεο)
 Τν αίηεκα
Ο Φξύζεο πξνζεύρεηαη ζηνλ Απόιισλα

10. Φξύζεο
Δίλαη αμηνπξεπήο, πεξήθαλνο θαη
επγεληθόο. Φέξεηαη κε ζνβαξόηεηα
θαη κε κέηξν θαη ηα ιόγηα ηνπ είλαη
πξνζεγκέλα θαζώο μέξεη όηη ε ζέζε
ηνπ είλαη δύζθνιε. Κνιαθεύεη ηνπο
Αραηνύο θαη ηνπο πξνζθέξεη πινύζηα
ιύηξα γηα λα πεηύρεη ην ζηόρν ηνπ.
Δίλαη έλαο πιεγσκέλνο θαη
πνλεκέλνο παηέξαο πνπ βξίζθεηαη ζε
πνιύ δύζθνιε ζέζε θαη όηαλ ν
Αγακέκλνλαο ηνλ δηώρλεη άπξαθην
αλαγθάδεηαη λα ππνρσξήζεη θαζώο
είλαη αλππεξάζπηζηνο. Όκσο ν
Φξύζεο δελ είλαη κόλνο, ζην πιεπξό
ηνπ βξίζθεηαη ν Απόιισλ γηα απηό
θαη ν Φξύζεο δεηάεη από ην ζεό ηελ
ηηκσξία ησλ Αραηώλ σο απόδνζε ηεο
δηθαηνζύλεο.
Ο Αγακέκλολας αρλείηαη λα
επηζηρέυεη ηε Υρσζείδα ζηολ
παηέρα ηες, Luca Ferrari

11. Η αληαπόθξηζε ηνπ Απόιιωλα
Η αληίδξαζε ηνπ Απόιισλα είλαη
άκεζε. Οη εηθόλεο πνπ παξνπζηάδνπλ
ηνλ Απόιισλα είλαη νπηηθέο θαη
αθνπζηηθέο θαη είλαη ηδηαίηεξα
εληππσζηαθέο.
Αμηνζεκείσηε είλαη ε παξνκνίωζε
πνπ παξνπζηάδεη ην ζεό σο ζεό ηνπ
ζθνηαδηνύ θαη ηνπ ζαλάηνπ.
Νόκνο ηωλ ηξηώλ: ν ζεόο ρηππάεη
πξώηα ηα κνπιάξηα, ύζηεξα ηα
ζθπιηά θαη ηέινο ηνπο αλζξώπνπο.
Τν ηειεπηαίν ζηνηρείν είλαη θαη ην πην
ζεκαληηθό(θιηκάθσζε από ην πην
αζήκαλην ζην πην ζεκαληηθό)
Ππξέο: αλαρξνληζκόο: Η θαύζε ησλ
λεθξώλ γηλόηαλ ηελ επνρή ηνπ
πνηεηή ελώ ζηε Μπθελατθή επνρή
ζπλήζηδαλ λα ζάβνπλ ηνπο λεθξνύο.
΢αλ ηε καύρε λύτηα θαηεβαίλεη ο
Απόιιφλ κε ηα βέιε ηοσ.......

12. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ(΢ΣΙΥΟΙ 54-188)
 Ο Απόιισλ πιήηηεη
κε ηα βέιε ηνπ ηνπο
Αραηνύο γηα 9 εκέξεο
θαη έηζη ν Αρηιιέαο
παίξλεη ηελ πξσηνβνπιία
λα ζπγθαιέζεη ζπλέιεπζε.
 Ο Αρηιιέαο παξαθηλείηαη
από ηελ Ήξα λα ζπγθαιέζεη
ζπλέιεπζε θάηη πνπ δείρλεη
όηη νη ζενί αλακεηγλύνληαη
ζηηο αλζξώπηλεο ππνζέζεηο.
 Ο Αρηιιέαο θάλεη ηελ πξόηαζε
λα θαιέζνπλ θάπνην κάληε
θαη έηζη παίξλεη ην ιόγν ν Κάιραο
ν νπνίνο δεηάεη από ηνλ Αρηιιέα
λα ηνλ βνεζήζεη έκπξαθηα
γηαηί μέξεη όηη απηά πνπ ζα πεη
ζα ηνλ βάινπλ ζε κεγάιν θίλδπλν.
Ο Αρηιιέαο, Μνπζείν Λνύβξνπ

13. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ(΢ΣΙΥΟΙ 54-188)
Επηβξάδπλζε
 Ο πνηεηήο θαζπζηεξεί λα απνθαιύςεη ηελ αηηία ηνπ ινηκνύ
γηα λα πξνεηνηκάζεη ηε ζύγθξνπζε Αρηιιέα-Αγακέκλνλα θαη
γηα λα απμήζεη ηελ αγσλία θαη ην ελδηαθέξνλ ησλ
αθξναηώλ ζρεηηθά κε απηά πνπ ζα αθνινπζήζνπλ. Τα
ζηνηρεία πνπ απνηεινύλ επηβξάδπλζε είλαη ηα εμήο:
 Ο αλαιπηηθόο ιόγνο ηνπ Αρηιιέα ζηνπο Αραηνύο θαη ηα
άζηνρα εξωηήκαηα: εξσηήκαηα πνπ δε δεηνύλ κηα
θαηαθαηηθή ή αξλεηηθά απάληεζε αιιά απνξξίπηνληαη έλα-
έλα γηα λα δηαηππσζεί ζην ηέινο πην έληνλα ε αιήζεηα.
 Η αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ Κάιρα.
 Οη δηζηαγκνί ηνπ Κάιρα.
 Η δέζκεπζε ηνπ Αρηιιέα κε όξθν ζηνλ Απόιισλα.
 Η πξνθεηεία ηνπ Κάιρα πνπ απνξξίπηεη ηα άζηνρα
εξσηήκαηα θαη απνθαιύπηεη ηελ αηηία ηνπ θαθνύ.

14. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ(΢ΣΙΥΟΙ 54-188)
Η πξνβνιή ηεο αμίαο ηεο Φξπζείδαο
Ο Αγακέκλνλαο ηνικάεη
λα ζπγθξίλεη ηε Φξπζείδα
κε ηελ Κιπηαηκλήζηξα
θαη ε πεξηγξαθή ηεο καο
παξνπζηάδεη ηνλ
ηδαληθό ηύπν γπλαίθαο
γηα εθείλε ηελ επνρή:
ε γπλαίθα έπξεπε
λα είλαη όκνξθε εμωηεξηθά,
έμππλε θαη ρξπζνρέξα.
Ο Φξύζεο θαη ε θόξε ηνπ

15. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ(΢ΣΙΥΟΙ 54-188)
Αγακέκλνλαο
Δίλαη αζεβήο, ζπκθεξνληνιόγνο,
εγσηζηήο, απηαξρηθόο, αράξηζηνο,
πξνθιεηηθόο, αδηάιιαθηνο.
Δλαληηώλεηαη αθόκε θαη ζηνλ Κάιρα
πνπ είλαη ν εθπξόζσπνο ηεο
ζξεζθεπηηθήο εμνπζίαο
θαη απηό δείρλεη ηελ αζέβεηα ηνπ.
Υπνρσξεί αθνύ δελ κπνξεί λα θάλεη
αιιηώο κπξνζηά ζηε ζέιεζε ηνπ ζενύ
δε δέρεηαη όκσο λα κείλεη ρσξίο δώξν,
θάηη πνπ δείρλεη ηνλ εγσηζκό ηνπ θαη
ηελ απηαξρηθόηεηα ηνπ όηαλ απαηηεί
λα πάξεη ην δώξν θάπνπ άιινπ αξρεγνύ.
Δπίζεο παξνπζηάδεηαη αράξηζηνο αθνύ
δελ ππνινγίδεη ην γεγνλόο όηη νη άιινη Αραηνί
πνιεκνύλ γηα ράξε ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ. Θέιεη
λα δηαηεξήζεη ην θύξνο πνπ ηνπ δίλεη ην
αμίσκα ηνπ αξρηζηξάηεγνπ
αιιά δελ θηάλεη ζην ζεκείν
λα εμαπνιύζεη βξηζηέο θαη
ζθιεξνύο ραξαθηεξηζκνύο ελαληίνλ ηνπ Αρηιιέα.
Ο Αγακέκλνλαο

16. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ(΢ΣΙΥΟΙ 54-188)
Αρηιιέαο
Παξνπζηάδεηαη δπλακηθόο,
απνθαζηζηηθόο θαη ππεύζπλνο
αθνύ κε ηηο πξσηνβνπιίεο ηνπ
πξνζπαζεί λα δώζεη ιύζε ζην
πξόβιεκα πνπ αληηκεησπίδνπλ
νη Αραηνί. Σηελ αξρή παξνπζηάδεηαη
ζπγθξαηεκέλνο θαη ήξεκνο.
Όηαλ όκσο θαηαιαβαίλεη ηηο
πξνζέζεηο ηνπ Αγακέκλνλα
ηόηε εμνξγίδεηαη θαη αληηδξά
έληνλα ζηνλ αξρηζηξάηεγν.
Ξερλά όηη ν Αγακέκλνλαο
είλαη αλώηεξνο ηνπ θαη εμαπνιύεη
πβξηζηηθνύο θαη πξνζβιεηηθνύο
ραξαθηεξηζκνύο πνπ θαλεξώλνπλ όηη
είλαη έλαο νμύζπκνο, παξνξκεηηθόο θαη
επέμαπηνο ραξαθηήξαο. Με απηή ηνπ ηε
ζπκπεξηθνξά γίλεηαη επηζεηηθόο θαη
μεπεξλά ηα όξηα. Δίλαη πνιύ επαίζζεηνο
ζην ζέκα ηεο ηηκήο θαη κόιηο θαηαιαβαίλεη όηη
ν Αγακέκλνλαο ηνλ πξνζβάιεη θαη ηνλ ππνηηκά
δειώλεη όηη ζα απνρσξήζεη.
Ο Αρηιιέαο, Μνπζείν Λνύβξνπ

