1. HỆ ĐiỀU HÀNH LINUX
TRẦN THỊ NGỌC MAI
QUẢN LÝ PHÂN VÙNG ĐĨA
1

2. Hệ thống tập tin Ext
Nội dung:
I Tổng quát về ext2, ext3, ext4
II Xem thông tin đĩa
III Định dạng phân vùng đĩa
IV Kết nối phân vùng đĩa
HĐH Linux 2

3. Hệ thống tập tin ext2
 Được giới thiệu năm 1993
 Không có cơ chế ghi nhật ký hệ thống tập tin
 Kích thước tập tin tối đa 2TB
 Kích thước phân vùng tối đa 31TB
HĐH Linux 3

4. Hệ thống tập tin ext3
 Được giới thiệu năm 2001
 Có cơ chế ghi nhật ký hệ thống tập tin
 Kích thước tập tin tối đa 2TB
 Kích thước phân vùng tối đa 31TB
 Số thư mục con tối đa trong 1 thư mục:
32.000
HĐH Linux 4

5. Hệ thống tập tin ext4
 Là hệ thống file nhật ký (journaling filesystem):
 Nhật ký là một file riêng ghi lại mọi thay đổi
của hệ thống file vào một vùng đệm (thay vì
ghi thẳng vào hệ thống file trên ổ cứng).
 Sau từng khoảng thời gian định trước, những
thay đổi đó được thực hiện chính thức vào hệ
thống file
 Nếu giữa khoảng thời gian đó, hệ thống bị tắt
đột ngột, file nhật ký sẽ được dùng để khôi
phục lại các thông tin chưa lưu và tránh làm
hỏng metadata của hệ thống file
HĐH Linux 5

6. Hệ thống tập tin ext4
 Tương thích với các phiên bản ext2, ext3
 Kích thước lớn:
 Kích thước tối đa của phân vùng: 1 ExB
1 exbibyte (1 ExB)  260 byte 
1 exabyte (1EB) 1018 byte
 Kích thước tối đa của tập tin: 16 TiB
1 tebibyte (1 TiB) 240 byte 
1 terabyte (1TB) 1012 byte
 Số thư mục con: 64.000
HĐH Linux 6

7. Các đơn vị đo dung lượng đĩa
HĐH Linux 7

8. Hệ thống tập tin ext4
 Lưu trữ tập tin trên nhóm các block (extend):
 Một extend là 1 dãy các block liên tục nhau
có dung lượng 128 MB (32.768 block 4KB)
 “The data is in the next n blocks“
 Cấp phát vùng lưu trữ theo khối block
(multiblock allocation):
Sử dụng bộ cấp phát multiblocks allocator
Cấp phát nhiều block trong 1 lần gọi
HĐH Linux 8

9. Hệ thống tập tin ext4
 Trì hoãn cấp phát (delayed allocation):
 Không cấp phát không gian lưu trữ khi tập
tin vẫn còn nằm trong cache
 Chỉ cấp phát khi tập tin đã sẵn sàng ghi lên
đĩa
 Sử dụng phương pháp đặt chỗ trước
(preallocation):
 Cho phép các ứng dụng đặt chỗ trước
vùng đĩa sẽ dùng
 Check disk nhanh:
 Không kiểm tra các inode rỗng
HĐH Linux 9

10. Tập tin chứa thông tin đĩa cứng
 Tập tin: /proc/partitions
HĐH Linux 10

11. Xem dung lượng đĩa trên giao diện Ubuntu
 System -> Administration -> System Monitor
 Tab File Systems: xem các phân vùng đang
được mount vào hệ thống, trừ vùng swap
HĐH Linux 11

12. Xem dung lượng đĩa bằng lệnh df (1)
 Cú pháp: df [tham số] [tập tin thiết bị]
 Liệt kê dung lượng các phân vùng đã được
gắn vào hệ thống (không liệt kê các phân vùng
chưa được gắn kết)
 Tham số:
 -h (--human-readable): liệt kê dung lượng
dưới dạng K, M, G
 --total: có tổng hợp dung lượng tất cả các
phân vùng
HĐH Linux 12

