1. principes van zelfsturing - innovatieve arbeidsorganisatie FS - VIVO
‘vrijblijvend’ werk:
lage stress
A stress risico’s
Hoog
Laag Hoog
‘slopend’ werk:
veel stress
Actieve jobs:
uitdagend werk
Passieve jobs:
Saai werk
Jobeisen (Regelnoodzaak)
Regel-capaciteit
(autonomie–regelmogelijkheden)
B
leer-mogelijkheden
& motivatie
1
Actieve versus passieve jobs
(Model of Karasek)

2. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 2
De teamtaak omvat een complete taak: afgerond
werkdomein met een hoge samenhang van activiteiten
• heldere teamgrenzen
• meetbaar en beïnvloedbaar resultaat
• herkenbare bijdrage aan de klant
• zinvol werk
Team is organisatiebouwsteen
Ontwerpprincipe
1

3. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 3
Het team heeft voldoende regel- en stuurmogelijkheden
om zelfstandig te werken
• taakverdeling • personele regelingen
• detailplanning • klein onderhoud
• kwaliteitscontrole • voorbereiding
• oplossen van problemen • klant contacten
• materiaalbeheer • etc.
Ontwerpprincipe
2

4. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 4
Aan welke regeltaken denken we?
Welke regeltaken zou je aan de teams kunnen toewijzen?
Welke kun je snel aan de teams toewijzen (< 1 jaar)?
Welke kun je later aan de teams toewijzen (1 jaar < x < 4 jaar)?
Welke kun je nooit aan de teams toewijzen?
Maak het volgende overzicht:
Nu Later Nooit
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

5. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 5
De teamleden zijn onderling afhankelijk van elkaar en
helpen elkaar
• vullen elkaar aan
• gezamenlijk doel
• onderling overleg
Ontwerpprincipe
3

6. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 6
De teamgrootte is maximaal 20 en minimaal 4 personen
• relatief ‘vaste’ max-mix samenstelling
• optimale omvang 8 à 12 personen
• individuele bijdrage herkenbaar
Ontwerpprincipe
4

7. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 7
De leden zijn breed inzetbaar op de uitvoerende- en
regeltaken
• gering statusverschil
• individuele verschillen
• minimale kwetsbaarheid
Ontwerpprincipe
5

8. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 8
Fleximatrix
Marie
Klaas
Sofie
Antoon
Monique
Hugo
Ingrid
gerealiseerde inzetbaarheid 4
benodigde inzetbaarheid 6
flexibiliteit
Uitvoerende taken RegeltakenMedewerker
1 2 3 4 5 6 1 2 3 4 5 6
x x x
xx
x
x x
x
x
x
x
xx
x
x
xx
xx
x
xx
x
xx
xx
xx
x
x x
66%

9. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 9
Het team verzorgt zoveel mogelijk zelf de benodigde
afstemming
• intern: organiseren besluitvorming
• extern: bundelen contacten
• eventueel : rouleren
Ontwerpprincipe
6

10. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 10
planning
• werkverdeling & planning
• vakantie & verlof
• inhuur uitzendkrachten
commercie
• PR & voorlichting
• klantacties
• relatiebeheer
kwaliteit
• controle
• werkprocedures
• vakinhoudelijke begeleiding
werkplek
• orde en netheid
• veiligheid
• Arbo
personeel
• opleidingen
• teamoverleg
• ziekteverzuim-
begeleiding

11. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 11
Het team beschikt over eigen ruimte, middelen en
informatie
• emotioneel eigenaarschap
• teamgericht info-systeem
Ontwerpprincipe
7

12. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 12
De besturingssystemen moeten aansluiten op de team-
verantwoordelijkheid
• resultaatgerichtheid
• prikkelt tot verbeteren
• transparant
• minimale kritische specificatie
Ontwerpprincipe
8

13. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 13
Fase 1
taakroulatie
taakverbreding
werkoverleg
werkafspraken
Fase 2
integratie regel-
taken
afspraken staf- lijn
Fase 3
groepsautonomie
teambuilding
budget
resultaatverant-
woordelijkheid
Fase 4
op eigen initiatief
verbeteren
ondernemerschap
externe relatie
tijd
zelfstandigheid
Fase 0
bepalen
taakdomein
regeldomein
groepsgrootte
bundeling
individuen
groep
team
open team
voorbereiden

14. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 14
Start up bijeenkomst
1. het waarom van de verandering
2. uitwisselen beelden van een ideaal zelfsturend team
3. de rol en betrokkenheid bij verdere vormgeving team
4. korte termijn actieplannen:
– wat/wie
– werkwijze
– planning
5. afspraken

15. principes van zelfsturing - innovatieve
arbeidsorganisatie FS - VIVO 15
Teambuilding
1. vaststellen teamdoelen
2. verkrijgen van helderheid in taak- en rolverdeling
3. het ontwikkelen van :
• team besluitvorming
• spelregels
4. interpersoonlijke relaties
5. al doende bijsturen en bijleren: het verbeteren van
het team