DBH 4. mailako ikaslearen lana.

1. Isabel Martínez 4. C
3. ebaluazioa

2. Aurkibidea (1)
• Zer da Holokaustoa?.................................. 4
• Nortzuk dira juduak?.................................. 5
o Nola bizi ziren judu europarrak XX. mendearen
hasieran?........................................... 6
• Zeintzuk dira Adolf Hittlerren ideiak?.... 7
• Zergatik ez zuten emigratu juduek?...... 8
• Lehen kontzentrazio-esparrua................ 9
o Azken erabakia.................................... 10
• Nazien pausuak........................................... 11
o David izarra................................................... 12
o Gettoak......................................................... 13
o Lehenengo pausua........................................ 14
o Kontzentrazio-esparruak............................... 15
o Kontzentrazio-esparruen mapa...................... 16

3. o Kontzentrazio-esparruen bideak..................... 17
o Zer egin bizirik irauten zutenekin.................... 18
o Nazien fabriken uztiapena.............................. 19
• Juduen xaboiak............................................. 20
• Ez zuen inork laguntzarik eman?............. 21
• Ez zen egon erresistentziarik.................... 22
• Holokaustroaren amaiera........................... 23
• Zer gertatu zen azkenean gerrarekin?... 24
• Nuremberg epaiketa..................................... 25
• Bideoak............................................................ 26
• Filma................................................................. 27
• Liburuak........................................................... 28
• Bibliografia...................................................... 29
Aurkibidea (2)

4. Zer da Holokaustoa?
Holokaustoa Bigarren
Mundu Gerran gertatu
ziren juduen
genozidioak dira
Alemaniaren menpe.
Sei miloi judu errugabe gizonak, emakumeak
eta umeak hil zituzten oso denbora laburrean
(1939-1945).

5. Nortzuk dira juduak?
Juduak gaur egun ere existitzen den talde
erlijiosoa da. Haiek estimatuak dira
monoteismoaren fundatzaileak direlako
(jainko bakarrean sinestea).
Juduek ikasten dute
oraindik Testamentu
Zaharreko biblia,
beraiek "Torah" deitzen
diote.

6. Nola bizi ziren judu europarrak
20 mendearen hasieran?
XX. mendea heltzerakoan,
Mendebaldeko Europan, judu
gehienak egoera hobean bizi ziren.
Orokorrean onartuta egon ziren
herritar bezala bizi ziren estatuetan
eta bizitza lortu ahal zuten
murrizketarik gabe.
Judu batzuek lanpostuak zituzten
negozioetan, unibertsitateetan,
artean, literaturan, zientzian,
musikan eta medikuntzan.
Gehiengo juduek beraien erlijioa
praktikatzen zuten egoera
normalean.

7. Zeintzuk dira Adolfo
Hitlerren ideiak?
Goi arraza:
aria
Versalleseko
ituna
injustua:
iraina.
Juduak
errudunak
Botorik
gehienak
eduki zituen
1933an

8. Zergatik ez zuten emigratu juduek?
1930an
alegindu
ziren
emigratzen
Ateak itxi
zizkioten
Zergatik?
Estatu Batuak jasan zuen bere krisi ekonomikoa "Depresio
Handia" deituta eta Franklin D. Roosevelt ez zuen nahi
emigranterik langabeza aldian.

9. Lehenengo kontzentrazio esparrua
1933an
lehenengo
kontzentrazio
esparrua,
Dachau, eraiki
zuten Nazien
kontra zihoana
kartzelaratzeko.

10. 1942ko
urtarrileanSekretuaLaburra Eraginkorra
Wannsee
konferentzian
AZKEN KONPONKETA

11. Naziak pausuak hartzen zituzten juduak makaltzeko eta
adoregabetzeko: txirotu, bakandu, gozetu, engainatu eta ikaratu.
1. Lehenengoz juduek ezin zuten lan egin beraien
lanbideetan ezta gobernuarentzat ere. Ikasle juduak
kanporatu zituzten eskolatik eta unibertsitatetik.
Txirrindulak, irratiak, bitxiak, larruak etab.. kendu
zizkieten haientzako pribilegioak zirelako. Identifikatu
zituzten publiko Daviden izarrarekin arropan. Izarra
jartzen ez bazuten kartzelara joaten ziren edo hiltzen
zituzten.
2. Juduek joan behar izan zuten haien herrietatik
hirietara, han bizi behar zuten ,"ghetto" izeneko
auzoetan. Ghettoen baldintzak oso txarrak ziren.
Juduek sufritu zuten janarien murrizketengatik eta
gaixotasunen aurkako tratamenduak ez izateagatik.
Izarra ez eramatea, ghettoetatik ihes egitea edo
janarien kontrabandoa egiteagatik hiltzea edo
ekialdera deportzea zen zigorra.

