Μια εργασία για το μάθημα "Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" Β΄ Γυμνασίου από τους/τις μαθητές/τριες: Βόλτση Γεωργία, Βόλτση Χρήστο, Ηλιάδη Παντελή, Κιοσέ Νικολέτα,Τσαχτσίρα Άννα. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Κάρκου Αρετή

1. ΡΑΣ΢Ι΢ΜΟ΢-ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ
Δικτυογραφία :
Ρατσισμός – Ξενοφοβία
(Wikipedia)

2. Σι είναι πατσισμόρ;
Ο ξαηζηζκόο αλαθέξεηαη ζε έλα ζύλνιν ζηάζεσλ θαη πεπνηζήζεσλ, πνπ
ρξεζηκνπνηεί έλα ζύζηεκα, γηα λα δηθαηνινγήζεη θαη λα δηεθδηθήζεη ηελ ππεξνρή κηαο
θνηλσληθήο νκάδαο πάλσ ζε άιιεο.
Απηέο νη πεπνηζήζεηο βαζίδνληαη ζηελ θνηλσληθή θαηαζθεπή ηνπ “αγώλα
δξόκνπ”, πνπ ζηεξίδεηαη ζε νξηζκέλεο θπζηθέο, θνηλσληθέο, πνιηηηζηηθέο δηαθνξέο θαη
ραξαθηεξηζηηθά, πνπ θαηεγνξηνπνηνύλ ηνπο αλζξώπνπο ζε θπιεηηθά ζεσξνύκελεο
ππνδεέζηεξεο νκάδεο, ζπρλά κε θνηλσληθέο-νηθνλνκηθέο επηπηώζεηο.
Ο ξαηζηζκόο έρεη ζαλ απνηέιεζκα κηα πνιύπινθε αιιειεπίδξαζε ησλ
αηνκηθώλ ζπκπεξηθνξώλ, θνηλσληθώλ αμηώλ θαη ζεζκηθώλ πξαθηηθώλ.
Εθθξάδεηαη ζηηο ελέξγεηεο ησλ αηόκσλ θαη ησλ ζεζκηθώλ νξγάλσλ θαη
πξνσζείηαη ζηελ ηδενινγία ηεο ιατθήο θνπιηνύξαο. Αιιάδεη κνξθή κε ηελ
απάληεζε ζηελ θνηλσληθή αιιαγή.
Ο ξαηζηζκόο έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζηελ πεπνίζεζε όηη νξηζκέλα άηνκα είλαη
αλώηεξα ιόγσ ηνπ όηη αλήθνπλ ζε ζπγθεθξηκέλε θπιή ή εζληθή νκάδα.
Η έλλνηα ηεο θπιήο είλαη έλα θνηλσληθό θαηαζθεύαζκα, δελ είλαη
επηζηεκνληθή.

3. ΑΙΣΙΑ ΣΟΤ ΡΑΣ΢Ι΢ΜΟΤ
Σα αίηηα ηνπ ξαηζηζκνύ είλαη πνηθίια θαη ιίγν πνιύ γλσζηά από ην παξειζόλ
θαζώο ε αλζξσπόηεηα δελ παξαδεηγκαηίζηεθε από εκπεηξίεο ηνπο παξειζόληνο θαη
ν ξαηζηζκόο αλαβηώλεη.
Η έιιεηςε αλζξσπηζηηθήο παηδείαο θαη ε πλεπκαηηθή θηώρεηα είλαη έλα από ηα ζεκαλ
ηηθόηεξα αίηηα ηνπ θαηλνκέλνπ απηνύ. Από ηε ζηηγκή πνπ ηα άηνκα δελ δηδάζθνληαη ηελ αμία
ηεο ηζόηεηαο, ηεο δηθαηνζύλεο, ηεο εηξήλεο, ηνπ ζεβαζκνύ είλαη εύθνιν λα παξαζπξζνύλ
από ξαηζηζηηθέο αληηιήςεηο.
Παξάιιεια ην ρακειό κνξθσηηθό επίπεδν πεξηνξίδεη ηνπο νξίδνληεο ησλ αλζξώπ
σλ θαη αδξαλνπνηεί ηε ζθέςε ηνπο κε απνηέιεζκα λα ρεηξαγσγνύληαη εύθνια θαη λα πηνζεηνύλ
άθξηηα θάζε είδνπο ζηεξεόηππα. Η θξίζε ησλ αμηώλ, όπσο ε αλεζηθόηεηα, ν αληαγσληζκόο,
ε γεληθόηεξε ακθηζβήηεζε ησλ αλζξσπηζηηθώλ ηδαληθώλ θαιιηεξγνύλ ην κίζνο ζηηο ςπρέο
ησλ αλζξώπσλ πνπ ππξνδνηεί ηηο κεηαμύ ηνπο ζρέζεηο.
Σα ζπκπιέγκαηα αλσηεξόηεηαο ή θαησηεξόηεηαο πνπ θέξνπλ ηα άηνκα ή θαη νιόθ
ιεξνη ιανί θαιιηεξγνύλ επίζεο ην θζόλν θαη ην κίζνο. Επηπιένλ δεκηνπξγνύλ ηελ αίζζεζ
ε ηεο ππεξνρήο θαη ηελ επηζπκία ηεο θπξηαξρίαο έλαληη ησλ άιισλ. Σα νηθνλνκηθά ζπκθέξ
νληα είλαη άιιε κία ζεκαληηθή αηηία, όπσο γηα παξάδεηγκα ν θπιεηηθόο ξαηζηζκόο θαηά η
σλ καύξσλ είλαη έλα ηδενιόγεκα πνπ δεκηνπξγήζεθε γηα λα δηθαηνινγήζεη ηελ εθκεηάιιεπ
ζε ησλ ιαώλ ηεο Αθξηθήο από ηνπο ιεπθνύο.

