1. Ekosistemen egitura
IRAKURGAIA
ESKEMA
BALIABIDEAK
INTERNET

2. Lehen irakurgaia
Krokodiloen istila
Sahel basamortua
2005eko neguan, Mauritanian hegazti migratzaileak ikertzen ari ziren
zientzialari espainiar batzuek, krokodiloak bizi ziren istil baten berri eduki
zuten. Basamortu erdian, erreka hurbilenetik 200 kilometro baino
gehiagora, halako animaliak bizitzea ezinezkoa zela iritzita, eremua
bisitatzera joan ziren.
Haien ustekaberako, egia zela egiaztatu zuten. 100 metro karratuko istil
batean 30 bat krokodilo bizi zen eta ur masa txiki horretako arrain ugariez
elikatzen ziren.
“Aparteko fenomeno ekologikoa da: krokodilo populazio hau duela 9.000
urte baino gehiago ibai-korronteetatik isolatua geratu zen, Sahel
basamortu bihurtu zenean, eta uretako mikroorganismo
ugariei esker eutsi dio, horietaz elikatzen dira arrainak
eta hauek, era berean, krokodiloen elikagai dira”.
Bitxia da, baina krokodiloek ez diete inoiz edatera hurbiltzen diren abereei
erasotzen. Hori dela eta, indigenek sakratutzat dituzte krokodiloak eta ez
diete minik egiten. Horrela, oreka bat ezarri da gizakiaren jardueraren eta
aparteko ekosistema txiki eta hauskor honen artean.

3. Edukien eskema
Ekosistemen egitura
Biosfera
Ekosfera
Ekosistema
Habitata
Zoko ekologikoa
Maila trofikoak
Ezaugarriak
Materiaren zikloa
Energia fluxua
Harreman trofikoak
Kate trofikoa
Piramide trofikoa
Sare trofikoa
Organismoen arteko harremanak
Harreman biotikoak
Populazioen auto-erregulazioak
Izaki bizidunen egokitzapenak
Ekosistema lehortarrak
Ekosistema urtarrak HASIERA

4. Unitatearen azalpenerako baliabideak
Biosfera Ekosfera Ekosistema Habitata Zoko ekologikoa
Maila trofikoak Materiaren zikloa Energia fluxua Kate trofikoa Piramide trofikoa
Sare trofikoa Harreman Populazioen auto- Ekosistema Ekosistema
biotikoak erregulazioak lehortarrei urtarrei egokitzea
egokitzea
Estekak
HASIERA

5. Biosfera
Izaki
bizidunen
multzoa
> 2.000.000 espezie
Mikroorganismoak
AURREKOA IRTEN

6. Ekosfera
Belarjaleak eta Organismo
haragijaleak Ekosistema deskonposatzaileak
multzoa
Organismo Organismo
parasitoak fotosintetikoak

7. Ekosistema
BIOTOPOA IKUSI
BIOZENOSIA IKUSI
BIOTOPO – BIOZENOSI
ELKARRERAGINA IKUSI

8. Ekosistema
Biozenosia
ITZULI

9. Ekosistema
Biotopoa
ITZULI

10. Ekosistema. Biotopo eta biozenosi arteko elkarreragina
Biozenosia
Eragiten du Aldatzen du
Biotopoa
SAKATU ANIMAZIOA IKUSTEKO

11. Ekosistema. Biotopo eta biozenosi arteko elkarreragina
50-70 Urtea
10-15 Urtea
100 Urtea
20-30
30-40 Urtea
0 urtea
Biotopoa: lurzoru buztintsua handitu
Biotopoa: kareharria sakabanatu eta
Biotopoa: lurzoru buztintsuagoa egiten
karetsu eta
egiten da klima aldaketa
Biotopoa: lurzoru emankorra eta klima
kareharria, tenperatura altua,
da eta hezetasuna handitzen da.
buztintsuagoa hezetasuna mantentzen
hezeagoa
Biozenosia:urria.
prezipitazio zuhaitzak eta
hezea
Biozenosia: zuhaiskak
du.
Biozenosia: zuhaitzak:
beren sustraiak handitu belarkiak.
Biozenosia: basoa. eta
likenak
ITZULI
azaltzen dira: landare sustraidunak 5
Biozenosia: laharrak, otaberak… 4
makalak, ipuruak, pinuak… 1
2
3
6
egiten dira
IRTEN