17. Δλώ ν Αρηιιέαο είλαη
έηνηκνο λα ηξαβήμεη ην
μίθνο ηνπ θαη λα
ζθνηώζεη ηνλ
Αγακέκλνλα
εκθαλίδεηαη ε Αζελά κε
επηθάλεηα: όηαλ ν ζεόο
εκθαλίδεηαη κπξνζηά ζε
θάπνηνλ ζλεηό κε ην
πξαγκαηηθό ηνπ
πξόζσπν.
Η οργή ηοσ
Ατηιιέα,Michel
Martin

18. Η Αζελά κε ηελ παξέκβαζε
ηεο ζε απηήλ ηελ θξίζηκε
ζηηγκή ύζηεξα από εληνιή ηεο
Ήξαο αλαγθάδεη ηνλ ήξσα λα
εγθαηαιείςεη ηελ εθδηθεηηθή
ηνπ καλία θαη λα πεηζαξρήζεη
ζηε ζετθή εληνιή. Η Αζελά
εκθαλίδεηαη κε ην πξαγκαηηθό
ηεο πξόζσπν γηαηί ήηαλ ηόζν
θξίζηκε ε θαηάζηαζε πνπ δελ
ππήξρε ρξόλνο γηα θακία
θαζπζηέξεζε.
Ο ζσκός ηοσ Ατηιιέα,
workshop of Daniel
Eggermans, museum
Boijmans van Beuningen.

19. Η Αζελά είλαη νξαηή
κόλν ζηνλ Αρηιιέα γηα
λα θαλεί όηη ε απόθαζε
λα κε ζθνηώζεη ηνλ
Αγακέκλνλα είλαη δηθή
ηνπ επηινγή θαη όρη
πξντόλ ηεο παξέκβαζεο
θάπνησλ ζεώλ. Η
Ο Αρηιιέαο ππαθνύεη
ζηελ Αζελά θάηη πνπ
δείρλεη ηελ επζέβεηα ηνπ
Ο ζσκός ηοσ Ατηιιέα θαη ε
εκθάληζε ηες Αζελάς,
Peter Paul Rubens

20. Με ηελ επέκβαζε ηεο Αζελάο
ν Αγακέκλνλαο δελ
ζθνηώλεηαη θαη έηζη ε
ππόζεζε νδεγείηαη πξνο ηελ
θαηεύζπλζε πνπ έρεη
ζρεδηάζεη ν πνηεηήο. Η
επέκβαζε ησλ ζεώλ ζηα
αλζξώπηλα πξάγκαηα δελ
ζεκαίλεη όηη νη άλζξσπνη δελ
έρνπλ θακία επζύλε γηα ηηο
πξάμεηο ηνπο. Οη ζενί σζνύλ
ηνπο αλζξώπνπο λα θάλνπλ
απηά πνπ ζα κπνξνύζαλ λα
θάλνπλ θαη κόλνη ηνπο.
Ο Ατηιιέας ελαληίολ ηοσ
Αγακέκλολα, από υεθηδφηό
ζηε Νάποιε

21. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ
 Η παξέκβαζε ηεο Αζελάο απνηξέπεη ην ζάλαην ηνπ Αγακέκλνλα, δελ θαηεπλάδεη
όκσο ηελ νξγή ηνπ Αρηιιέα θαη έηζη απηόο μεζπά ζε ζθιεξόηεξνπο ραξαθηεξηζκνύο
θαη ύβξεηο ελαληίνλ ηνπ Αγακέκλνλα.
 Σηε λέα ηνπ επίζεζε ελαληίνλ ηνπ Αγακέκλνλα ν Αρηιιέαο είλαη νμύηαηνο,
ππεξβνιηθόο, πξνζπαζεί λα πξνζβάιεη θαη λα δηαζύξεη ηνλ Αγακέκλνλα.
 Ο Αρηιιέαο θαηεγνξεί θαη ηνπο Αραηνύο γηαηί έδεημαλ παζεηηθή ζηάζε θαη δελ
αληέδξαζαλ ζηνλ απηαξρηζκό ηνπ Αγακέκλνλα θαη έηζη εθθξάδεη ηελ πηθξία ηνπ γηα ηε
ζηάζε ησλ Αραηώλ. (Σηίρνη 224-233).
 Ο Αρηιιέαο
 εηνηκάδεηαη
 λα ζύξεη ην
 ζπαζί ηνπ,
 John Flaxman,
 1805

