โภชนาการกับสุขภาพ

1. แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่อง โภชนาการกับสุขภาพ
กลุ่มสาระการเรียนรู้ สุขศึกษาและพลศึกษา วิชา สุขศึกษา
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เวลา 12 ชั่วโมง
1. สาระสําคัญ
โภชนาการมีความสําคัญต่อทุกช่วงทุกวัยของมนุษย์ ซึ่งปัจจุบันปัญหาจากภาวะโภชนาการมี
แนวโน้มที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ จึงมีความจําเป็นอย่างยิ่งในการส่งเสริมให้เกิดความตระหนักในการป้องกัน
และแก้ไขปัญหาสุขภาพ จากภาวะโภชนาการได้เป็นอย่างดี อันมีผลสืบเนื่องมาจากการบริโภค ซึ่งผู้บริโภค
ควรได้รับการส่งเสริมให้บริโภคอย่างมีคุณภาพและปลอดภัยในการบริโภค เพื่อป้องกันการเกิดโรคต่างๆ ทั้ง
โรคไม่ติดต่อเป็นปัญหาสําคัญของประเทศ จึงมีความจําเป็นที่จะต้องเรียนรู้ถึงสาเหตุ , อาการเพื่อเป็น
แนวทางในการป้องกัน / หลีกเลี่ยง และการเกิดโรคติดต่อได้ จะทําให้บุคคลสามารถดูแลสุขภาพได้
อย่างถูกต้องเหมาะสม สามารถช่วยในการดํารงชีวิตได้อย่างมีความสุขและยืนยาว
2. จุดประสงค์การเรียนรู้
2.1 ด้านความรู้
1. บอกวิธีการดูแลสุขภาพของช่วงวัยในด้านโภชนาการที่ถูกต้อง
2. บอกสาเหตุและอาการของโรคไม่ติดต่อได้
3. อธิบายแนวทางการป้องกันการเกิดโรคไม่ติดต่อได้
4. ส่งเสริมให้บุคคลรู้จักป้องกันโรคไม่ติดต่อด้วยตนเอง
2.2 ด้านการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน
1. อ่านบทความที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพด้านโภชนาการอย่างรอบคอบ
2. คิดตรึกตรองถึงผลกระทบที่เกิดจากโภชนาการ
3. นําเสนอถึงปัญหาต่างๆและมีแนวทางการแก้ไขได้อย่างถูกต้อง
2.3 คุณลักษณะที่พึงประสงค์
- มีวินัย
- ใฝ่เรียนรู้
- อยู่อย่างพอเพียง
3. สาระการเรียนรู้
* การกําหนดรายการอาหารที่เหมาะสมกับช่วงวัยโดยคํานึงถึงความประหยัดและคุณค่า
ทางโภชนาการ
* โรคที่เป็นสาเหตุสําคัญของการเจ็บป่วยและการตายของคนไทย โรคไม่ติดต่อ เช่น -
โรคหัวใจ - โรคความดันโลหิตสูง -โรคเบาหวาน - โรคมะเร็ง – โรคไขมันในหลอดเลือด
* ปัญหาสุขภาพในชุมชน
* แนวทางแก้ไขปัญหาสุขภาพในชุมชน

2. 4. กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบสะเต็มศึกษา
กระบวนการเรียนรู้การออกแบบเชิงวิศวกรรมศาสตร์
1. ระบุปัญหา
2. รวบรวมข้อมูลปัญหา
3. ออกแบบการแก้ปัญหา
4. ดําเนินการแก้ปัญหา
5. ปรับปรุงแก้ไข
6. นําเสนอวิธีการ
5. วิธีดําเนินกิจกรรม
ชั่วโมงเรียนที่ 1 ดําเนินการปฐมนิเทศก่อนเรียนและทบทวนความรู้เดิมของนักเรียน
