2. KOMUNITETI
• Pjesmarres ne nderveprimin social te rregullt
• Lidhje sociale te perhapura
• Identitet i ndare mes tyre
• Territor i perbashket
• Lidhje e forte emocionale me grupin dhe
hapsiren
3. Kultura Urbane
• Çdo kornize sjellje e llojeve te
ndryshme te qyteteve dhe zonave
urbane, te shkuara dhe te tashme.
4.
5.
6. Nga Rurale ne Urbane
• Temat kyç: Shtrengime Sociale kundrejt Lirise &
Komunitetit/Personale kundrejt Mardhenieve
Impersonale.
• Tönnies: Gemeinschaft/ Geselschaft
• Durkheim: Solidariteti Mekanik/Organik
• Sorokin & Zimmerman: Botet Rurale & Urbane
• Redfield: Shoqeria Folk dhe Shoqeria Urbane
7. Simmel: ‘Metropolis & Jeta
Mendore’ (1903)
• Kultura Urbane si kultura e modernizmit:
• Simmel pershkruan karakteristika te pergjithshme per
jeten urbane, duke studiuar sjelljet ne nivele-mikro
• Arsyeja mbi emocionionin
• Dominim i vizuales
• Llogaritje (Filozofia e Parase)
• Rezervimi dhe ‘uni’ privat (liria individuale)
• Stimujt nervore
• Menyra e jeteses urbane perhapet ne ate rurale, duke
kolapsuar dallimin fshat/qytet
8. Louis Wirth ‘Urbanizimi si
Menyre Jetese’ (1938)
• Anetar i Shkolles se Çikagos – i
influencuar nga Simmel
• 3 Dimensione Kyç ne Menyren e Jeteses
Urbane:
• Permasa - shanse te medha diversiteti-specializim i madh&ndarje e
punes = dallim funksional – konkurrenca dhe kontrolli formal
zevendeson bashkesine dhe menyrat organizative – ofron kushtet per
ndarje sociale dhe bazat per mardhenie jo personale.
• Densiteti – tolerance me e madhe dhe distance shoqerore/stres –
densiteti rrit konkurrencen.
• Heterogjeniteti – tolerance e madhe mes grupeve – anonimitet dhe
depersonalizim.
• Mardheniet Sociale: Primare, Sekondare & Terciare
9. • Pasojat Negative te Jeteses Urbane:
disorganizimi social
• Izolimi dhe instabiliteti mund te sjellin
disorganizim social
• Semundje mendore dhe shtim vetrasjesh
• Potencial per krime
• Humbje e komunitetit/alienimi i lehteson
punen mediave dhe manipulimit politik
Louis Wirth ‘Urbanizimi si
Menyre Jetese’
10. Herbert Gans ‘Fshatarsia
Urbane’(1962)
• Kritike ndaj perspektives se Wirth
• 1) Izolimi nuk eshte patjeter produkt i jetes se
qytetit – injoron faktin se jeta e qytetit perfshin
nje game te gjere grupesh sociale, nga me te
izoluarit tek komunitetet me homogjene, ne
varesi te nje seri faktoresh
• 2) Nenvlefteson dallimin Urban/Rural (‘fshatarsia
urbane’)
• 3) Jo kulture e vetme urbane por nje kolektivitet
‘sub-kulturash’
11. Pjestaret e Jetes urbane sipas
Gans
• Kozmopolitet
• Te pamartuarit dhe ata pa femije
• Grupet etnike
• Te marxhinalizuarit
• Te ‘ngecurit’
12. Stili i Jetes Suburbane
• Mardhenie nderpersonale dhe komuniteti – por
te nje natyre te limituar
• Qendrat Tregtare si vende ‘gjysem komunitare’
• Turmat e vetmuara (Riesman) Konformizmi
Tribal
• Dallimet e vogla sub-kulturore
• ‘Mankthi’ Suburban si paralele e izolimit
13. Robert Putnam ‘Lojtari i
Vetmuar’ (2000)
• Kapitali Social:
• Informacioni kalon ne varesi te kapitalit social
• Norma te (pergjithshme) reciprociteti jane te varura nga
rrjetet sociale.
• Rrjete nderlidhes – lidhin te ngjashmit.
• Rrjete ura – lidhin njerez qe jane te ndryshem.
• Veprimi kolektiv varet nga rrjetet sociale
• Veprimi kolektiv mund te forcoje rrjetet e reja.
• Identitete te reja dhe solidariteti inkurajohen nga rrjetet
sociale qe perkthejne mentalitetin e ‘Une’ ne ‘Ne’.
14. 1
• (renia bashkekohore ne kapitalin social – mbulon per
nga rendesia edhe periudhen e revolucioneve
industriale)
• Nderlidhes te Kapitalit Social:
• Pjesmarrja Politike
• Perfshirja Shoqerore
• Pjesmarrja Fetare
• Vendi i Punes
15. • Shkaqet e renies se Kapitalit Njerzor:
• Suburbanizimi + faktoret e viteve 50-60 – faktoret e
viteve 80 e ne vazhdim
• Mobiliteti
• Zhvendosja e Korporatave
• Privatizimi & Internimi
• ‘Qytete Ekstreme’ (Garreau, 1991)
• (Faktore ekstra) -
• Koha & Parate
• Ndryshimi ne Familje – renia e familjes tradicionale
• Teknologjia & Mass Media
• Efektet e brezave
• Kunder-rryma: Grupet e vogla, Levizjet shoqerore,
Rrjetet
2
16. • Pasojat e renies ne Kapital Njerzor:
• Mungese besimi
• Mungese ndarje fatesh, Normash sociale
• Kapitali Social & Mirqenia emocionale
• Mangesi ne demokraci
• Jo te gjitha negative?
• ‘Ana e Erret’ e kapitalit social-intolerance/diskriminim?
3
