Más contenido relacionado
Similar a Soc tong quat 2013 (20)
Soc tong quat 2013
- 2. MUÏC TIEÂU
1. Phaân loaïi ñöôïc nguyeân nhaân soác
2. Hieåu ñöôïc cô cheá beänh sinh cuûa soác
3. Moâ taû ñöôïc caùc daáu hieäu laâm saøng soác
4. Trình baøy ñöôïc caùc böôùc ñieàu trò soác
- 4. Sèc - §Þnh nghÜa
Shock - Definition
Sèc lµ t×nh tr¹ng mµ hÖ thèng tuÇn hoµn
kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp tho¶ ®¸ng «xy
vµ dìng chÊt tíi tæ chøc
Failure of the circulatory system to
deliver adequate amounts of oxygen
and nutrients to the tissues
- 5. I. ÑAÏI CÖÔNG
Caáp cöùu khaån
Suy tuaàn hoaøn caáp
töôùi maùu moâ
Haäu quaû: cung caáp oxy,
Glucose
laáy ñi chaát b.döôõng:acid lactic, CO2
Khoâng ÑT kòp thôøi toån thöông TB, ña cô
quan , töû vong
- 6. Sèc - Ph©n lo¹i theo nguyªn nh©n
Shock – Categorization of causes
MÊt dÞch
Gi¶m thÓ tÝch tuÇn hoµn
Fluid depletion
Hypovolaemic
H¹n chÕ ®êng ra
Flow restriction
T¾c nghÏn
Obstructive
Suy chøc n¨ng co bãp Do tim
Pump failure
Cardiogenic
Tæn th¬ng m¹ch
Ph©n bè
Vascular failure
Distributive
Tæn th¬ng hång cÇu
Ph©n ly
Red cell failure
Dissociative
- 7. PHAÂN LOAÏI SOÁC
Phaân loaïi
Treû em
Nguyeân nhaân
Soác V
+++
Soác phaân boá
++
Soác tim
+
Tieâu chaûy, maát maùu
Phoûng, NT Huyeát
Soác phaûn veä
NT Huyeát
Tim baåm sinh, vieâm cô
tim, RL nhòp tim
Soác taéc
ngheõn
+
Traøn dòch maøng tim
TKMP aùp löïc
Soác phaân ly
+
Ngoä ñoäc Cyanide, CO
- 8. Sèc - ChÊn th¬ng nÆng
Shock - Serious injury
Sèc gi¶m thÓ tÝch
XuÊt huyÕt
Hypovolaemic shock
Haemorrhage
Sèc t¾c nghÏn
Trµn khÝ mµng phæi
Obstructive shock
Tension pneumothorax
Sèc tim
§ông giËp tim
Cardiogenic shock
Cardiac contusion
Sèc ph©n bè
Tæn th¬ng cét sèng
Distributive shock
Cord injury
- 9. Sèc - NhiÔm khuÈn huyÕt
Shock - Septicemia
Sèc gi¶m thÓ tÝch
Hypovolaemic shock
MÊt dÞch
Fluid loss
Sèc tim
YÕu tè c¬ tim
Cardiogenic shock
Myopathic factors
Sèc ph©n bè
Distributive shock
Tæn th¬ng m¹ch
Vessel damage
- 10. THAY ÑOÅI TUAÀN HOAØN TRONG SOÁC
LOAÏI SOÁC
TIEÀN TAÛI
HAÄU TAÛI
CÔ TIM
TIM
GIAÛM THEÅ TÍCH
PHAÂN BOÁ
SÔÙM
TREÃ
No change
NHIEÃMTRUØNG
- 11. C¸c giai ®o¹n Sèc
Shock Phases
ThÓ tÝch mÊt
Volume Loss
Cßn bï
Compensated
MÊt bï
Uncompensated
Kh«ng håi phôc
Irreversible
< 25 %
25 - 40 %
> 40 %
- 12. HAÄU QUAÛ CUÛA SOÁC
Thaän: hoaïi töû oáng thaän caáp, thieåu nieäu. Ñieàu trò: buø
dòch, Dopamine
Phoåi: “Shock lung” hay ARDS thöôøng xaûy ra ôû ngöôøi
lôùn nhieàu hôn treû em do taêng tính thaám mao maïch phoåi.