1. ทดสอบนักเรียนก่อนเรียน เรื่อง โภชนาการกับสุขภาพ
2. นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพที่เกิดจากภาวะโภชนาการว่าเกิด
จากสาเหตุใด และนักเรียนรู้จักหรือไม่ อย่างไร พร้อมทั้งให้นักเรียนเขียนแผนผังความคิด เรื่อง โภชนาการ
ตามความรู้ ความเข้าใจที่นักเรียนมีอยู่
3. นักเรียนศึกษา ค้นคว้า ข้อมูลความรู้ เรื่อง โภชนาการ บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่ Blog
http://krutassanee2013.wordpress.com และสื่อ Video Clip เรื่อง โภชนาการเพื่อสุขภาพ
4. หลังจากที่นักเรียนศึกษาข้อมูลความรู้แล้ว ให้นักเรียนสรุปความรู้ของตนเองเกี่ยวกับโภชนาการ
ลงในช่องความคิดเห็นของเนื้อหาเรื่อง โภชนาการ
ชั่วโมงเรียนที่ 2 - 3 เตรียมความพร้อมกับนักเรียนในการใช้เทคโนโลยีเพื่อการเรียนรู้
1. ครูพานักเรียนสนทนา ทบทวนความรู้ เรื่อง โภชนาการ ที่เรียนไปในชั่วโมงเรียนที่ผ่านมา
2. ครูให้นักเรียนนําเสนอความรู้ของตนเอง ด้วยการจัดทําข้อมูลสําหรับการนําเสนอโดยใช้
โปรแกรม PowerPoint และส่งชิ้นงานผ่าน Facebook ในกลุ่มที่ครูและนักเรียนร่วมกันสร้างขึ้น
3. ครูตรวจทานความถูกต้องของเนื้อหาความรู้ที่นักเรียนนําเสนอ พร้อมทั้งแก้ไข
ข้อบกพร่องของความรู้ที่นักเรียนนําเสนอให้ถูกต้อง หลังจากนั้นครูนําผลงานของนักเรียนขึ้นไปเก็บไว้บน
เครือข่ายอินเทอร์เน็ต และให้นักเรียนนํา Link ผลงานของตนเองมาจัดทําเป็น QR Code เพื่อนําไปสะสมเป็น
ชิ้นงาน สําหรับจัดทําเป็นเอกสารเผยแพร่ความรู้ต่อไป
ชั่วโมงเรียนที่ 4
กระบวนการเรียนรู้การออกแบบเชิงวิศวกรรมศาสตร์
ขั้นตอนที่ 1. ระบุปัญหา
1. ครูและนักเรียนทบทวนความรู้ เรื่อง โภชนาการ ที่เรียนไปในชั่วโมงเรียนที่ผ่านมา
1) ความหมายของ อาหาร หมายถึงอะไร และประกอบด้วยอะไรบ้าง
2) สารอาหารคืออะไร
3) โภชนาการ หมายถึง อะไร

3. 4) ภาวะโภชนาการ คืออะไร
5) บอกความหมายของธงโภชนาการ
2. ครูและนักเรียนร่วมกันสนทนาถึงปัญหาที่สามารถเกิดขึ้นได้จาก “โภชนาการ” ตามหัวข้อ
ต่อไปนี้
1) นักเรียนบอกถึงสาเหตุสําคัญของการเกิดปัญหาที่เกี่ยวข้องกับโภชนาการของคนในยุค
ปัจจุบัน
- มีพฤติกรรมการบริโภคไม่ถูกต้อง
- ขาดความรู้ทางด้านโภชนาการ
- ร่างกายได้รับอาหารอาหารไม่ เหมาะสม ขาดแคลนอาหาร
- ความผิดปกติจากการทํางานต่อมไร้ท่อในร่างกาย
- พันธุกรรม
- ขาดการออกกําลังกาย
2) นักเรียนบอกผลกระทบที่เกิดขึ้นจากภาวะโภชนาการที่ส่งผลต่อสุขภาพ
- ทําให้เกิดโรคต่าง ๆ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ
โรคเบาหวาน โรคมะเร็ง โรคขาดสารอาหาร
