2. Te informojme por mbi te gjitha te sensibilizojme
te tjeret mbi mjedisin dhe ndotjen qe po i
shkaktohet.
Konkretisht llojet e ndotjes dhe faktoret qe I
shkaktojne ato por mbi te gjitha si mund ta
kurojme ne mjedisin.
Ky eshte prioriteti yne,per ti
treguar te gjitheve se fuqine per
ndryshim e kane ne duart e tyre…
3. ~Ndotja është futja e
ndotësve në mjedis, që
shkakton dëmtim dhe
çrregullim të
sistemeve dhe
ekosistemeve të
mjedisit.
~Ndotja mund të jetë
natyrale, si në rastin e
vullkaneve, ose mund të
shkaktohet nga
aktivitetet njerëzore.
Format kryesore të ndotjes të shkaktuar
nga njeriu janë:
Ndotja e ajrit;
Ndotja e ujit;
Ndotja e tokës;
Ndotja nga zhurmat, dhe;
Ndotja radioaktive
4. Gjatë regjimit komunist në Shqipëri,
gjendja e mjedisit nuk ishte
prioritet kombëtar, pasi regjimi u
përpoq ta drejtonte Shqipërinë
drejt industrisë së rëndë, të
mbështetur kryesisht në teknologji
sovjetike dhe kineze.
Kjo lloj teknologjie nuk përmbushte
standardet e mbrotjes së mjedisit,
që rezultoi në ndotje të ajrit, uji,
tokës dhe shkatërrim të florës e
faunës në zonat përreth fabrikave.
Gjithashtu, kjo ndikoi drejpërdrejt
edhe në shëndetin e popullatave që
jetonin në këto zona, ku u shfaqën
sëmundje të frymëmarrjes dhe
difekte që në lindje.
5. Rënia e regjimit komunist solli
mbylljen e uzinave e fabrikave të vjetra, duke lënë pas ndërtesa të
braktisura e shumë tonë me lëndë helmuese nëpër magazinat e këtyre
objekteve.
Gjatë periudhës pas rëniës së komunizmit, u bëmë dëshmitarë të
rritjes së ndotjes së ajrit, ujit dhe tokës, këtë rradhë të shkaktuar më së
shumti nga makinat e vjetra (shtimi i makinave erdhi pas heqjes së
ndalimit të pronësisë së makinave). Gjithashtu konsumi u shtua
shumë, duke sjellë më shumë mbeturina, më shumë persona e
biznese të papërgjegjshëm që hodhën mbeturinat nëpër fusha, pyje,
lumenj, liqene e dete të Shqipërisë. Ndotja nga zhurmat u rrit në
mënyrë të konsiderueshme po ashtu.
6. Zbatimi i dobët i ligjeve të mbrojtjes së mjedisit dhe mungesa e kontrollit,
solli ndotje të vazhdueshme të ujit, ajrit e tokës. Hedhja e mbeturinave në
mjedis mbetet si një nga problemet më serioze të dukshme edhe në ditët e
sotme. Parqet dhe pyjet janë të prekura rëndë nga kjo dukuri.
Nëpër fshatra ekziston një traditë që në të kaluarën, që mbeturinat të hidhen
në brigjet e lumenjve ose drejt e në lumë. Kjo ka sjellë ndotjen e lumenjve,
liqeneve dhe deteve. Kjo ndotje nuk është thjesht shqetësuese nga ana
estetike, por shkakton rritjen në nivele tepër të larta të baktereve e algave të
dëmshme. Dekompozimi i mbeturinave prodhon metan, gaz tepër i
dëmshëm për peshqit e gjallesat e tjera ujore, si një gaz 20 herë më i
dëmshëm për klimën sesa CO2.
7. Ndotja e ajrit Ndotja e
ajrit është ndryshimi që
pëson ajri nga përbërje të
tjera kimike, që zakonisht
sjell dëme në mjedis.
• Statistikat dhe rreziqet •
Organizata Botërore e
Shëndetësisë deklaron se 2,4 milion
persona vdesin çdo vit nga shkaqe të
lidhura në mënyrë direkte me
ndotjen e ajrit, 1,5 milion nga këto
vdekje i atribuohet ndotjes së ajrit
në vende të mbylluar, që zakonisht
njihen si vendet me ajër të pastër.
Gjatë një viti ka më tepër vdekje
nga ndotja e ajrit se sa nga
aksidentet automobilistike.