Ñieàu trò: oxy , CPAP, giuùp thôû vôùi PEEP
Tim: töôùi maùu cô tim söùc co cô tim. Ñieàu trò:
thuoác vaän maïch Dopamine vaø Dobutamine
RLÑM: DIC ñöôïc ñieàu trò baèng huyeát töông töôi ñoâng
laïnh
Gan, ruoät: XHTH, haï ñöôøng huyeát, hoaïi töû teá baøo gan
Naõo: thieáu oxy naõo
- 14. 1. COÂNG VIEÄC CHAÅN ÑOAÙN
HOÛI BEÄNH:
° Tieàn caên TBS, thaáp tim
° BSöû: Soát, tieâu chaûy, oå nhieãm truøng
Chaán thöông, XHTH
° Tieàn caên dò öùng vaø thuoác duøng tröôùc ñoù
coân truøng ñoát
- 15. NHAÄN BIEÁT DAÁU HIEÄU SOÁC
IMCI
CAÁP CÖÙU
NHÌN - SÔØ
°Tay chaân laïnh
°T/gian ñoå ñaày mao maïch daøi ≥ 3 giaây
°Maïch : nhanh, nheï
- 16. DH THÔØI GIAN ÑOÅ ÑAÀY MAO MAÏCH
CAÙCH TÌM
° AÁn laøm traéng moùng tay
° Buoâng cho moùng tay hoàng laïi
° BT : < 2 giaây
SOÁC 3 giaây
O vaø 1 vaø 2 vaø 3 …
- 17. TÌM DAÁU HIEÄU SOÁC
Khoâng soác
AÁm
°CRT bình thöôøng
Sôø tay chaân
°Maïch roõ
Laïnh
°CRT 3 giaây
°Maïch nhanh, nheï
SOÁC
- 18. KHAÙM LAÂM SAØNG:
° Tay chaân laïnh
° T/gian ñoå ñaày mao maïch 3 giaây
° Maïch : nhanh, nheï, HA : thaáp, keïp, = 0
° N. tieåu : < 1ml/kg/g ( NL < 0,5ml/kg/g)
° Tri giaùc : löø ñöø, lô mô
° DH nghi ngôø soác tim: Gallop, aâm thoåi, tim to,
gan to, TM coå noåi
° Khaùm TD, daáu maát nöôùc, thieáu maùu, oå NT
töû ban, hoàng ban
- 19. CAÙC CHÆ SOÁ SINH HIEÄU BÌNH
THÖÔØNG THEO TUOÅI
Tuoåi(Naêm NT (l/p) HATT(mmHg)
<1
2–5
5 – 12
> 12
30 – 40
25 – 30
20 – 25
15 - 20
70 – 80
80 – 100
90 – 110
100 - 120
M(l/p)
110 – 160
95 – 140
80 – 120
60 - 100
- 20. CAÄN LAÂM SAØNG:
° CTM, Hct, tieåu caàu
° Ion ñoà, ÑH
° Neáu nghi soác NT : PMNB, caáy maùu, CRP,
CN gan, thaän TPTNT, soi caáy phaân
° Soác tim: ECG, XQ tim phoåi, SA
° Chöùc naêng ÑM: Soác NT, soác KD, LS coù bieåu
hieän RLÑM
° Khí maùu: Suy hoâ haáp
- 21. 2. CHAÅN ÑOAÙN SOÁC
SOÁC COØN BUØ: HA BT, M , CRT ≥ 3 giaây
SOÁC MAÁT BUØ:
° Tim nhanh, M nhanh, nheï, HA tuït, keïp.