4. Οη θάζε είδνπο πνιηηηθέο ζθνπηκόηεηεο όπσο νη επεθηαηηθέο βιέςεηο κηαο ρώξα
ο ζε βάξνο άιιεο ή ε έληερλε κεηάζεζε ησλ επζπλώλ γηα ηελ ύπαξμε ζνβαξώλ νηθνλνκηθ
ώλ θαη θνηλσληθώλ πξνβιεκάησλ ζε ζπγθεθξηκέλεο νκάδεο. Γηα παξάδεηγκα νη
κεηαλάζηεο θαηεγνξνύληαη ζπλήζσο ζε κηα ρώξα γηα ηελ όμπλζε ηεο
αλεξγίαο ή ηελ έμαξζε ηεο βίαο, ελώ απνθξύπηεηαη ε αληθαλόηεηα ηεο
πνιηηηθήο εγεζίαο λα δώζεη ιύζεηο.
Ο θαλαηηζκόο, ζξεζθεπηηθόο ή εζληθόο,πνπ ππνθηλείηαη επίζεο από πνηθίιεο
ζθνπηκόηεηεο, νηθνλνκηθέο ή πνιηηηθέο.
Σέινο νη ηξαπκαηηθέο εκπεηξίεο ηνπ παξειζόληνο πνπ ζηεξίδνληαη ζηηο καθξ
αίσλεο δηακάρεο αλάκεζα ζε θάπνηνπο ιανύο.

5. ΠΡΟΣΑ΢ΕΙ΢ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΣΙΜΕΣΩΠΙ΢Η ΣΟΤ ΡΑΣ΢Ι΢ΜΟΤ
Με ηε ζεσξεηηθή θαη έκπξαθηε απόθξνπζε ησλ ξαηζηζηηθώλ αληηιήςεσλ,
απ’ όπνπ θη αλ πξνέξρνληαη, όπνηνλ θη αλ αθνξνύλ, κπνξεί λα πεξηνξηζηεί
ε έθηαζε ηνπ θαηλνκέλνπ. Ραηζηζκόο κπνξεί λα εθδεισζεί νπνπδήπνηε,
αθόκα θαη ζε ρώξνπο όπνπ ε εθδήισζή ηνπ είλαη απαξάδεθηε, ζηελ
νηθνγέλεηα ή ζην ζρνιείν, γηα παξάδεηγκα. Γηα λα κπνξνύλ, όκσο νη
άλζξσπνη λα θαηαλννύλ πόηε ππνλνκεύνληαη ηα δηθαηώκαηα ησλ
ζπλαλζξώπσλ ηνπο, ηηο δηαθξίζεηο ζε βάξνο ηνπο θαη ηηο ζθνπηκόηεηεο πνπ
θξύβνληαη, γηα λα είλαη ζε ζέζε λα θξίλνπλ ηη είλαη ξαηζηζηηθό θαη ηη όρη,
πξέπεη λα έρνπλ γλώζεηο. Με ηελ παηδεία, κε ηε κειέηε ηεο ηζηνξίαο, ηεο
θνηλσληνινγίαο, αιιά θαη ηεο βηνινγίαο, όρη κόλν δε ζα πέθηνπλ ζύκαηα
ηεο πξνπαγάλδαο, αιιά θαη ζα είλαη ζε ζέζε κε επηρεηξήκαηα λα
απνδεηθλύνπλ πσο νη ξαηζηζηηθέο αληηιήςεηο είλαη επηζηεκνληθά αβάζηκεο
θαη πσο ε ηζόηεηα αλάκεζα ζηνπο αλζξώπνπο είλαη αδηακθηζβήηεηε. Με
ηελ απόθηεζε γλώζεσλ νη άλζξσπνη ζα δηαπηζηώζνπλ, αθόκα, πσο θάζε
ιαόο έρεη ηε δηθή ηνπ ζπλεηζθνξά ζηελ αλάπηπμε ηνπ πνιηηηζκνύ. Θα
απνθηήζνπλ επαηζζεζία ζε ζέκαηα ειεπζεξίαο, δεκνθξαηίαο θαη
δηθαηνζύλεο. Καη νη άλζξσπνη πνπ πηζηεύνπλ πξαγκαηηθά ζ’ απηέο ηηο
αμίεο, δελ πξόθεηηαη λα γίλνπλ πνηέ ξαηζηζηέο. Σέινο, νθείινπλ λα
παξακεξίζνπλ ηνλ εγσηζκό θαη λα θαηαλνήζνπλ πσο θάζε άλζξσπνο, θάζε
θπιή, θάζε έζλνο είλαη θάηη μερσξηζηό θαη θαλείο δελ έρεη ην δηθαίσκα λα
παξαβηάδεη ηελ ηδηαηηεξόηεηα απηή. Μπνξεί γηα ηελ ηζόηεηα ησλ
αλζξώπσλ λα έγηλαλ πνιινί αγώλεο θαη λα θεξδήζεθαλ αλακθηζβήηεηεο
λίθεο.