12. Habitata

13. Zoko ekologikoa
Habitata
partekatzen
dute
Belarjalea
Zoko
ezberdinak
Intsektujalea
Zoko
ezberdinak

14. Maila trofikoak
Ekoizleak Kontsumitzaileak Deskonposatzaileak
Lehen mailakoak
Onddoak
Bigarren mailakoak
Bakterioak
Hirugarren mailakoak

15. Materiaren zikloa
Materia ez-organikoa
Ekoizleak Lehen mailako Bigarren mailako Hirugarren
kontsumitzaileak kontsumitzaileak mailako
kontsumitzaileak
Deskonposatzaileak

16. Energia fluxua
Eguzki-
energia
Askaturiko energia (beroa)
Lehen mailako Bigarren mailako Hirugarren
Ekoizleak mailako
kontsumitzaileak kontsumitzaileak
kontsumitzaileak
Deskonposatzaileak

17. Kate trofikoa
Hirugarren mailako kontsumitzailea
Hirugarren mailako kontsumitzailea
Bigarren mailako kontsumitzailea
Lehen mailako kontsumitzailea
Ekoizlea

18. Piramide trofikoa
Kopuruen piramidea Biomasa piramidea Energia piramidea
Banakoen kopurua maila Materia organiko lehorraren Maila batean bildutako energia
bakoitzean kopurua denbora jakin batean
Azalera edo bolumen unitatea Azalera edo bolumen unitatea Hirugarren
Hirugarren Hirugarren mailako
mailako mailako kontsumitzaileak
kontsumitzaileak kontsumitzaileak Beroa
Bigarren mailako Lehen mailako Bigarren mailako Eguzki-
Lehen mailako kontsumitzaileak kontsumitzaileak kontsumitzaileak energia Beroa
kontsumitzaileak Bigarren mailako Beroa
kontsumitzaileak Beroa
Lehen mailako
kontsumitzaileak
Ekoizleak Ekoizleak Ekoizleak

19. Sare trofikoa

20. Harreman biotikoak
ESPEZIE BARNEKO
HARREMANAK
ESPEZIE BARNEKO
Elkarte taldekoiak HARREMANAK
Mutualismoa
Elkarte kolonialak Komentsalismoa
Inkilinismoa
Elkarte sozialak
Parasitismoa
Harraparitza
Familia-elkarteak

21. Populazioen auto-erregulazioa
Banakoen kopurua HARRAPAKARI –HARRAPAKIN
SISTEMA IKUSI
Hartze-ahalmena(K)
4
3
1 Lekukotzeko
2 2 Hazkunde esponentzialaren aldia
Ingurunearen hartze-ahalmena muga
3 zaio hazkuntzari, eta populazioa
egonkortu egiten da
Banakoen kopurua hartze-ahalmena
1 4 adinakoa izaten da, gutxi gorabera
Denbora

22. Populazioen auto-erregulazioa
ITZULI
Banakoen kopurua
Erbia Katamotza
160
140
120
100
80
60
40
20
1845 1855 1865 1875 1885 1895 1905 1915 1925 1935 Urteak

23. Ekosistema lehortarrei egokitzea
Faktore
Izaki bizidunen egokitzapenak
abiotikoa
Estomak
Ezkatak
Hezetasuna Exoeskeletoa
Arantzak Substantziak
Altuera
Argia
Hosto handiak Gaueko jarduera
Poikilotermoak
Tenperatura
Homeotermoak

24. Ekosistema urtarrei egokitzea
Faktore
Izaki bizidunen egokitzapenak
abiotikoa
Formak
Argia
Pigmentuak Biolumineszentzia
Aterpeak Igeri egiteko
Forma modua
borobilduak
Uraren
mugimenduak
Substratuari itsatsiak
Forma lautua Forma hidrodinamikoa
Presioa
Igeri-maskuria

25. Esteka interesgarriak
Ekologia Ehiztariak eta harrapakinak
WEB GUNE WEB GUNE
HONETARA JOAN HONETARA JOAN
HASIERA