3. اهداف رفتاری این بخش
•
: انتظار می رود با مطالعه این بخش ؛ مخاطبان بتوانند
•
. حداقل فعالیت بدنی برای حفظ و ارتقای سلمت را بیان کنند – 1
. اثرات مثبت فعالیت بدنی بر دستگاه قلب و عروق را توضیح دهند – 2
مرحله ای را که در هر جلسه ورزش یا فعالیت بدنی باید رعایت 3 – 3
. شود را نام ببرید
. ویژگی های فعالیت بدنی در جوانان را توضیح دهید – 4
فعالیت بدنی مناسب برای گروههای مختلف سنی را بر اساس تعداد – 5
. قدم ها در طول روز بیان کند
4. نتیجه پیشرفت علمی و فناوری در جهان امروز گسترش
مدرنیته و شهر نشینی در جوامع انسانی است که
ارزشمندترین گوهر وجود او یعنی سلمت را با خطر
. جدی مواجه کرده است
شهر نشینی و ویژگیهای همراه آن: ترافیک ؛ آلودگی •
هوا ؛ مسیر طولنی تا مقصد ؛ افزایش تراکم جمعیت ؛
افزایش فقر و جنایت ؛ نبود پارک و فضاهای سبز
کافی ؛ کمبود فضاهای ورزشی و خدمات ورزشی ارزان
و در دسترس از جمله عوامل مسبب کم تحرکی در
. جوامع خصوصا شهرها هستند
•
5. فعالیت بدنی مناسب و ورزش یکی از •
کم هزینه ترین راهها برای حفظ
سلمت و پیشگیری از بیماری های غیر
واگیر است و موجب تندرستی ؛ نشاط
. و شادابی انسان می شود
6. تعریف فعالیت بدنی و ورزش
فعالیت بدنی : هرگونه حرکت بدن که در اثر انقباض و انبساط عضلت •
.اسکلتی بدن ایجاد می شود و نیازمند صرف انرژی است
ورزش : نوعی فعالیت بدنی سازماندهی شده است که با هدف بازی و •
سبرگرمی ؛ توانایبی بیشتبر ؛ تندرسبتی و یبا تناسبب بدنبی و ببه صورت
. حرکات منظم ؛ مکرر و یا برنامه ریزی شده انجام می شود
فعال یت بد نی با شدت متو سط و به صورت من ظم حداقل 03 •
دقی قه در روز و حدا قل 5 بار در هفته موجب بیشترین فایده
. برای قلب و عروق می شود
7. اثرات سودمند فعالیت بدنی و ورزش بر بدن
اثرات بر قلب و عروق
•
اثرات بر دستگاه گوارش
•
اثرات بر دستگاه اسکتی عضلنی
اثرات بر حالت روحی و روانی
•
•
اثرات مثبت در به تاخیر انداختن پدیده پیر شدن •
: سایر اثرات مثبت
•
بدلیل افزایش قدرت سیستم ایمنی و اثرات مفید روانی •
. سبب کاهش علمئم و عوارض بیماری ها می شود
8. پیشگیری از پوکی استخوان خصوصا در زنان •
پیشگیری از ابتل به دیابت نوع 2 ؛ کنترل بهتر میزان قند •
خون ؛کم کردن نیاز به انسولین و سایر داروهای ضد
قند خوراکی
HDLونیز افزایش LDLو TGکاهش •
پیشگیری از اضطراب و افسردگی و بهبود کیفیت •
زندگی
پیشگیری از ابتل به سرطان سینه و رحم •
9. گروه بندی فعالیت بدنی
فعالیت بدنی برحسب میزان انرژی مصرف شده در ضمن فعالیت •
. به انواع سبک ؛ متوسط و شدید گروه بندی می شوند
فعالیت بدنی با شدت متوسط فعالیتی است که منجر به افزایش •
تعداد ضربان قلب و دفعات تنفس می شود ولی این افزایش به
حدی نیست که مانع از صحبت کردن فرد شود . بیشترین نتایج
سلمت قلبی عروقی از این نوع فعالیت که به شکل منظم و
حداقل 03 دقیقه در روز و حداقل 5 بار در هفته انجام شود
. حاصل می شود
10. فعالیت بدنی شدید ؛ فعالیتی است که در حین انجام آن فرد به علت
افزایش تعداد دفعات تنفس و نفس نفس زدن نمی تواند به راحتی
. صحبت کند
. روش دیگر دسته بندی به هوازی و بی هوازی است
•
•
فعالیتهای هوازی ؛ فعالیتهای با شدت متوسط و مدت نسبتا طولنی
هستند که عضلت بزرگ را فعال می کنند و برای انجام ان ها نیاز به