- หงุดหงิด เครียด วิตกกังวล ขาดความมั่นใจในตนเอง
- ทําให้ระบบการหายใจผิดปกติ
- ประสบปัญหาครอบครัวหรือปัญหาการประกอบอาชีพ
- บุคลิกภาพ ความสวยงามและการยอมรับของสังคม
3. นักเรียนเข้ากลุ่ม กลุ่มละ 4 คน โดยร่วมกันสนทนาภายในกลุ่มด้วยการแสดงความ
คิดเห็น เกี่ยวกับโภชนาการและปัญหาของโภชนาการว่ามีอะไรบ้างและส่งผลต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง พร้อมทั้ง
เขียนแสดงคิดเห็น จากใบงาน การอ่าน คิดวิเคราะห์ เรื่อง โรคที่เกิดจากการรับประทานอาหาร ตามที่นักเรียน
ในกลุ่มช่วยกันแสดงความคิดเห็น
4. จากใบงาน การอ่าน คิดวิเคราะห์ เรื่อง โรคที่เกิดจากการรับประทานอาหาร ให้นักเรียน
ส่งตัวแทนกลุ่มนําเสนอ ปัญหาสุขภาพที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติตน ของคนในสังคมปัจจุบัน
- พฤติกรรมการรับประทานอาหารฟาสต์ฟู้ด (Fast food) จั๊งค์ฟู้ด (Junk Food) อาหาร
ปิ้งย่าง การดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่
- ความเครียด วิตก กังวล สิ่งแวดล้อมรอบตัว
- พฤติกรรมการขาดการออกกําลังกาย
5. นักเรียนตัวแทนกลุ่ม 3 - 4 กลุ่ม ออกมาอภิปรายหน้าชั้นเรียนถึงผลการแสดงความ
คิดเห็นของกลุ่ม พร้อมทั้งร่วมกันสรุปปัญหาของสุขภาพที่เกิดจากโภชนาการ
ชั่วโมงเรียนที่ 5 – 6
ขั้นตอนที่ 2. รวบรวมข้อมูลปัญหา
1. นักเรียนเข้ากลุ่มเดิม เพื่อเลือกหัวข้อเรื่องที่ต้องการศึกษาเพื่อแนวทางในการแก้ไข
ปัญหา และตกลงกันในกลุ่มอย่างชัดเจนเพื่อการค้นคว้า เพื่อให้ได้ข้อมูลที่สมบูรณ์ โดยมีรายละเอียด ดังนี้
- นักเรียนกําหนดจุดประสงค์ในการศึกษาค้นคว้าเรื่องที่นักเรียนสนใจ
- นักเรียนในกลุ่มร่วมกันกําหนดวิธีการศึกษาตามหัวข้อที่นักเรียนเลือกไว้

4. - นักเรียนในกลุ่มแบ่งหน้าที่กันรับผิดชอบเกี่ยวกับหัวข้อเรื่องของกลุ่ม
- ดําเนินการจัดทําโครงร่างของข้อมูล และสื่อการเรียนรู้ในเนื้อหาที่นักเรียนได้รับ
มอบหมายจากกลุ่ม
2. นักเรียนแต่ละคน นําหัวข้อที่ได้รับจากกลุ่ม ไปศึกษาค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อให้เกิด
ความชัดเจนในเนื้อหาที่ได้รับมอบหมาย
3. นักเรียนในกลุ่มนําข้อมูลที่ได้รับมอบหมายจากกลุ่มมาเสนอภายในกลุ่มของนักเรียนแล้ว
ร่วมกันสรุปข้อมูลให้ได้เนื้อหาสาระที่ถูกต้อง
4. นักเรียนและครูร่วมกันตรวจสอบความถูกต้องชัดเจนเกี่ยวกับเนื้อหาของข้อมูล
ชั่วโมงเรียนที่ 7 - 8
ขั้นตอนที่ 3. ออกแบบการแก้ปัญหา
1. ครูให้นักเรียนทบทวนข้อมูล เนื้อหาของกลุ่มที่แต่ละคนได้รับมอบหมายไปศึกษาค้นคว้า