22. Όξθνο ηνπ Αρηιιέα
Ο Αρηιιέαο νξθίδεηαη ζην ξαβδί ηνπ
πνπ είλαη ζύκβνιν εμνπζίαο θαη έηζη
ππάξρεη βαξύηεηα ζηνλ όξθν ηνπ. Ο
Αρηιιέαο νξθίδεηαη όηη δελ πξόθεηηαη
λα μαλαγπξίζεη ζηε κάρε θαη ζηνλ
όξθν ηνπ ν πνηεηήο ρξεζηκνπνηεί ην
ζρήκα ηνπ αδπλάηνπ: ν Αρηιιέαο
δειώλεη όηη ζα μαλαβγεί ζηνλ πόιεκν
κόλν αλ ην μύιηλν ζθήπηξν ηνπ
βγάιεη θύιια θαη θιαδηά, επεηδή
όκσο απηό είλαη αδύλαην ζύκθσλα
κε ηνπο λόκνπο ηεο θύζεο, ε
δήισζε ηνπ ζεκαίλεη: ζε θακηά
πεξίπησζε δελ ζα μαλαπνιεκήζσ.
Η κήλης ηοσ Ατηιιέα, TIEPOLO,
Giovanni Battista, 1757

23. ΢ΤΓΚΡΟΤ΢Η ΑΥΙΛΛΔΑ-
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ
Πξννηθνλνκία:
 Σηίρνη 213-215: νη Αραηνί ζα πξνζθέξνπλ πινύζηα δώξα ζηνλ Αρηιιέα θαη
ζα ηνλ εθιηπαξνύλ λα επηζηξέςεη.
 Σηίρνη 241-245: νη Αραηνί ζα απνδεηνύλ ηνλ Αρηιιέα όηαλ ν Έθηνξαο ζα
ηνπο ζθνηώλεη αιιά ό Αγακέκλνλαο δελ ζα κπνξεί λα ηνπο βνεζήζεη.
Παξέκβαζε Νέζηνξα: ζηίρνη 246-306
 Ο Νέζηνξαο πξνζπαζεί λα ζπκβηβάζεη ηνπο δύν αξρεγνύο κε ηε ξεηνξηθή
ηνπ ηθαλόηεηα. Δίλαη θαινπξναίξεηνο, έρεη δηάζεζε γηα δηάινγν, είλαη
δηνξαηηθόο θαη αληηιακβάλεηαη κε επξύ πλεύκα ηα γεγνλόηα, είλαη
επέιηθηνο θαη δηπισκάηεο, πεηζηηθόο θαη μέξεη λα ςπρνινγεί ηνπο
ζπλνκηιεηέο ηνπ. Τνλίδεη ηελ αμία θαη ησλ δύν γηαηί ζέιεη λα θεξδίζεη ηελ
εκπηζηνζύλε ηνπο, ηνπο ηνλίδεη ηηο επζύλεο ηνπο θαη ρξεζηκνπνηεί
παξαδείγκαηα από ην παξειζόλ γηα λα ηνπο πείζεη. Η κεζνιάβεζε ηνπ
βέβαηα απέηπρε αθνύ θαλείο από ηνπο δύν δελ ππνρσξεί.
 Η παξνπζίαζε θαη επέκβαζε ηνπ Νέζηνξα απνηειεί επηβξάδπλζε πνπ
ραιαξώλεη γηα ιίγν ηνπο αθξναηέο από ηελ έληαζε ηεο ζύγθξνπζεο αιιά
νπζηαζηηθά δελ έρεη θαλέλα απνηέιεζκα.

24. Η ΒΡΙ΢ΗΙΓΑ ΟΓΗΓΔΙΣΑΙ ΢ΣΟΝ
ΑΓΑΜΔΜΝΟΝΑ
Ο Δπξπβάηεο θαη ν Ταιζύβηνο νδεγνύλ ηε Βξηζείδα ζηνλ Αγακέκλνλα,
TIEPOLO, Giovanni Battista, 1757