. مصرف اکسیژن توسط عضلت بدن است
•
مثال : دویدن ؛ طناب زدن ؛ پیاده روی تند ؛ شنا ؛ دو آرام و دوچرخه
سواری با سرعت کم و متوسط
•
در بیماران مبتل به نارسایی قلبی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام •
شود. در این افراد پیاده روی ؛ شنا ؛دویدن آهسته و دوچرخه سواری
. آرام مناسب است
11. فعالیت های غیر هوازی ؛ فعالیتهایی هستند که مصرف •
. انرژی بدون دخالت اکسیژن انجام می شود
. این فعالیتها مناسب بیماران مبتل به نارسایی قلبی نیست •
در فعالیتهایی که نیاز به سرعت عمل و واکنش سریع و •
قدرت بال دارند و نیاز به کارایی لحظه ای یا حداکثر طی 2
. تا 3 دقیقه وجود دارد این مسیر طی می شود
12. میزان توصیه شده فعالیت بدنی برای سلمت
؛ 03 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط WHOبر اساس نظر •
و به صورت منظم حداقل 03 دقیقه در روز و حداقل 5 بار در
هفته ) حدود 051 دقیقه ورزش با شدت متوسط ( و یا 52
دقیقه فعالیت شدید حداقل 3 بار در هفته ) 57 دقیقه با شدت
. زیاد یا شدید ( برای بزرگسالن توصیه می شود
در صورت عدم امکان فعالیت بر اساس تعاریف فوق ؛ رعایت •
توالی 03 دقیقه به صورت 3 دوره 01 دقیقه ای فعالیت بدنی در
. طول روز نیز تقریبا همان اثر را دارد
13. در برنامه های ورزشی همراه با ورزش های هوازی •
باید برای ورزش های مقاومتی و قدرتی ) مانند حرکاتی
که سبب انقباض با قدرت عضله می شوند ( نیز زمانی
اختصاص داد . این حرکات سبب تقویت ساختمان اسکلتی
عضلنی شده و به میزان 2 یا 3 بار در هفته مطلوب می
.باشد
در ورزش های قدرتی ؛ عضلت بزرگ شامل عضلت جلو •
و پشت ران و ساق؛ عضلت سینه ای ؛ شانه ای و زیر
بغل و بازو به صورت آگاهانه و به منظور افزایش قدرت
. آنها منقبض می شوند
14. میزان فعالیت فیزیکی مطلوب برای گروههای
سنی مختلف
این فعالیت در قالب تعداد قدم هایی که باید در طول یک روز •
: برداشته شود عبات است
افراد جوان سالم 0007 تا 00031 قدم در روز
افراد مسن سالم 0006 تا 0058 قدم در روز
•
•
افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند 00021 تا 00051 قدم •
در روز
افرادی که دچار ناتوانی یا بیماریهای مزمن هستند 0053 تا •
0055 قدم درروز
15. میزان فعالیت بدنی توصیه شده از نظر مقدار
) مصرف انرژی ) هرم انرژی
قاعده هرم که بیشترین میزان صرف وقت در طول روز یا •
هفته را شامل می شود : انجام کارهای روزمره با تشویق
و التزام به فعالیت بدنی بیشتر) استفاده از پله ؛ دوچرخه یا
) .... پیاده روی ؛ باغبانی ؛ شستن ماشین یا
در سشطح بالتشر هرم ؛ فعالیتهای ورزششی و برنامه ریزی •
شده هوازی است که سبب افزایش تعداد ضربان قلب و
) تنفس می شود ) ورزشهای ایروبیک
16. سطح سوم هرم فعالیتی ورز های تفریحی است که در آنها •
کشش عضلت و میزان قدرت و استقامت عضلت بدن باید تامین
و بکار گرفته شود . لذا یک رفتار بهداشتی جهت حفظ کارایی
عضلت انجام حداقل 2 بار در هفته کشش عضلت به میزان 01
. تا 03 ثانیه در آخرین حد حرکت مفاصل می باشد
برای تقویت عضلت ؛ میزان بار مناسب وارد بر یک عضله به •
نسبت توانمندی عضله ؛ مقداری است که شخص بتواند 8 تا 21
مرتبه آن بار یا وزنه را در تمام طول محور حرکتی مفصلی که آن
عضله مربوط به آن است جابجا کند . با تداوم این کار یعنی تا
21 بار انقباض عضله پشت سر هم بتدریج عضله قوی شده
طوری که وزنه ظاهرا سبک بنظر می رسد . در این مرحله میزان
. بار یا سنگینی وزنه را به میزان 01 درصد بیشتر می کنند
17. قله یا نوک هرم فعالیتی که منظور کمترین زمان صرف •
شده در طول هفته برای این فعالیتها است ؛ کم تحرکی یا
فعالیتهایی مثل دیدن تلویزیون ؛کار با کامپیوتر ؛ شطرنج
و ...ات . اینگونه فعالیتها باید در کمترین مقدار بطور مثال
. حداکثر 2 ساعت در روز باشد
18. مراحل یک جلسه ورزش یا تمرین
: شامل 3 مرحله
•
گرم کردن : 5 تا 01 دقیقه
•
مرحله اصلی : 03 تا 04 دقیقه
سرد کردن :5 تا 01 دقیقه
•
•
تعیین میزان و شدت فعالیت بدنی مناسب برای هر فرد
•
. بکی از راهها بررسی تعداد ضربان قلب حین فعالیت است
واژه » ضربان قلب ماکزیموم » برای هر فرد عبارت است از
بیشترین توان
•
•
19. قلب در ایجاد ضربان منظم به منظور خون رسانی به اعضای بدن و واحد ان تعداد در
دقیقه است . و آن عبارتست از عددی که از کم کردن سن شخص از عدد 022 بدست
می آید . تحقیقات نشان می دهند فعالیتهایی که منجر به افزایش ضربان قلب در
محدوده 55 تا 07 درصد ضربان قلب ماکزیمم شوند در صورتی که بطور منظم انجام
. شوند اثرات مفید و پیشگیری کننده ای در ابتلی افراد به بیماریهلی قلبی عروقی دارند
مثال : برای یک آقای 02 ساله این مقدار بین 011 تا 041 ضربان در دقیقه
«
« برای یک آقای 04 ساله بین 99 تا 621
•
•
لزم به ذکر است این محدوده 55 تا 07 درصد ضربان قلب ماکزیمم همان فعالیت
. توصیه شده است WHOبدنی متوسط است که توسط
•
•
20. فعالیت بدنی در افراد جوان : جوانان و نوجوانان در سنین •
مدرسه حداقل 06 دقیقه فعالیت بدنی متئسط تا شدید
. داشته باشند
فعالیت بدنی درسالمندان : فعالیت بدنی منظم به میزان •
حداقل 03 دقیقه فعالیت فیزیکی با شدت متوسط در 5
. روز هفته توصیه می شود
21. نکات ضروری در ترویج فعالیت بدنی در جامعه
پیاده روی در سطح صاف راحت ترین ؛ کم هزینه ترین و در •
. دسترس ترین فعالیت فیزیکی برای سلمتی می باشد
یک شخص بزرگسال باید بطور متوسط روزانه 00001 قدم •
. بردارد . برای پایش آن می توان از قدم شمار استفاده کرد
شرکت در فعالیتها ی گروهی و دسته جمعی و خانوادگی و •
ورزشی در پارک ها یا برنامه های فدراسیون ورزشهای
. همگانی در استمرار این ورزشها موثر است
22. CDدر صورت عدم امکان شرکت در فعالیتهای گروهی ؛ استفاده از
. های آموزشی ورزش های ایروبیک تایید شده نیز بسیار مناسب است
•
در طول شبانه روز حداقل 2 بار مفاصل خود را در تمام طول دامنه
.حرکتی آنها به حرکت درآورید
•
لباس نخی و کفش مناسب ) حداقل 3 سانتی متر پاشنه و دارای پاشنه •
). نسبتا نرم در داخل و پاشنه یکپارچه و محکم در خارج داشته باشد
روزانه 03 دقیقه ورزش با شدت متوسط و یا 3 دوره 01 دقیقه ای در •
5 تا 7 روز هفته
23. مراحل گرم کردن ؛ مرحله اصلی و مرحله سرد کردن در •
. فعالیتهای بدنی مراعات شود
ورزش های مقاومتی )ورزشهایی که عضله برای غلبه بر یک •
مقاومت مثل تراباند یا کش و یا نیروی وزن یک شیء مثل
وزنه باید منقبض شود( و استقامتی ) در صورت تکرار
انقباضات ( برای حفظ قدرت عضله لزم است و بهتر است 2
. بار در هفته حداقل با فاصله 84 ساعت انجام گردد
برای بیماران قلبی علمت دار مقدار ورزش توصیه شده باید •
. توسط پزشک متخصص و آگاه تجویز شود