6. Σα θαηλόκελα, όκσο, αλαβίσζεο ξαηζηζκνύ ζηηο κέξεο καο δείρλνπλ
πσο ην αίηεκα γηα ηζόηηκεο ζρέζεηο αλζξώπσλ θαη ιαώλ, γηα ζρέζεηο
απαιιαγκέλεο από δηαθξίζεηο θαη αδηθίεο παξακέλεη πάληα αλνηρηό θαη
επίθαηξν. Γη’ απηό είλαη θαηξόο λα επαηζζεηνπνηεζνύκε θαη λα δξάζνπκε
γξήγνξα όινη, ώζηε λα ζπκβάιινπκε ζηελ αληηκεηώπηζή ηνπ θαη θαηά
ζπλέπεηα ζηελ εμάιεηςή ηνπ. Ιδηαίηεξα ε λέα γεληά ζα πξέπεη λα βνεζήζεη
όζν κπνξεί θαη όρη λα ζσπάζεη ώζηε λα γίλεη παξάδεηγκα θαη γηα ηνπο άιινπο. Ν
α είλαη ε θσλή κέζσ ηεο νπνίαο ν ιαόο ζα “μεζεθσζεί” ελάληηα
ζηηο ξαηζηζηηθέο αληηιήςεηο θάπνησλ. Γηαηί είλαη ππνρξέσζή καο λα
βνεζήζνπκε ώζηε θάζε άλζξσπνο λα δεη ειεύζεξνο ζε κηα θνηλσλία πνπ
δελ ζα πθίζηαληαη ηηο δηαθξίζεηο θαη ην ξαηζηζκό ρσξίο ιόγν. Γηαηί όινη νη
άλζξσπνη έρνπλ δηθαηώκαηα, γηαηί όινη είλαη Ι΢ΟΙ.

7. ΞΕΝΟΦΟΒΙΑ
Σι είναι ξενουοβία;
Είλαη έλαο αθαζόξηζηνο θόβνο ηνλ νπνίν κεηαθέξνπκε θπξίσο ζηνπο μέλνπο.
Μέζα από ηελ μελνθνβία εθδειώλεηαη ν θόβνο γηα όπνηνλ είλαη δηαθνξεηηθόο από καο
όρη κόλν ζηε θπζηθή ηνπ κνξθή, αιιά θαη ζηελ θνπιηνύξα, ζηε ζξεζθεία ή ζηνπο
ηξόπνπο δσήο.
Η μελνθνβία γελληέηαη θαη από κία θξίζε ηαπηόηεηαο, αιιά δελ εληζρύνπκε ηελ
ηαπηόηεηά καο θαηαπνιεκώληαο όπνηνλ είλαη δηαθνξεηηθόο. Η αζθάιεηα είλαη
δηθαίσκα όισλ, ην νπνίν πξέπεη λα είλαη εγγπεκέλν, ηδίσο ζην πην αδύλακν ηκήκα ηνπ
πιεζπζκνύ.

9. Εργαςία για το μάθημα :
Κείμενα Νεοελληνικήσ Λογοτεχνίασ Β’ Γυμναςίου
Ομάδα εργαςίασ:
Βόλτση Γεωργία
Βόλτσης Χρήστος
Ηλιάδης Παντελής
Κιοσζ Νικολζτα
Σσαχτσίρα Άννα
Υπεφθυνη Καθηγήτρια: Αρετή Κάρκου
Κορηςόσ – Καςτοριά
Γενάρησ 2013