8. Oksidet e squfurit (SOx) - veçanërisht dioksidi i squfurit,
një përbërje kimike që prodhohet nga vullkanet, industri të
ndryshme dhe nga djegia e lëndëve djegëse si nafta dhe
qymyri. SO2 është gaz që merr pjesë në formimin e shiut
acid.
• Oksidet e azotit (NOx) - veçanërisht dioksidi i azotit,
prodhohet nga industria. NO2 është toksik dhe merr pjesë në
formimin e shiut acid.
• Monoksidi i karbonit (CO) - është një gaz pa ngjyrë, pa
erë, jo- irritues, por shumë helmues. Prodhohet nga djegia jo
e plotë e gazit natyror, drurit ose qymyrit.
• Dioksidi i karbonit (CO2) - shkaktari më i madh i efektit
serë, gjendet në atmosferë, nxirret nga djegia dhe është
jetësor për shumë organizma. • Metalet toksikë, si plumbi
(Pb), Bakri (Cu) dhe kadmiumi (Cd).
• Klorofluorokarbon-ët (CFC-të) - të dëmshme për shtresën
e ozonit, i prodhuar nga produkte që sot janë të ndaluara, si
aerosolët.
9. Ndotja e ujit mund të
përkufizohet si përzierje e një
ose më shumë substancave me
ujë të pastër deri në një masë
të tillë që të shkaktojnë
probleme për kafshët ose
njerëzit.
Ndotja e të gjitha resurseve të
mjedisit jetësorë ka ndikim negativ
për shëndetin e njeriut.Ndotja e ujit
dhe përdorimi i tij kane ndikim të
drejtëpërdrejtë në shëndetin e
njeriut dhe lë pasoja për kohë të
gjatë. Sot dihet se nga përdorimi i
ujit të ndotur shkaktohen më shum
se 200 sëmundje.
Ndotesit:•Rrjedhjet industriale •Mbeturinat e minierave dhe agrikulturave •Pesticidet,
plehrat, herbicidet agrikulturore •Ujerat e zeza •Detergjentet •Nafta
10. Toka është shtresa e sipërme e
sipërfaqes së planetit tonë dhe
baza mbi të cilën është zhvilluar
jeta në të.
Toka është një përbërës thelbësor
për të gjitha ekosistemet tokësore.
Toka është e palëvizshme dhe
vepron si një depozitë e stërmadhe
per çdo lloj ndotësi,i cili mund të
aktivizohet nga çasti në çast.
Ndotesit kryesore te tokave jane: •
Mbetjet industriale
Mbetjet urbane •
Kimikatet
Ndotja e tokës paraqet ndotjen e
sipërfaqes natyrore të Tokës nga
aktivitetet industriale, komerciale,
shtëpiake dhe bujqësore.
11. Prioritetet duhet të jenë në problemet më të mëdha e më
të ngutshme për tu zbatuar, që të sigurojnë një natyrë e
mjedis të pastër .
Shfrytëzimi racional i burimeve, reduktimi i emetimeve në
ajër, reduktimi i ndotjes së ujit dhe tokës, dhe riciklimi i
mbeturinave.
.· Ruajtja e vlerave biologjike-ekologjike të mjedisit
nëpërmjet ruajtjes së florës dhe faunës, dhe të vlerave
të trashëgimisë natyrore
· Promovimi i kursimit të energjisë në mesin e publikut
Mbështetja në përdorimin e burimeve të ripërtërishme,
bashkë-prodhimin e këtyre burimeve dhe të llojeve të
ndryshme të energjisë.
· Shfrytëzimi i pajisjeve shtëpiake me efikasitet të lartë,
të tilla si llambat e dritës.
· Reduktimi dhe riciklimi i mbeturinave.
12. Mbrojtja e mjedisit duhet të praktikohet , në nivel individual,
të organizatave dhe të qeverisë, në dobi të mjedisit natyror
dhe të qenieve njerëzore.Mjedisi në të cilin jetojmë është
shumë i rëndësishëm për ne,ai është burim i jetës së njeriut .
Mbrojtja e natyrës dhe e mjedisit konsiderohen si pjesa më e
rëndësishme e jetës në planetin tonë.Të gjitha proceset që
çojnë në një sistem ekologjik të suksesshëm janë të lidhura
me programin për përcaktimin e strategjisë dhe zhvillimin e
mëtejshëm të objektivave në ruajtjen e natyrës e të mjedisit.