25. Ο Αρηιιέαο απνζύξεηαη ζηελ
αθξνγηαιηά , θιαίεη θαη ληώζεη ηελ
αλάγθε λα κηιήζεη ζηε κεηέξα ηνπ θαη
λα δεηήζεη ηε βνήζεηα ηεο. Ο ρώξνο
ηεο πξνζεπρήο είλαη ε αθξνγηαιηά γηαηί
ζέιεη λα είλαη ήξεκνο, ζπγθεληξσκέλνο
θαη επεηδή δελ ζέιεη λα ηνλ αθνύζεη
θαλείο. Άιισζηε ε κεηέξα ηνπ
θαηνηθνύζε ζηα βάζε ηεο ζάιαζζαο.
Σηνπο ζηίρνπο απηνύο παξνπζηάδεηαη ε
αλζξώπηλε πιεπξά ηνπ Αρηιιέα. Γελ
είλαη πηα ν παλίζρπξνο πνιεκηζηήο αιιά
έλαο άλζξσπνο πνπ θιαίεη θαη δελ
θνβάηαη λα δείμεη ηα ζπλαηζζήκαηα
ηνπ. Μνηάδεη κε έλα παξαπνλεκέλν
παηδί πνπ ην πιήγσζαλ θαη δεηά
παξεγνξηά ζηε κεηξηθή αγθαιηά. Τν
γεγνλόο απηό δελ κεηώλεη βέβαηα ηελ
εξσηθή πιεπξά ηνπ. Η ζθελή αλάκεζα
ζηνλ Αρηιιέα θαη ζηε Θέηηδα είλαη κηα
νηθνγελεηαθή ζηηγκή.
Θέηης θαη Πειεύς,
Νίθος Δγγολόποσιος

26. Σηε δέεζε πνπ απεπζύλεη ζηε
κεηέξα ηνπ ν Αρηιιέαο εθθξάδεη ην
παξάπνλν όηη πιεγώζεθε ε ηηκή ηνπ
θαη γηα κηα αθόκε θνξά δίλεη
ηδηαίηεξε έκθαζε ζην ζέκα ηεο ηηκήο
Ο Αρηιιέαο παξνπζηάδεη ηνλ εαπηό
ηνπ ζαλ λα κε θηαίεη ζε ηίπνηα θαη
λα κελ έρεη θακηά επζύλε γηα ν,ηη
ζπλέβε.
Τν αίηεκα ηνπ Αρηιιέα δείρλεη
εγσηζκό θαη εθδηθεηηθή δηάζεζε. Τν
κίζνο ελαληίνλ ηνπ Αγακέκλνλα θαη ε
δηάζεζε ηνπ λα ηνλ εθδηθεζεί ηνλ
θάλνπλ λα ζθέθηεηαη εγσηζηηθά θαη
λα κελ ππνινγίδεη ηηο δσέο ησλ
ζπκπαηξησηώλ ηνπ πνπ ζα ραζνύλ.
Απηό πνπ ζα δεηήζεη ε Θέηηδα από ην
Γία είλαη λα ηεο μεπιεξώζεη κηα
παιηά ππνρξέσζε, ηε βνήζεηα πνπ
πξόζθεξε θάπνηε ζην Γία , όηαλ
απηόο βξηζθόηαλ ζε δύζθνιε ζέζε.
Η Θέηηδα παρεγορεί ηολ
Ατηιιέα, TIEPOLO, Giovanni
Battista, 1757

27. Η Θέηηδα είλαη ε πην θαηάιιειε γηα ηε
κεηαθνξά ηνπ αηηήκαηνο ηνπ Αρηιιέα
γηαηί:
α) ν Γίαο ηεο ρξσζηάεη ράξε όηαλ ηνλ
βνήζεζε θαη ηνλ γιίησζε από ζνβαξό
θίλδπλν
β) Η Θέηηδα είλαη ε κεηέξα ηνπ θαη
επνκέλσο ζα πξνβάιεη θαιύηεξα ην
αίηεκα ηνπ γηνπ ηεο.
Η Θέηηδα αληαπνθξίλεηαη ακέζσο ζηε
δέεζε ηνπ γηνπ ηεο θαη εκθαλίδεηαη ζαλ
νκίριε κέζα από ην θύκα(ε ζάιαζζα
ήηαλ ε θαηνηθία ηεο Θέηηδαο). Δίλαη κηα
κεηέξα πνπ αγσληά γηα ην παηδί ηεο, ηνλ
ρατδεύεη ηξπθεξά θαη ηνπ δεηά λα κάζεη
ηη ζπκβαίλεη αλ θαη ζαλ ζεά ηα γλσξίδεη
όια. Όκσο ζέιεη λα δώζεη ζην γην ηεο
ηελ επθαηξία λα ηεο εθθξάζεη ην
παξάπνλν ηνπ θαη εκείο πξέπεη λα
αθνύζνπκε ηα γεγνλόηα από ηελ πιεπξά
ηνπ Αρηιιέα.
Η Θέηηδα ππόζρεηαη λα ηθαλνπνηήζεη ηη
αίηεκα ηνπ γηνπ ηεο ρσξίο λα εμεηάζεη
αλ έρεη δίθαην ή όρη, παίξλεη ην κέξνο
ηνπ θαη ηνλ ζπκβνπιεύεη λα κείλεη
καθξηά από ηνλ πόιεκν.
Η Θέηης, Μοσζείο Λούβροσ,
Παρίζη