2. ครูนําเสนอ เทคนิค วิธีการ/แนวทางในการออกแบบชิ้นงานในการแก้ปัญหาสุขภาพโดย
การนําข้อมูลที่นักเรียนในกลุ่มได้ศึกษาไว้เป็นพื้นฐานความรู้ เพื่อพัฒนาสุขภาพให้สมบูรณ์และแข็งแรง โดยครู
นําเสนอ Video Clip เรื่อง ทักษะทางอารมณ์ เป็นตัวอย่างให้นักเรียนได้เรียนรู้
3. นักเรียนในกลุ่ม เตรียมข้อมูลในการออกแบบชิ้นงาน/วิธีการในการแก้ปัญหา โดยครูแจก
ใบงานที่ 1 ออกแบบแนวทางการแก้ไขปัญหาให้กับนักเรียน โดยเน้นหลัก พอกิน พออยู่ พอดี ตามหลัก
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
โดยใช้หลัก 3 ห่วง (พอประมาณ มีเหตุผล มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี)
2 เงื่อนไข (ความรู้ คุณธรรม)
เพื่อจัดทําเป็นนวัตกรรมทางสุขภาพ สําหรับนําไปพัฒนาและใช้เผยแพร่ให้เกิดประโยชน์
ในด้านการดูแลสุขภาพกับผู้อื่นต่อไป
4. ครูตรวจสอบ ให้คําปรึกษา และอนุมัติภาระงาน(ชิ้นงาน/วิธีการ)ให้นักเรียนได้พัฒนา
ความรู้ของกลุ่มเป็นนวัตกรรมสุขภาพ
ชั่วโมงเรียนที่ 9
ขั้นตอนที่ 4. ดําเนินการแก้ปัญหา
1. ครูและนักเรียนทบทวนข้อมูลในการออกแบบชิ้นงาน/วิธีการในการแก้ปัญหา โดยยึด
หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
2. นักเรียนนําชิ้นงาน/วิธีการของกลุ่มมาดําเนินการวางแผนเพื่อดําเนินการแก้ปัญหา ดังนี้
1) กําหนดลําดับขั้นตอนของการสร้างชิ้นงาน หรือวิธีการ เพื่อจัดทําเป็นนวัตกรรมทาง
สุขภาพ
2) แบ่งหน้าที่การทํางานและความรับผิดชอบในกลุ่ม
3) นักเรียนช่วยกันลงมือสร้างชิ้นงาน หรือพัฒนาวิธีการที่ใช้ในการแก้ปัญหา เพื่อเป็น
นวัตกรรมทางสุขภาพ
3. ครูและนักเรียนนัดหมายเวลาในการสร้างสรรค์ชิ้นงาน เพื่อพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ
ในเวลาก่อนเข้าเรียนตอนเช้า พักกลางวัน และก่อนเลิกเรียน

5. ชั่วโมงเรียนที่ 10
ขั้นตอนที่ 5. ปรับปรุงแก้ไข
1. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงความก้าวหน้าในการพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ
ของนักเรียนในแต่ละกลุ่ม
2. นักเรียนทุกกลุ่มเตรียมตัวนํานวัตกรรมของตนเองไปใช้กับเพื่อนในชั้นเรียน โดยครู
กําหนดให้ได้ทดสอบนวัตกรรมทางสุขภาพเป็นฐานการเรียนรู้ จํานวน 7 ฐาน และให้นักเรียนเข้าเรียนรู้ตาม
ฐานโดยเวียนตามเข็มนาฬิกา กําหนดให้ใช้เวลาในแต่ละฐาน เป็นเวลา 7 นาที
3. หลังจากเข้าเรียนรู้ตามฐานแล้ว นักเรียนร่วมกันให้ข้อเสนอแนะความคิดเห็นเกี่ยวกับ
นวัตกรรมสุขภาพของฐานนั้นๆ เพื่อให้กลุ่มที่พัฒนานวัตกรรมสุขภาพขึ้นมาสามารถนําผลที่ได้มาใช้ในการ
ปรับปรุงและพัฒนานวัตกรรมให้มีประสิทธิภาพ
ชั่วโมงเรียนที่ 11-12
ขั้นตอนที่ 6. นําเสนอวิธีการ
1. ครูให้นักเรียนทบทวนถึงแนวคิด และขั้นตอนในการพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ
2. ครูแจกเอกสารหัวข้อ และรายการที่นักเรียนแต่ละกลุ่มต้องนําเสนอวิธีการแก้ปัญหา
จนได้นวัตกรรมทางสุขภาพโดยให้แต่ละกลุ่มได้เขียนบรรยาย และแบ่งหน้าที่กันเพื่อเตรียมตัวนําเสนอ
นวัตกรรมทางสุขภาพของกลุ่ม
สิ่งที่นักเรียนต้องนําเสนอ มีดังนี้
- แนวคิดตามหลักของเศรษฐกิจพอเพียง
- ขั้นตอนการแก้ปัญหาของกลุ่ม
- นวัตกรรมทางสุขภาพที่ได้สร้างสรรค์
- วิธีการใช้นวัตกรรมทางสุขภาพ
- ประโยชน์ของนวัตกรรมทางสุขภาพ
3. ครูนัดหมายเวลาในการถ่ายทํา Video เพื่อนําเสนอนวัตกรรมทางสุขภาพ
ณ ห้องถ่ายทอดสด ทรูปลูกปัญญาของโรงเรียน
4. นักเรียนนํา Video ของกลุ่มตนเอง มาผลิตเป็น Video Clip โดยใช้โปรแกรมตัดต่อ
Corel VideoStudio และส่งให้ครูตรวจสอบความถูกต้อง หลังจากนั้นครูนําผลงานของนักเรียนขึ้นไปเก็บไว้
บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และให้นักเรียนนํา Link ผลงานของตนเองมาจัดทําเป็น QR Code เพื่อนําไปสะสม
เป็นชิ้นงาน สําหรับจัดทําเป็นเอกสารเผยแพร่ความรู้ต่อไป
5. นักเรียนทุกคนนํานวัตกรรมทางสุขภาพของกลุ่มตนเองไปเผยแพร่ ให้เกิดประโยชน์
ทางด้านสุขภาพกับบุคคลทั่วไป
6. ทดสอบหลังเรียน พร้อมทั้งเฉลยคําตอบ
6. สื่อการเรียนรู้และแหล่งการเรียนรู้
1. ใบงานการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน เรื่อง โรคที่เกิดจากการรับประทานอาหาร
2. ใบงานที่ 1 ออกแบบแนวทางการแก้ไขปัญหา
3. ใบงานนวัตกรรมทางสุขภาพ

6. 4. ห้องคอมพิวเตอร์
5. Tablet สําหรับค้นคว้าข้อมูล ความรู้
6. http://krutassanee2013.wordpress.com
7. Youtube
8. Microsoft Office
9. โปรแกรมตัดต่อ Corel VideoStudio
10. เว็บไซต์สร้าง QR Code
7. การวัดผลประเมินผล
1. วิธีการวัดผลประเมินผล
1.1 ตรวจชิ้นงานเอกสารเผยแพร่ของนักเรียน
1.2 ตรวจชิ้นงานนวัตกรรมสุขภาพของนักเรียน
1.3 ประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน
1.3 สังเกตพฤติกรรมด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
2. เครื่องมือการวัดผลประเมินผล
2.1 แบบบันทึกคะแนนชิ้นงานเอกสารเผยแพร่ของนักเรียน
2.2 แบบบันทึกคะแนนชิ้นงานนวัตกรรมสุขภาพของนักเรียน
2.3 แบบบันทึกคะแนนอ่าน คิดวิเคราะห์และเขียน
2.4 แบบสังเกตพฤติกรรมด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
3. เกณฑ์การวัดผลประเมินผล