° T/gian ñoå ñaày mao maïch 3 giaây
° Löø ñöø , böùc röùc
° N. tieåu : < 1ml/kg/g
° HA tuït khi:
- Nhuõ nhi
: < 70 mmHg
- 1-10 tuoåi
: < 70 mmHg + (2 x tuoåi)
- > 10 tuoåi
: < 90 mmHg
- 22. 2. CHAÅN ÑOAÙN SOÁC
SOÁC NAËNG :
° Tay chaân laïnh, da noåi boâng ( )
° Maïch = 0, HA= 0
° Vaät vaõ, hoân meâ.
° Tieåu ít, hoaëc khoâng coù NT
- 23. 2. CHAÅN ÑOAÙN NGUYEÂN NHAÂN
SOÁC PHAÛN VEÄ : TX dò nguyeân: thuoác, thöùc
aên laï coân truøng caén
SOÁC MAÁT MAÙU: VT chaûy maùu, CT ngöïc buïng,
gaõy X, oùi, tieâu maùu keøm Hct
SOÁC V: TC maát nöôùc, phoûng, CVP thaáp
- 24. 2. CHAÅN ÑOAÙN NGUYEÂN NHAÂN
SOÁC NT: Soát, veû maët NT, oå NT, ban maùu
Bcaàu i, CRP , caáy maùu (+)
SOÁC SXH: Soác N4-5, Petichie, gan to, Hct ,TC
SOÁC TIM: Tim nhanh, gallop, gan to, TMcoå (+)
XQ: boùng tim to
SA: baát thöôøng tim , maïch maùu lôùn,
chöùc naêng co boùp CT
- 25. Sèc - Nh÷ng dÊu hiÖu chñ chèt
Shock - Key features
N«n / Øa ch¶y => mÊt dÞch
Vomiting/diarrhoea fluid loss
Sèt / ban => nhiÔm khuÈn huyÕt
Fever and/or rash septicaemia
Mµy ®ay + dÞ nguyªn => ph¶n vÖ
Urticaria plus allergen anaphylaxis
TÝm t¸i /< 4 tuÇn => tim bÈm sinh phô
thuéc èng
Cyanosis/< 4 weeks duct dependent CHD
ChÊn th¬ng lín => mÊt m¸u
Major trauma blood loss
NhÞp tim bÊt thêng => rèi lo¹n nhÞp
Abnormal rhythm arrhythmia
Uèng thuèc => ngé ®éc
- 26. SOÁC
SOÁC PHAÛN VEÄ
SOÁC TIM
TRUYEÀN DÒCH
Coù
SOÁT XUAÁT HUYEÁT
SOÁC NHIEÃM TRUØNG
SOÁT ?