28. Αλζξώπηλα γλωξίζκαηα ηεο
Θέηηδαο
•Δίλαη κηα ηξπθεξή θαη ζηνξγηθή
κάλα πνπ είλαη πξόζπκε λα
αθνύζεη θαη λα βνεζήζεη ην παηδί
ηεο.
•Υπνθέξεη θαη ιππάηαη πνπ
γέλλεζε έλα παηδί πνπ ζα δήζεη
ιίγα ρξόληα.
•Θπκάηαη ηε γέλλεζε θαη ηελ
αλαηξνθή ηνπ Αρηιιέα.
•Υπνζηεξίδεη ην γην ηεο ρσξίο λα
ζθεθηεί αλ έρεη άδηθν ή όρη,
θξαηάεη ππνθεηκεληθή ζηάζε
•Σαλ κάλα ζα πξνηηκνύζε λα κελ
θηλδπλεύεη ν γηνο ηεο πνιεκώληαο
γηα ηε δόμα θαη ηελ ηηκή.
Η Θέηηδα παρεγορεί ηολ Ατηιιέα.
΢τέδηο ηοσ Β. Genelli, 1840/1844
(αληίγραθο).

29. Θεϊθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο
Θέηηδαο
•Η Θέηηδα δεη ζηε ζάιαζζα θαη
βγαίλεη ζαλ νκίριε κέζα από
απηήλ.
•Γλσξίδεη όια όζα έρνπλ
ζπκβεί.
•Γλσξίδεη ηε κνίξα ηνπ παηδηνύ
ηεο.
•Σην παξειζόλ έρεη ζώζεη ην
Γία γηα απηό θαη έρεη ην
ζάξξνο λα ηνπ δεηήζεη κηα
ράξε.
Thomas Bankς
Thetis dipping Achilles into the
River Styx 1790,Victoria and
Albert Museum, London

30. Η ΔΠΙ΢ΣΡΟΦΉ ΣΗ΢ ΥΡΤ΢ΗΙΓΑ΢ ΢ΣΟΝ
ΠΑΣΔΡΑ ΣΗ΢, CLAUDE LORRAIN, 1648

31. Η ηθεζία ηεο Θέηηδαο
Η Θέηηδα αλεβαίλεη ζηνλ Όιπκπν,
γνλαηίδεη κπξνζηά ζην Γία, αθνπκπά κε
ην αξηζηεξό ρέξη ηα γόλαηα ηνπ θαη κε
ην δεμί ηελ άθξε ηεο γελεηάδαο ηνπ θαη
απεπζύλεη ην αίηεκα ηεο:
Πξνζθώλεζε θαη αλαθνξά ζηελ
βνήζεηα πνπ ηνπ είρε πξνζθέξεη θάπνηε.
Η Θέηηδα θέξεηαη κε επγέλεηα, ζεβαζκό
θαη δηαθξηηηθόηεηα ώζηε λα πεηύρεη ηελ
επλντθή ζπκπεξηθνξά ηνπ Γία.
Θέηηδα ζπκίδεη ζην Γία όηη είλαη κηα
αδηθεκέλε κεηέξα αθνύ παληξεύηεθε
έλα ζλεηό θαη ε κνίξα ηνπ γηνπ ηεο
είλαη λα δήζεη ιίγα ρξόληα.
Πξνβάιιεη μεθάζαξα ην αίηεκα ηεο σο
απνθαηάζηαζε ηεο αδηθίαο πξνο ην γην
ηεο. Η Θέηηδα δείρλεη επηκνλή ζην ζέκα
ηεο ηηκήο. Η Θέηηδα ηνλίδεη όηη λα ε
απάληεζε ηνπ Γία είλαη αξλεηηθή ε ίδηα
ζα ληώζεη όηη δελ ηελ ππνινγίδνπλ νη
ππόινηπνη ζενί.
H Θέηηδα ηθεηεύεη ηο Γία , πίλαθας
ηοσ Jean-Auguste-Dominique
Ingres, 1811