3.1 ผลงานเอกสารเผยแพร่ของนักเรียน
ระดับ 1. รวบรวมเนื้อหาไม่ครบถ้วน ไม่เชื่อมโยงต่อเนื่องกัน
2. รวบรวมเนื้อหาได้ครบถ้วน มีความเชื่อมโยงกัน
3. อธิบายข้อมูลความรู้ที่เกี่ยวข้องได้อย่างเป็นระบบ มีผลต่อเนื่องกัน
4. อธิบายข้อมูลความรู้ที่เกี่ยวข้องได้อย่างเป็นระบบมีผลต่อเนื่องกัน
และเชื่อมโยงกับชีวิตจริง
3.2 การอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
ระดับ 1. อธิบาย แยกแยะ ความสัมพันธ์เชื่อมโยงได้ไม่ชัดเจน
2. อธิบาย แยกแยะ ความสัมพันธ์เชื่อมโยงได้ไม่ชัดเจน
แต่มีแนวโน้มที่ดี
3. อธิบาย แยกแยะ ความสัมพันธ์เชื่อมโยงได้ชัดเจน
แต่ยังขาดความสมบูรณ์ของเนื้อหา
4. อธิบาย แยกแยะ ความสัมพันธ์เชื่อมโยงได้ชัดเจน
เนื้อหามีความสมบูรณ์

7. 3.3 คุณลักษณะที่พึงประสงค์
3.3.1 มีวินัย ตรงต่อเวลาในการปฏิบัติกิจกรรมต่าง และรับผิดชอบในการทํางาน
ระดับ 1. การปฏิบัติกิจกรรมต่าง มีความรับผิดชอบในการทํางาน และ
ตรงต่อเวลา อยู่ในเกณฑ์ปรับปรุง
2. การปฏิบัติกิจกรรมต่าง มีความรับผิดชอบในการทํางาน และ
ตรงต่อเวลาอยู่ในเกณฑ์พอใช้
3. การปฏิบัติกิจกรรมต่าง มีความรับผิดชอบในการทํางาน และ
ตรงต่อเวลาอยู่ในเกณฑ์ดี
4. การปฏิบัติกิจกรรมต่าง มีความรับผิดชอบในการทํางาน และ
ตรงต่อเวลาอยู่ในเกณฑ์ดีมาก
3.3.2 ใฝ่เรียนรู้
ระดับ 1. ไม่ตั้งใจเรียน
2. ตั้งใจและเอาใจใส่ในการเรียน
3. ตั้งใจเรียนเอาใจใส่ และมีความเพียรพยายามในการเรียน
4. ตั้งใจเรียน เอาใจใส่ และมีความเพียรพยายามในการเรียนรู้
และเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ
3.3.3 อยู่อย่างพอเพียง
ระดับ 1. สามารถวางแผนการทํางานบนพื้นฐานของความรู้ ใช้เวลา
อย่างเหมาะสม
2. สามารถวางแผนการทํางานบนพื้นฐานของความรู้ ข้อมูล
ข่าวสาร ใช้เวลาอย่างเหมาะสม มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี
3. สามารถวางแผนการทํางานบนพื้นฐานของความรู้ ข้อมูล
ข่าวสาร ใช้เวลาอย่างเหมาะสม มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ปฏิบัติ
ตนและตัดสินใจด้วยความรอบคอบมีเหตุผล
4. สามารถวางแผนการทํางานบนพื้นฐานของความรู้ ข้อมูล
ข่าวสาร ใช้เวลาอย่างเหมาะสม มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดี ปฏิบัติ
ตนและตัดสินใจด้วยความรอบคอบมีเหตุผล ใช้เวลาอย่าง
เหมาะสม
8. กิจกรรมเสนอแนะ
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
ลงชื่อ...................................................ผู้บันทึก
( นางทัศนีย์ ไชยเจริญ )
ครูเชี่ยวชาญ โรงเรียนวัดพวงนิมิต