13. Xem dung lượng đĩa bằng lệnh df (2)
 VD:
HĐH Linux 13

14. Xem dung lượng bộ nhớ bằng lệnh free (1)
 Cú pháp: free [tham số]
 Liệt kê dung lượng bộ nhớ chính và bộ nhớ
swap
 Tham số:
 -b, -k, -m, -g: liệt kê dung lượng dưới dạng
byte, KB, MB, GB
 -t: có dòng tổng hợp dung lượng
HĐH Linux 14

15. Xem dung lượng bộ nhớ bằng lệnh free (2)
HĐH Linux 15

16. Thực hiện phân vùng đĩa dùng GParted (1)
 Cài gói gparted
 System -> Administration -> GParted
 Thực hiện tạo, xoá, định dạng các phân vùng
bằng cách click phải vào phân vùng cần thao
tác → chọn lệnh tương ứng trong menu → cuối
cùng click nút Apply all Operations (V) trên
thanh công cụ
HĐH Linux 16

17. Thực hiện phân vùng đĩa dùng GParted (2)
HĐH Linux 17

18. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (1)
 Chỉ super user thực hiện lệnh
 Cú pháp: fdisk [tham số] [tên tập tin thiết bi]
 Tham số: -l: chỉ liệt kê bảng phân vùng ổ đĩa hiện
tại
 Tên tập tin thiết bị: thường là tên các ổ đĩa như:
/dev/sda, /dev/sdb
HĐH Linux 18

19. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (2)
HĐH Linux 19

20. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (3)
 Có 2 ổ đĩa và ổ /dev/sda chưa được phân ùng
và định dạng HĐH Linux 20

21. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (4)
 Thực hiện lệnh định dạng /dev/sda → nhấn m
để hiện menu
HĐH Linux 21

22. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (5)
 Nhấn p để tạo 1 phân vùng chính
 Nhấn 1 để tạo phân vùng có STT 1
 Nhập dung lượng trong First cylinder và Last
cylinder
 Tạo các phân vùng khác tương tự
HĐH Linux 22

23. Thực hiện phân vùng đĩa dùng lệnh fdisk (6)
Tạo xong nhấn w để ghi lại các thông tin lên đĩa
và thoát (w write table to disk and exit)
HĐH Linux 23

24. Định dạng phân vùng (format)
 Lệnh: mkfs [-t định_dạng] <tên phân vùng>
 Nếu không chỉ định_dạng thì mặc định là ext2
 Lệnh mkfs là tổng hợp các lệnh mkfs.ext2,
mkfs.ext3, mkfs.msdos (FAT 16), mkfs.vfat
(FAT 32), … trong thư mục /sbin
 Hoặc: sudo mkfs.vfat /dev/sda8
 Chú ý: chưa hỗ trợ NTFS
HĐH Linux 24

25. Kết nối phân vùng đĩa trên giao diện Ubuntu
 Places -> chọn nhãn của thiết bị -> xuất hiện
biểu tượng trên desktop. Lúc này các thiết bị
được gắn vào các thư mục trong /media
 Hoặc dùng lệnh: sudo df để xem thiết bị đã
được gắn vào thư mục nào -> truy xuất thư
mục đó
 Ngắt kết nối: Nhắp phải chuột trên biểu tượng
của thiết bị -> Unmount
HĐH Linux 25

26. Kết nối phân vùng đĩa bằng lệnh
 Chỉ super user thực hiện
 Gắn thiết bị vào 1 thư mục bất kỳ:
 Lệnh: mount <tập_tin_phân_vùng> <tên_thư_mục>
 Sau đó truy xuất thư mục vừa gắn
 VD: Gắn ổ đĩa /dev/sda5 vào ~/Data1
• Tạo thư mục ~/Data1
• Lệnh: mount /dev/sda5 ~/Data1
 Dừng kết nối:
 Ra khỏi thư mục
 Lệnh: umount <tên_thư_mục>
 VD: umount ~/Data1
HĐH Linux 26

27. Tự động kết nối phân vùng đĩa
 Tập tin chứa thông tin về gắn kết các phân
vùng: /etc/fstab
 Chỉ định thư mục gắn kết trong tập tin này
 VD: Gắn /dev/sda5 vào thư mục /media/Data1
→ thêm dòng sau:
/dev/sda5 /media/Data1 ntfs defaults 0 0
• Chú ý: phải tạo sẵn thư mục Data1, khởi động lại máy
sau khi chỉnh sửa tập tin /etc/fstab
HĐH Linux 27