Khoâng
SOÁC MAÁT MAÙU
MAÁT NÖÔÙC
SOÁC PHOÛNG
V / HCTH
- 28. 1. NGUYEÂN TAÉC ÑIEÀU TRÒ:
thieáu oxy moâ
Phuïc hoài cung löôïng tim
bieán chöùng
nguyeân nhaân
- 29. 2 . ÑIEÀU TRÒ CHOÁNG SOÁC:
Thôû oxy / cannla, ñaët NKQ neáu
ngöng thôû
Tö theá: ñaàu phaúng, chaân cao
(ngoaïi tröø soác tim)
Caàm maùu ( ñang chaûy maùu)
Thieát laäp ñöôøng TM, tieâm tuûy xöông
hoaëc BLTM
- 30. THÔÛ OXY QUA CANNULA
DC: - Côõ cannula phuø hôïp
- Bình laøm aåm/Nöôùc caát
- Nguoàn oxy
Kyõ thuaät:
- Choïn cannula phuø hôïp
- Ñoå nöôùc caát bình laøm aåm
- Vaën oxy theo YL
- Kieåm tra oxy ra
- Gaén vaøo beänh nhaân
- ÑC löu löôïng theo LS, SaO2
THÔÛ OXY QUA CANNULA
* Baét ñaàu 1-2 lít /phuùt
* Toái ña : 6 lít/phuùt
* Caáp cöùu ± bình laøm aåm
Oxy cannula : ít sang chaán, deã chaáp nhaän hôn so catheter
- 31. ÑAËT NOÄI KHÍ QUAÛN
KYÕ THUAÄT
Boùp boùng qua mask FiO2 100%
Tay (T) ñöa ñeøn vaøo töø beân (P)
Naâng caùn ñeøn ra tröôùc
thaáy 2 daây thanh
Ñöa NKQ qua thanh moân 2-3cm
DUÏNG CUÏ
Gaén boùng, boùp boùng FiO2 100%
Ñeøn soi thanh quaûn
KT ñaàu oáng NKQ (nghe PAÂ ñeàu)
Tuoåi
+4
Coá ñònh
4
Boùng giuùp thôû + mask
Sau 1 phuùt khoâng ñaët ñöôïc NKQ
OÁng NKQ : ID =
Maùy, oáng huùt ñaøm
BB qua mask, goïi giuùp ñôõ
- 32. CAÀM MAÙU VT ÑANG CHAÛY MAÙU
° AÁn chaët
° Baêng eùp
AÁn chaët VT chaûy maùu
- 33. THIEÁT LAÄP 2 ÑÖÔØNG TRUYEÀN TM ÔÛ CHI
LAÁY MAÙU XEÙT NGHIEÄM, TRUYEÀN DÒCH, TRUYEÀN MAÙU
Ñöôøng truyeàn 1
Ñöôøng truyeàn 2
Truyeàn dòch
Truyeàn maùu
TD Choáng soác
- 34. CHÍCH TUÛY XÖÔNG TREÛ < 6 TUOÅI
Khoâng TL ñöôïc ñöôøng TM
DUÏNG CUÏ
Kim 18
Oáng tieâm 5ml/10ml
5 phuùt
BS chích tuûy xöông
KYÕ THUAÄT
Vò trí : tröôùc-trong x. chaøy,
döôùi loài cuû chaøy 1-2 khoaùt
Dd NaCl 0,9%
Giöõ goái co 30o
Gaêng voâ truøng
Ñaâm kim 90o, aán-xoay
Goøn gaïc, dd saùt truøng
Gaén dòch truyeàn
Ruùt kim tuûy xöông ngay khi coù ñöôøng truyeàn, khoâng > 24 giôø
- 35. TRUYEÀN MAÙU TRONG SOÁC MAÁT MAÙU
1. Ñaûm baûo QT truyeàn maùu an toaøn
2. Ñöôøng truyeàn rieâng ( Ñ2)
3. Nhanh choùng ( < 30 phuùt)
4. Truyeàn nhanh theo YL
- Bôm maùu / oáng 50ml
- Bôm qua tuùi aùp löïc
5. T/d saùt tai bieán truyeàn maùu
TRUYEÀN NHANH VÔÙI T. TÍCH LÔÙN: LAØM AÁM MAÙU TRÖÔÙC
- 36. BUØ DÒCH TRONG SOÁC
Sôùm, Nhanh, tích cöïc.
Loaïi dòch
Lieàu löôïng
Thôøi gian duøng.
- 37. LOAÏI DÒCH
P keo V taêng
Thôøi RLÑM
gian keùo
daøi
Suy
thaän
Giaù
NS, LR
-
0.25
-
-
-
-
Gelatin
1
1
3
-
-
+
Huyeát
töông
1
1
7
-
-
+++
D40
3.6
2
4
+
++
+
D70, HES
1.5
1.5
6
++
+
++
- 38. SOÁC THEÅ TÍCH
Thôû oxy
Thieát laäp ñöôøng tónh maïch
Truyeàn LR 20 mL/kg 15-60’
Caûi thieän huyeát ñoäng
+
Truyeàn LR 10-20
mL/kg/giôø x 2-3 giôø
vaø giaûm daàn toác ñoä
Ñaïi phaân töû
20 mL/kg/h
Thaát baïi
Chæ ñònh ño CVP
thuoác vaän maïch
Löu ñoà xöû trí soác giaûm theå tích
- 41. ÑIEÀU TRÒ SOÁC TIM
Ngöng dòch
Taêng co boùp cô tim
- Dobutamine: 5-10 g/kg/phuùt
- Dopamine : 5-10 g/kg/phuùt
- 42. INOTROPIC - VASOPRESSOR AGENTS
DRUG
RECEPTOR
DOSE
EFFECTS
(mcg/kg/min)
always titrate against response
‘dopaminergic’
‘ dopaminergic’
beta
0.5 - 4
5 - 10
‘renal vasodilator’
inotropic
alpha
11 - 20
vasoconstrictor
DOBUTAMINE
beta 1 & beta2
1 - 20
inotropic
vasodilator
NOREPINEPHRINE
alpha > beta
0.05 - 2
vasoconstrictor
inotropic
ADRENALINE
beta > alpha
0.05 - 2
inotropic
vasoconstrictor
PDE3 inhibitor
0.3 - 0.8
inotropic
vasodilator
DOPAMINE
MILRINONE
- 43. CAÙCH PHA DOPAMINE, DOBUTAMINE
Caân naëng BN(kg)x3 = Soá mg thuoác pha trong 50ml D5%
Toác ñoä tieâm (ml/giôø)=Soá µg/kg/ph
VD: BN 6 tuoåi, soác keùo daøi
SXH, CN 20kg
YL: Dopamine 3µg/kg/phuùt
Dopamine 60mg/50ml D5%
Toác ñoä
3ml/giôø
- 44. ÑIEÀU TRÒ SOÁC PHAÛN VEÄ
Adreùnaline 1%o 0,3 ml TB
Hydrocortisone 5mg/kg TM
- 45. 3 . ÑIEÀU TRÒ TRIEÄU CHÖÙNG, B.CHÖÙNG
ÑH: D30% 2ml/kg hoaëc D10% 5ml/kg (TMC)
Toan BD naëng: pH< 7,2 hay
Bicar< 12mEq/l :NaHCO3 4,2% 2ml/kg
Roái loaïn ÑM:
DIC: Truyeàn HT ñoâng laïnh 10-20ml/kg
Tcaàu < 30.000mm3: truyeàn TC 1ñv/5 kg
- 46. 4 . ÑIEÀU TRÒ NGUYEÂN NHAÂN:
NTH: KS (TM)
Tim BS
Soác maát maùu CT: PThuaät caàm maùu
XHTH
- 47. 5 . THEO DOÕI:
Maïch, HA, NThôû, tím taùi / 30 ph / soác
Ra soác moãi 2-3 giôø / 24 giôø ñaàu
Nöôùc tieåu / giôø.
CVP: duy trì 6-10 cmH20
Ño HA ñoäng maïch xaâm laán
Hct ( soác maát maùu) : duy trì > 30%
Lactate, KMÑM, ScvO2
- 48. DAÁU HIEÄU RA SOÁC:
Tay chaân aám
T/gian ñoå ñaày mao maïch < 2 giaây
Maïch : roõ, chaäm theo tuoåi
HA : Bình thöôøng
Nöôùc tieåu : > 1-2 ml/kg/g
Tri giaùc : tænh
- 49. KHAÙM CHUYEÂN KHOA
Beänh lyù tim, soác tim: khaùm CK tim
XHTH: CK tieâu hoùa, noäi soi, ngoaïi
Maát maùu CT: Khaùm NK sôùm trong luùc
hoài söùc soác PT caàm maùu kòp thôøi