32. Ο Γίαο έξρεηαη ζε δύζθνιε
ζέζε γηαηί ε ζεηηθή
απάληεζε ζηε Θέηηδα
ζεκαίλεη όηη ζα έξζεη ζε
ζύγθξνπζε κε ηελ Ήξα
πνπ είλαη γλσζηό όηη
δειεύεη ην Γία θαη όηη
πξνζηαηεύεη ηνπο Αραηνύο.
Τειηθά γλέθεη κε ην θεθάιη
πνπ ζεκαίλεη όηη ε
απόθαζε ηνπ είλαη ζεηηθή
θαη νξηζηηθή.
O Γίαο δεηά από ηε Θέηηδα
λα θύγεη θξπθά γηα λα
κελ αληηιεθζεί ηελ
παξνπζία ηεο ε Ήξα.
Λοζέλθο, Η ηθεζία ηες Θέηηδας,
1769

33. Η ζύγθξνπζε Δία- Ήξαο
Η Ήξα θαηάιαβε ηε κπζηηθή ζπλνκηιία ηνπ
Γία κε ηε Θέηηδα όκσο δελ άθνπζε όζα
ζπδήηεζαλ. Πξνζπαζεί λα είλαη δηαθξηηηθή
θαη δηπισκαηηθή θαη κελ απνθαιύςεη ηα
ζπλαηζζήκαηα ηεο όκσο ε δηάζεζε ηεο γηα
θαβγά δελ κπνξεί λα θξπθηεί νύηε ην
παξάπνλν ηεο όηη ν Γίαο δελ ηεο
απνθαιύπηεη όια. Ο Γίαο ζηελ αξρή είλαη
ήξεκνο , δελ ζέιεη λα καιώζεη καδί ηεο θαη
ηεο ιέεη όηη έρεη ην δηθαίσκα λα έρεη θάπνηα
πξάγκαηα θξπθά από εθείλε.
Σηε ζπλέρεηα ε Ήξα ηνλ δηαβεβαηώλεη όηη
ε ίδηα είλαη κηα αλεθηηθή θαη δηαθξηηηθή
ζύδπγνο, απνθαιύπηεη όηη είδε ηε Θέηηδα,
θαη ιέεη όηη θνβάηαη κήπσο ν Γίαο πάξεη ην
κέξνο ησλ Τξώσλ..
Ο Γίαο ράλεη ηελ ςπρξαηκία ηνπ θαη έηζη
θαηεγνξεί ηελ Ήξα γηα θαρππνςία, ηεο ιέεη
όηη κε ηε ζπκπεξηθνξά ηεο γίλεηαη κηζεηή,
δειώλεη όηη ζα θάλεη ν,ηη ηνπ αξέζεη θαη ηελ
απεηιεί όηη ζα ηε μπινθνπήζεη
πξνβάιινληαο ηε ζσκαηηθή ηνπ δύλακε.
Ο Γίαο είλαη ν απηαξρηθόο θαη απόιπηνο
κνλάξρεο θαη ζύδπγνο πνπ επηβάιιεη ηελ
άπνςε ηνπ ρσξίο λα δέρεηαη αληηξξήζεηο θαη
πνπ απεηιεί αθόκε θαη κε μύιν ηελ Ήξα. Η
Ήξα θπζηθά ηξνκαγκέλε ππνρσξεί.
Ο γάκος ηοσ Γία θαη ηες Ήρας,
από ηοητογραθία ζηελ Ποκπεία.

34. Η παξέκβαζε ηνπ Ήθαηζηνπ
Σηελ αξρή επηπιήηηεη κε θάπνηα
δηαθξηηηθόηεηα ηνπο γνλείο ηνπ
γηαηί καιώλνπλ γηα ππνζέζεηο ησλ
ζλεηώλ.
Σηε ζπλέρεηα ζπκβνπιεύεη ηελ
Ήξα α) λα κελ πξνθαιεί ην Γία θαη
λα κε ηνλ εθλεπξίδεη β) λα ηνλ
θαινπηάζεη θαη λα ηνπ κηιήζεη
γιπθά γ)λα θάλεη ππνκνλή γηαηί
θαλείο δελ κπνξεί λα πάεη θόληξα
ζηε ζέιεζε ηνπ.
Υπελζπκίδεη ζηελ Ήξα ηη έπαζε ν
ίδηνο από ην ζπκό ηνπ Γία ζην
παξειζόλ(αλαδξνκηθή αθήγεζε)
Κεξλάεη λέθηαξ ζηε κεηέξα ηνπ
γηα λα ληώζεη θαιύηεξα.
Η εύρεζε ηοσ Ήθαηζηοσ ζηε
Λήκλο, PIERO DI COSIMO,1495-
1505