12. Daviden izarra
Izar hau jartzen zuten arropan
juduak zirela identifikatzeko.

13. Gettoak

14. Hau egiteko, jendea eramaten
zuten landara, hor zuloak egin
behar zituzten, arropa kentzen
zieten eta itxoiten zuten
soldaduen balak.
Momentu horretan hiltzen ez zirenak lurperatzen zituzten
bizirik. Sistema hau ez zen oso eraginkorra eta gerrako
material eta soldadu asko erabiltzen baitzuten. Horregatik
naziek beste plan bat asmatu zuten beste modu batez
hiltzeko, azkarrago eta eraginkorragoa: hilketa lurzoruak edo
kontzentrazio esparruak.
Eskuadroiak "Einsatzgruppen" deitzen ziren eta garaipen
militar bakoitzean, beraiek hasten ziren ikaratzen eta juduak
hiltzen.

15. Kontzentrazio-esparruak azkar eraiki zituzten eta
prestatu zituzten ghettoetan zeuden biztanleentzat.
Ghettoan oraindik bizi ziren juduak denboraren poderioz,
kargetarako bagoietara eramaten zituzten urik, janaririk,
komunik eta lehiorik gabe eta kontzentrazio-
esparruetara eramaten zituzten.
Hauek Poloniaren
Ekialdean kokatzen
ziren, ezagunenak
Auschwitz, Treblinka,
Sobibor, Majdanek,
Chelmo eta Belzec.
Hauek gas fabrikak
ziren eta egunero
funtzionatzen zuten.

18. FABRIKETARA LAN
EGITERAHILTZERA
GAZTE ETA
INDARTSUAK
UMEDUN
EMAKUMEA
GAIXOAKUMEAK
ZAHARRAK

19. Dohainik ziren
Kontzentrazio
esparruetan ez
zuten
probetzuriko
ezer egiten
Fabriketan
gerrarako
armamentua eta
herrialdearentzako
sortzen zuten
Horren ordez
Nazien fabriken ustiapena

20. Juduen xaboiak
http://www.nizkor.org/features/denial-of-science/soap-02-sp.html

21. Ez zuen norbaitek laguntzarik eman?
Hiritar oso gutxi ausartu ziren
eskutatzen edo babesten juduak
zeren hori egiteagatik kartzelara
eramaten zituzten edo hiltzen
zituzten. Egoera batzuetan,
hiritar batzuek arriskatu zuten
beren bizitza juduak eskutatzeko
eta dokumentu faltsuak egiteko
juduak laguntzeko.
Danimarkan gertatu zena ospetsuena da. Estatu honetan,
zibilak transportatzen zituzten itsasontzietan juduak Suediara,
horrela Danimarkako juduak salbatu ziren.

22. Ez zen egon erresistentziarik?
Nazien kontra erresistitzea arrisku handia
zen. Errepresalia izugarriak ziren. Kasu
batzuetan naziek hiri osoa erretzen zuten eta
beraien hiritarrei juduak eskutatzeagatik edo
erresistentzietan parte hartzeagatik. Kasurik
ospetsuena Lidice hiriarena, Txekoslobakian,
izan zen.

23. Judu oso gutxi bizi ziren aliatuak
(norteamerikarrak, errusiarrak eta ingelesak)
aske utzi zituzten 1945ko udaberrian. Gehiengo
judu europarrak hil ziren (sei milioi), eta haien
artean milioi bat ume. Honi Holokaustoa
deritzo.
Holokaustroaren amaiera

24. Zer gertatu zen azkenean gerrarekin?
Beraien familia oso suntsituta zegoela-eta, beraien
etxeak eta herriak, oroipen mingarriak zituzten,
gehiengoek Israelera emigratu zuten, Estatu Batuetara
eta beste herrialde batzuetara. Nazi batzuek zigorrak
hartu zituzten genozidioak egiteagatik: Nuremberg
epaiketa.
Alemaniaren amaieraren
ondoren, 1945aren
udaberrian, Europa hondatuta
geratu zen. Geratu ziren
juduak, bueltatu ziren beraien
estatura.

25. NUREMBERG EPAIKETA
BERE BURAZ BESTE EGIN
ZUTEN EPAIKETAREN
AURRETIK
HermannHimmler Goebbles Hittler
BIZIRIK IRAUN
ZUENA
EPAIKETARAKO
Rudolph

26. Bideoak: Holokaustoa
http://www.ushmm.org/wlc/es/media_nm.php?ModuleId=10005751&MediaId=6367
https://www.youtube.com/watch?
feature=player_embedded&v=bm02DoA4bFM

27. Filma: La lista de Schindler
http://peliculashoy.com/ver-la-lista-de-schindler.html

28. Liburuak eta filmeak
http://www.youtube.com/watch?
v=1_Ky3DAkOxU
http://leerlibrosonline.net/ohn-boyne-el-
nino-con-el-pijama-a-rayas/
http://es.calameo.com/read/
000606818a75c2f067c90
https://www.youtube.com/watch?
feature=player_embedded&v=EiXrspds3QI

29. Bibliografia
http://elholocausto.org/
http://www.ushmm.org/museum/exhibit/focus/spanish/
http://www.nodo50.org/age/exilio/penultimosesclavos.htm
http://www.segunda-guerra-mundial.com/2gm-el-juicio-de-
nuremberg.html