35. Ο Ήθαηζηνο θνβάηαη ην Γία θαη ηηο
αληηδξάζεηο ηνπ, αλαγλσξίδεη ην
δηθαίσκα ηνπ παηέξα ηνπ λα έρεη ηελ
απόιπηε εμνπζία θαη λα θέξεηαη
αθόκε θαη βίαηα ζηε κεηέξα ηνπ.
Υπάξρεη κηα ηάζε ππνηαγήο από
όινπο ηνπο ζενύο ζην ζέιεκα θαη
ζηε εμνπζία ηνπ Δία.
Η παξέκβαζε πάληωο ηνπ
Ήθαηζηνπ ήηαλ απνηειεζκαηηθή
αθνύ έθαλε ηε ιππεκέλε Ήξα λα
ρακνγειάζεη θαη έθεξε ηε
ραιάξωζε θαη ηε ραξνύκελε
δηάζεζε ζηνπο ζενύο
Η Θέηηδα ζηο εργαζηήρη ηοσ
Ήθαηζηοσ. Δρσζρόκορθος
ακθορέας, 480 π.Υ. περίποσ.
Βοζηόλε, Μοσζείο Καιώλ
Σετλώλ(αληίγραθο).

36. Κωκηθά ζηνηρεία ζηελ
εκθάληζε ηνπ Ήθαηζηνπ
Τν πξνζσπηθό πάζεκα ηνπ
Ήθαηζηνπ από ηελ νξγή ηνπ Γία.
Ο Γίαο πεηάεη ην γην ηνπ ζηε γε
θαη απηόο πέθηεη ζηε Λήκλν.
Ο Ήθαηζηνο παίδεη ην ξόιν ηνπ
νηλνρόνπ θαη θεξλάεη λέθηαξ ζηνπο
Θενύο θάηη πνπ θέξλεη ηελ
αλεκειηά θαη ηε ραξνύκελε
δηάζεζε ζηνπο ζενύο. Τν θέξαζκα
ηνπ πνηνύ είλαη δνπιεηά ηνπ
ππεξεηηθνύ πξνζσπηθνύ θαη δελ
ηαηξηάδεη ζε έλαλ ζεό.
Ο Ήθαηζηνο είλαη θνπηζόο θαη
θαζώο πεξηθέξεηαη θαη θεξλάεη
λέθηαξ ζηνπο ζενύο.
Το ζιδηρουργείου ηου Ηθαίζηου",
έργο ηοσ Νηηέγθο Βειάζθεζ.

37. Αλζξωπνκνξθηζκόο ηωλ ζεώλ
Οκνηόηεηεο ζεώλ θαη
αλζξώπωλ
Οη ζενί δηνηθνύληαη όπσο νη
άλζξσπνη, ππάξρεη ηεξαξρία θαη
όινη ζέβνληαη ηνλ αλώηεξν.
Οη Θενί δειεύνπλ, ζπκώλνπλ,
ραίξνληαη, ζηελαρσξηνύληαη,
θνβνύληαη, ιππνύληαη, ληώζνπλ ηα
ζπλαηζζήκαηα ησλ αλζξώπσλ.
Οη ζενί καιώλνπλ, απεηινύλ,
γίλνληαη θαρύπνπηνη θαη
παξνπζηάδνπλ αδπλακίεο όπσο νη
άλζξσπνη.
Υπάξρνπλ θαη ζηνπο ζενύο
ζπδπγηθνί θαβγάδεο
Οη ζενί έρνπλ αλάγθε από πνηό θαη
δηαζθέδαζε.
Οη οιύκπηοη ζεοί, ZUCCHI,
Jacopo,1575-76

38. Δηαθνξέο ζεώλ θαη
αλζξώπωλ
Οη ζενί είλαη ραξνύκελνη,
αλέκεινη θαη δελ
αληηκεησπίδνπλ ηα
θαζεκεξηλά πξνβιήκαηα
ησλ ζλεηώλ.
Έρνπλ ππεξθπζηθέο
ηθαλόηεηεο.
Πίλνπλ κόλν λέθηαξ.
Οη ζεοί δηαζθεδάδοσλ, BELLINI,
Giovanni,1514

39. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΓΙΚΣΤΟΓΡΑΦΙΑ
 Οκεξηθά έπε, Οκήξνπ Ιιηάδα, βηβιίν θαζεγεηή.
 Γηθηπαθόο ηόπνο: Διιεληθόο πνιηηηζκόο:
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Y
liko/OMHROS-ILIADA/Iliada/Iliada01.htm
 Καη έλα βίληεν γηα ην πξννίκην ηεο Ιιάδαο πνπ
δεκηνύξγεζαλ καζεηέο ζηελ ειεθηξνληθή
δηεύζπλζε :
http://www.youtube.com/watch?v=9KKfRyDsfyY

40. ΙΛΙΑΓΑ, ΡΑΦΧΓΙΑ Α
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΑΡΟΥ΢ΙΑ΢Η΢ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΕΡΑΚΙΝΗ